طرح آتش‌بس «بایدن» پرسنگلاخ و خطرناک/گزینه «شارون» پیش روی نتانیاهو در غزه است

«عبدالباری عطوان» تحلیلگر معروف جهان عرب در مطلبی تحلیلی در روزنامه رای الیوم نوشت: نقشه راه سه مرحله ای جو بایدن درباره آتش بس در نوار غزه و مبادله اسیران بین رژیم اسرائیل و مقاومت فلسطین پردست انداز، آکنده از چاله و غیرقابل است. این طرح سرانجامی مشابه توافق سازش اسلو و مذاکرات بی ثمر و بدون پایان گذشته دارد.

این تحلیلگر با یادآوری مذاکرات مربوط به اجرای توافق سازش اسلو نوشت: این مذاکرات که ۳۰ سال به طول انجامید، نه تنها برای فلسطینی‌ها نتیجه ای به همراه نداشت، نتیجه عکس هم به همراه داشت و اهداف راهبردی اسرائیل یعنی ممانعت از تشکیل کشور مستقل فلسطین را محقق کرد؛ اما کسانی که امروز در نوار غزه مدیریت را در دست دارند (جنبش حماس)، مانند کسانی نیستند که سی سال قبل بر این منطقه و کرانه باختری با دستور تل آویو، حکومت می کردند.

وی افزود: نقشه راه بایدن تفاوتی با نقشه راه کمیته چهارجانبه بین المللی متشکل از آمریکا، روسیه، اروپا و سازمان ملل تفاوتی ندارد که در آن به فلسطینیان وعده کشور مستقل در صورت خلع سلاح و توقف انتفاضه مسلحانه داده شد. به ویژه که رهبری سازمان آزادی بخش فلسطین پس از مذاکرات سازش کمپ دیوید در سال ۲۰۰۰ متوجه شد که دامی پهن شده و آمریکا و اسرائیل درباره ممانعت از تشکیل کشور مستقل فلسطین اتفاق نظر دارند.

این تحلیلگر نوشت: نقشه ای که بایدن برای آن بازارگرمی می کند و آن را طرحی اسرائیلی می داند، متشکل از سه مرحله است؛

مرحله اول: مدت آن شش هفته است و شامل آتش بس موقت، خروج نظامیان صهیونیست از مناطق مسکونی، آزادی اسیران صهیونیست شامل کودکان، بیماران و سالخوردگان در ازای آزادی صدها فلسطینی در بند و بازگشت آوارگان آوارگان فلسطینی به شمال نوار غزه است.

مرحله دوم: این مرحله پس از اجرای بندهای مرحله اول اجرایی می شود و شامل خروج کامل نظامیان صهیونیست از نوار غزه و آزادی بقیه اسیران صهیونیست یعنی نظامیان اسیر و برقراری آتش بس موقت دائمی می‌شود.

مرحله سوم: این مرحله آغاز عملیات بازسازی نوار غزه با پولهای کشورهای عربی و جامعه بین المللی تحت نظارت نیروهای مختلط است.

به نوشته عطوان، ملاحظاتی درباره این سه مرحله وجود دارد. نخست اینکه، این نقشه آمریکاییِ مین گذاری شده چشم اندازی درباره وضعیت آینده ندارد؛ یعنی درباره برپایی کشور مستقل فلسطینی و آینده و سرنوشت شهرک سازی رژیم صهیونیستی ندارد.

دوم اینکه، مرحله اول این نقشه اگر نگوییم برآورده کننده همه خواسته های اسرائیل است، دستکم بخش اعظم خواسته های این رژیم را تامین می کند. یعنی آزادی بیشتر اسیران غیرنظامی که خواسته اساسی معترضان صهیونیست است؛ بدون اینکه تل آویو تعهدی درباره آتش بس دائمی در نوار غزه - مگر پس از پایان مرحله دوم و پس از اجرای کامل بندهای مرحله اول- داشته باشد.

سوم اینکه، بحث خروج ارتش رژیم اسرائیل در مرحله اول محدود به مناطق مسکونی بدون مشخص کردن آن است. هشتاد درصد از مناطق غزه غیرمسکونی است و چه طرفی این مناطق را مشخص خواهد کرد و چگونه خواهد بود؟

چهارم اینکه، مرحله دوم یعنی مهلت شش هفته ای خطرناک است زیرا امکان دست یابی به آتش بس دائمی یا عقب نشینی کامل از نوار غزه جز با اجرای همه بندها میسر نیست و این هم حداقل به فرض اینکه رژیم اسرائیل سوء نیت نداشته باشد، به ۶ ماه زمان نیاز دارد.

پنجم اینکه، در این نقشه راه به آینده محور صلاح الدین (فیلادلفیا) در مرز جنوب نوار غزه با مصر و گذرگاه رفح در این منطقه و حاکمیت بر آن و نیز محور «نتساریم» و مرزهای آن اشاره ای نشده است.

ششم اینکه، انتقال از مرحله اول به دوم با مشکلات همراه است، به ویژه اگر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسرائیل به مرحله اول اکتفا و شروع به کارشکنی کند و جنبش حماس را مسبب و مقصر جلوه دهد و تعهدی به مرحله بعدی نداشته باشد؛ یعنی نه آتش بس دائمی و نه خروج کامل نظامیان از نوار غزه مگر (به زعم خودش) پس از نابودی حماس.

هفتم اینکه، اگر مذاکرات مربوط به مرحله دوم با کارشکنی روبرو شود که به احتمال قوی هم اینگونه خواهد بود، دیگر مرحله سومی یعنی بازسازی نمی‌ماند. مشابه آنچه در سال ۲۰۱۴ رخ داد که از ۵ میلیارد دلار مورد توافق در نشست شرم الشیخ به رهبری «باراک اوباما» رئیس جمهور وقت آمریکا، یک دلار هم هزینه نشد.

این تحلیلگر ادامه داد: بعید می‌دانیم که حماس با این طرح برخورد مثبتی داشته باشد. هدف بایدن آتش بس موقت و وقت خریدن قبل از انتخابات ریاست جمهوری و متوقف کردن جنگ علیه غزه برای فارغ شدن از این جنگ به منظور مقابله با پیروزی های ارتش روسیه در اوکراین و چراغ سبز نشان دادن به ارتش اوکراین برای هدف قرار دادن عمق روسیه با موشکهای دوربرد آمریکایی به منظور تحریک پوتین رئیس جمهور روسیه و کشاندن آن به جنگ هسته ای است.

عطوان در پایان اما تاکید کرد: نتانیاهو چاره ای جز «گزینه آرییل شارون» نخست وزیر اسبق رژیم صهیونیستی ندارد؛ یعنی عقب نشینی کامل از نوار غزه بدون قید و شرط به منظور کاهش تلفات و ممانعت از شکست بزرگی مشابه آنچه در سال ۲۰۰۵ رخ داد.