بورس بازمی‌گردد؟

رئیس‌ کل بانک مرکزی نیز در مکاتبه‌ای با وزیر نفت درباره نرخ تسعیر ارز محاسبه قیمت خوراک و محصولات شرکت‌های پالایش نفت و پتروشیمی اعلام کرد: ترتیبی اتخاذ شود تا نرخ فروش حواله مرکز مبادله ارز و طلای ایران مبنای نرخ تسعیر قیمت خوراک و قیمت پایه بورس کالا قرار گیرد.
این تصمیم منتقدانی نیز داشت اما اکثر اقتصاددانان و فعالان اقتصادی بر این باورند که می‌تواند شوکی بر بدن بی‌جان بازار سرمایه کشورمان باشد و آن را از سقوط‌های مکرر نجات دهد. از سوی دیگر رانت ارز ارزان را از بین می‌برد.
در همین راستا عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران، تصمیم ارزی بانک مرکزی و اصلاح نرخ خوراک صنایع را به عنوان ۲ اقدام مهم دولت سیزدهم در بهبود روند بورس معرفی کرد و گفت: اتخاذ این تصمیمات برای کلیت بازار سرمایه مهم است و تاثیر مثبت بر شاخص کل بورس دارد.
عباس آرگون با اشاره به تاثیر تصمیم جدید ارزی بانک مرکزی بر اقتصاد کشور اظهار داشت: تصمیم اخیر دولت به همراه اصلاح نرخ خوراک به ‌طور حتم بر روند بازار سرمایه تاثیر مثبت می‌گذارد و زمینه‌ساز بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه خواهد بود.
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران افزود: هر سیاستی که باعث حرکت اقتصاد کشور به سمت حذف قیمت‌گذاری دستوری، افزایش شفافیت و نیز پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد کشور شود، می‌تواند ضمن تاثیرگذاری بر بهبود روند بازار، کمکی بر افزایش ورودی پول از بازارهای واسطه‌ای به بازار سرمایه باشد که این مساله می‌تواند به عنوان اتفاقی مهم برای اقتصاد کشور تلقی شود.
وی درباره تاثیر این تصمیم در کوتاه شدن دست رانت‌خواران از اقتصاد کشور گفت: همیشه قیمت‌گذاری دستوری و چند نرخی شدن ارز باعث ایجاد رانت و فساد شده است، بر این اساس با حرکت به سمت ارز تک‌نرخی علاوه بر نابودی فساد و رانت حاصل از ارزهای چند نرخی، شاهد بهبود شفافیت در اقتصاد کشور و سودآوری صنایع خواهیم بود که در ادامه چنین اقدامی، امکان افزایش اقبال به بازار سرمایه و تاثیر مثبت بر افزایش سودآوری شرکت‌ها فراهم می‌شود.
آرگون با اعلام اینکه ایجاد شرایط برای افزایش پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد کشور منجر به رشد شفافیت‌ها خواهد شد، گفت: باید اقدامی انجام شود تا با جلوگیری از اقدامات خلق‌الساعه، امکان پیش‌بینی آینده برای سرمایه‌گذار فراهم شود تا از این طریق سرمایه‌گذاران بتوانند با خیال آسوده‌ به بازارهای سرمایه‌گذاری ورود کنند.
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران در پایان با تاکید بر اینکه کاهش دخالت‌ها نقش موثری در بازار سرمایه و اقتصاد کشور خواهد داشت، ادامه ‌داد: با پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد کشور می‌توان شاهد بهبود فضای کسب‌وکار و ثبات در قوانین و مقررات باشیم، همچنین در این صورت زمینه ورود سرمایه‌های بیشتر به بخش‌های مولد فراهم می‌شود.
* اقدام دولت سیزدهم برای ایجاد شفافیت و حذف رانت
عضو سابق شورای عالی بورس گفت: با تصمیم جدید ارزی بانک مرکزی، عملاً تقاضای کاذب از بازارهای کالایی کنار می‌رود، شفافیت بیشتر و رضایت تولیدکننده و مصرف‌کننده حاصل می‌شود و سبب حذف رانت خواهد شد.
شاهین چراغی با اشاره به تصمیم جدید ارزی بانک مرکزی و تاثیر آن بر اقتصاد کشور اظهار داشت: سیاست جدید ارزی و قرار دادن نرخ فروش مرکز مبادله ارز و طلای ایران به عنوان مبنای نرخ تسعیر خوراک و قیمت پایه بورس کالا، تصمیمی درست و منطقی است، چرا که این امر باعث پیشروی اقتصاد به سمت شفافیت و فروش محصولات با قیمت‌های منصفانه‌تر خواهد شد و به طور حتم این اقدام رضایت تولیدکننده و مصرف‌کننده را با خود به همراه خواهد داشت.
وی افزود: یکی از چالش‌های همیشگی سیاست‌گذاری در حوزه بازار کالا، وجود قیمت پایه دستوری برای محصولاتی مانند فولاد و پتروشیمی بود. در زمان افزایش قیمت ارز که دولت به هر دلیلی قصد تغییر در قیمت ارز به عنوان نرخ مرجع تعیین شده را نداشت، تولیدکنندگان عملا مجبور به عرضه محصول خود با قیمت پایه و با ارز متاثر از نرخ اعلامی از سوی بانک مرکزی بودند که در نهایت این تفاوت قیمت ارز آزاد با ارزی که مبنا قرار می‌گرفت، زمینه‌ساز ایجاد رانت می‌شد.
کارشناس اقتصاد ادامه داد: رخ دادن چنین اتفاقی منجر به ایجاد تقاضای کاذب و رقابت میان کالاها می‌شود، زیرا عملا افراد دارای پروانه‌های بهره‌برداری یا افرادی که قادر به دریافت سهمیه از سامانه بهین‌یاب هستند، وارد این معاملات می‌شوند و زمینه رقابت این کالاها را فراهم می‌کنند. این موضوع باعث شکل‌گیری تقاضای کاذب، عدم دستیابی تولیدکنندگان واقعی به مواد اولیه و نیز اعتراض آنها در این زمینه خواهد شد.
چراغی تاکید کرد: این اتفاق باعث می‌شود افزایش قیمت ارز با یک تاخیر زمانی به قیمت‌های پایه برسد و رانت‌خواران با سوءاستفاده از این فرصت، رانتی را به دست خواهند آورد.
وی رانت‌خواری را به عنوان یکی از معضلات کشور عنوان کرد و گفت: متاسفانه با وجود همه تلاش‌های انجام شده اما پیچیدگی‌های موجود باعث تاثیر‌گذاری رانت‌خواری‌ها در اقتصاد کشور شده که امیدواریم با قاطعیت دولت و تکیه بر تصمیمات کارشناسی همچون تصمیم اخیر بانک مرکزی، ریشه رانت در اقتصاد ایران خشک شود.
به گفته فعال بازار سرمایه، مبنای محاسبات قیمت پایه از جمله مواردی است که می‌تواند عملا منجر به نابودی رانت‌خواری‌ها و واقعی شدن قیمت‌ها شود، زیرا در صورت وجود قیمت درست، منابع بیشتری نصیب تولیدکننده می‌شود و در نهایت سودآوری شرکت‌ها با افزایش همراه خواهد شد.
چراغی تصریح کرد: خوشبختانه دولت در جهت اصلاح قیمت‌ها قدم برداشت و بانک مرکزی ضمن به‌روزرسانی مبنای ارزی که مورد محاسبه قیمت محصولات بورس کالا بود، نرخ ارز بازار مبادله‌ای را مبنای محاسبه قیمت قرار داد که این سیاست باعث پیشروی اقتصاد به سمت شفافیت خواهد شد و امیدواریم این فرآیند در سایر محصولات نیز ادامه یابد.
وی اضافه کرد: قطعا یک تصمیم‌گیری درست، ضمن ایجاد اثرات بسیار مثبت در اکوسیستم اقتصادی کشور، تاثیرگذار بر سودآوری شرکت‌ها خواهد بود، چرا که علاوه بر افزایش قیمت پایه، محصولات با قیمت‌های منصفانه‌تری به فروش خواهند رسید که این امر موجب رضایت تولیدکننده و خریدار خواهد شد.
عضو سابق شورای عالی بورس با تاکید بر اینکه سیاست جدید ارزی تصمیم بسیار خوبی است که توسط حاکمیت گرفته شده است، گفت: بانک مرکزی در حال طی کردن مسیر درست و منطقی است. سیاست جدید ارزی و قرار دادن نرخ فروش مرکز مبادله ارز و طلا به عنوان مبنای نرخ ارز تسعیر خوراک و قیمت پایه بورس کالا جزو تصمیمات درستی محسوب می‌شود که اتخاذ شده است.
چراغی در پایان بیان کرد: این اقدام علاوه بر ایجاد شفافیت در اقتصاد کشور، تاثیرگذار بر بازار بورس خواهد بود و باعث تداوم رشد این بازار می‌شود.
منبع: روزنامه وطن امروز