نقویم تاریخی انقلاب اسلامی نشان میدهد، قبل از عملیات «رمضان» ایران با مباحث مهم و پیچیدهای مواجه بود که یکی از آنها، بحث مذاکره، صلح، میانجیگری و ... برای صلح یا پایان جنگ بود. درباره این موضوع در داخل کشور بیشترین بحث را بین اعضای شورای عالی دفاع داشتیم که دیدگاههای متعددی در جلسات آن به بحث گذاشته میشد. در مواردی هم جلسه شورای عالی دفاع در محضر شریف امام خمینی(ره)، رهبر کبیر انقلاب اسلامی برگزار میشد. در یکی از این جلسات حضرت امام(ره) از سران نظام حاضر در جلسه سؤال میکند که «برای چه میخواهید از مرز عراق عبور کنید؟» مرحوم هاشمی رفسنجانی در پاسخ به این پرسش امام(ره) توضیح میدهد که «ما باید برویم یک نقطهای مثل چاههای مجنون را بگیریم که وقتی اعلام آتشبس میکنیم و پای میز مذاکره میرویم، یک چیزی دستمان داشته باشیم تا بتوانیم فشار بیاوریم و حقوقمان را بگیریم.» ایشان در مباحث دیگری گفته بود: «حالا که ما افتادیم در این مسیر بیاییم یک عملیات سرنوشتساز انجام بدهیم و سرنوشت جنگ را در آن خاتمه بدهیم. ما باید برویم یک نقطه مهمی از عراق را پیدا کنیم که این نقطه مهم، اینقدر ارزش داشته باشد تا عراقیها پای میز مذاکره خواستههای ما را بپذیرند.»
در کنار این دیدگاهها، در همان ایام یک سری از سران کشورهای عربی هم با هدف «مذاکره»، «صلح» و «میانجیگری» به ایران میآمدند و حتی گاهی با حضرت امام خمینی (ره) هم ملاقات کردند و پشت سر امام نماز خواندند. آنها هم در مذاکراتشان پیشنهاد صلح، آتشبس و پرداخت خسارتهای جنگ را به ایران دادند که البته در همان روز در حد یک هدف باقی ماند و هیچ نوشته، تعهدنامه بینالمللی یا تعهدنامه کتبی به ایران ندادند که ضمانت کند حمله ارتش متجاوز عراق متوقف میشود یا اینکه مجدداً به ایران حمله نمیکنند، حتی یک تعهد کتبی درباره خسارات جنگی وجود نداشت. از طرفی دستگاه سیاست خارجی هم طرحی برای خاتمه جنگ نداشت و هر وقت عملیات انجام میگرفت، یک مجموعه سیاسی هم در کنار فرماندهان جنگ ایفای نقش میکردند. این در حالی است که رژیم متجاوز عراق با ترفندی پرچم صلح را بهدست گرفته بود و آنچه از صلح، مذاکره، آتشبس و میانجیگری انجام میگرفت، فقط و فقط فریب بود. به دلیل اینکه چه قبل و چه بعد از عملیات رمضان، رژیم بعثی عراق در آرایش، ایجاد موانع، تجهیزات نظامی و امکانات لجستیکی، سازمان ساختار یگانهای رزمی خود تغییر و تحول عمدهای ایجاد کرد و رزمندگان جبهه حق ایران با ارتش جدیدی مواجه شده بودند؛ یعنی دیگر ارتش قبلی نبود، به گونهای که تمام هواپیماهای مدرن غرب را به میدان آورده بود و از نظر هوایی یک نیروی هوایی غربی (آمریکایی، صهیونیستی، انگلیسی، آلمانی، فرانسوی و ..) در کنار نیروی هوایی شرقی راه انداخته بود؛ لذا برتری هوایی ایران آرامآرام رو به ضعف میرفت. افزون بر آن، رژیم متجاوز بعثی حاکم بر عراق سلاح جدید دیگری که غیرمتعارف در جنگ بود، بهکار گرفت؛ مانند موشکهای اگزوسه، بمبهای لیزری و هواپیماهای با برد بالا.
آنچه گفته شد، درس غیرت دفاع مقدس است که دشمنان انقلاب اسلامی هیچ گاه قابل اعتماد نیستند.