ترامپ در حال بازگشت؟

"سه شنبه بزرگ" انتخابات درون حزبی در آمریکا به پایان رسید و با توجه به نتایج اکتسابی ترامپ و بایدن تقریبا تکلیف دو نامزد جمهوری‌خواه و دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری روشن است و از هم اکنون هم دو نامزد بنای کار خود را بر رقابت با یکدیگر در انتخابات نوامبر 2024 آمریکا گذاشته و انتخابات درون حزبی آمریکا به عرصه تبلیغات و رقابت انتخابات ریاست جمهوری تبدیل شده است. اکنون پرسش کانونی در داخل آمریکا و خارج آن این است که بایدن و ترامپ کدام یک در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برنده خواهند شد؟ پیداست که انتخابات پیش روی آمریکا جنجالی‌تر از قبل خواهد بود. برای نخستین بار دو رئیس جمهور فعلی و قبلی با هم رقابت می‌کنند و ترامپ عزم خود را جزم کرده که انتقام باخت 2020 و یک دوره‌ای شدن خود را با یک دوره‌ای کردن ریاست جمهوری بایدن بگیرد. هر دو نفر از خصوصیات شخصیتی و شخصی خاصی برخوردار هستند که آن‌ها را از روسای جمهور قبلی آمریکا متمایز می‌سازد. از یک طرف، بایدن هم اکنون هم پیرترین رئیس جمهور تاریخ آمریکاست که قصد دارد چهار سال دیگر هم در این پست بماند و از سلامت جسمانی و قدرت تمرکز بالایی برخوردار نیست و گاف‌ها و حرکات عجیب او تردیدهایی را در توانایی جسمانی بایدن برای رهبری آمریکا در چهار سال آتی برانگیخته است.از دیگر سو نیز ترامپ جنجالی‌ترین رئیس جمهور تاریخ آمریکا با رفتارهای عجیب منحصر به فرد است چنانچه تاکنون سابقه نداشته که رئیس جمهور سابق و نامزد ریاست جمهوری آمریکا با این حجم اتهام (91 اتهام در 4 پرونده قضایی) مواجه باشد. این مسائل و مشکلات، بایدن و ترامپ را در وضعیتی نامطلوب از نظر رای‌دهندگان آمریکا قرار داده و اخیرا حدود 60 درصد در نظرسنجی  AP-NORC هر دو را فاقد توانمندی ذهنی کافی برای تصدی عالی‌ترین سمت در آمریکا به عنوان ابرقدرت جهان می‌دانند. به هر حال، قرعه فال برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری به نام ترامپ و بایدن افتاده است که حضور آن‌ها در قدرت از عوارض پیری سیستم سیاسی است که با برآمدن ترامپِ ساختارگریز هویدا شد و سپس مخالفان او کسی جز بایدن را یارای حذف او ندیدند و اکنون نیز با وجود این که حتی طیفی  از دموکرات‌ها تمایل ندارند بایدن 81 ساله با این مشکلات جسمانی نامزد حزبشان در انتخابات شود، اما چه بسا برای جلوگیری از بازگشت ترامپ خود را ناگزیر به این کار می‌دانند.  نکته مهم این واقعیت است که حضور ترامپ در قدرت به عنوان شخصیتی جنجالی و همچنین تا حدودی بایدن در این سن و سال اگر در کشوری فاقد ساختار سیستماتیک قدرت بود، آن را تا مرز فروپاشی می‌برد؛ اما این اتفاق در آمریکا نیفتاد که علت آن را باید در ساختار قوی نهاد قدرت در این کشور جست که موجب حفظ نظامِ قائم به سیستم و نه فرد آمریکا از سال 1776 تاکنون شده است و بر خلاف تصورات، این مساله صرفا معطوف به هژمونی نظامی و اقتصادی آمریکا در جهان نیست. وجود همین ساختار نهادمند است که تیم مدیریتی تواتمندی به ویژه در حوزه اقتصادی را در کنار بایدن قرار داده است که با پوشش ضعف‌های او، بحران اقتصادی ناشی از کرونا را کنترل و شاخص‌های اقتصادی آمریکا را تا حدود زیادی بهبود ببخشد.با این حال، تداوم حکمرانی افرادی چون ترامپ در سایه دو قطبی‌های شکل گرفته می‌تواند این ساختار را به مرور زمان به شدت تضعیف کند. با وجود دورخیز ترامپ و موقعیت بهتر او در نظرسنجی‌های انتخاباتی در مقابل بایدن، فعلا برای پیش بینی نتیجه ماراتن انتخاباتی آمریکا زود است و ظرف چند ماه آینده متغیر یا متغیرهای تاثیرگذار امروز له یا علیه هر کدام از دو نفر می‌توانند دستخوش تغییرات جدی شوند. به عنوان مثال یک محکومیت قضایی ترامپ قبل از انتخابات و یا حادث شدن مشکل جسمانی حادی برای بایدن در سایه وضعیت کنونی او می‌تواند وضعیت را له یا علیه هر کدام دگرگون کند. شاخص‌های تاثیرگذار در انتخابات پیش‌روی آمریکا، اقتصاد و انرژی، مهاجرت، مسائل مرزی، قضایای اجتماعی همچون سقط جنین و مسائلی چون جنگ غزه در ایالت‌های تعیین کننده است. اخیرا حمایت بایدن از اسرائیل در این جنگ باعث شد که بیش از 100 هزار دموکرات در انتخابات مقدماتی به نفع بایدن رای ندهند. اما اقتصاد همچنان مهم‌ترین عامل انتخاباتی است. تا این لحظه، جمهوری‌خواهان متحدتر از 2020 و دموکرات‌ها به علت جنگ غزه تا حدودی متشتت شده‌اند. در این میان، خیلی‌ها منتظر بازگشت ترامپ هستند از پوتین (به‌رغم اظهارات اخیر او) گرفته تا بن سلمان که بعید نیست قبل از مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا از عادی‌سازی روابط با اسرائیل به امید پیروزی ترامپ پرهیز کند تا این اتفاق به نام او ثبت شود.همچنین بازگشت ترامپ به قدرت احتمالا اوضاع خاورمیانه را آشفته‌تر کرده و سیاست او در قبال ایران هم نیازی به شرح چندانی ندارد.
منبع: روزنامه خراسان /صابر گل عنبری