واکسن کرونای شرکت‌های گوناگون مراحل آزمایشی را پشت سر می‌گذارند و برای وارد شدن به بازار، مجوز استفاده اضطراری می‌گیرند؛ اما محدودیت‌های تولید واکسن، کشورها را ناچار به فازبندی واکسیناسیون و اولویت‌بندی تزریق کرده است. گرچه که هنوز برنامه دقیقی از نحوه اولویت بندی تزریق واکسن کرونا از سوی برخی از کشورها اعلام نشده اما آن طور که برخی از مسئولین گفتند به نظر می‌رسد سالمندان، گروه‌های حساس و کادر درمان در اولویت هستند. در این گزارش به برنامه کشورها برای تزریق واکسن اشاره کرده‌ایم.
آمریکا؛ آسیاب به نوبت تزریق واکسن
با وجود آنکه دو شرکت اصلی سازنده واکسن کرونا آمریکایی هستند، اما این کشور در حال حاضر شرایط واکسیسناسیون تمام جمعیت خود را ندارد. برهمین اساس قرار است، تا پایان ماه دسامبر، (حدود یک هفته دیگر) بیست میلیون نفر از جمعیت ۳۲۸ میلیون نفری آن واکسینه شوند؛ پس از آن در ماه ژانویه ( تا اواسط بهمن‌ماه) ۲۰ الی ۲۵ میلیون نفر دیگر واکسن کرونا را دریافت می‌کنند که در مجموع یک هشتم جمعیت این کشور را در شامل می‌شود.
طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و توصیه سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، کادر درمان و افراد سالمندی که در خانه‌های مراقبت از سالمندان نگهداری می‌شوند، در اولویت دریافت واکسن کرونا هستند. جمعیت کادر درمان بالغ بر ۲۱ میلیون نفر است که حدود نیم درصد از مرگ و میر در اثر ابتلا به ویروس کرونا را شامل می‌شود؛ افرادی که در خانه‌های سالمندان و سایر مراکز اینچنینی نگهداری می‌شوند نیز حدود ۲ میلیون نفر از جمعیت آمریکا را تشکیل می‌دهند.
طبق نظریه کمیته مشورتی در مورد اقدامات ایمن سازی (ACIP)، کارگران صنایع ضروری و حیاتی، افرادی که به دلیل شرایط پزشکی زمینه‌ای در معرض خطر شدید بیماری کووید ۱۹ قرار دارند و افراد بالای ۶۵ سال در اولویت‌های بعدی تزریق واکسن هستند که این روند تا ۳ ماه آینده ممکن نیست.
انگلیس؛ دریافت تنها ۸۰۰ هزار دوز برای جمعیت ۵۶ میلیون نفری
انگلیس به عنوان نخستین کشور در جهان، واکسن کرونا ساخت مشترک فایزر - بیو ان تک (Pfizer-BioNtech) را برای استفاده عمومی تایید کرده است. دولت این کشور پیشتر ۴۰ میلیون واحد از این واکسن را سفارش داده که برای واکسیناسیون ۲۰ میلیون نفر - یعنی حدود یک سوم از جمعیت انگلیس- کافی است. اما این کشور توانسته تاکنون ۸۰۰ هزار دز از واکسن فایز را دریافت کرده که بخشی از این مقدار نیز قرار است به ولز و اسکاتلند داده شود. برهمین اساس، ۶۵ هزار دوز از واکسن به اسکاتلند و ۲۵ هزار دوز به ایرلند شمال داده خواهد شد. از ۸ ماه دسامبر(اواسط آذر ماه) واکسیناسیون کادر درمان و افراد سالمندی که در خانه‌های مراقبت از سالمندان زندگی می‌کنند، آغاز شده است.
انگلیس ۵۶ میلیون نفر جمعیت دارد که دوره بعدی تزریق واکسن در انگلیس بستگی به تحویل واکسن‌ها از سوی شرکت فایزر و آمادگی شرایط حمل و نقل واکسن دارد.
واکسن توسعه داده شده فایزر- بیو ان تک نیازمند به برودت ۷۰- درجه سانتیگراد دارد که این موضوع یخچال‌های ویژه و صنعت لجستیک مخصوص به خود را طلب می‌کند.
کانادا؛ دریافت ۲۴۹ هزار دز برای جمعیت ۳۸ میلیون نفری
بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده از «مرکز سلامت و نوآوری جهانی دوک» کانادا از هفت منبع مختلف، واکسن کرونا را فراهم کرده است. از جمله امضای قرارداد برای خرید ۲۰ میلیون دز واسکن از شرکت فایزر که در آزمایش‌های اخیر ۹۰ درصد موفقیت داشته است.
کانادا به ازای هر شهروند خود ۱۰ دز واکسن کرونا خریده است. در واقع بیشترین سرانه خرید این واکسن متعلق به کاناداست. اما در حال حاضر جاستین تردو، نحست وزیر کانادا طی یک بیانیه اعلام کرده، تنها «۲۴۹ هزار دز» از واکسن فایزر دریافت شده و واکسیناسیون طی ماه‌های دسامبر و ژانویه (دی و بهمن ماه) صورت خواهد گرفت.
ازین مقدار، ۱۹۵۰ هزار دز به استان نیوفاندلند و لابرادور تحویل داده شده تا بخشی از جمعیت ۵۱۴ هزار نفری خود را علیه کرونا واکسینه کند. استان نیوبرانزویک نیز برای جمعیت ۷۶۰ هزار نفری خود قرار است ۱۹۵۰ دز از واکسن را دریافت کند تا کارکنان بهداشتی و سالمندان را علیه کرونا واکسینه کند.
برنامه بعدی واکسیناسیون در کانادا بستگی به تحویل واکسن توسط شرکت‌های فایزر و مدرنا دارد.
آلمان؛ از هر 10 نفر یک نفر واکسینه می‌شود
آلمان یکی از دو کشور سازنده واکسن فایزر است و هفته گذشته اعلام کرد، سفارش خود برای خریداری این واکسن را برای جمعیت ۸۳ میلیون نفری خود افزایش داده است. آلمان همچنین از دومین شرکت آمریکایی پیشرو در تولید واکسن کرونا به نام مدرنا نیز واکسن خریداری کرده است. وزارت بهداشت این کشور می‌گوید، مجموع واکسن‌های خریداری شده به ۱۳۶ میلیون و ۳۰۰ هزار دوز خواهد رسید که تقریبا همگی در سال ۲۰۲۱ تحویل داده خواهند شد. اما در حال حاضر آلمان تنها «۹۰۰ هزار دز» واکسن فایزر را دریافت کرده که این تعداد تنها برای واکسیناسیون «۴۵۰ هزار نفر» کفایت می‌کند؛ نخستین تزریق‌ها احتمالا از ماه آینده و از برلین آغاز می‌شود و با توجه به مقدار دوز در دسترس، از هر ۱۰ نفر تنها یک نفر واکسینه می‌شود.
کادر درمان و افراد سالمند در اولویت دریافت واکسن هستند و افراد جوان و سالم باید چند ماه منتظر دریافت واکسن بمانند.
فرانسه؛ تعیین سه مرحله برای واکسیناسیون با توجه به محدودیت دریافت واکسن
آن طور که دولت فرانسه اعلام کرده است این کشور با نزدیک به ۷۰میلیون نفر جمعیت قصد خرید ۲۰۰میلیون دز واکسن از شش شرکت مختلف را دارد و تزریق آن از اوایل ژانویه (حدود دو هفته دیگر) به شکل رایگان و داوطلبانه صورت می‌گیرد. اما با توجه به محدودیت‌های تولید و دریافت واکسن، اینطور برنامه‌ریزی شده که واکسن‌ها در سه مرحله تزریق می‌شوند.
در مرحله اول، در این کشور با یک میلیون دز واکسن تامین شده از شرکت فایزر، افراد و کارمندان حاضر در خانه‌های سالمندان واکسینه می‌شوند. این اقدام تا اواسط اسفند صورت می‌گیرد. گفتنی است تعداد زیادی از قربانیان کووید ۱۹ در فرانسه از خانه‌های سالمندان هستند.
در فاز دوم واکسیناسیون شهروندان فرانسوی گسترده‌تر می‌شود و در فروردین، ۱۴میلیون نفر با اولویت بندی سنی یعنی به ترتیب افراد بالای ۷۵، ۶۵ و بعد کادر درمان بالای ۵۵ سال با واکسن خریداری شده از چهار شرکت مختلف نسبت به کروناویروس ایمن می‌شوتد.
مرحله پایانی هم که هدف آن تزریق به واکسن به بزرگسالان است احتمالا در اواخر بهار شروع می‌شود.
ترکیه؛ واکسیناسیون با واکسن چینی
برخلاف فرانسه، ترکیه برنامه کاملا دقیقی از نحوه تزریق واکسن به شهروندانش ندارد، چندی پیش وزیر بهداشت این کشور اعلام کرده بود که با شرکت چینی سینوواک برای خرید ۵۰میلیون دوز واکسن کرونا به توافق رسیده‌اند که تا چند هفته دیگر اولین محموله این واکسن‌ها به ترکیه می‌رسد و آن‌ها قصد دارند پس از انجام آزمایش‌های لازم روی این واکسن‌ها تزریق آن را به شکل عمومی شروع کنند.
همانند فرانسه واکسیناسیون کرونا در این کشور اجباری نیست و کادر درمان و افراد بالای ۶۵سال در اولویت تزریق دزهای اولیه آن هستند، البته این کشور هنوز برنامه دقیق خود را نسبت به زمان تزریق واکسن‌های شرکت سینوواک اعلام نکرد است.
اندونزی؛ دریافت واکسن و تجهیزات ساخت در ازای انجام تست واکسن چینی بر روی مردم
اندونزی با نزدیک به ۲۷۰ میلیون نفر جمعیت یکی از مشتریان واکسن شرکت سینوواک چین و یکی از اولین کشورهای دریافت کننده واکسن کرونا است. این کشور تاکنون ۱.۲ میلیون دز واکسن و همچنین تجهیزات خام برای تولید ۱۵میلیون واکسن کرونا را دریافت کرده است. اما مهمترین نکته این است که اندونزی از جمله کشورهایی است که آزمایشات بالینی واکسن چینی کرونا در آن صورت گرفته است. یعنی پذیرفته بود در ازای تحویل این میزان دز و تجهیزات، واکسن ساخت چین در مرحله تست انسانی، بر روی مردم این کشور آزمایش شود.
اما نحوه اولویت‌بندی این کشور برای تزریق واکسن کرونا تقریبا با همه کشورهای دنیا فرق دارند؛ واکسن کووید ۱۹ در اندونزی در ابتدا به افراد بین ۱۸ تا ۵۹ سال و با اولویت کادر درمان، پلیس و ارتش تزریق می‌شود. این در حالی است که اکثر کشورها سالمندان را در فهرست اولویت‌های واکسن کرونا در رتبه اول قرار داده‌اند.
در واقع اندونزی افرادی که بخاطر شغلشان در معرض خطر ابتلا به کرونا هستند را اولویت تزریق واکسن قرار داده است، امین سوباندرو مدیر یک موسسه زیست‌شناسی مولکولی در جاکارتا در این رابطه به بلومبرگ می‌گوید: «هدف ما ایجاد ایمنی جمعی است، با واکسینه شدن فعال‌ترین گروه جمعیتی از گروه‌های دیگر هم مراقبت می‌شود، اگر تعداد محدود واکسنمان را به سالمندان تزریق کنیم تاثیرگذاری واکسیناسیون کمتر می‌شود».
عراق؛ امضای قرارداد برای دریافت یک و نیم میلیون دز
عراق بیش از ۳۸ میلیون نفر جمعیت دارد؛ «سیف البدر» سخنگوی وزارت بهداشت و محیط زیست این کشور گفته است که کشورش با شرکت فایزر برای واردات یک میلیون و پانصد هزار دوز واکسن کرونا قرارداد امضا کرده است که در صورت تحویل 750هزار نفر از مردم این کشور را واکسینه می‌کند.
امارات متحده عربی؛ دریافت واکسن سینوفارم در ازای شرکت مردم این کشور در مرحله آزمایشی
امارات‌متحده عربی واکسیناسیون تمامی ساکنان این کشور علیه ویروس کرونا را آغاز کرده است. واکسیناسیون این کشور ۹ میلیون نفری با استفاده از واکسن تولیدی شرکت چینی «سینوفارم» به صورت رایگان انجام می‌شود.
در ماه سپتامبر نهادهای ناظر دارویی امارات کارآیی این واکسن را تایید و مجوز واکسیناسیون کارکنان بخش خدمات درمانی را صادر کردند. کارآیی این واکسن تا ۸۶ درصد گزارش شده که کمتر از واکسن تولیدی شرکت‌های آمریکایی است. امارات اولین کشوری است که وارد مرحله واکسیناسیون همگانی شده است.
*امارات از جمله کشورهایی است که میزبان آزمایش بالینی واکسن‌های توسعه یافته چین علیه کرونا بوده است.
عربستان؛ برنامه‌ریزی برای پایان ۲۰۲۱
عربستان در میان کشورهای عربی، بیشترین میزان مبتلایان و تلفات کرونا را داشته است. این کشور با دریافت اولین محموله واکسن فایزر و بیون‌تک در منطقه، هفته گذشته از آغاز واکسیناسیون کرونا در این کشور خبر داد. این کشور، از میزان واکسن دریافتی اخباری را منتشر نکرده است اما اعلام کرده با توجه به محدودیت‌های ساخت و دریافت واکسن کرونا، تا پایان سال میلادی ۲۰۲۱ قادر نخواهد بود همه شهروندانش را واکسینه کند.
بحرین؛ شرکت در مرحله سوم آزمایشات بالینی واکسن چینی
مرحله سوم آزمایش‌های بالینی واکسن شرکت سینوفارم چین برای کرونا در بحرین صورت گرفت تا کنون ۶ هزار بحرینی در تست این واکسن شرکت کرده‌اند.
دولت بحرین قصد دارد همه افراد ۱۸ ساله و بالاتر را از طریق ۲۷ موسسه بهداشتی، علیه کرونا واکسینه کند و امیدوار است روزانه ۱۰ هزار نفر از ساکنان این کشور دو میلیون نفری واکسینه شوند.
عمان ؛واکسن برای ۲۰ درصد جمعیت
مقامات عمان می‌گویند با شرکت فایزر و «اتحادیه واکسن» (GAVI) به توافق رسیده‌اند که برای واکسیناسیون ۲۰ درصد جمعیت این کشور، واکسن خریداری کند. در مورد زمانبندی تحویل واکسن‌ها توسط این کشور، اطلاعاتی اعلام نشده است. به گفته وزارت بهداشت عمان، کارکنان خط مقدم بهداشتی، افراد دچار بیماری‌های مزمن، سالمندان و افراد دچار نقصان ایمنی در اولویت دریافت واکسن خواهند بود.
ایران؛ خرید واکسن برای ۲۰ میلیون نفر
ایران یکی از کشورهایی بود که نپذیرفت مردمش در مرحله تست انسانی واکسن‌های در حال توسعه شرکت کند چرا که تا پیش از نهایی‌شدن واکسن، اطمینانی نسبت به ایمنی و تاثیر آن وجود ندارد. اما رایزنی‌های گسترده‌ای جهت خرید واکسن‌های تأییدشده و ایمن صورت داده است. طبق گفته وزیر بهداشت، با وجود محدودیت‌های حاصل از تحریم، «رایزنی‌های لازم برای خرید و واردات ۱۸ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز از مجموعه کواکس صورت گرفته است و همچینین برای تولید مشترک حدود ۵ و نیم میلیون دوز واکسن با یک کمپانی صاحب‌نام درحال مذاکره است. حدود ۲۰ میلیون دوز از طریق یک کمپانی معتبر دیگر تامین خواهد شد. با این حساب ۴۱ تا ۴۲ میلیون دوز واکسن برای ۲۰ تا ۲۱ میلیون جمعیت کشور تهیه خواهد شد که طبیهتا مانند سایر کشورها به تدریج و با دریافت واکسن‌ها، گروه‌های مختلف با اولویت افراد مسن و کادر درمان واکسینه خواهند شد.
علاوه بر تمام این‌ها واکسن داخلی در حال پیشرفت است. سازمان جهانی بهداشت پیشرفت 4 شرکت را قبول کرده است. یک شرکت نیز مجوز تست انسانی هم گرفته است. طی چندماه آینده واکسن ایرانی نیز در دسترس خواهد بود.
