کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: «امروز در اقتصاد ما برخی به وجود شبکه انحصاری افتخار می‌کنند؛ در حالی که همان انحصارگر قیمت‌ها را تعیین می‌کند و اجازه نمی‌دهد قیمت‌ها بر اساس شرایط عرضه و تقاضا تعیین شوند، یعنی انحصارگر به هر میزان که بتواند به نفع خود می‌اندیشد و کاری به قدرت خرید و جیب مردم ندارد.»
«بیژن عبدی» کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با «صبح صادق» درباره موضوع قیمت‌گذاری دستوری و چرایی اهمیت ورود دولت به قیمت‌گذاری و اجازه تعیین قیمت ندادن به انحصارگرانی که در فضای اقتصاد تحریمی تنها به تأمین حداکثری منافع خود می‌اندیشند، گفت: «متأسفانه شاهد هستیم صاحبان سرمایه و کسانی که نبض اقتصاد ایران را یک طرفه در دست گرفته‌اند، اینگونه وانمود می‌کنند که قیمت‌گذاری دستوری تابو است و هیچ کشوری به سمت و سوی قیمت‌گذاری دستوری نمی‌رود؛ در حالی که اینگونه نیست و بسیاری از کشورها، حتی توسعه یافته‌ترین آنها بنا به وضعیت و موقعیت اقتصادی خود دولت، اقدامات لازم را در قیمت‌گذاری برخی کالاها در دستور کار قرار می‌دهند.»
وی در این باره یادآور شد: «آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان که مهد تفکر سرمایه‌داری به شمار می‌روند، برخی از کالاهای خود را قیمت‌گذاری می‌کنند. طی هفته‌های گذشته اعتراض کشاورزان و تظاهرات و اعتصابی که در کشورهای اروپایی به دلیل افزایش قیمت‌ها به راه انداختند، نشان داد دولت در این کشورها قیمت‌گذاری را در دستور کار دارد و قیمت‌ها تا زمان اعتصاب کشاورزان به صورت دستوری کنترل شده است؛ و گرنه اعتراض یا تظاهرات معنایی نداشت.»
این اقتصاددان تصریح کرد: «اطلاعات جسته و گریخته‌ای که از روند مدیریت اقتصاد کشورهای اروپایی داریم؛ به ویژه اقتصادهایی مانند سوئیس، سوئد و آلمان که از آنها به اقتصادهای موفق یاد می‌کنند، نشان می‌دهد بازارهای این کشورها به شدت تحت مدیریت دولت است. بنابراین قیمت‌گذاری به خودی خود بد نیست، بلکه برای حمایت از اقشار گوناگون جامعه، به ویژه آسیب‌پذیران و طبقه متوسط که جمعیت قابل توجهی از هر کشوری را شامل می‌شود، دولت‌ها باید به این سمت بروند.»
بیژن عبدی معتقد اسـت: «بنده بر این باورم که عبور از قیمت‌گذاری به دولت آقای رئیسی ضربه می‌زند. دولت باید بسیار مراقب باشد که بیش از این اسیر این گونه تفکرات نشود؛ چرا که به نظر می‌رسد برخی تلاش می‌کنند از راه شرع وارد این موضوع شوند و اینگونه عنوان کنند که به لحاظ دینی قیمت‌گذاری دستوری اقدام درستی نیست؛ در حالی که با مراجعه به گزاره‌های فقهی و دینی از قدیم تا کنون متوجه می‌شویم علمای برجسته مسلمان همواره در شرایط بحران این مجوز را به دولت برای مداخله در بازار و حتی قیمت‌گذاری داده‌اند.»
وی در این باره توضیح بیشتری داد و گفت: «کسانی که مخالف قیمت‌گذاری هستند، به این روایت مراجعه می‌کنند که «الناس مسلطون علی اموالهم»، یعنی مردم بر مال خود مسلط هستند، لذا دولت حق ندارد قیمت‌گذاری کند، در حالی که با مراجعه به نهج‌البلاغه و شیوه و رویه‌ای که پیامبراکرم(ص) و حضرت علی(ع) در رسیدگی به بازارها داشتند، متوجه می‌شویم یکی از نکات بسیار مهمی که بزرگان دین به ما گفته‌اند و خود نیز آن را برای رضایت عموم مردم جامعه انجام داده‌اند، این است که بالواقع همواره حساسیت بسیاری روی قیمت‌ها داشته‌اند.»
وی افزود: «در روایات دینی بسیار آمده است که بزرگان دین به شدت با احتکار و گرانفروشی کالا در بازارها برخورد می‌کردند. بی‌تردید، آنچه از نهج‌البلاغه نقل شده، مبنی بر این موضوع است که در مسائل خرید و فروش هیچ یک از دو سمت خریدار و فروشنده نباید ضرر کنند، در حالی که اکنون همه از فروشنده حمایت می‌کنند و مردم، یعنی طرف خریدار بدون حامی مانده‌اند، به عبارت دیگر هیچ کس تلاش نمی‌کند حق خریدار را رعایت کند.»
بیژن عبدی یادآور شد: «در حالی که در دین اسلام بارها بر این موضوع تأکید شده که بین حق فرد و حق جمع اولویت باید به جمع داده شود. به بیان بهتر، علما اعم از قدما تا متأخران بر این موضوع تأکید داشته و دارند که «حق تقدم با جمع است». نمی‌توان مردم را فدای فرد یا گروه خاصی کرد؛ اما متأسفانه شاهد هستیم عده‌ای بلندگو به دست گرفته برای حمایت از خود و عناصر خود و با قیمت‌گذاری دولت به نفع عموم مردم مخالفت می‌کنند.»
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: «این موضوع بحثی یک طرفه نیست، بلکه بزرگانی مانند شهید صدر، شهید بهشتی، مرحوم امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب حتی از قدما بزرگانی، مانند شیخ طوسی به این موضوع قائل هستند که در مقام تعارض حقوق فرد و جمع؛ جمع بر فرد مقدم است. بنابراین براساس همان روایت‌های دینی در وضعیتی که عموم مردم تحت فشار هستند، دولت باید مانع افزایش قیمت‌ها در بازار شود؛ چرا که زندگی مردم را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.»
وی در ادامه خاطر نشان کرد: «برای نمونه نرخ ارز همچنان برسر این موضوع بحث و دعوا وجود دارد. برخی بر این موضوع تأکید می‌کنند که دولت نباید نرخ ارز را تعیین کند، بلکه نرخ ارز باید در بازار مشخص شود، اما هنوز کسی روشن و شفاف نکرده به زعم آنها تعریف از بازار به ویژه در اینجا بازار ارز چیست؟»
این کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی توضیح داد: «کلی‌ترین تقسیم بندی بازار وجود سه مدل بازار است، انحصاری، رقابتی یا شبه انحصاری و شبه رقابتی تا قیمت در این بازارها مشخص شود؛ در حالی که کسی به این موضوع دقت نمی‌کند که ویژگی‌های بازار رقابتی چیست؟ در بازار انحصاری تقریباً همه چیز در انحصار افراد خاص است و متأسفانه اقتصاد ما انحصاری است و دست تولیدکنندگان، واردکنندگان و شبکه توزیع انحصاری است که البته نماد اینها اتاق بازرگانی و اتاق اصناف است که با افتخار در محافل خصوصی خود اعلام می‌کنند فلانی سلطان واردات فلان کالاست؛ در حالی که سلطان یعنی انحصار!»
وی در ادامه بیان داشت: «امروز در اقتصاد ما برخی به وجود شبکه انحصاری افتخار می‌کنند؛ در حالی که همان انحصارگر است که قیمت‌ها را تعیین می‌کند، یعنی قیمت‌ها نه براساس شرایط عرضه و تقاضا، بلکه به هر میزان که انحصارگر بتواند به نفع خود اقدام کند، تعیین می‌شود و کاری به قدرت خرید و جیب مردم ندارد. اینجاست که گفته می‌شود نظام اسلامی باید با یله و رها بودن بازارها مخالف باشد، چرا که بحث مهم تأمین منافع عامه مردم، نه یکسری انحصارگر و دارنده ثروت‌های کلان است.»
