اما و اگرهای انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بصیرت تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در حالی این روز‌ها به اوج خود رسیده است که نزدیک ۲۳ استان این کشور درگیر زلزله خانمان‌سوز چند ماه اخیر هستند. نداشتن سرپناه مطمئن و ایمن و وجود سیلاب‌های گا‌هاً شدید باعث زندگی سخت برای ساکنان زلزله زده ترکیه شده است. این روند در کنار تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، باعث ایجاد فضای دوگانه از ترکیه شده است. درگیر شدن دولت فعلی ترکیه که رئیس آن بعنوان کاندید انتخابات ریاست جمهوری است، باعث عدم تمرکز کافی در امر خدمت‌رسانی به مردم زلزله شده است. با این حال هنوز هیچ یک از کاندید‌ها نتوانستند نظر اکثریت مردم را به خود جلب کنند. نظرسنجی‌های متعددی که این روز‌ها در ترکیه صورت گرفته حاکی از آن است که هر کاندیدی رای ثابتی در انتخابات دارد و تنها فردی پیروز انتخابات خواهد بود که بتواند رای‌های بلاتکلیف را به نفع خود مصادره کند. در همین زمینه المانیتور می‌نویسد: "نظرسنجی‌ها می‌گویند در کمتر از چهار هفته مانده به انتخابات حساس ترکیه، تا ۱۵ درصد از رای‌دهندگان همچنان بلاتکلیفند و تصمیمات لحظه آخری آن‌ها احتمالاً بر نتیجه رقابت شدید تأثیر می‌گذارد.

 در ادامه این مطلب المانیتور آمده است: "رای‌دهندگان بلاتکلیف، به ویژه جوانانی که برای اولین بار رای می‌دهند، به طور فزاینده‌ای خود را در مرکز توجه کمپین انتخاباتی کاندیدا‌ها می‌یابند. نظرسنجی‌ها می‌گویند که احزاب باید حمایت رای‌دهندگان بلاتکلیف را در انتخابات پارلمانی جلب کنند، در حالی که رای‌دهندگانی که از نامزد‌های خود دلخورند، انتخابات ریاست‌جمهوری را تعیین تکلیف خواهند کرد.

چهار نامزد ریاست جمهوری در انتخابات حضور دارند، اما دو نامزد اصلی وجود دارد: رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور فعلی و کمال قلیچداراوغلو، رهبر اصلی اپوزیسیون. نظرسنجی‌ها می‌گویند که اکثریت رأی‌دهندگان تصمیم خود را گرفته‌اند، اما درصد قابل توجهی کاملاً مطمئن نیستند.

 اولاس تول، مدیر مرکز تحقیقات تأثیر اجتماعی مستقر در استانبول، به المانیتور گفت که عدم قطعیت چیزی است که این انتخابات را از انتخابات قبلی در دهه گذشته متفاوت می‌کند. وی افزود «رای‌دهندگان بلاتکلیف آنقدر زیاد نیستند، اما رای‌دهندگان ناراضی هستند، به این معنی که از یک طرف حمایت می‌کنند، اما از این موضوع خوشحال نیستند. آن‌ها آماده‌اند که از کاندیدای خود دل بکنند.» اگر شاخصی براب "آمادگی برای متقاعد شدن" وجود داشت، می‌توان گفت که اکنون این شاخص به بالاترین سطح خود در ۱۰ سال گذشته رسیده است. به گفته تول، حامیان اردوغان و حزب حاکم او نسبت به رای‌دهندگان بالقوه کیلیچداراوغلو و بلوک او، در تصمیم نهایی خود قاطع نیستند.

تول خاطرنشان کرد، با این حال، ائتلاف شش حزبی به رهبری حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) به رهبری کیلیچداراوغلو نتوانسته است این رأی‌دهندگان را تحت تأثیر قرار دهد و افزود که برخی از آن‌ها می‌توانند یا سایر نامزد‌های ریاست جمهوری را انتخاب کنند یا صرفاً با رأی سفید به انتخابات اعتراض کنند.

صحنه برای انتخابات پارلمانی پیچیده‌تر به نظر می‌رسد، که عمدتاً رقابت بین ائتلاف حاکم به رهبری اردوغان، ائتلاف اپوزیسیون شش حزبی و ائتلاف چپ کارگر و آزادی که توسط اعضای حزب دموکراتیک خلق طرفدار کرد‌ها رهبری می‌شود، است. یک نظرسنجی که این هفته توسط Yoneylem مستقر در استانبول منتشر شد، نشان می‌دهد که در آستانه انتخابات، رأی‌دهندگان بلاتکلیف سومین بلوک بزرگ را تشکیل می‌دهند.

 دریا کمورکو، مدیر تحقیقات Yoneylem، به المانیتور گفت که ترکیب رای‌دهندگان بلاتکلیف و کسانی که قصد شرکت در صندوق‌های رای در چهارده مه را ندارند، در یک ماه گذشته به ۱۵ درصد رسیده است، میزانی که آن‌ها را تبدیل به گروه تعیین‌کننده در انتخابات می‌کند. به گفته کمورکو، این موضوع نشان‌دهنده تفاوتی نسبت به انتخابات قبلی است. او گفت: «با نزدیک شدن به انتخابات، انتظار داریم تعداد رای‌دهندگان بلاتکلیف کاهش یابد.»

به گفته کمورکو، این افزایش دو دلیل اصلی مشخص دارد: اول، برخی از رای‌دهندگان از عملکرد احزاب خود در طول دوره مبارزات انتخاباتی ناراضی شده‌اند، اما هنوز تصمیم نگرفته‌اند که به جای آن‌ها به چه گروهی رای دهند. دوم، رای‌دهندگان علاقه‌ای به انتخابات پارلمانی ندارند، زیرا ریاست اجرایی اردوغان که در سال ۲۰۱۸ معرفی شد، از اهمیت پارلمان کاسته است.

چه افراد از کاندیدا‌های خود دلخور باشند و چه هنوز تصمیم نگرفته باشند، هم تول و هم کومورکو موافق هستند که جوانان، به ویژه آن‌هایی که برای اولین بار رای می‌دهند، اکثریت این رای‌دهندگان بلاتکلیف را تشکیل می‌دهند. کومورکو گفت: «جوانان ۱۸ تا ۲۵ ساله حدود یک سوم از آن ۱۵ درصد را تشکیل می‌دهند.»

 تغییر لازم است، اما ثبات نیز لازم است
 در حالی که اکثریت مردم بر این باورند که کشور به تغییر نیاز دارد، اما مسئله مهم این است که آیا تغییری که ائتلاف تحت رهبری حزب جمهوری‌خواه خلق قول آن را داده، مثبت خواهد بود یا خیر. با وجود بحران حاد افزایش هزینه زندگی همراه با تورم سرسام‌آور و واکنش کند دولت به زمین‌لرزه اخیر، بلوک اصلی اپوزیسیون و کاندیدای مشترک آن یعنی کیلیچداراوغلو هنوز قادر به جلب رای افراد بلاتکلیف نشده است.

تول گفت که یکی از مهم‌ترین دلایلی که حامیان ناراضی حزب حاکم را از دل کندن از آن‌ها باز می‌دارد، ناتوانی آن‌ها در تصور ایجاد جریان و تشکیلات جدید برای جایگزینی وضعیت فعلی است.

 برک اسن، استادیار علوم سیاسی در دانشگاه سابانچی استانبول، با این موضوع موافق است. او به المانیتور گفت: «در ذهن آن‌ها ممکن است سؤالاتی وجود داشته باشد که آیا کیلیچداراوغلو می‌تواند کشور را از یک بحران بالقوه خارج کند یا خیر.» به گفته اسن، حضور کیلیچداراوغلو در کنار شهرداران محبوب حزب جمهوری‌خواه خلق در استانبول و آنکارا می‌تواند به مخالفان کمک کند تا حمایت این رای‌دهندگان را جلب کنند، زیرا هر دو شهردار به دلیل رهبری موفق خود در راس دو کلان شهر بزرگ کشور، از حمایت مردمی قابل توجهی برخوردار هستند. او گفت: «در اینجا، شهرداران کسانی هستند که جریان اتفاقات را تغییر خواهند داد.»

به نظر می‌رسد ناکامی اپوزیسیون در قانع کردن محرم اینجه، نامزد ریاست جمهوری از کناره‌گیری از رقابت، مانع مهم دیگری در مقابل بلوک مخالف اردوغان باشد. سیاستمدار سابق حزب جمهوری‌خواه خلق که اکنون حزب مملکت (میهن) را رهبری می‌کند، به دنبال جذب همان پایگاه رأی اپوزیسیون است. از آنجایی که نظرسنجی‌ها رای او را تا ۸ درصد نشان می‌دهند، حضور اینس در رقابت‌های انتخاباتی احتمال رفتن انتخابات به دور دوم را افزایش می‌دهد. این موضوع به نوبه خود، کسب اکثریت در انتخابات پارلمانی را برای احزاب مخالف حیاتی‌تر می‌کند. کارشناسان می‌گویند بلوکی که اکثریت پارلمان را تضمین کند در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری که دو هفته پس از دور اول انتخابات برگزار می‌شود، از مزیت روانی برخوردار خواهد بود.

اسن فکر می‌کند که اگر ائتلاف حاکم اکثریت پارلمان را در اختیار بگیرد، اپوزیسیون ممکن است روحیه خود را از دست بدهد. او خاطرنشان کرد که جلب نظر رای‌دهندگان بلاتکلیف در چنین شرایطی حتی سخت‌تر خواهد بود. وی در پایان گفت: "در انتخابات پارلمانی، رای‌دهندگان بلاتکلیف ممکن است رخداد جدید و بسیار غیرمنتظره‌ای را رقم بزنند."