موضوع اقتصاد همواره از موضوعات مهم جامعه بوده و این مهم در دوره کنونی در مقایسه با دوره‌های گذشته ملموس‌تر و ضروری‌تر شده است[...]
موضوع اقتصاد همواره از موضوعات مهم جامعه بوده و این مهم در دوره کنونی در مقایسه با دوره‌های گذشته ملموس‌تر و ضروری‌تر شده است. از این رو اصلاحات اقتصادی در این دوره شبیه یک جراحی عمیق در حال انجام است که دارای ظرافت‌ها و حساسیت‌های فراوانی است و کمی سهل‌انگاری و اشتباه در اجرای آن پیامدهای دردناک و گاهی جبران‌ناپذیری را به جای خواهد گذاشت. یکی از راه‌هایی که جامعه را در مقابل چنین اقدامات و تجربه‌ای همراه و تحمل‌پذیر می‌کند، گفت‌وگو، توضیح و تبیین حرکت دولت است؛ از همین رو سردار دکتر محسن رضایی معاون اقتصادی رئیس‌جمهور و فرمانده سپاه در دوران دفاع مقدس و حماسه آزادسازی خرمشهر در جلسه شورای تحلیل معاونت سیاسی سپاه در سالن شهید میثمی حضور بهم رساند و در ارتباط تصویری با رده‌های سیاسی سراسر کشور طی سخنانی به پرسش‌ها نیز پاسخ داد.
معاون اقتصادی رئیس‌جمهور در ابتدای سخنان خود استفاده از ادبیات غرب را در جنبه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی موجب تفرقه و پراکندگی جامعه خواند و ابراز کرد: «باید تا جایی که می‌توانیم ادبیات و فضای سیاسی کشور را با ادبیات اسلامی و ایرانی هماهنگ کنیم؛ چرا که زبان فرهنگی و اقتصادی ویژه خودمان نمادی از ارزش‌ها و اعتقادات ما هستند. مطالبه‌گری، انتقاد و بیان راهکارهای دقیق حق مردم و نخبگان است؛ اما باید اینها در چارچوب فرهنگ اسلامی‌ـ ایرانی قرار بگیرد و تا مادامی که اینها از ادبیات اسلامی پیروی نکنند و ادبیات غرب را ترجیح بدهند، به جای پیشرفت و همبستگی، تفرقه و پراکندگی در جامعه حاکم خواهد شد.»
وی افزود: «انقلاب اسلامی برای این آمده است که صدای مردم را بشنود. مطالبه‌گری از مسئولان و دریافت جواب از آنها جزء حقوق مردم است. بنابراین وقتی ما می‌گوییم مطالبه‌گری در قالب ادبیات اسلامی گنجانده شود؛ از این‌روست که انتقادها، حمایت‌ها و راهکارهای ارائه شده از سوی مردم و جامعه نخبگانی در چارچوب امربه معروف و نهی از منکر قرار می‌گیرد.» رضایی وظیفه اصلی معاونت سیاسی سپاه را در روزگار امروز «اسلامی‌سازی» خواند و تشریح کرد: «برنامه اسلامی‌سازی یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها برای تبیین اهداف و انگیزه‌های انقلاب اسلامی و مقابله با جبهه‌های غربی است. یکی از افرادی که وقتی خبر شهادت‌شان را به امام خمینی(ره) ابلاغ کردم، متأثر شدند، شهید علم‌الهدی بود. وقتی به امام خمینی(ره) گفتم شهید علم‌الهدی قبل از انقلاب در گروه موحدین بود و در مقابل جریان‌های مارکسیستی با استدلال‌های فکری و منطقی می‌ایستاد و مقابله علمی محکمی با آنان می‌کرد، امام بیشتر متأثر شدند. مسئله تبیین برای امام از چنان اهمیتی برخوردار بود که تمام آثار شهید مطهری را بلااستثنا تأیید کردند و از مردم خواستند آنها را مورد مطالعه و مداقه قرار بدهند.»
معاون اقتصادی رئیس‌جمهور یکی از افتخارات دولت این دوره را پاسخ به پرسش اقتصادی مردم خواند و توضیح داد: «در این دوره دولت پاسخ به پرسشی داد که در هر دوره تنها روی میز دولت باقی می‌ماند و پاسخی به آن داده نمی‌شد. سؤال اقتصادی اولین مطالبه مردم از هر دولتی است. سؤال از صنعت، اشتغال، ارزش پول ملی و تجارت بین‌المللی که آینده هرکدام‌شان چگونه خواهد بود. این دولت پاسخ هر کدام از این موارد را داده است. پاسخ به این موارد به نوعی آموزش هم به شمار می‌آید؛ چرا که در این صورت مردم می‌توانند بدانند که چگونه به دولت کمک کنند.» وی اظهار داشت: «نکتهای که در زمینه برنامه اقتصادی ریاست‌جمهوری باید بدانیم، این است که آقای رئیسی پیش از اینکه به منصب ریاست‌جمهوری برسند، جلسه‌ای را با نخبگان اقتصادی کشور برپا کرده بود و راهکارهای آنان را در قالب برنامه‌ای مدون جمع‌بندی کرده بود. ایشان سعی دارد اصلاحات عمیق و بنیادینی را در دستور کار خود قرار دهد. اصلاحاتی که بیست و چند سال است روی زمین مانده و همین موجب تورم و گرانی امروز جامعه ما شده است.»
رضایی انتقاد برخی از افراد از وضعیت کنونی را ناشی از نداشتن صداقت‌شان خواند و تصریح کرد: «وضعیت اقتصادی امروز حاصل بی‌برنامگی بیست ساله کشور است. اقتصاد کشور به این صورت نیست که در یک بازه چندماه به آشفتگی برسد. متأسفانه، نقدینگی که در کشور در حال به وجود آمدن است، از پنج هزار همت هم بالاتر رفته، که نشان از یک گرانی بزرگ است. در این بین ،افرادی که خود بانی وضعیت امروز جامعه هستند با نداشتن صداقت، تمام حرف‌ها و انتقادهایی را می‌گویند که اصلاً شایسته نیست. افرادی که وقتی می‌دیدند کشورهای دیگر تلاش می‌کنند تورم خود را به دو یا سه درصد برسانند، این افراد هیچ‌کاری را از پیش نمی‌بردند.»
رضایی با غلط خواندن برنامه ارز4200 تومانی در سال 1397، بیان داشت: «یکی از اشتباهات سال 1397 ارزش‌گذاری برای دلار بود. دولت قبل با احتمال اینکه آمریکا از برجام خارج خواهد شد، آمدند محاسبه کردند و ارزش واقعی دلار را 4200 تومان تخمین زده و آن را به 27 قلم جنس تخصیص دادند که بعدها به 2500 قلم جنس رسید؛ اما وقتی به دولت کنونی رسید، از این تعداد تنها تعداد انگشت‌شماری تخصیص خورده بود و مابقی حذف شده بود. ماحصل این کار دولت پیشین به جایی رسید که ما اکنون در آن هستیم.»
وی دلیل اصلی رشد قیمت گندم و آرد را افزایش قاچاق و رانت در بازار آرد خواند و توضیح داد: «دولت پیش از عید امسال 12 میلیارد دلار بودجه برای خرید گندم تخصیص داد؛ اما مسئله این است که با این حجم از بودجه باز هم به هدف خودمان نمی‌رسیدیم. برخی از سودجویان به دلیل قیمت ارزان این محصول به قاچاق آن دست می‌زدند و برخی هم به راحتی آن را خوراک دام خود می‌کردند. در مورد قاچاق این محصول همین بس که دولت ترکیه به دلیل تعرفه خاصی که برای واردات آرد تعبیه کرده بود، راه را برای قاچاق این محصول از ایران باز گذاشته بود و همین مسئله سبب شد برخی افراد قاچاق آن را به استفاده از آن ترجیح دهند.» معاون اقتصادی رئیس‌جمهور برنامه اصلاحی دولت را در چهار مرحله دانست و گفت: «نخستین برنامه اصلاحی دولت تصحیح بخش یارانه است. مرحله دوم اصلاح بودجه کشور و در مرحله سوم اصلاح تجاری خواهد بود و در مرحله پایانی به پله تولید، سرمایه‌گذاری و اشتغال پا خواهد گذاشت.»
وی در تشریح مراحل اصلاحی ابراز کرد: «ماهیانه دولت مبلغ کلانی را خرج بخش یارانه می‌کند؛ اما به دلیل اینکه به صورت صحیح به دو بخش عادلانه‌سازی و مردمی‌سازی توجه نمی‌شود، موجب هدررفت مبالغ پرداختی می‌شود؛ چرا که برخی از مبالغ به جیب افراد مفسدی وارد می‌شود که نباید چنین مبلغی را دریافت کنند. برای همین بخش مردمی‌سازی یعنی اینکه پول دست خود مردم باشد و عادلانه‌سازی به این معناست که طبقات پایین را بیشتر رسیدگی کنیم و طبقات بالا را کمتر یارانه بدهیم.»
رضایی ادامه داد: «در خصوص اصلاح بودجه کشور باید به این نکته توجه کنید که یک زمانی نسبت بودجه جاری به بودجه عمرانی 60 به 40 بود؛ اما اکنون نسبت به کلی تغییر کرده و 80 به 20 شده است؛ برای همین برخی پروژه‌ها با سرعت خیلی کندتری نسبت به گذشته جلو می‌رود. این بخش به یک اصلاح جدی نیاز دارد. برنامه‌ای که دولت برای این بخش تدارک دیده، از این قرار است که از سال بعد شرکت‌ها و مؤسسات و کارخانجات دولتی علاوه بر صورتحساب، باید یک کارنامه از روال کاری خودشان ارائه بدهند؛ یعنی این پروژه چقدر به رشد و پیشرفت کشور کمک کرده و چه مقدار اهمیت داشته است.» معاون اقتصادی رئیس‌جمهور درباره مرحله سوم و چهارم اصلاحی گفت: «به وسیله اصلاح بخش تجاری که مرحله سوم اصلاح اقتصادی کشور به شمار می‌آید، می‌توانیم خیلی از تحریم‌های داخلی را دفع کنیم. اصلاح نکردن بخش تجاری سبب شده تا کشورهای دیگر و به عبارت بهتر رقبای ما موقعیت ما را بدزدند که رسیدگی به این بخش گام بلندی در راستای اصلاح اقتصادی کشور خواهد بود. مرحله پایانی یا مرحله تولید، سرمایه‌گذاری و اشتغال از مبدعات رهبر معظم انقلاب بوده و با تأکید بر نقش شرکت‌ها و کارخانه‌های دانش‌بنیان موقعیت اقتصادی کشور را رو به جلو خواهد برد.»
در پایان دکتر رضایی در پاسخ به پرسش یکی از حضار و بینندگان در خصوص روند پایان دادن به فقر از طبقات پایین و جلوگیری از گرانی با افزایش مبلغ یارانه‌ها بیان داشت: «در مورد گرانی دو مسئله مطرح است: یک گران‌فروشی و دو گرانی. در مورد مسئله اول بر شش ماده از موارد تعزیرات شدت بیشتری را لحاظ کرده‌ایم و در جلسه‌ای که با ستاد تنظیم بازار داشتیم، این مورد را تأکید کردیم. در مورد مسئله گرانی، چند نکته مطرح است بخشی به سبب فروش دلارهای حاصل از فروش نفت به بانک مرکزی بوده است؛ چرا که بانک مرکزی به ازای دلارهای دریافتی پول چاپ می‌کرده که همین موجب افزایش نقدینگی می‌شد. اگر دلارهای نفتی فقط به بانک مرکزی فروخته نمی‌شد و به بانک‌های دیگر نیز فروخته می‌شد، عوض چاپ‌پول، پول‌های داخلی به گردش در می‌آمد. نکته دوم که موجب گرانی شده، بحث نقدینگی است. نکته سوم هم حجم پول است که موجب شده بین کالا و پول موازنه درستی شکل نگیرد و کفه ترازوی پول بیشتر از کالا باشد؛ همین ناترازی موجب گرانی شده است.»
