دولت سیزدهم رکورد دار نوسازی بافت‌های فرسوده/ امری که سه دهه محقق نشد

در دولت قبل احیا و بازسازی بافت فرسوده در قالب طرح «مسکن امید» مطرح و مقرر شد دولت و شهرداری با مشارکت انبوه‌سازان و بلندمرتبه‌سازان آن را اجرایی کنند. به بیان ساده قرار بود دولت و شهرداری با فراهم کردن زیرساخت‌ها، بخشودگی مواردی مانند هزینه صدور پروانه یا هزینه‌های زیرساختی آب و برق و غیره پیمانکاران را ترغیب به ورود به مساله بافت فرسوده تهران کنند.

اما این موضوع هم مانند بیشتر مسائل در حد حرف باقی ماند و اخبار کم یا ضد و نقیضی از اصلاح بافت فرسوده و بهتر شدن سطح زندگی مردم ساکن این مناطق به گوش رسید. در حالی که افراد کمی تسهیلات نوسازی بافت فرسوده را دریافت کرده بودند، بانک‌های عامل نیز عمدتاً از پرداخت وام مصوب دولت وقت در این زمینه خودداری می‌کردند و مردم نیز از بالا بودن نرخ سود وام نوسازی گلایه‌ داشتند.

با روی کار آمدن دولت مردمی سیزدهم، نوسازی بافت‌های فرسوده به عنوان یکی از سیاست‌های اصلی دولت در بخش مسکن در کنار اجرای طرح نهضت ملی مسکن در دستور کار قرار گرفت.

تولید مسکن در بافت‌های شهری همواره مورد تاکید دولتمردان بوده است و این اهمیت را به دلیل داشتن خدمات زیربنایی لازم در شهرها و همچنین با هدف مقاوم سازی و افزایش تاب‌آوری مطرح کرده‌اند. مجموعه وزارت راه و شهرسازی در دولت سیزدهم نیز در ابتدای شروع به کار خود با اجرای طرح نهضت ملی مسکن و قانون جهش تولید مسکن، نوسازی را بخشی از اهداف کلان پروژه نهضت ملی مسکن عنوان کرد و در همین راستا گام‌های اجرایی و عملیاتی برداشت.

تدارک مشوق‌های متعدد برای ساکنان بافت‌های فرسوده و همچنین سازندگان، نرخ پایین‌تر سود تسهیلات بانکی نسبت به دیگر روش‌های ساخت و همچنین تدوین ضوابط و مقررات متعدد برای بافت‌های متنوع شهری در محدوده‌های هدف بازآفرینی شهریریال بخشی از اقداماتی بوده که مجموعه وزارت راه و شهرسازی و شرکت بازآفرینی شهری ایران به عنوان متولی اصلی بر آن اهتمام ویژه داشته است.

شکسته شدن رکورد ۳۰ ساله نوسازی مسکن در بافت فرسوده

این اقدامات تا آنجا پیش رفت که در دولت سیزدهم رکورد ۳۰ ساله نوسازی مسکن در بافت فرسوده شکسته شد، به‌طوری‌که در نخستین جلسه قرارگاه مسکن که با حضور «مهرداد بذرپاش» وزیر راه و شهرسازی برگزار شد، آمار صدور پروانه ساخت ۱۲۳ هزار واحد بود، اما اکنون این آمار از مرز ۲۷۷ هزار واحد عبور کرده است.

از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون فرایند نوسازی بیش از ۲۷۷ هزار و ۶۰۵ واحد در بافت‌های فرسوده آغاز شد که از این تعداد، ۸۷ هزار واحد به بهره‌برداری رسیده است. به گواه آمار این میزان نوسازی نسبت به برنامه ابلاغی تحقق ۷۵ درصدی داشته است.

آمارها حاکی است که در سال ۱۴۰۲، پروانه ساختمانی بیش از ۹۲ هزار واحد در بافت فرسوده کشور صادر شد که این میزان در مقایسه با رکوردی که در سال ۱۳۹۰ به تعداد ۸۹ هزار و ۶۳۵ واحد به ثبت رسید، شکسته شد.

همچنین، سند دار کردن اراضی تصرف سکونتگاه‌های غیررسمی بزرگ‌ترین خدمت به ساکنان این بافت‌ها است و تاکنون ۲۵ هزار نفر متقاضی دریافت سند در اراضی تصرف ثبت نام کرده‌اند.

اجرای بسته تشویقی برای ۷۹ درصد جمعیت شهری ساکن در بافت‌های فرسوده

به گزارش ایرنا، تاکنون بسته‌های تشویقی احیای بافت‌های فرسوده در ۴۴۴ شهر اجرایی شده است که از این تعداد شهر ۱۹۴ شهر بسته بومی را تصویب و اجرایی کرده‌اند.

۴۴۴ شهری که بسته تشویقی نوسازی در آنها در حال اجرا است، ۷۹ درصد جمعیت شهری و ۷۸ درصد سطح شهرهای دارای بافت فرسوده را در بر می‌گیرند؛ بسته‌هایی که باید توسط شهرداری‌های همه شهرها اجرایی شود.

بسته تشویقی ۱۹ بندی کالبدی

در دولت سیزدهم تسهیلات خوب مالی، اداری و شهرسازانه برای نوسازی بافت‌های فرسوده در نظر گرفته شده است که بسته تشویقی ۱۹بندی کالبدی مهم‌ترین آن‌هاست.

برپایه این گزارش، صدور پروانه ساختمانی در کمترین زمان، ارائه ۵۰ تا ۱۰۰ درصد تخفیف در هزینه‌های صدور پروانه (الزام قانونی تخفیف ۵۰ درصد)، حفظ انشعابات قبلی و ارائه انشعابات جدید خارج از نوبت توسط اداره‌های آب، برق، گاز، مخابرات و غیره و صدور پایان کار در کمترین زمان از جمله این مشوق‌هاست.

اعطای طبقه تشویقی، تغییر کاربری ارزش‏‌افزا، پارکینگ راحت‏‌تر (درب اضافی)، زمین و واحد معوض در این بسته پیش‌بینی شده است.

استان‌ها می‌توانند بر اساس ضوابط بالادستی و طرح‌های جامع و تفصیلی، بسته تشویقی جداگانه‌ای را تدوین و به تصویب کمیسیون ماده پنج برسانند. در این زمینه تاکنون ۳۶۰ شهر اقدام کرده و بسته تشویقی خودشان را تدوین و اجرایی کرده‌اند.

تشکیل حلقه‌های میانی

در این راستا، برای نخستین بار استفاده از ظرفیت گروه‌های جهادی متخصص با عنوان «حلقه‌های میانی» برای حضور در این بافت‌ها و اطلاع‌رسانی و تشویق ساکنان به نوسازی واحدهای مسکونی فرسوده در دستور کار قرار گرفت و هفته‌های گذشته حدود ۶۰۰ نفر از سرحلقه‌های گروه‌های جهادی در همایشی دو روزه آموزش دیدند و نخستین پویش حلقه‌های میانی هفته آخر خرداد برگزار خواهد شد.