سفر «اردوغان» به عراق و سفر «السودانی» به آمریکا در شهریور ماه سال گذشته که چند روز هم به طول انجامید، اولین تلاشها برای احداث کریدور راه توسعه قلمداد میشود. امضای یادداشت تفاهمنامه همکاری در ابتدای اردیبهشت سال جاری عملاً این پیشنهاد را وارد مرحله عملیاتی کرد. این پروژه ۱۷ میلیارد دلاری، با هدف ارتقای همکاریهای اقتصادی و امنیتی میان این کشورها و همچنین ایجاد ارتباط بین مردم و فرهنگهای منطقه، از بندر فاو در بصره آغاز شده و با احداث یک جاده و راه آهن به طول ۱۲۰۰ کیلومتر در خاک عراق، به شبکه ریلی ترکیه متصل میشود. ارتباط ریلی، زمینی و لولههای نفت و گاز آسیا با اروپا از طریق این کریدور ممکن خواهد بود و بنابراین اتحادیه اروپا نیز بسیار مصر بر اجرای هرچه سریعتر آن است، اما درباره نهایی شدن آن اما و اگرهای بسیاری وجود دارد!
درست است که در عصر حاضر شاهد رقابت و نبرد اساسی در حوزه کریدورها و مسیرهای ترانزیتی کالا، خدمات و انرژی هستیم؛ اما همچنان چندین مؤلفه بسیار حائز اهمیت وجود دارد که باید مد نظر قرار بگیرد. بحث امنیت، مقرون به صرفه بودن و ثبات داشتن این کریدورها و جادهها از موضوعات بسیار مهمی است که باید به آنها توجه داشت. به نظر میرسد، انزوای سیاسی و اقتصادی ایران هم اکنون در دستور کار غرب و ایالات متحده قرار دارد؛ البته در این بین دولتهای منطقه هم خواهان آن هستند تا با ایجاد مزیت نسبی نسبت به ایران در کریدورهای احداث شده شریک باشند. نکته مهم این است که با توجه به اینکه بهترین مسیر برای عبور کریدورها «ایران» است، از سوی دیگر، با توجه به اینکه بحثهای اقتصادی هم خواه و ناخواه بسیار مهم است، در نهایت مطالبه عمومی بازار و تولیدکنندگان بر استفاده از بهترین و مقرون به صرفهترین راه است. بنابراین، به نظر میرسد با وجود تلاش وافر غربیها مبنی بر انزوای سیاسی ایران و همچنین تلاش برای رفع انحصار موقعیت ژئوپلیتیکی ایران در نهایت کریدورهای اصلی ناچار و ناگزیر به عبور از ایران خواهند بود.
همچنین عملیات موفق طوفانالاقصی و ناآرامیهای داخلی و ناامنی فزایندهای که در طول دو دهه اخیر در سرزمینهای اشغالی، سوریه، عراق و افغانستان بوده است و در مقابل ثبات و امنیت مثالزدنی ایران در چهار دهه گذشته همگی نشان میدهد کریدورهای اساسی ناگزیر به عبور از سرزمین ایران هستند. از سوی دیگر، پروژههای عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی و پیمان ابراهیم و... نیز که عمدتاً با اهداف سیاسی و استراتژیک از سوی غرب دنبال میشد، با اقدام شجاعانه گروههای مقاومت در 15 مهر و عملیات طوفانالاقصی کاملاً به قهقرا رفت. نتیجه آنکه از برکات تحولات اخیر در منطقه و جبهه مقاومت در نهایت انتفاع اقتصادی و سیاسی متوجه ایران و کشورهای مقاومت خواهد بود.