پاشینیان: آماده بازگشایی مسیرهای ارتباطی مشابه ایران هستیم

نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، در نشست محدود شورای رهبران کشورهای مشترک‌المنافع (CIS) در مسکو تأکید کرد که دولت جمهوری ارمنستان به طور قاطع به برقراری صلح فوری در منطقه قفقاز جنوبی پایبند است و تلاش می‌کند تا منطقه را به مسیر توسعه باثبات و قابل پیش‌بینی هدایت کند، با در نظر گرفتن منافع همه کشورهای منطقه.

پاشینیان بار دیگر تأکید کرد که در قانون اساسی ارمنستان هیچ‌گونه ادعای ارضی علیه جمهوری آذربایجان یا هیچ کشور دیگری وجود ندارد و اعلام کرد که صلح بین ارمنستان و آذربایجان نه‌تنها ممکن، بلکه در دسترس است.

نیکول پاشینیان تأیید کرد که پیش‌نویس توافق‌نامه «برقراری صلح و روابط بین دولتی بین جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان» حداقل 80 درصد مورد توافق طرفین قرار گرفته است.

وی پیشنهاد داد که باکو آنچه را که تاکنون مورد توافق است امضا کند تا به این ترتیب نه‌تنها به یک صلح دوفاکتو، بلکه به یک صلح دوجانبه و قانونی دست یابند و سپس به کار بر روی سایر مسائل باقی‌مانده ادامه دهند.

نخست‌وزیر ارمنستان، اظهار داشت که در هر صورت امکان تدوین توافقنامه صلحی که به همه مسائل پاسخ دهد و تمامی جنبه‌های روابط دوجانبه را تنظیم کند، وجود ندارد.

همچنین الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در مسکو، در پاسخ به سؤال خبرنگاری که پرسید: «توافقنامه صلح چه زمانی امضا خواهد شد؟»، پاسخ داد: «وقتی همه چیز توافق شود.»

به سؤال بعدی که آیا این توافق امسال ممکن است صورت گیرد، علی‌اف تنها شانه‌هایش را بالا انداخت.

نیکول پاشینیان در نشست محدود کشورهای مشترک‌المنافع تأکید کرد که هر نوع توافق صلح بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان ناگزیر شامل مسائل اساسی و مهمی خواهد بود که باید مورد توافق قرار گرفته و حل شوند. همچنین، نیاز به امضای توافق‌نامه‌های جدید در آینده وجود خواهد داشت.

وی اصول کلیدی برای این توافق را شامل به رسمیت شناختن متقابل تمامیت ارضی، عدم وجود ادعاهای ارضی و تعهد به عدم ارائه چنین ادعاهایی در آینده، احترام به اصل عدم استفاده از زور و تهدید به زور، عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر، ایجاد روابط دیپلماتیک و اجرای تعهدات در چارچوب توافق‌نامه صلح عنوان کرد. همچنین ایجاد سازوکارهای دوجانبه برای حل مسائل دیگر مطرح شد.

پاشینیان با تأکید بر این که این موارد در پیش‌نویس توافقنامه صلح مورد توافق قرار گرفته‌اند، اعلام کرد: ما آماده‌ایم تا این سند را همین ماه امضا کنیم و این موضع رسمی ما است.

نخست‌وزیر ارمنستان، هفته گذشته در فرانسه تأکید کرد که ایروان آماده است تا توافق صلحی را با باکو امضا کند که شامل مواد توافق‌شده است و به ادامه بحث‌های بیشتر ادامه دهد. با این حال، باکو این پیشنهاد را رد کرده است.

آرارات میرزویان، وزیر امور خارجه ارمنستان، نیز تأکید کرد که ارمنستان متعهد است تلاش‌های خود را برای پیشبرد دستور کار برقراری صلح پایدار در منطقه ادامه دهد، در حالی که نگرانی خود را از این بابت ابراز کرد که جمهوری آذربایجان به احتمال زیاد برای انجام عملیات نظامی جدید آماده می‌شود.

جمهوری آذربایجان از ارمنستان خواسته است تا تغییراتی در قانون اساسی خود ایجاد کند و هشدار داده که در غیر این صورت توافق صلح را امضا نخواهد کرد.

باکو به ذکر اعلامیه استقلال در قانون اساسی ارمنستان که به پیوستن ارمنستان و قره‌باغ کوهستانی اشاره دارد، اعتراض دارد. ایروان نیز این درخواست باکو را به عنوان تلاشی برای دخالت در امور داخلی ارمنستان تلقی کرده است.

نیکول پاشینیان تأکید کرده که یکی از جنبه‌های مهم برقراری ثبات در قفقاز جنوبی، بازگشایی تمامی راه‌های حمل‌ونقل و اقتصادی است.

وی اعلام کرده که ارمنستان آماده است تا عبور وسایل نقلیه، بارها، مسافران، خطوط لوله و کابل‌ها را از خاک خود فراهم کند، این عبور شامل مسیرهای بین گرجستان و ایران، همچنین مسیرهای بین ترکیه و جمهوری آذربایجان و بالعکس می‌شود.

پاشینیان افزود: ما آماده‌ایم که عبور وسایل نقلیه، بارها، مسافران، خطوط لوله و کابل‌ها را بین بخش اصلی آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان تضمین کنیم.

موضوع بازگشایی ارتباطات در منطقه اخیراً به یکی از دلایل تنش‌های بین ارمنستان و روسیه تبدیل شده است. مقامات رسمی ارمنستان تأکید می‌کنند که بر اساس بیانیه سه‌جانبه مورخ 9 نوامبر، قرار نیست نیروهای مرزی روسیه در مسیر سیونیک به ناحیه خودمختار نخجوان مستقر شوند، بلکه باید فقط نقش نظارتی ایفا کنند. در عوض، طرف روسی به ارمنستان متهم می‌کند که توافقات حاصل‌شده در مورد بازگشایی زیرساخت‌ها را به «خرابکاری» کشانده است.

در سپتامبر، سخنگوی وزارت امور خارجه آذربایجان نیز به ارمنستان انتقاد و ادعا کرد که این کشور بند نهم بیانیه سه‌جانبه 9 نوامبر را در زمینه بازگشایی راه‌های ارتباطی اجرا نکرده است.

آیخان حاجی‌زاده در عین حال تأکید کرد که باکو گزینه‌های جایگزینی دارد و یکی از این گزینه‌ها، برقراری ارتباط از طریق خاک ایران است.

نیکول پاشینیان در نشست محدود سران کشورهای مستقل مشترک‌المنافع به اظهارات باکو اشاره کرده و گفته است: ایروان هیچ اعتراضی به گزینه‌های جایگزین باکو ندارد و در عین حال تأکید کرده که ارمنستان خواستار بازگشایی مسیرهای ارتباطی در منطقه بوده و آماده است تا تسهیلات حمل‌ونقل را در سرزمین خود با شرایطی مشابه با شرایط ارائه شده از سوی ایران فراهم کند.

پاشینیان افزود: علاوه بر این، ما آماده‌ایم برخی تسهیلات را در فرآیندهای کنترل مرزی ایجاد کنیم، مشروط بر اینکه اصول متقابل، برابری، حاکمیت و مشروعیت طرفین رعایت شود.

وی تأکید کرد: ارمنستان آماده است تا امنیت عبور بارها، وسایل نقلیه و افراد را به طور کامل در سرزمین خود تأمین کند. این خواسته ما، وظیفه ماست و ما این را تضمین می‌کنیم. به‌ علاوه، تمام اظهارات مبنی بر اینکه ارمنستان به‌ نوعی موافقت کرده که کشورهای ثالث امنیت ارتباطات را در سرزمین‌های خود تأمین کنند یا اینکه این موضوع در هرگونه سندی پیش‌بینی شده است، کاملاً با واقعیت مطابقت ندارد. تأمین امنیت در سرزمین خود، وظیفه حاکمیتی هر کشوری است. این کار ماست و ما آن را تضمین خواهیم کرد.