ناتو در مولداوی هم زمینگیر شد/ تبعات مداخله‌گرایی آمریکا در اوکراین

مقامات ناتو، نسبت به سه کشور اوکراین، گرجستان و مولداوی نگاه استراتژیک و راهبردی خاصی دارند. آمریکا و انگلیس به عنوان دو عضو ناتو، معتقد بودند که چهار کشور اوکراین، گرجستان، مولداوی و آذربایجان باید به پیمان آتلانتیک شمالی ملحق شوند تا پروژه "محاصره راهبردی روسیه" تکمیل شود. با این حال در همان نخستین مرحله، یعنی تلاش ناتو برای الحاق اوکراین به خود شاهد واکنش فوری و سخت مسکو نسبت به بازی خطرناک غرب بودیم. نبرد تلخی که ناتو باعث ایجاد و استمرار آن در اوکراین شده است، منجر به آگاهی افکار عمومی در سه کشور دیگر شده است.

به دنبال ناآرامی‌های سیاسی در مولداوی علیه دولت غربگرای این کشور، مردم این کشور تظاهرات گسترده و بی‌سابقه‌ای را برگزار کردند. دهها هزار نفر در تظاهرات در شهر «کیشینو» پایتخت مولداوی که خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی شدند. مردم به افزایش قیمت منابع انرژی و پایین آمدن سطح زندگی معترض هستند. آنها خواستار استعفای «مایا ساندو» رئیس‌جمهور غربگاری مولداوی، دولت او همچنین خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی هستند. معترضان توسط قانونگذاران «حزب سور» و حزب کمونیست‌های مولداوی هدایت می‌شوند. شرکت‌کنندگان در این تظاهرات اعتراضی قطعنامه‌ای را صادر کردند که در آن رئیس‌جمهور را مسئول بحران اقتصادی کنونی دانسته و خواستار استعفای او شدند. در بخشی از این قطعنامه آمده است که مردم خواستار رای عدم اعتماد به رئیس‌جمهور و دولت او هستند و از پلیس و نهادهای انتظامی خواسته شده تا فشارها را متوقف کنند.

افول قدرت غربگرایان در مولداوی
مولداوی یکی از فقیرترین کشورهای اروپایی است که بین اوکراین و رومانی قرار گرفته است. ساندو در سال ۲۰۲۰ با یک برنامه غربگرا در انتخابات ریاست جمهوری مولداوی پیروز شد. چندی قبل، «ایگور دودون» رئیس‌جمهور پیشین مولداوی گفت که اقدام برای دادن وضعیت نامزدی اتحادیه اروپا به مولداوی با هدف کشاندن این کشور به بازی‌های ژئوپلیتیک غرب علیه روسیه است. با این حال، بسیاری از ساکنان مولداوی که تبدیل شدن کشورشان به زمین سوخته ( به مانند آنچه در اوکراین می‌گذرد) را نتیجه بازی در زمین غرب و ناتو می دانند، اکنون به خیابانها آمده‌اند تا علیه دولت طرفدار اروپا و آمریکا در این کشور قیام کنند. صورت ماجرا کاملا شخص است! روسیه در محاسبه‌ای راهبردی و هندسی دریافته است که سکوت در برابر زیاده‌خواهی‌ها و توسعه‌طلبی‌های ناتو، مترادف با تبدیل شدن کشورهایی مانند اوکراین و مولداوی به حیاط خلوت غرب در اطراف مسکو خواهد شد.

تجربه‌ای که نباید در مولداوی تکرار شود
بسیاری از تظاهرکنندگان علیه دولت غربگرای مولداوی می‌گویند که مختلف تکرار تجربه جنگ اوکراین در کشور خود هستند. ضمن آنکه اکنون روسیه با تصرف شهر خرسون در جنوب اوکراین، بر مولداوی تسلط پیدا کرده است. مولداوی، کشور محصور در خشکی در شرق اروپا است که از غرب با رومانی و از شمال شرقی تا جنوب با اوکراین همسایه است. بنابراین تحولات جاری در جنگ اوکراین به طور طبیعی بر تحولات داخلی مولداوی نیز تاثیرگذار بوده است. البته بازیگران غربی تصور نمی‌کردند که این تاثیرپذیری، به سویی پیش رود که محصول آن زدودن نمادهای غربگرایی از مولداوی باشد. مرزهای مولداوی با رومانی در راستای رودهای پروت و دانوب کشیده شده‌ است. این کشور از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۱ با نام جمهوری شوروی سوسیالیستی مولداوی بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود و در ۲۷ اوت ۱۹۹۱ پس از فروپاشی شوروی اعلام استقلال نمود. پایتخت مولداوی شهر کیشیناو است. همچنین این کشور با کشوری به رسمیت نشناخته شده بنام ترانس نیستریا همسایه است که در سطح بین‌الملل آن را به عنوان بخشی از مولداوی می‌شناسند.

نقشه‌های شوم آمریکا برای مولداوی
در این میان، مقامات آمریکایی بی‌میل نیستند که مولداوی نیز به واسطه حضور غربگرایان در قدرت، تبدیل به یکی دیگر از اضلاع نبرد در جنگ اوکراین شود! با این حال تحولات اخیر مولداوی آب پاکی را بر روی دستان بایدن و همراهانش در کاخ سفید ریخته است.
ژانویه سال 2022 حدود یک ماه قبل از وقوع جنگ اوکراین، وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا گسترش ناتو به شرق را اجتناب‌ناپذیر دانسته بود: «ما در رابطه با ایستادگی در برابر پیشنهادهای امنیتی که ایالات متحده حاضر نیست حتی آنها را مد نظر قرار دهد، قاطع بودیم. ما به هیچ کس اجازه نخواهیم داد سیاست «درهای باز» ناتو را - که همیشه برای ائتلاف ناتو بسیار مهم بوده است- به چالش بکشد. ما حاضر نیستیم بدون اوکراین درباره اوکراین، بدون اروپا درباره اروپا، یا بدون ناتو درباره ناتو تصمیم بگیریم!» دولت انگلیس نیز عضویت اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی را حق مسلم این کشور دانسته بود و از روسیه خواسته بود بدون هیچ گونه قید و شرطی، گسترش ناتو را به مثابه یک حقیقت جاری در حوزه روابط بین‌الملل بپذیرد اما اکنون ماجرا به گونه دیگری رقم خورده است! اکثریت قریب به اتفاق تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل معتقدند گسترش ناتو به شرق و پیشگیری مسکو از محاصره راهبردی توسط غرب، منجر به وقوع جنگ اوکراین شد. ولادیمیر پوتین دریافته بود اگر در مقابل پیوستن اوکراین به ناتو اقدامی صورت ندهد، پیوستن کشورهایی مانند گرجستان، مولداوی و حتی آذربایجان به این پیمان در آینده اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. تحقق این موضوع، مترادف با ایزوله‌سازی مسکو در حوزه‌های امنیتی - بین‌المللی و قطعا، روسیه هرگز چنین موضوعی را بر نمی‌تابد!

نقشه غرب چگونه ناکام ماند
همان‌گونه که اشاره شد، هدف اصلی اروپاییان و آمریکا از راه‌اندازی جنگ اوکراین، محاصره راهبردی همه‌جانبه روسیه بوده است. با این حال تحولات اخیر در مولداوی نشان می‌دهد که جنگ اوکراین نه تنها در میان همسایگان این کشور انگیزه‌ای در مواجهه با مسکو ایجاد نکرده است، بلکه منجر به فاصله‌گیری بیشتر این کشورها و شهروندان آنها از غرب شده است. مقامات دولت اوکراین از جمله زلنسکی بارها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اذعان کرده‌اند که نتیجه اعتماد آنها به اعضای پیمان آتلانتیک شمالی چیزی جز تبدیل شدن کشورشان به زمین سوخته نبوده است. رخدادهای اخیر در مولداوی، یکی دیگر از نقاط آشکارساز سیاست‌های نادرست و محاسبات به دور از منطق آنها در محیط پیرامونی روسیه بوده است. اکنون غرب علاوه بر جبهه اوکراین، جبهه مولداوی را نیز به صورتی محسوس از دست داده است....