- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
روزنامه کیهان**
کشید از ته دل آه و گفت؛ قسمت نیست!/حسین شریعتمداری
۱- سال گذشته طی یادداشتی در فراق راهپیمایی اربعین که ویروس منحوس کرونا به شیفتگان حضرتش (ع) تحمیل کرده بود، آورده بودیم؛
«بیستم ماه صفر سال ۶۱ هجری قمری است. چهل روز بعد از شهادت اباعبدالله‌الحسین (ع) و ۷۲ تن از یارانش. جابر‌بن عبدالله انصاری صحابه بزرگوار رسول خدا (ص) که در کهنسالی بینایی از دست داده است، همراه با عطیه عوفی که از تابعین و یکی از شیعیان پاکباخته امیرالمومنین (ع) و از رجال علم حدیث و مفسران قرآن است، در کربلا به زیارت تربت پاک سیدالشهداء و یاران شهیدش آمده‌اند.
ساعاتی بعد کاروان کربلاییان که به اسارت رفته بودند از شام باز می‌گردند و با جابر و عطیه در سوگ شهیدان کربلا همنوا می‌شوند... غریبانه می‌گریند و از ستمی که بر آل‌الله رفته است به رسول خدا (ص) شکایت می‌برند.
سقف زمان، تاریک و ظلمانی است. فرزندان هند جگر‌خوار، همان که در اُحد از شدت خشم و کینه بر اسلام، سینه حمزه عموی پیامبر خدا را شکافت و جگر او را به دندان کشید، بر منبر رسول خدا (ص) نشسته‌اند و داعیه خلافت الهی دارند! حرامیان بر کرسی خلافت تکیه زده‌اند و به قول امیر‌مؤمنان‌علیه‌السلام، بر اسلام پوستین وارونه پوشانده‌اند.
حال و هوا چنان است که این آیه از سوره روم وصف آن است «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاس» و... هیچ‌کس، حتی در دورترین افق ذهن خویش هم نمی‌تواند باور کند که این سقف ظلمانی شکافتنی است و سحر در راه است.
امروز، هزارو سیصد و چند ده سال از آن روز گذشته است و بار دیگر اربعین است. چرخ زمان چرخیده و چرخیده و به دورانی رسیده که «عصر خمینی»
نام گرفته است. دیگر از غربت اسلام و حضور غریبانه آل‌الله در اربعین سال ۶۱ خبری نیست. ده‌ها میلیون تن از سراسر جهان به زیارت شهدای کربلا آمده‌اند. فاصله ۸۵ کیلومتری نجف تا کربلا را با پای پیاده می‌پیمایند. زن، مرد، کودک، جوان و نوجوان و... امروز آن واقعه که آن روز نشدنی به نظر می‌رسید اتفاق افتاده است».
۲- وصف امروز و مقایسه آن با دیروز را می‌توان در سروده مرحوم سلمان هراتی دید. سروده‌ای خطاب به امام راحلمان (رضوان الله تعالی علیه). بخوانید!
«پیش از تو آب معنی دریا شدن نداشت
شب مانده بود و جرأت فردا شدن نداشت
بسیار بود رود در آن برزخ کبود.
اما دریغ زهره دریا شدن نداشت
در آن کویر سوخته، آن خاک بی‌بهار
حتی علف اجازه زیبا شدن نداشت
دل‌ها اگرچه صاف، ولی از هراس سنگ
آئینه بود و میل تماشا شدن نداشت.
چون عقده‌ای به بغض فرو بود حرف عشق
این عقده تا همیشه سرِ واشدن نداشت»
۳- «آلکساندر دوگین» نظریه‌پرداز بلندآوازه روس که ۴ سال پیش و بعد از شنیدن اخبار مربوط به راهپیمایی اربعین برای مشاهده این راهپیمایی عظیم به عراق و در میان راهپیمایان رفته بود، بخشی از مشاهدات خود را اینگونه شرح می‌دهد: «حادثه پیاده‌روی اربعین که هر روز ابعاد بین‌المللی گسترده‌تری پیدا می‌کند و از همه ملیت‌ها و ادیان از جمله مسیحیان در آن شرکت می‌کنند، مقدمه یک تحول اساسی در مقیاس جهانی است. معتقدم دنیای مدرن با ایدئولوژی لیبرال و سرمایه‌سالارانه‌اش به پایان رسیده است و جز بحران‌آفرینی دستاورد دیگری برای بشریت ندارد و بشر امروز محتاج یک رستاخیز معنوی و الهی است که مایه‌های آن قویاً در انقلاب‌اسلامی و نهضت امام خمینی وجود دارد».
۴- گزارش خبرنگار روزنامه آمریکایی «هافینگتون پست» از راهپیمایی بزرگ و فراگیر اربعین نیز خواندنی است، می‌نویسد:
«یک بخش از این مراسم سوگواری که هر مشاهده‌کننده‌ای را بهت‌زده می‌کند دیدن این صحنه است که هزاران چادر که آشپزخانه موقت هستند توسط روستاییان منطقه در کنار مسیر زائران برپا شده است. گردانندگان موکب‌ها، جلوی زائران را می‌گیرند، با آن‌ها راه می‌روند و از آن‌ها خواهش می‌کنند که دعوت آن‌ها را بپذیرند که اغلب شامل یک مجموعه کامل از خدمات مناسب برای پادشاهان است؛ در ابتدا پا‌های شما ماساژ داده می‌شود، سپس غذای گرم و خوشمزه تعارف می‌کنند و بعد از آن از شما دعوت می‌شود که استراحت کنید، در حالی که لباس‌های شما شسته و اطو زده می‌شود و بعد از بیداری به شما بازگردانده می‌شود و البته همه این کار‌ها رایگان و با مهربانی صورت می‌گیرد».
خبرنگار هافینگتون پست در ادامه گزارش خود به پدیده «انبوه جمعیت» و مدیریت آن اشاره کرده و می‌نویسد: «پس از زلزله هائیتی، اتحادیه جهانی غذا با همکاری و حمایت جهانی و در بهترین حالت توانست به ۵۰۰ هزار نفر غذارسانی کند. ارتش ایالات متحده عملیات متحدی را به راه انداخت و منابع گوناگونی از آژانس‌های فدرال را به خدمت گرفت و در نهایت اعلام کرد که در طی گذشت ۵ ماه از این فاجعه انسانی ۹/۴ میلیون غذا به دست زلزله‌زدگان رسیده است حالا این را مقایسه کنید با بیش از ۵۰ میلیون وعده غذایی در هر روز در اربعین، که برابر است با ۷۰۰ میلیون وعده غذایی برای زائران در طی این مدت از زمان، که تماماً نه به‌وسیله ایالات متحده و خیریه‌های جهانی بلکه به وسیله کارگران فقیر و کشاورزانی که در طی سال کار می‌کنند تا بتوانند رضایت زائران را جلب کنند فراهم می‌شود».
۵- چند سال قبل خبرنگار یکی از روزنامه‌های معروف آمریکا برای مصاحبه به کیهان آمده بود. سخن به تروریست‌های تکفیری داعش کشیده شد. گفت؛ نکته‌ای را فقط از این روی که هر دو اهل رسانه هستیم برایت می‌گویم، ولی اگر به نام من منتشر کنی، تکذیب می‌کنم! پاسخم موافقت بود با این قید که بدون ذکر نام و نشانش اجازه انتشار داشته باشم. قبول کرد و گفت؛ داعش برخلاف آنچه که از راه‌اندازی این گروه انتظار داشتند، به عامل بسیار موثری در تبلیغ انقلاب و باور‌های دینی شما تبدیل شده است و توضیح داد که داعش از یکسو دست به جنایات هولناکی می‌زند که روح و احساسات انسان‌دوستانه مردم جهان را به شدت جریحه‌دار می‌کند و در همان حال ایران و مذهب تشیع را اصلی‌ترین دشمن خود می‌داند. داعش از این طریق توجه افکار عمومی جهانیان را به اسلامی که در ایران جریان دارد جذب کرد و اینکه مگر اسلام ایران چیست که جنایتکارانی مثل داعش و آل‌سعود تا این اندازه با آن دشمنی می‌ورزند و ... چند ماه بعد از آن ملاقات در خبری از قول یک خبرنگار آمریکایی که در راهپیمایی اربعین شرکت کرده بود (باز هم بدون ذکر نام) آمده بود که:
«اگر دنیا حسین، پیامش و جان‌نثاری‌اش را شناخته بود، همه می‌توانستند ریشه‌های باستانی داعش را پیدا کنند و بفهمند که عقیده این گروه برای مرگ و نابودی از کجا سرچشمه می‌گیرد. قرن‌ها پیش بود که بشریت در کربلا بنیانگذاری وحشیگری و جنایت را شاهد بود. وحشیگری و جنایتی که در قتل حسین خلاصه شده بود. این اتفاق مواجهه ظلمت مطلق با نور درخشان بود. مقابله فساد با فضیلت. از این روست که روح حسین تا به امروز زنده مانده است و حضورش با تمام جنبه‌های زندگی این افراد گره خورده است... و هیچ تحریم رسانه‌ای نمی‌تواند نور او را خاموش کند. حسین کیست؟ سؤالی با این عمق که می‌تواند باعث شود افراد، دین خود را تغییر دهند و تنها زمانی می‌تواند پاسخ داده شود که شما با پای پیاده به حرم حسین رفته باشید»... نگارنده نمی‌داند او همان خبرنگار آمریکایی یاد شده است یا نه؟! سخنش دقیقاً با آنچه او می‌گفت انطباق دارد.
۶- حالا به این کلام حکیمانه از رهبر معظم انقلاب توجه کنید؛ «در زمانه‌ای که عدّه‌ای خونخوار به دور از انسانیّت، نام اسلام را به یغما برده‌اند و به اسم دین، نفرت و وحشت و هر آنچه که غیرانسانی است را در جهان پراکنده می‌کنند و مایۀ شرم اسلام و مسلمانان گشته‌اند این خبر در جهان منتشر می‌شود که ۲۰ میلیون نفر، مسلمان، شیعه و سنی، عاشق، لبریز از عواطف انسانی، در اوج زیبایی و شکوه، صفا و صمیمیّت، در کربلا و در حرم حسین (ع) حاضر شده‌اند جهانیان را شوکه می‌کند. آنگاه این علامت سؤال در ذهن غیرمسلمانان شکل می‌گیرد که این حسین (ع) کیست که همه را پروانه‌وار به دور خود جمع کرده است و چرا هیچ‌گاه از این نوع از اسلام برای ما گفته نشده است و همیشه اسلام وهابی و سلَفی و دور از انسانیّت در رسانه‌های غربی منتشر شده است»؟!
۷- و بالاخره این وجیزه را با سروده‌ای از شاعر متعهد کشورمان، سرکار خانم مریم کرباسی به پایان می‌بریم. سروده‌ای که زبان حال همه دلشدگان جا‌مانده از راهپیمایی عظیم و ملکوتی اربعین است.
شنیده بود که این‌بار باز دعوت نیست
کشید از ته دل آه و گفت؛ قسمت نیست
بیا به داد دل تنگ ما برس‌ای عشق!
اگر که حوصله داری، اگر که زحمت نیست
غمی است در دل جامانده‌های کرب‌وبلا
که هرچه هست، یقین دارم از حسادت نیست
میان ما که نرفتیم و رفته‌ها، شاید
تفاوتی‌ست در آغاز و در نهایت نیست
همیشه آنکه نرفته است، بی‌قرارتر است
همیشه آنکه نرفته است، کم‌سعادت نیست
و آن کسی که در این راه اهل دل باشد
مدام اهل گله کردن و شکایت نیست
خودش نرفت و دلش را پیاده راهی کرد
نباید این‌همه دِل دِل کند که فرصت نیست
**************
روزنامه وطن امروز**
حشدالشعبی این بار در تونس/عماد هلالات
بیداری اسلامی که از تونس آغاز شد، باعث شد نظام دیکتاتوری ۲۴ ساله بن‌علی سرنگون شود و یک نظام دموکراتیک با حضور همه احزاب و گروه‌ها در تونس تشکیل شود. اسلام‌گرایان هم در قالب حزب «النهضه» بخشی از پارلمان را در اختیار گرفتند و در انتخابات پارلمانی اخیر، اخوان‌المسلمین (النهضه) توانست اکثریت پارلمان و رهبری آن را در اختیار بگیرد. اسلام‌گرایان تونس آخرین حلقه اسلام سیاسی سنی در کشورهای عربی بودند و حالا با شبه‌کودتای سیاسی قیس بن سعید، رئیس‌جمهور فعلی تونس و با حمایت کشورهای امارات، عربستان و فرانسه، نظام دموکراتیک در این کشور هم به آخر خط رسیده است. در این تحولات، گروه‌های سیاسی مختلف حامی و منتقد و مبارز تشکیل شده است که می‌توان به مهم‌ترین آن‌ها یعنی حشدالشعبی تونس اشاره کرد که موافق تحولات اخیر بویژه کنار گذاشتن النهضه است.
* تحولات اخیر تونس و نقش اسلام‌گرایان
تونس از معدود کشورهای جهان عرب بود که بعد از تحولات بیداری اسلامی، توانست برای یک دهه، یک نظام دموکراتیک نیمه‌غربی تشکیل دهد؛ نظامی که به ۲ دسته تقسیم شده بود که در یک طرف آن اسلام‌گرایان اخوانی به رهبری راشد الغنوشی بودند که بعد از چند دهه مبارزه و متحمل شدن تبعید، توانستند بخشی از بدنه نظام جدید را به دست بگیرند. اخوان‌المسلمین تونس برخلاف اخوان‌المسلمین در کشورهای مختلف بویژه در مصر و اخوان‌المسلمین مادر، خود را وارد بنیادگرایی و افراط‌گرایی نکردند. اخوان‌المسلمین تونس و رهبر آن راشد الغنوشی در اجتماع بزرگ اخوان در سال ۲۰۱۴ که به میزبانی ترکیه تشکیل شده بود شرکت نکرد و تونس را مهم‌تر از اعتقاد و ایدئولوژی دانست. حزب النهضه رفته‌رفته در انتخابات پارلمانی بخشی از پارلمان را تصاحب کرد و در نهایت در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۹ توانست اکثریت پارلمان را به دست آورد و راشد الغنوشی به عنوان رئیس پارلمان این کشور انتخاب شد.
در این میان سال ۲۰۱۹ قیس سعید به عنوان یک شخصیت مستقل و سکولار توانست در انتخابات ریاست جمهوری این کشور برنده انتخابات شود و از همان آغاز با اسلام‌گرایان اخوانی دچار مشکلات فراوانی شد به گونه‌ای که در ۲ سال گذشته تونس شاهد چند تظاهرات ۲ طرف علیه یکدیگر شد و بار‌ها و بار‌ها دفاتر حزب النهضه در تونس طعمه حریق شد. سرانجام بعد از اختلافات شدید بین ۲ طرف، قیس سعید مردادماه سال جاری، پارلمان این کشور را تعطیل و نخست‌وزیر را از سمت خود عزل کرد. از نکات جالب توجه درباره اقدامات قیس سعید، رئیس‌جمهور تونس، همراهی کامل ارتش تونس با این اقدامات است.
ارتش تونس در یک اعلامیه، از اقدامات رئیس‌جمهور این کشور حمایت کرده و با حضور در پارلمان این کشور مانع بازگشایی آن شد. اسلام‌گرایان اخوانی در تونس به رغم عدم ورود به مساله بنیادگرایی همچون اخوان‌المسلمین سوریه، مصر و یمن، اما بشدت مورد حمایت ترکیه و قطر بودند و این ۲ کشور از النهضه تونس حمایت می‌کردند. از نکات قابل توجه درباره ارتش تونس، بستن دفاتر شبکه الجزیره در پایتخت تونس و سایر شهر‌ها بود؛ امری که با واکنش دولت‌های قطر و ترکیه همراه بوده است. اکنون تونس در دوران گذار خود بعد از تحولات سال ۲۰۱۱ به سر می‌برد و به نظر می‌رسد کار اسلام‌گرایان سنی در نظام تونس به پایان رسیده یا حداقل اکثریت خود را در پارلمان و نظام اداری این کشور از دست خواهند داد.
* تشکیل حشدالشعبی تونس در نتیجه انشعابات گروه‌ها و احزاب سیاسی
با توجه به انسداد سیاسی و فضای خفقان که در دوران بن علی، قبل از بیداری اسلامی در کشور تونس جاری بود، بعد از تحولات سال ۲۰۱۱، یک فضای نسبتا باز سیاسی در این کشور شکل گرفت و بسیاری از احزاب و جریان‌ها توانستند برای خود تشکیلاتی به راه بیندازند و وارد کارزار سیاسی در این کشور شوند. این احزاب و گروه‌های سیاسی افکار و عقاید مختلف از اسلام‌گرایی تا لائیک را شامل می‌شوند. در این بین، بویژه بعد از تحولات اخیر این کشور و روی کار آمدن قیس سعید، به عنوان رئیس‌جمهور این کشور، تشکل‌های صنفی و مردمی زیادی تشکیل شده است که خود را وابسته به هیچ حزب و جریانی نمی‌دانند و خود را به دور از فضای سیاسی کشور تعریف می‌کنند.
حشدالشعبی تونس از همین جنس تشکیلات است. حشدالشعبی نام یک تشکل مردمی است که در تحولات اخیر این کشور تشکیل شده است؛ تشکلی که خود را وابسته به هیچ جریان سیاسی نمی‌داند و صرفا به دنبال پشتوانه مردمی تشکیل شده است. حشدالشعبی تونس در اعلامیه‌ای که توسط منصف الوشیشی، سخنگوی این جنبش منتشر شده است، انقلاب سال ۲۰۱۱ را نتیجه طراحی صهیونیست‌ها و برخی کشورهای غربی می‌داند که به دنبال ایجاد بحران در این کشور هستند. وی که در انتخابات سال ۲۰۱۹ ریاست‌جمهوری به عنوان نامزد انتخاباتی شرکت کرده بود، خود را یک تونسی مردمی و وابسته به مردم معرفی کرده است.
این گروه در اعلامیه خود ضمن حمایت از اقدامات قیس سعید، رئیس‌جمهور این کشور، خود را ملی‌گرا معرفی کرده‌اند و اینکه تونس فراتر از یک ایدئولوژی است. تشکیل حشدالشعبی در تونس واکنش‌های بسیاری را در این کشور و همچنین کشورهای عربی و بین‌المللی در پی داشته است. بسیاری از خبرگزاری‌ها و کانال‌های خبری جهان عرب، این تشکل را یک تشکل کاملا ایرانی می‌دانند که در راستای پروژه ایران برای تسخیر منطقه و شمال آفریقا است و وجه نامگذاری آن، بویژه شباهت آن با تشکیلات مردمی حشدالشعبی در عراق را دلیل این امر می‌دانند. این در حالی است که «انیس فغدان» رئیس این تشکیلات وابستگی خود را به هر گونه کشور یا جریان سیاسی رد کرده است. انیس فغدان اعلام کرده است بشدت با اسلام بنیادگرا مخالف است و طرفدار مبارزان در تمام کشورهای سوریه، عراق و لیبی که علیه تروریسم می‌جنگند، است.
انیس فغدان تشکیلات حشدالشعبی تونس را یک تشکیلات کاملا غیرنظامی می‌داند که به دنبال نظامی‌گری نیستند و تنها وجه شباهت اسمی با حشدالشعبی عراق دارند؛ هر چند تشکیلات حشدالشعبی تونس از اقدامات مبارزان حشد عراقی علیه تروریسم حمایت می‌کنند. در تونس واکنش‌های مختلفی به تشکیلات حشدالشعبی شکل گرفته است. بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان تونسی و غیرتونسی این تشکیلات را به دلیل عدم روشن ساختن ساختار خود و تازه‌کار بودن، به صورت یک تشکیلات منسجم نمی‌دانند، این در حالی است که تشکیلات حشدالشعبی در تونس طرفداران زیادی برای خود جلب کرده است.
شیوه کار حشدالشعبی تونس برخلاف گروه‌های سیاسی دیگر در قالب مؤسسات خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد است و از این طریق عضو‌گیری می‌کنند. سرمایه‌گذاری این تشکل مردمی بیشتر روی جوانان است و با ارائه برنامه‌های خود به جوانان این کشور، آن‌ها را جذب می‌کند. گزارشی که شبکه فرانس ۲۴ درباره تشکیلات این گروه مردمی اعلام کرده است، این تشکیلات را یک تشکیلات بسیار پیچیده اعلام کرده است که با سرمایه‌گذاری روی قشر جوان در تونس به دنبال رسیدن به اهداف خود است. از نکات جالب توجه، پرداختن به تشکیلات این گروه توسط رسانه‌های صهیونیستی است. رسانه‌های صهیونیستی این تشکیلات را سازماندهی شده توسط حزب‌الله لبنان می‌دانند که فعالیت بسیار گسترده‌ای در شمال آفریقا دارد.
رسانه‌های اسرائیلی شبکه فعال حزب‌الله را در شمال آفریقا بسیار منسجم می‌دانند که جبهه پولیساریو را علیه دولت مراکش فعال نگه داشته و با پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران به فعالیت خود ادامه می‌دهد. با وجود اینکه حشدالشعبی تونس خود را غیرسیاسی و غیرنظامی معرفی کرده است، اما از دید این رسانه‌ها مساله بسیار فراتر از یک تشکیلات مردمی است. این گروه در ابتدای کار به دنبال جذب نیرو با پشتیبانی سپاه قدس و حزب‌الله هستند و سپس با انجام عملیات و وارد شدن در جریان سیاسی این کشور به دنبال سهم هستند؛ امری که با توجه به رویه‌های سابق تشکیلات مردمی در کشورهای خاورمیانه، بعید به نظر می‌رسد در حد یک تشکیلات کاملا صنفی باقی بماند.
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که کشور تونس با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکش و بافت جمعیتی‌ای که دارد، بویژه قشر جوان و تحصیلکرده از کشورهای مهم و تأثیرگذار جهان عرب است. بعد از انقلاب‌های سال ۲۰۱۱ که از تونس آغاز شد، این کشور توانست از فروپاشی نظام دولت- ملت در این کشور جلوگیری کند. حال با گذشت بیش از یک دهه از انقلاب سال ۲۰۱۱ و سقوط بن علی، تونس وارد کارزار جدیدی از حیات سیاسی خود شده است. تحولات اخیر این کشور در صورتی که روند درست خود را طی نکند می‌تواند بحران دیگری در کنار بحران‌های دیگر برای این کشور به ارمغان آورد.
در بین تحولات اخیر که در کشور تونس به وقوع پیوست، تشکیل بسیج مردمی به نام حشدالشعبی، مورد توجه بسیاری از تحلیلگران و ناظران بین‌المللی در این کشور قرار گرفته است. با توجه به بیانیه اعلام موجودیت این تشکیلات مردمی، به نظر می‌رسد کشور تونس شاهد تحولات بسیار مهمی در آینده نه‌چندان دور خواهد بود. در این شرایط با توجه به مواضعی که دولت تونس در طول سال‌های گذشته نسبت به محور مقاومت داشته است، مطلوب است توجه بیشتری به کشورهای شمال آفریقا در سیاست خارجی جمهوری اسلامی، بویژه کشور تونس شود.
**************
روزنامه خراسان**
چرا تورم متوقف نمی‌شود؟/مهدی حسن زاده
تردیدی نیست که مهم‌ترین معضل این روز‌های کشور کاهش قدرت خرید و تورم سنگین است. شاید از این رو بسیاری از مردم از دولت جدید توقع دارند تا جلوی رشد قیمت‌ها را بگیرد. اگر چه بسیاری از مردم می‌دانند که دیگر با توسل صرف به ابزار‌های امر و نهی و تعزیرات نمی‌شود جلوی رشد قیمت‌ها را گرفت.
در این میان، انتشار گزارش تورم شهریور ماه توسط مرکز آمار نشان داد که نرخ تورم در شهریور نیز به مسیر صعودی خود ادامه داده و به ۴۵.۸ درصد رسیده است. این روند و سایر متغیر‌های تورمی نشان می‌دهد که ما طی چند ماه بعد نیز با روند صعودی نرخ تورم مواجه خواهیم بود. در این میان دو متغیر مهم دیگر مسیر آینده نرخ تورم را مشخص می‌کند. افزایش نقدینگی و نرخ ارز، متغیر‌هایی هستندکه تغییرات آن‌ها مسیر نرخ تورم را در ماه‌های آینده مشخص می‌کند. نرخ ارز با وجود افزایش نسبی که در یکی دو ماه گذشته داشت در محدوده ۲۶ تا ۲۷ هزار تومان تثبیت شده است و اخبار مثبتی که از افزایش قیمت نفت و صادرات نسبتا مناسب نفت با وجود لغو نشدن تحریم‌ها مخابره می‌شود، ما را امیدوار می‌کند که نرخ ارز اگر کاهش نیابد افزایش چندانی نخواهد داشت و تا پایان سال می‌توان به نرخ ارز کمتر از ۳۰ هزار تومان امید داشت. با این حال متغیر کلیدی روند نگران کننده رشد نقدینگی است که به طور مستقیم ناشی از کسری بودجه امسال دولت است. آمار‌های رسمی نشان می‌دهد که دولت در چهار ماه نخست سال حدود ۵۳ هزار میلیارد تومان تنخواه از بانک مرکزی برای بودجه دریافت کرده است. تنخواهی که با توجه به کسری حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومانی بودجه تا پایان سال، امکان بازپرداخت آن خیلی سخت است. این رقم به طور مستقیم به پایه پولی اضافه و با ضریب هشت برابر به نقدینگی کشور افزوده شده است. به این ترتیب بیش از ۴۲۰ هزار میلیارد تومان افزایش نقدینگی از این محل داشته ایم. همین مسئله موجب ثبت رکورد کم سابقه رشد ۳۹ درصدی نقدینگی در مرداد امسال نسبت به مرداد سال قبل شده است.
اکنون سوال این است که نقدینگی و عامل اصلی رشد آن در ماه‌های اخیر یعنی کسری بودجه را چگونه می‌توان مهار کرد؟ به نظر می‌رسد اقدامات مناسبی برای مدیریت کسری بودجه شروع شده است، ولی حجم مشکل در این عرصه به حدی زیاد است که شاید امسال صرفا بتوان حجم کسری بودجه را کاهش داد، ولی نمی‌توان آن را به صفر رساند و حتی نمی‌توان امید داشت استقراض صورت گرفته از بانک مرکزی را پس داد تا بتوان روند رشد نقدینگی را مهار کرد. به نظر می‌رسد با ورود به نیمه دوم سال و آغاز روند تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۱ در سازمان برنامه و به تدریج بررسی بودجه در دولت و سپس مجلس، همه تمرکز باید بر تدوین بودجه‌ای با کمترین ناترازی و کسری باشد. دو مسئله مهم در رسیدن به این هدف اثرگذار است. مسئله نخست، مهار رشد هزینه هاست که البته تبعات سیاسی برای دولت خواهد داشت. بدون تردید در بودجه ۱۴۰۱ گریزی از این نیست که رشد حقوق‌ها کمتر از تورم ۴۵ درصدی باشد. هر چند می‌توان و باید به این سمت رفت که درصد رشد حقوق‌ها در سطوح پایین را بیشتر از سطوح بالا تعیین کرد، ولی در هر صورت جلوگیری از رشد هزینه‌ها و کشیدن ترمز انواع اقدامات هزینه زا از جمله همسان سازی حقوق‌ها و رتبه بندی کارمندان ضروری است. مسئله دوم، توجه به منابع جدید در بودجه است. به طور خلاصه پایه‌های مالیاتی جدید، حذف برخی رانت‌ها از جمله رانت ارز ۴۲۰۰ و بخشی از یارانه انرژی و اختصاص منابع آن به مردم و بودجه و همچنین مولدسازی حجم انبوه دارایی‌های مازاد دولت اقداماتی است که از حالا باید به طور جدی در دستور کار دولت و مجلس قرار گیرد تا با بهبود تراز عملیاتی بودجه ۱۴۰۱ و مهار رشد نقدینگی بتوان تورم را در مسیر نزولی قرار داد.
**************
روزنامه ایران**
دفاع مقدس و رمز و راز شکل‌گیری تحول فرهنگی در ایران/احمد وحیدی*
در تاریخ هر کشور و ملتی مقاطعی تعیین‌کننده و سرنوشت ساز وجود دارد که احیاکننده اراده‌هـــــــای توحیدی، الهام‌بخش خود باوری، انسجام‌بخش و پیوند دهنده همبستگی ملی و آغازگر حرکت در مسیری نو بوده است. اگر نگاهی عمیق و باورمندانه به تاریخ معاصر ایران عزیز اسلامی داشته باشیم، می‌توان رد پایی قوی از این مقطع عظیم و ماندگار تاریخی را در هشت سال دفاع مقدس جست و جو کرد. هشت سالی که سرتاسر عشق به میهن، دفاع از ارزش‌های دینی و انقلاب اسلامی، توسعه و پیشرفت کشور بوده است.
ملتی که در برابر استکبار جهانی مقاومت کرد و نشان داد پیروزی ایمان، صبر و حقانیت بر ظلم و ستم شدنی است و تبلوری عینی در عصر جدید و در دنیای تکنولوژی از آیه شریفه «کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثِیرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ اللهُ مَعَ الصَّابِرِینَ» در حافظه تاریخی به ثبت رساند. دشمنان ملت ایران گمان می‌کردند با تحولات و رخداد‌های انقلاب، توان غلبه و راهبری استراتژی‌ها و نیات شوم شان را دارند، غافل از آنکه مردم عزیز ایران با ایمان و اراده و الگوگیری از مکتب اسلام و پیروی از رهبر آزاده و نستوه خود، در برابر همه توطئه‌ها و دسیسه‌های دشمنان ایستادگی می‌کنند. گذشت زمان نیز در طول جنگ تحمیلی نه تنها خللی در باور مردم ایران ایجاد نکرد بلکه همبستگی ملی در دفاع از وطن قوی‌تر گشت.
حضور ایرانیان در هشت سال دفاع مقدس از هر گوشه و کنار این سرزمین پهناور؛ لر، کرد، بلوچ، آذری، عرب، فارس و دیگر اقوام در کنار هم صحنه‌هایی زیبا از همدلی و وحدت ملی را به نمایش گذاشت؛ در حقیقت، رمز و راز شکل‌گیری تحول فرهنگی در کشور در جنگ تحمیلی علیه ایران، در تقویت وحدت و برادری، مقاومت و پایداری، خوداتکایی و خودباوری، ایثار و شهادت‌طلبی، صداقت و پاکی، خلوص و بی ادعایی، معنویت و توکل به ذات اقدس الهی، بصیرت و ولایت‌پذیری و تمسک به سیره نبوی و رفتار علوی در این ایام نسبتاً طولانی بود. همگان نسبت به سرنوشت کشور و مردم حساس بودند و به سهم خود یاری‌رسان بودند. هر کس به اندازه داشته‌ها و ظرفیت‌هایش در دفاع از کشور کوشید.
اقتصاد کشور علی رغم جنگ و فشار‌های دشمن از حرکت باز نایستاد و جامعه به پویایی و پیشرفتش ادامه داد. وقتی سخن از الگوگیری از هشت سال دفاع مقدس است، در واقع اشاره به این واقعیت است که در نظر داشته باشیم کشور در چه شرایط سخت اقتصادی و بین‌المللی توانست در برابر دسیسه‌های دشمنان ایستادگی و هماوردی کند. این تجربه درخشان تاریخی بیش از هر زمان دیگری نیاز به بازخوانی دقیق و همه جانبه دارد. علیرغم مشکلات کشور در حوزه‌های اقتصادی-معیشتی، اما در صورت وجود اراده، ایمان و باور درونی به حل مشکلات، تنگناها می‌تواند زمینه‌ساز غلبه بر چالش‌ها باشد.
تجربه دفاع مقدس و بازخوانی هوشمندانه آن می‌تواند افق گشای این مسیر باشد و بایستی این تجربه به نسل جوان‌تر به نحو درست و واقعی منتقل شود؛ یعنی نسل جوان متوجه این واقعیت راهبردی شود که شهیدان و جانبازان و آزادگان سرافراز با حمایت آحاد ملت، با وجود انبوهی از سختی‌ها و تنگناها، کشور را از نیات دشمن بعثی و حامیان قدرتمندش نجات دادند و از دل این تهدید و بحران، فرصتی نوین برای همبستگی، وحدت و تحرک همه‌جانبه ملی آفریدند. دغدغه مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله العالی) مبنی بر آموزش درس‌های دفاع مقدس به نوجوانان و جوانان، نیز از همین سنخ است تا نسل نو کشور، متوجه توان و ظرفیت داخلی در مقابله با دسیسه‌های شوم دشمنان گردد.
ظرفیت‌های بالقوه توسعه همه‌جانبه در کشور وجود دارد و این ظرفیت‌ها نیازمند کاربست دقیق، کارشناسی شده و باورمند از سوی نخبگان کشور است و امید بر این است که با همت جمعی و عبرت‌گیری از دوره درخشان دفاع مقدس زمینه برای توسعه همه‌جانبه انسانی، فرهنگی و اقتصادی در کشور با محوریت ارتقای معیشت مردم عزیز کشورمان فراهم شود. / با سلام و صلوات بر ارواح تابناک همه شهیدان گلگون کفن انقلاب اسلامی.
*وزیر کشور
**************
روزنامه شرق**
«واسطه استراتژیک» محاصره ایران از سوی «دوستان»/کیومرث اشتریان
وضعیتی متناقض در مناسبات استراتژیک علیه ایران وجود دارد. ابزار‌های قدرت ایران در منطقه (ابزار نفوذ در لبنان، یمن، عراق و افغانستان و ابزار قدرت موشکی ایران) نه از سوی دشمنان که از سوی دوستان مورد تحدید و تهدید قرار می‌گیرد. این وضعیت را «واسطه‌گری استراتژیک» می‌نامیم که دیوار‌های محاصره‌ای را به قرار ذیل در پیرامون ما بنا می‌کنند:
دیوار روسیه. اسرائیل دشمن رسمی ایران -که در سال‌های اخیر نفوذ روزافزونی در کشورهای حاشیه خلیج فارس داشته است- در چتر حمایتی «کشور دوست» ایران یعنی روسیه قرار می‌گیرد. این جمله لاوروف تأکیدی مجدد است بر این موضوع: «امنیت اسرائیل اولویت ماست». به طریقی متناقض‌نما حمایت از اسرائیل نه صرفا به دست آمریکا که به دست روس‌ها و چینی‌ها صورت می‌گیرد. بازی استراتژیک همین است. این سناریو دور از انتظار نیست که هرگونه حمله اسرائیل علیه ایران به‌سادگی توسط حامیان ما در جنوب لبنان قابل پاسخ نخواهد بود؛ آنچنان‌که از سوریه نیست. واسطه استراتژیک یعنی کشوری که وارد منازعه شما با طرف دیگری می‌شود و شما را وادار به تغییر اساسی در راهبردهایتان می‌کند. این، جبهه جدیدی برای منازعه با شما می‌گشاید. اینک اسرائیل نه‌تن‌ها به نیابت از خود و غرب بلکه به نیابت از طرف سوم می‌تواند با شما وارد منازعه یا جنگ شود.
اگر طرف سوم، خواه روسیه، چین یا ترکیه یا هر کشور دیگری که واسطه استراتژیک شده است، مطالبه‌ای اساسی از شما داشته باشد و شما انجام ندهید، او می‌تواند راه حمله و ضربه به شما را موقتا بگشاید تا شما منافع او را برآورده کنید. اینجا دیگر نه‌تن‌ها دشمنان بلکه دوستان را هم باید راضی کنید تا از خطر‌های حیاتی بگریزید.
دیوار چین. خلیج فارس و منطقه خاورمیانه برای چینی‌ها اهمیتی حیاتی پیدا کرده است. دیوار اقتصادی چین بر جهان سایه‌ای مهیب افکنده است. هر گونه واکنش احتمالی ایران در برابر تهدید اسرائیل یا حتی کشورهای کوچک خلیج فارس «دوست بزرگ زرد» را خوش نخواهد آمد و مشمول ملاحظات استراتژیک اقتصادی او خواهد شد. سخنگوی وزارت خارجه چین گفته بود که «ایجاد یک نظام امنیتی جدید و جامع و بر اساس همکاری‌های مشترک و پایدار در یک بستر جمعی و بر اساس مفاهیم امنیتی نوین از اهمیت بالایی برخوردار است». چین با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فیزیکی، بندرها، خطوط لوله، راه‌آهن، تجارت و سرمایه‌گذاری‌های دوجانبه به دنبال تحکیم ایده «چین مرکز جهان» خود و اتصال به آسیا، اروپا و آفریقا و توسعه جاده ابریشم زمینی و دریایی است. خلیج فارس، دریای عمان و بندر حیفا از مراکز حیاتی این سیاست است؛ بنابراین کارایی قدرت موشکی ایران نه صرفا یک ملاحظه فنی بلکه در ملاحظات استراتژیک «چین مرکز جهان» قابل محاسبه است. سنگینی «دوستِ بزرگ پیکرِ زرد» به گونه‌ای است که ممکن است در ملاحظات استراتژیک به محاصره ایران معنا شود. به بیان دیگر، اینک چین هم وارد منازعه شما با اسرائیل می‌شود و از شما بهره‌برداری می‌کند. حمله اسرائیل به شما به نفع چین هم می‌شود، چون بهره دوجانبه از آن می‌برد. هم از اسرائیل حمایت می‌کند و هم از شما بهره می‌برد؛ بنابراین اسرائیل نیازمند چراغ سبز چین برای برخورد با شما و شما نیازمند چراغ قرمز چین برای حمله‌نکردن اسرائیل به خود خواهید بود. اینجا حکایت دوباره تکرار می‌شود؛ اگر طرف سوم، این‌بار چین که به‌صورت طبیعی واسطه استراتژیک شده است، مطالبه‌ای اساسی از شما داشته باشد و شما انجام ندهید، او می‌تواند راه حمله و ضربه به شما را موقتا بگشاید تا شما منافع او را برآورده کنید. اینجا دیگر نه‌تن‌ها دشمنان بلکه دوستان را هم باید راضی کنید تا از خطر‌های حیاتی بگریزید. واسطه استراتژیک واسطه‌ای است که خودش مهم‌تر از اصل می‌شود.
دیوار ترکیه. «دوست» دیگر ایران، ترکیه است که از دو سو به‌صورت بالقوه عرصه را بر ما تنگ‌تر می‌کند. نخست از سوی افغانستان و پیوند محکم‌تری که با طالبان دارد؛ این پیوند ائتلاف ترکیه را با اعراب خلیج فارس نیز مستحکم‌تر می‌کند. از سوی دیگر تمایل ذاتی ترکیه به گرایش‌های ناسیونالیستی در کشور آذربایجان که آتشی را برای روز مبادای بحران قدرت مرکزی در ایران در زیر خاکستر پنهان می‌کند. تاریخ ایران پر است از زمانه‌های ضعف قدرت مرکزی و سربرآوردن نیرو‌های تجزیه‌طلب.
دیوار پاکستان. دوست دیگر ایران پاکستان است که با وجود نزدیکی‌های فرهنگی، از بد حادثه بازی استراتژیک امنیتی‌های این کشور به تور ما خورده و حامی اصلی طالبان است. طالبان در درازمدت تهدید ماست و به طرق گوناگون می‌تواند ملعبه اسرائیل و اعراب باشد و دوست پاکستانی ما هم در این کمربند استراتژیکِ محاصره همسو با ما نیست. عملا دست ما از یمن هم کوتاه خواهد شد، چون می‌توانند طالبان را به مثابه بدیل یمن به کار بگیرند.
دیوار دوستان درون. اتحاد همه نیرو‌های سیاسی در حوادث واقعه تاریخی مهم است. اگر از درون، نیرو‌های سیاسی به انحصار «دوستان» درآید، حلقه محاصره تکمیل است. حوادث واقعه تاریخی می‌تواند جنگ یا انقلاب یا مهم‌تر از همه فقدان یک قدرت عالیه بر اثر حوادث طبیعی باشد. محاصره از درون به آن معناست که ظرفیت‌های درونی جامعه سیاسی تعطیل شده و مجال نقش‌آفرینی سیاسی نداشته باشند. مثلا مجلس و دولت پرقدرتی که مستظهر به حمایت قاطبه ملت باشد، در عرصه حضور نداشته باشد. یا اینکه رجال سیاسی خوش‌نام ملی که اعتماد بخش‌هایی از مردم را پشتوانه خود داشته باشند، از عرصه و اریکه نقش‌آفرینی سیاسی کنار گذاشته شده باشند.
دیوار دشمنان. البته که نمی‌توان از اینان چشم پوشید. ایران در معرض بزرگ‌ترین محاصره‌های اقتصادی تاریخ بشر قرار داد. تحریم‌های ضدبشری آمریکایی با تسامح و رضایت اروپا حلقه بیرونی محاصره است که درباره آن بسیار سخن رفته است و نیازی به بازگویی ندارد. می‌بینیم که رقابت‌های استراتژیک سبب می‌شود که «دوستان» دست ما را در برابر دشمنان ببندند. به قول سفیر پیشین فرانسه در ایالات متحده: «جهان جنگل است و این حقیقت تلخ با اقدام آمریکا و انگلیس در چاقوزدن از پشت از طریق استرالیا به فرانسه یادآوری شد. زندگی همین است». آری! در روابط بین‌الملل «زندگی همین است» و نباید انتظار «مرام و معرفت» از دوستان داشت؛ آن‌گونه که وزیر دفاع پیشین ما از روس‌ها انتظار داشت و درباره انتشار خبر استفاده هواپیما‌های روسی از پایگاه نوژه همدان توسط روسیه گفته بود: «روس‌ها بی‌معرفتی کردند». اگر عمری باشد سرمقاله هفته آینده را به چه باید کرد، اختصاص می‌دهم.
********************************************************
