اردیبهشت سال 1402 طرح مالیات بر عایدی سرمایه که مجلس شورای اسلامی آن را مالیات بر دلالی و سفتهبازی مینامید، در مجلس به تصویب رسید و اکنون مراحل پایانی تصویب را میگذرانداما چرا بر روی مالیات بر عایدی سرمایه اینقدر حساسیت وجود دارد؟
۱ـ از آنجا که بیشترین دلالی و سفتهبازی در چهار بازار مسکن، خودرو، طلا و ارز صورت میگیرد، قانون مالیات بر عایدی سرمایه قرار است دلالی در این بازارها را تحت تأثیر قرار دهد. بر این اساس، خریداران این کالاها اگر بخواهند کالای خود را بفروشند، بسته به زمان فروش و پس از تعدیل تورم مشمول مالیات میشوند. بنابراین، خرید هر میزان خودرو، طلا و مسکن و با هر کیفیتی مشمول مالیات نخواهد شد.
۲ـ مالیات بر عایدی سرمایه مربوط به فعالان اقتصادی غیررسمی است که در بازار به دلالی و سفتهبازی مشغولند. بنابراین، فروشندگان خودرو و طلا که به صورت رسمی فعالیت میکنند، کما فیالسابق مشمول مالیات بر عملکرد میشوند، نه مالیات بر عایدی سرمایه. بنابراین، اعتراض طلافروشان نشان میدهد این قشر درآمدهای غیررسمی و فرار مالیاتی دارند که از تصویب این قانون اینقدر نگران میشوند. انتظار میرود مسئولان مربوطه تحت تأثیر جنجالهای آنها قرار نگیرند.
۳ـ مالیات بر عایدی سرمایه به دنبال درآمدزایی برای خزانه و دولت نیست؛ بلکه هدف اصلی آن خارج کردن سرمایه از بازارهای غیرمولد و هدایت آن به سمت بازارهای مولد است. این طرح اگر به درستی اجرا شود، میتواند نقش مهمی در جهش تولید و کنترل تورم ایفا کند.
۴ـ پیشنهاددهندگان این طرح برای رفع نگرانیهای مردم سه سال تنفس برای اجرای این طرح در نظر گرفتهاند. در طول این سه سال مردم میتوانند سرمایههای مازاد خود را در مسیرهایی خارج از چهار بازار مذکور و به ویژه تولید هدایت کنند از سوی دیگر، دولت فرصت دارد زیرساختهای لازم برای اجرای این طرح را فراهم کند؛ چرا که پس از نهایی شدن این قانون، اجرای آن با مشکل بزرگ نبود زیرساختهای اجرای این طرح مواجه است و دولت باید بتواند خرید و فروش مسکن خودرو طلا و ارز را ساماندهی کند. چه بسا برای این کار لازم است اصلاحاتی در آییننامههای دیگر یا حتی پیشنهاد اصلاح بخشی از قوانین دیگر را داشته باشد.
سخن پایانی اینکه این قانون در برخی از کشورها حدود ۱۰۰ سال است که اجرا میشود و از این طریق نقدینگی در جامعه را مدیریت میکنند و ما اولین کشور در اجرای این قانون نیستیم، لذا تصویب و اجرای آن نباید موجب نگرانی مردم شود و در شرایطی که دلالان و سفتهبازان سعی میکنند به اسم مردم و با عناوین گوناگون جامعه را نسبت به اجرای این طرح نگران کنند، نه تنها روشنگری لازم را انجام دهیم، بلکه مطالبهگری برای تسریع در نهاییسازی و اجرایی شدن آن هم داشته باشیم.