«نماز جمعه» یک کنگره عظیم هفتگی است که پس از کنگره سالانه حج، بزرگترین کنگره اسلامی به شمار میآید. این عبادت دستهجمعی افزون بر تلطیف روح و جان و شستن دل از آلودگیهای گناه، خطبههایی دارد که شامل مباحث سیاسی، اجتماعی و فرهنگی میشود؛ هر یک از این مسائل به دلیل حساسیتی که در دوران کنونی دارد، امام جمعهای را میطلبد که افزون بر آگاهی و به روز بودن، بتواند با قشر جوان و نوجوان ارتباط صحیح و اصولی برقرار کند. با توجه به این موضوع و بنا بر اهمیت نقش امام جمعه در سلوک جامعه و سنگرسازی دینی برای قشر جوان و نوجوان با «حجتالاسلام حسینعلی بهرامی بابا حیدری» امام جمعه شهرستان ارسنجان استان فارس که یک نمونه روشن از امام جمعه موفق است به گفتوگو نشستیم که در ادامه مشروح آن آورده میشود.
چطور شد که شما مسئولیت خطیر امامت جمعه را بر عهده گرفتید؟
امام جمعه شدن ما در سال 1390 به صورت دعوتی و از طرف شورای شهر و فرماندار شهر جونقان چهار محال و بختیاری شکل گرفت. آن زمان بنده دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم بودم. بنابر دغدغهای که از ابتدای طلبگی با ما بود، کار تبلیغی و فرهنگی بسیاری انجام دادهایم؛ همین موضوع سبب شده بود تا این عزیزان با پیگیری کارهای تبلیغی و نحوه منبری که ما انجام داده بودیم، ما را به عنوان امام جمعه انتخاب کنند.
هدف اصلی شما در این مسیر چیست؟
شکر خدا بنده از همان روزهای ابتدایی که مسئولیت امام جمعه شهر جونقان را برعهده گرفتم، راهبرد اصلی «دفع حداقلی و جذب حداکثری» رهبر معظم انقلاب را الگوی رفتاری و برنامهای خود قرار دادم. یکی از اقدامات بنده در همه سالهایی که امام جمعه شدم، «جوانگرایی» بوده است. برای نمونه در این سه سالی که امام جمعه شهر ارسنجان استان فارس شدم، در همان ابتدا مسئولیت ستاد امام جمعه را به یک جوان متولد سال 1369 سپردم که پیش از این دست دوستانی بود که سنین بالایی داشتند. دلیل این کار هم این بود که کسی باید مسئولیت ستاد را برعهده بگیرد که بتواند با نسل جوان امروز ارتباط برقرار کند. خودم هم علاقهای زیادی به ارتباط با جوانان دارم و به وسیله استادی تنیس روی میز که دارم و میدانداری در ورزش زورخانه، سوارکاری و کوهنوردی توانستهام ارتباط مؤثری با جوانان برقرار کنم؛ نتیجه این ارتباطگیری مؤثر هم مشخص است، حضور پرشور جوانان در مسجد.
به نظر شما ارتباط امام جمعه با مردم باید چگونه باشد؟
ائمه جمعه باید در غم و شادی مردم هم شریک باشند. سعی ما بر این است که در همه مراسمهای ختم مردم شرکت کنیم. در شادیها و عروسیهای مردم هم اگر بنابر موازین شرعی باشد، حتماً حضور پیدا میکنیم و به آنان تبریک میگوییم. ما بسیاری از کارها را همانطور انجام میدهیم که جوانان میخواهند. در برپایی هیئتهای عزاداری یا مناسبتهای ولادتی و شادی همان صحنه و چیدمانی را آماده میکنیم که خود جوانان پیشنهاد میدهند. یکی دیگر از شروط امام جمعه این است که با مسائل و برنامههای روز آشنا باشد، امام جمعهای که نتواند با فضای مجازی و برنامهها کار کند، مطمئناً از دغدغهها، مشکلات و آسیبهایی که از دل فضای مجازی بر قلب و مغز جوانان و نوجوانان وارد میشود، بیخبر خواهد ماند. در قرارگاه فضای مجازی و سایبری ائمه جمعه که در مرودشت برگزار میشود و مسئولیت این بخش بر عهده بنده است، با ائمه جمعه دیگر در خصوص اتفاقات و برنامههای دشمن در فضای مجازی بحث و گفتوگو میکنیم. اگر ائمه جمعه نتواند با فضای سایبری برخورد کند و برای خودش یک صفحه نداشته باشد و با زبان انگلیسی بیگانه باشد، مطمئناً از جوان امروزی جا میماند. به سبب این ارتباط با فضای مجازی ما امروز توانستهایم درباره مسائلی صحبت کنیم که دغدغه جوان امروز است و جوان امروز به دنبال پاسخ آن است. یکی از اقداماتی که بنده انجام دادم، این بود که بنابر اینکه دوره کارشناسی دانشگاهم را رشته حقوق خوانده بودم، به مدت 15 سال در حل اختلافات زن و شوهرها به صورت جدی فعالیت دارم. نام این شورای اختلاف را هم «مصلحین قرآنی» نامگذاری کردهایم. این شورا توانسته است از 296 پرونده طلاق که به این مجموعه سپرده شده، 44 درصدش را منصرف کند و به زندگی برگرداند. اصالت و لهجه بنده متعلق به چهار محال و بختیاری است؛ اما به سبب این کارهایی که انجام میدهم، اهالی ارسنجان من را از خودشان میدانند.
رابطه شما با نسل نوجوان و جوان چگونه است؟
رابطه بنده با دانشگاهها در قالب تدریس است؛ به این صورت که در این ترم بنده 16 واحد تدریس داشتم. در کنار کار دانشگاه در حوزه علمیه هم تدریس میکنم. این موارد به این معنا نیست که با نوجوانان ارتباط ندارم. با نوجوانان و دبیرستانیها هم این طور برخورد دارم که در نماز ظهر مدرسهشان شرکت میکنم و با آنها هم صحبت میشوم. بنده در طول این سیزده سالی که امام جمعه بودهام، هیچ وقت نماز مغرب و عشا را در یک مسجد نخواندهام؛ من همان ابتدا گفتهام من امام جمعه شهرستانم؛ یعنی متعلق به یک مسجد نیستم، به دلیل همین در طول این مدت تمام مساجد شهرستان را چه آنهایی که در روستاهای اطراف هست و چه آنها که داخل شهرستان وجود دارد، هر یک را سه مرتبه سر زده و در نماز جماعت شرکت کرده و برای آنها سخنرانی کردهام. هیچ هیئتی هم نبوده که بنده به آنجا نرفته باشم.
به نظر شما دغدغه امروز قشر انقلابی و روحانیون به ویژه ائمه جمعه باید چه چیزی باشد؟
یک طلبه بیش از هر چیز باید بداند که لباس روحانیت لباس خط مقدم دفاع از اسلام و انقلاب است. دشمن هم به این موضوع پی برده و در پی ایجاد شکاف بین روحانیت و جوانان و مردم است. روحانیون باید عمق مسائل ایجاد شده از سوی دشمن را درک کنند، مطمئناً طلبهای که دغدغه طلبگی داشته باشد و به این موضوعات واقف شود، آرام و قرار نمیگیرد. برخی از آمارهای طلاق و بعضاً آسیبهای فکری و روحی که به جوانان وارد میشود، عمدتاً به این دلیل است که ارتباط کمتری با روحانیون و مسائل دینی دارند. بنابراین، وقتی طلبه به این موضوع توجه داشته باشد و با جوانانی که در نزدیکی آنها زندگی میکند، ارتباط مؤثر برقرار کند، آمار مشکلات اجتماعی بسیار کمتر میشود. یکی از مهمترین کارهایی که روحانیون باید انجام بدهند، این است که تنها به روخوانی منویات و مکتوبات رهبرمعظم انقلاب بسنده نکنند. باید این بیانات عملیاتی و پیادهسازی شود، صرف بازگویی این مطالب که در سایتها و شبکههای مجازی موجود است، جذابیتی برای مردم ندارد. مایی که رهبر معظم انقلاب را نایب امام زمان(عج) میدانیم، به تعبیر حاج قاسم باید یک ارتباط دلی و سرباز ـ مولایی با حضرت آقا داشته باشیم. پیشنیاز این موضوع هم این است که باید آنقدر نسبت به منویات رهبرمعظم انقلاب تسلط پیدا کنیم که بدانیم آنچه مرضی ایشان است، چیست و همان را پیادهسازی کنیم. کنارهگیری از افراط و تفریط و روی آوردن به حالت تعادل شرط موفقیت است. همانطور که گفتم باید مشکلات مردم را حل کرد. بسنده کردن به بازگویی مشکلات، مشکلات را حل نمیکند. یکی از بحرانهای منطقه ارسنجان مسئله آب بود؛ ما در خصوص این مشکل به قدری دوندگی کردیم تا این مشکل مردم حل شد. بنابراین دیدن مشکلات مردم و حل آن مشکلات باید اولویت برنامه مسئولان و ائمه جمعه باشد.
توصیه شما به ائمه جمعه چیست؟
توصیه بنده به ائمه جمعه این است که به مشکلات و مباحث دامن نزنند؛ بلکه در قالب وحدت مشکلات مردم را حل کنند. قسم میخورم دامن زدن به مباحث و مشکلات هیچ وقت کاری را پیش نبرده و مشکلی را حل نکرده است. در خطبهها و عمل وحدت داشته باشند. یکی دیگر از توصیهها زمانشناسی است؛ زمانه را بشناسند و به مشکلات روز آگاهی پیدا کنند و عملی را انجام دهند که در آن ایام ضروری است. در همین ایام، انتخابات به ما پیشنهاد دادند که میتوانید راهی حرم امام رضا(ع) شوید با اینکه زیارت اهمیت بسیار زیادی دارد؛ اما ما قبول نکردیم و به وقت دیگری موکول کردیم؛ چرا که انتخابات پرشور برای ایران مسئله ضروری بود و باید برای این موضوع قدم برمیداشتیم. ما در آن ایام ماندیم و گروه بیستنفری تشکیل دادیم که هر کدام در گوشهای از شهر برای شرکت در انتخابات تبلیغ کردیم.الحمدلله نتیجه خوبی هم از حضور در انتخابات گرفتیم. شما فرض بگیرید اگر همه مناطق ایران به این صورت شبانهروزی کار میکردند، چه نتیجه چشمگیری گرفته میشد؟ مطمئناً هر چقدر کار کنیم و زحمت بکشیم، به همان میزان کارها پیش میرود، اکتفا کردن به خانهنشینی و صرف دعا کردن بدون عمل راه به جایی نمیبرد. باید حرکت کرد و از خدا خواست که کمک کند؛ در این صورت است که نتیجه میگیریم.
یکی از سفارشات مهم رهبری به آحاد مردم به ویژه خواص مسئله جهاد تبیین است، وظیفه امروز جبهه انقلاب و به طور خاص ائمه جمعه درباره جهاد تبیین چیست؟
جهاد تبیین امروز در مواجهه با جنگ ترکیبی این است که جبهه انقلاب به یک اتحاد و انسجام دست پیدا کند. افراد جبهه انقلاب باید بدانند که همه در یک کشتی هستیم و دعوا و مرافعههای آنان به کل کشتی آسیب میرساند و هیچ پیروزی برای دیگری ندارد. اگر این اتحاد و رفع سوءتفاهمها بین افراد انقلابی شکل بگیرد، آن روز است که میتوانند در همه عرصهها موفق شوند.