بن بست رژیم صهیونیستی در قاره آفریقا

قراردادهای امنیتی و نظامی با رژیم‌های آپارتاید در برخی کشورهای آفریقایی اولین و برجسته‌ترین ابزار رژیم صهیونیستی برای سیطره بر قاره آفریقا به شمار می‌رود اما صهیونیست‌ها با حمایت آمریکا اقدامات متعددی برای باز کردن باب روابط دیپلماتیک و سیاسی با آفریقایی‌ها انجام داده‌اند. صهیونیست‌ها از آنجایی که بعد از اشغالگری در فلسطین هرگز نتوانستند موجودیت خود را برای ملت‌های عربی و مسلمان منطقه به رسمیت بشناسانند، قاره آفریقا را بستر مناسبی برای آغاز روند عادی‌سازی با کشورهای عربی دانستند.
مصر به عنوان یک کشور آفریقایی اولین کشور عربی بود که رژیم وقت آن در سال 1978 قرارداد عادی‌سازی با رژیم اشغالگر امضا و خودش را در میان ملت‌های عربیِ حامی فلسطین بدنام کرد. بعد از آن اسرائیل از خلال فعالیت‌های تجاری و امنیتی به دنبال گسترش توافق‌های سازش با کشورهای عربی در آفریقا بود.
درواقع از دهه‌های گذشته قاره آفریقا عرصه خوبی برای از بین بردن انزوای رژیم صهیونیستی بوده و اسرائیل علاوه بر یافتن بازار مناسب برای کالاهای خود در این قاره، منابع طبیعی کشورهای آفریقایی از جمله الماس‌های آنها را به تاراج می‌برد. اما این همه ماجرا نیست و مشخصا هدف اصلی تل‌آویو در قاره آفریقا گذشته از سود اقتصادی کلانی که نصیب آن می‌شود، نفوذ سیاسی به این قاره می‌باشد.
با توجه به گستردگی کشورهای عربی در آفریقا صهیونیست‌ها معتقدند که کمرنگ کردن یا از بین بردن تعهد اعراب ساکن این قاره نسبت به آرمان فلسطین گام بزرگی در حذف کامل فلسطین از نقشه جهانی است. همچنین اسرائیلی‌ها با نفوذ نرم در فرهنگ آفریقایی‌ها تلاش کرده‌اند رویکرد اسلامی آنها را نیز تحت تاثیر قرار دهند. گسترش تعداد و فعالیت‌های کلیساهای انجلیی و کاتولیک در کشورهای آفریقای مرکزی یکی از اقدامات  آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها برای کمرنگ کردن فرهنگ اسلامی در این قاره است؛ تا جایی که عوامل این کلیساها اکنون از لابی‌های فشارهای دینی و مردمیِ حامی اسرائیل در کشورهای آفریقایی از جمله نیجریه و غنا به شمار می‌روند.
اما همانطور که اشاره شد نفوذ سیاسی به آفریقا مهمترین هدفی است که اسرائیل در این قاره دنبال می‌کند. معامله با رژیم‌های آپارتاید و نظام‌های سست و متزلزل در برخی کشورهای آفریقایی که موضع ثابتی ندارند از جمله روش‌های رژیم صهیونیستی برای تحقق هدف مذکور بود و اسرائیلی‌ها با این روش توانستند از دهه 40 تا 70 در کشورهای جنوب صحرای آفریقا نفوذ کنند.
اما بعد از جنگ 1973 اعراب و رژیم صهیونیستی شرایط تغییر کرد و کشورهای عضو سازمان وحدت آفریقا یعنی 52 کشور به شکل جمعی روابط خود را با این رژیم قطع کردند. از این رو اسرائیل تلاش کرده تا طی سال‌های گذشته با گسترش مناسبات تجاری و اقتصادی و فعالیت در زمینه کشاورزی و ارائه خدمات امنیتی و ... نفوذ از دست رفته خود را در آفریقا بازیابد.
در این بین آمریکا به عنوان حامی اصلی رژیم صهیونیستی نقش زیادی در پیشبرد پروژه‌های این رژیم در آفریقا دارد. قراردادهای عادی‌سازی که دو سال قبل بین سودان و مغرب با اسرائیل امضا شد تحت همین حمایت‌ها و فشارهای آمریکا بود؛ جایی که دولت وقت ایالات متحده به ریاست «دونالد ترامپ» کشورهای مذکور آفریقایی را با وعده‌های مالی و همچنین تهدید، وادار به سازش رسمی با تل‌آویو کرد. 
 با این وجود ملت‌های آفریقایی از جمله مردم سودان و مغرب که تجاوزات اشغالگران صهیونیست به اعراب و حمایت‌های این رژیم از نظام‌های آپارتاید آفریقایی را فراموش نمی‌کنند همچون کشورهای عربی منطقه، مخالف سرسخت سازش با اسرائیل هستند. البته تعداد محدودی از دولت‌های آفریقایی نیز که هنوز به حمایت از آرمان فلسطین پایبندند اقدامات متعددی برای رد عادی‌سازی با اسرائیل و جلوگیری از نفوذ این رژیم به قاره آفریقا انجام داده‌اند؛ دولت‌هایی چون دولت الجزایر و آفریقایی جنوبی.
اما حضور در اتحادیه آفریقا هدف دیرین رژیم صهیونیستی است که تلاش‌های زیادی در این زمینه انجام داد و سازمان وحدت آفریقا به آن اجازه داد تا به عنوان عضو ناظر در این سازمان باشد. اما بعد از تشکیل اتحادیه آفریقا در سال 2002 سران این اتحادیه با عضویت اسرائیل در آن موافقت نکردند. در سال 2021 نیز رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا بدون مشورت با سایر اعضا و مقامات اتحادیه مذکور حضور رژیم صهیونیستی در این اتحادیه را به عنوان عضو ناظر تایید کرد که با مخالفت بسیاری از کشورهای آفریقایی مواجه گشت.
البته حضور در اتحادیه آفریقا به عنوان عضو ناظر اجازه اظهار نظر یا تصمیم‌گیری به اسرائیل در این اتحادیه را نمی‌دهد اما صهیونیست‌ها می‌توانند از خلال آن روابط خود را با دولت‌ها و سیاستمداران آفریقایی توسعه ببخشند.
درحالی که اسرائیل امیدوار بود با این روش جای پای خود را در آفریقا محکمتر کند اما اخراج هیئت صهیونیستی از اجلاس سران اتحادیه آفریقا که روز شنبه برگزار شد آب سردی روی همه این امیدها بود؛ مسئله‌ای که نشان داد آفریقایی‌ها حضور تل‌آویو را در اتحادیه خود به هرشکلی، به رسمیت نمی‌شناسند.
در شرایطی که وزارت خارجه رژیم صهیونیستی مدعی بود نماینده این رژیم به اجلاس سران اتحادیه آفریقا دعوت شده ، «فقی محمد» رئیس کمیساریای اتحادیه آفریقا ضمن تأکید بر اینکه هیچ دعوتی از اسرائیلی‌ها برای حضور در اجلاس این اتحادیه به‌عمل نیامده اعلام کرد که عضویت اسرائیل به عنوان ناظر در این اتحادیه نیز تعلیق می‌گردد.
کارشناسان در تحلیل علت این رفتار اتحادیه آفریقا معتقدند با وجود اینکه شمار زیادی از کشورهای آفریقایی در ابعاد تجاری و امنیتی و حتی دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی مناسبات دارند، اما رویکرد مردمی آفریقایی‌ها همان موضعی است که ملت‌های منطقه دنبال می‌کنند و اقدام اتحادیه آفریقا در اخراج هیئت اسرائیلی مشابه اقدام هواداران عرب و مسلمان در طرد خبرنگاران صهیونیست در جریان جام جهانی قطر بود.