امام حسین(ع) با وجود آگاهی از نتیجه قیام خود، از تسلیم شدن در برابر یزید امتناع ورزید و تا پایان عمر به مبارزه خود ادامه داد. این درس مهم است که نباید در برابر ظلم و ستم تسلیم شد و باید با قاطعیت و شجاعت برای احقاق حق و عدالت مبارزه کرد. تسلیم شدن یا سکوت کردن در برابر ظلم ظالم، یعنی یاری او که قرآن ما را از آن نهی کرده است. «وَ لَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوَانِ»(مائده/2)
رضایت خداوند
تمام رفتار و گفتار در زندگی شریف امام حسین(ع) محوریتی داشت و آن، خداوند بود. حضرت اباعبدلله(ع) تنها به‌دنبال رضای الهی بود. این درس نشان می‌دهد، مبارزه در راه حق و عدالت باید خالصانه برای خدا باشد، نه برای منافع شخصی و قومی. هدف بنده محض خدا بودن است. «وَ مِنَ الناسِ مَنْ یَشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللهِ وَ اللهُ رَؤُفٌ بِالْعِباد»؛ بعضی از مردم، جان خود را بهخاطر خشنودی خدا می‌فروشند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.(بقره/۲۰۷) هدف امام حسین(ع) جلب رضایت خداوند بود و برای این هدف جان خود را تقدیم کرد.
عزت نفس و آزادگی
امام حسین(ع) حاضر نشد زندگی ذلت‌بارِ تحت سلطنت یزید را بپذیرد و با عزت، جان خود را فدا کرد. این درس بیان‌کننده آن است که مبارزه در راه حق و عدالت باید با عزت نفس و آزادگی همراه باشد و فرد حاضر نباشد ذلت و خفت بندگی انسان‌های ناپاک را تحمل کند. «عزت» به مفهوم توانایی، شکست‌ناپذیری، استقلال، پیروزی، استواری، ریشه‌داری، سلطه‌ناپذیری و عدم تحمیل سلطه در میدانهای مادی و معنوی و رعایت کرامت خود و دیگران است و در برابر آن، وابستگی، دنبالهروی، تزلزل، بیریشگی، ذلت، حقارت، پستی، زبونی، زورمداری، خودکامگی، از خود بیگانگی، فرومایگی و خود باختگی قرار دارد که از ویژگیهای انسان مترقی و جامعه باز، شایسته‌سالار، قانونمدار، مطلوب و راستین اسلامی است. خداوند در قرآن میفرماید: «مَنْ کانَ يُرِيدُ الْعِزَةَ فَلِلَهِ الْعِزَةُ جَمِيعًا إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْکلِمُ الطَيِبُ وَالْعَمَلُ الصَالِحُ يَرْفَعُهُ»؛ هر که خواهان عزت است بداند که عزت همگى از آن خداست. سخن خوش و پاک به سوى او بالا مى‌رود و کردار نيک است که آن را بالا مى‌برد و براى آنان که از روى مکر به تبهکارى مى‌پردازند، عذابى است سخت و مکرشان نيز از ميان برود.(فاطر/10)
هدف اصلی
امام حسین(ع) با قیام خود، امر به معروف و نهی از منکر را به‌صورت عملی به نمایش گذاشت و به مردم آموخت که در برابر ظلم و فساد سکوت نکنند. این درس نشان می‌دهد، مبارزه در راه حق و عدالت باید همراه با امر به معروف و نهی از منکر باشد. خداوند در قرآن میفرماید: «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکرِ وَيُقِيمُونَ الصَلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَکاةَ وَيُطِيعُونَ اللَهَ وَرَسُولَهُ...»؛ مردان و زنان با ایمان دوست و یار یکدیگرند؛ همواره به کارهای نیک و شایسته فرمان می‌دهند و از کارهای زشت و ناپسند بازمی‌دارند و نماز را برپا می‌کنند و زکات می‌پردازند، و از خدا و پیامبرش اطاعت می‌نمایند؛ یقیناً خدا آنان را مورد رحمت قرار می‌دهد.
حفاظت از قرآن
امام حسین(ع) با مقاومت و جهاد خود در کربلا، برای حفاظت از دین و راه خدا، الگوی فداکاری برای اعتلای دین خداوند است. ایشان حاضر نشد با فشار دشمنان دین خدا را واگذارد و در برابر تحریفات و انحرافات سکوت کند. «...وَ إنَمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الإصْلاَحِ فِی أُمَه جَدِی مُحَمَدٍ»؛ یعنی من من برای اصلاح امت جدم محمد(ص) خروج کردم. وقتی امام بنای دفاع از دین را گذاشتند، خداوند هم تمام قدرتش را به کار گرفت تا نام او تا بینهایت باقی بماند. «یا أَيهَا الذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللهَ يَنْصُرْکمْ وَ يُثَبتْ أَقْدَامَکمْ»؛ ای مؤمنان! اگر خدا را یاری کنید، خدا هم شما را یاری میکند و گامهایتان را محکم و استوار میسازد.
شجاعت و اعتماد به نفس
امام حسین(ع) با شجاعت و اعتماد به نفس به مبارزه با ظالمان برخاست و از هراس تنهایی و قدرت دشمن نهراسید. ما نیز باید با شجاعت و اعتماد به نفس در برابر ظلم و ستم بایستیم. کسی‌که خداوند را حامی خود ببیند، هرگز ترس و اضطرابی به دل راه نمی‌دهد. «یا أَیهَا الذِینَ آمَنُوا مَنْ یرْتَد مِنْکمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یأْتِی اللهُ بِقَوْمٍ یحِبهُمْ وَ یحِبونَهُ أَذِلة عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزة عَلَی الْکافِرِینَ یجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللهِ وَ لا یخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ...»(مائده/54)
پایبند به اصول و ارزش‌های اخلاقی
امام حسین(ع) در مبارزه خود، همواره به اصول و ارزش‌های دینی و اخلاقی پایبند بود و حاضر نشد برای حفظ جان خود، از آنها چشم‌پوشی کند. ما باید در مبارزه با ظلم و ستم، به اصول و ارزش‌ها وفادار بمانیم و طبق دستورات دین عمل کنیم و دعوت خداوند را برای یاری دین و حفظ ارزش‌ها اجابت کنیم. «يَا أَيُهَا الَذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَهِ وَلِلرَسُولِ إِذَا دَعَاکمْ لِمَا يُحْيِيکمْ وَاعْلَمُوا أَنَ اللَهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ»(انفال/24)
