بازخوانی دغدغه رهبر انقلاب؛ هویت ایرانی یا اسلامی؟

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سکاندار انقلاب اسلامی با اشراف بر مسائل مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، بین‌المللی و... همواره تلاش کرده‌اند تا با روشنگری و ارائه کلید واژه‌های دقیق و مناسب، مسئولان کشور و عموم مردم را در مسیر منتهی به سربلندی و سرافرازی و پیروزی و موفقیت در برابر انواع حوادث و دشمنی‌ها و هجمه‌های داخلی و خارجی حفظ کنند.

ایشان در راستای خنثی‌سازی توطئه دشمنان قسم‌خورده ایران و اسلام که با انواع ترفند‌ها سعی در مقابل هم قرار دادن حس وطن‌دوستی و ایرانی بودن با اسلام و مذهب اکثریت ملت ایران تلاش می‌کنند دودستگی و شکاف بین ملت ایران ایجاد کنند بار‌ها در سخنانشان در کنار مسئله مذهب، عقیده و اسلام ناب بر لزوم وجود حس وطن‌دوستی و احساس افتخار بر ایرانی بودن مردم به ویژه جوانان تاکید کرده‌اند.

 پرچم علم را باید هر روز بیشتر بلند کرد
رهبر فرزانه انقلاب در سخنان اخیرشان در جمع معلمان می‌فرمایند؛ ما که معتقدیم پرچم علم را باید هر روز بیشتر بلند کرد در کشور، منتها در کنارش پرچم هویّت ملّی، هویّت افتخار‌آمیز، هویّت انقلابی، هویّت اسلامی هم باید بلند بشود.

[باید]بچّه‌ها ارزش مقاوم بودن را بفهمند؛ [یعنی]اینکه اجزای یک ملّت، اجزای مقاومی هستند. مقاوم یعنی چه؟ یعنی در مقابل باج‌گیری عقب‌نشینی نمی‌کنند، در مقابل حمله به خودشان نمی‌لرزند، در مقابل زورگویی کوتاه نمی‌آیند؛ مقاوم یعنی این. اکسیر علاج مشکلات کشور این است: احساس مقاومت، روحیه‌ی مقاومت. خب دنیا، دنیای زورگویی است؛ همه زور می‌گویند، هرکه بتواند زور بگوید زور می‌گوید؛ بزرگ و کوچک هم ندارد، شرق و غرب هم ندارد؛ باید یک ملّت بتواند در مقابل زورگویی‌ها مقاومت بکند؛ این را باید از بچّگی یاد بگیریم، این از نوجوانی باید در ما نهادینه بشود. یا ارزش برخورداری از اعتماد به نفس؛ این‌ها چیز‌هایی است که لازم است و باید انجام بگیرد. با این‌ها آن وقت آن نسل سازنده‌ی تمدّن به وجود می‌آید؛ نسلی که می‌تواند ملّت را عزّتمند کند، کشور را عزّتمند کند، به وجود می‌آید.

 پیشگیری از آسیب نظرات تندرو‌ها
رهبر معظم انقلاب با درک مسئله هویت ملی ایرانی و اسلامی از هیچ یک از این دو موضوع غافل نبوده و تلاش کرده‌اند تا با آگاهسازی هر چه بیشتر از تندروی برخی گروه‌ها و نظراتی که مسئله ایرانی بودن یا مسلمان بودن را جدای از هم می‌دانند جلوگیری و این هر دو موضوع به هم پیوسته و مهم را باهم پیش ببرند.

ایشان در بخشی از سخنانشان اظهار می‌کنند؛ در مورد آموزش و پرورش، یک نکته‌ی کلّی‌ای وجود دارد که بنده روی آن تأکید می‌کنم، در صحبت‌ها و نوشته‌ها هم تکرار شده این معنا. ما بایستی کاری کنیم که دانش‌آموز ما دارای هویّت ملّی بشود؛ هدف از تربیت دانش‌آموز، از آمدن این دانش‌آموز به مدرسه، به دبستان یا دبیرستان، صرفاً این نباشد که بخواهد درس یاد بگیرد. خب بله، درس هم باید یاد بگیرد، علم هم باید بیاموزد، امّا مهم‌تر از علم‌آموزی یا لااقل در حدّ علم‌آموزی این است که او احساس هویّت بکند، یک انسان باهویّت ساخته بشود در اینجا که هویّت ملّی و احساس اعتماد به نفس ملّی پیدا بکند و کودک ما از عمق جان، با افتخارات کشور آشنا شود.

برای درک بیشتر تاکیدات رهبر انقلاب نیم‌نگاهی به نظرات معلم شهید استاد مطهری نشان می‌دهد وی نیز نظرات الهام بخشی در باره هویت ایرانی و اسلامی دارد.

 نگاه شهید مطهری به هویت چگونه است؟
با نگاهی به نظر شهید مطهری، به این نتیجه می‌توان رسید که از نظر وی، برای یافتن مفهوم اصلی ملیت و هویت ملی، باید بر عنصر مهم و اصلی، چون دین و مذهب تکیه کرد. مطهری در تبیین این عنصر در هویت ملی ایرانی، رهیافتی دو پایه دارد. از یک سو، به تبیین دیدگاه اسلام براساس مبانی قرآنی در مورد پدیده ملت و ملیت می‌پردازد و از سوی دیگر با نگرشی تاریخی توجه ایرانیان به اسلام و نقشی را که اسلام در خودیابی ایرانیان داشته‌اند، برجسته می‌سازد. به همین خاطر، برای بررسی ماهیت هویت ملی ایرانی، به قرن‌ها پیش؛ یعنی، ورود اسلام به ایران توجه کرده و هویت ملی ایرانی را در ارتباط مستقیم با مسلمان شدن ایرانی‌ها مورد بررسی قرار می‌دهد.
هویت ملی، مجموعه‌ای از گرایش‌ها و نگرش‌های مثبت نسبت به عوامل و عناصر و الگو‌های هویت‌بخش و یکپارچه‌کننده در سطح یک کشور، به عنوان یک واحد سیاسی، است. هویت ملی دارای عناصر سازنده‌ی گوناگونی، چون ارزش‌های ملی، دینی، فرهنگی، جامعه‌ای، انسانی، و در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، تاریخی جغرافیایی، سیاسی، زبانی و ... است. هویت ملی ایرانی نیز به انحای مختلف، دارای ابعاد و عناصر فوق هستند؛ اما مهم‌ترین مسایل آن، وجود دو عنصر اسلامیت و ایرانیت و تأثیرپذیری آن از فرهنگ غربی است.

 راه روشن است؛ لزوم تبیین و ترویج سخنان رهبری
آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر بخش بزرگی از مسلمانان جهان و شخصیت موثر و متفکر شناخته شده دوران معاصر همواره و به عمد بر مسئله ایرانی و اسلامی بودن اشاره کرده‌اند و صد البته این وظیفه اهالی فرهنگ، رسانه و مسئولان و دغدغه‌مندان است تا با تبیین و نشر هرچه بیشتر این بیانات اجازه ندهند این رهنمود‌ها مغفول بماند. پیر فرزانه انقلاب با بیان اینکه؛ ما مکرّراً صحبت «تمدّن نوین اسلامی» را کرده‌ایم، یا این‌جوری تعبیر کنیم «تمدّن شکوفایی اسلامی»؛ تمدّن اسلامی‌ای که استعدادهایش متناسب با زمان شکوفا بشود و خودش را نشان بدهد؛ مکرّر این را گفته‌ایم.

نظر و توجه معلمان و دیگر دغدغه‌مندان را به موضوع مهم جلب و ادامه می‌دهند؛ زیرساخت اصلی هر تمدّنی، منابع انسانی است دیگر؛ یعنی آن که می‌تواند یک تمدّن را محتمل کند و ممکن کند و تحقّق ببخشد، عبارت است از نیروی انسانی؛ این نیروی انسانی در کشور ما چه کسانی هستند؟ چه کسی می‌تواند در آینده یک چنین کار بزرگی را انجام بدهد؟ یک نسلی که با یک امتیازاتی همراه باشد؛ این نسل را شما می‌خواهید امروز بسازید. نسلی که خودساخته است، دارای هویّت است؛ هویّت ایرانی ـ اسلامی محکم و عمیقی دارد، دلباخته و فریفته‌ی این و آن و بازمانده‌های تمدّن منسوخ‌شده‌ی شرق و غرب نیست؛ نسلی است دانا، دانشمند، کارآمد، ماهر، آشنا با سبک زندگی اسلامی و سنّت‌های ایرانی؛ یک چنین نسلی لازم است تا بتواند آن تمدّن را بسازد.

هادی، کارش هدایت است و رهبر معظم انقلاب که بی‌شک دغدغه‌مند‌ترین ایرانی مسلمان است با روشن کردن مسیر و نشان دادن راه، تلاش می‌کند تا از آسیب به ملّت سرافراز و مسلمان ایران پیشگیری کند.