امیرالمؤمنین علی(ع) درباره فضایل ماه شعبان می فرمایند: «سَمّاهُ ربُّنا شَعبان لِتَشَعُّبِ الْخَیْرَاتِ فِیهِ». در این ماه خیرها شاخه میکشید، زمینه خیر و نیکی در این ماه فراهم است. این ماه به قدری پر اهمیت و بزرگ است که انواع خیرات و نیکیها به صورت شعبه شعبه و شاخه شاخه برای مردم فرو میریزد. در این ماه زمینه نیکی و نیکی کردن فراهم است و استغفار در این ماه بسیار سفارش شده است. ماه شعبان چند نام دارد. این ماه به «شعبان المطهر» مشهور است که موجب پاکیزه شدن انسانها میشود. پیامبر اسلام(ص) میفرمایند: «این ماهماه پاکیزه است.» نام دیگر این ماه «ماه شفاعت» است. چون در این ماه پیامبر گرامی اسلام(ص) افراد زیادی را شفاعت میکند؛ چون این ماه ماه پیامبر(ص) است. نام دیگر این ماه «ماه الجیران» است. چون این ماه همسایه ماه رمضان واقع شده است.
خیرات رمضان از این ماه(شعبان) تأمین میشود. آنچه فیوضات و خوبیها در ماه مبارک رمضان قرار است به انسان برسد، کلیدش در این ماه زده میشود. لذا شما میدانید نیمه شعبان که الان بهعنوان میلاد امام زمان(عج) جشن میگیریم و مطرح است بین ما، ولی قبل از میلاد امام زمان(عج) مورد اهمیت بوده توسط ائمه ما؛ کمیل میگوید در نیمه شعبان دیدم امیرالمؤمنین(ع) این دعای مفصل(کمیل) را در حالیکه سر به سجده گذاشته است، میخواند و در حدیث داریم اعمال شما در نیمه شعبان به خدمت امام زمان(عج) عرضه میگردد... به همین دلیل باید اهمیت بدهیم به این ماه؛ امام رضا(ع) فرمودند: کینهها باید در این ماه زدوده شود. امانتها باید به اهلش برگردانده شود. حق الناسی اگر به گردن انسان است، باید برگردانده شود...» باید در این ماه آماده شویم برای ورود به ماه رمضان. رسول خدا(ص) فرمودند: «من را در این ماه یاری کنید، با نمازتان، روزهتان، با دعایتان، با استغفارتان...» این مناجات شعبانیه را همه ائمه قرائت میکردند، اگرچه از امام علی(ع) به ما رسیده. کمتر دعایی داریم که توسط همه ائمه خوانده شود. ببینید چقدر زیبا و بلند با خدا گفتوگو میشود. زبان مناجات غیر از زبان دعاست. در مناجات فقط نجواست، گفتوگوی عاشقانه است، اما در دعا درخواست است. بهقول یکی از استادان غفلت را از بین میبرد این دعا.
دیگر از فضایل این ماه میتوان به ولادتهای ائمه(ع) اشاره کرد. امام حسین(ع)، امام سجاد(ع)، حضرت ابوالفضل العباس(ع) و حضرت علی اکبر(ع) و امام زمان(عج) همگی در این ماه به دنیا آمدند. اگرچه ما امام حسین(ع) را بیشتر با واقعه عاشورا میشناسیم، اما اگر کمی عقب بیاییم، جنبههای عبادی امام حسین(ع)، دعاهای امام حسین(ع)، کلام و احادیثی که امام(ع) فرموده است. یکی از ویژگیهای زندگی اباعبدالله(ع) «ایثار» و «کمک به مردم» است. یکی از نشانههای خیر و خوبی بار از روی دوش مردم برداشتن است. قرآن هم خیلی به این موضوع سفارش میکند. در حدیث داریم هیچ عملی بالاتر از ادخال سرور در قلب مؤمن نیست. دیگر ویژگی این امام عزیز(ع) شجاعت و عزّتی است که در زندگی ایشان موج میزند. شجاعت امام(ع) حتی قبل از عاشورا بارها دیده شد. ملاک همه امور و رفتارهای ایشان قرآن بود و عدالت، محور همه امور در زندگی امام حسین(ع) بود. ایشان همواره بهدنبال حق بود و تمام وجودش برای خداوند بود. ایشان میفرمایند: «هر کس بخواهد از راه گناه به هدفی برسد امیدش ناامید میشود؛ اگرچه رسیده باشد.»