علیرضا زاکانی، شهردار تهران امروز (15 آبان 1403) برای پاسخگویی به سؤال دو تن از اعضای شورای شهر در خصوص «روند انجام و پیشرفت عملیات ساخت 200 هزار واحد مسکونی در سطح شهر تهران» و «ابهامات مربوط به واگذاری و بهره‌برداری از خودروهای تاکسی ون واگذار شده از سوی وزارت کشور» در صحن علنی دویست و هفتاد و هفتمین جلسه شورا حاضر شد.
شهرداری تعهدی برای ساخت ندارد ما مسئول شروع نیستیم، ما مسئول تسهیلگری هستیم
علیرضا زاکانی در این جلسه گفت: امروز دو سؤال مدنظر است، یک سؤال درباره موضوع 203 هزار واحد مسکونی که توسط معاون اول رئیس‌جمهور شهید افتتاح شد و سؤال دوم هم درباره قراردادی است که با وزارت کشور داریم برای نحوه استفاده از ون‌ها مطرح شده است.وی درباره مسکن ابراز داشت: یکی از کارهایی که ما در مجموعه شهرداری دنبال کردیم مبتنی بر قاعده مسئولیت‌پذیری در شهر بود، هر آنچه که مربوط به شهر است ما در قبال آن احساس مسئولیت داریم تا انجام دهیم و پاسخ‌گو هستیم و آنچه مربوط به ما نیست به متولی کمک می‌کنیم تا او خدمت کند.شهردار تهران متذکر شد: برای همین امر در موضوعات اجتماعی وارد شدیم و کار سخت معتادان متجاهر و کودکان خیابانی وارد شدیم، در موضوع مسکن بیش از دو سال است قرارگاه جهادی مسکن را راه‌اندازی کردیم، خانم نجفی علت تأخیر را مطرح کرده بودند ولی ما تعهدی برای شروع نداریم ما مسئول شروع نیستیم، ما مسئول تسهیلگری هستیم، با مواجهه فعال با موضوع مسکن این مساله را هدف‌گذاری کردیم تا به سایر دستگاهای عمومی و خصوصی کمک کنیم تا به وظیفه خود عمل کنند، این وظیفه دولت است نه شهرداری.
زاکانی با بیان اینکه وظیفه شهرداری در راستای تسریع ایجاد زمینه تولید مسکن است که بهترین نحوه انجام دادیم، گفت: این موضوع به‌عنوان بزرگ‌ترین دستاورد ما در ۳۹ ماه است که در شهرداری هستیم. اصل سؤال مربوط به ما نیست و ما پروانه صادر می‌کنیم و این پروانه ۲ تا ۵ سال فرصت دارد که سازنده بسازد یا نسازد. وی با بیان اینکه آن چیزی که مسئولیت راه و شهرسازی بود را ما دنبال کردیم تا به این وزارت کمک کنیم، اظهار کرد: یک نگاهی از دهه ۷۰ تا دهه ۹۰ وجود دارد، مبنی بر اینکه تهران را گران کنند تا مردم فرار کنند. تهران گران شد و امروز میانگین قیمت مسکن هر متری ۸۸ میلیون تومان است و ۵۱ درصد مردم تهران اجاره‌نشین هستند که این موضوع یک فاجعه است. این موضوع آثار همان نگاه قبل است که ساخت مسکن کاهش پیدا کند و مردم در معرض مشکلات قرار بگیرند.شهردار تهران عنوان کرد: در مقابل آن نگاه، ما قائل به ارزان‌سازی و تسهیل کار مردم هستیم. وقتی تهران ارزان شود دیگر شهرها نیز به همین منوال مقیاس می‌کنند. این نگاه غلط از دهه ۷۰ را ما شکستیم و با قرارگاه جهادی مسکن و شهرداران مناطق ۲۲گانه تسهیلگری کردیم. ۵۷۶ هزار واحد مسکن تفاهم‌نامه امضا کردیم و ۳۰۰ هزار واحد را عملیاتی کردیم.
زاکانی با بیان اینکه مسیر ایجاد تسهیلاتی که در شهرداری داده می‌شود را در چند ماه انجام دادیم، افزود: اصل قرارگاه جهادی مسکن، مسئولیت اجتماعی است. وظیفه این کار، بر عهده وزارت راه و شهرسازی است و ما به آنها کمک می‌کنیم. ما تعهدی برای ساخت این مسکن نداریم. هیچ‌وقت چنین کاری که ما در شهرداری انجام دادیم، در دوره‌های قبل انجام نشده است؛ ضمن اینکه با دانشگاه‌ها تفاهم‌نامه امضا کردیم و زمین آنها را به پروانه تبدیل کردیم.شهردار تهران بیان کرد: توانستیم به لطف الهی، تفاهم‌نامه‌های متعددی درمورد ۲۸۵ هزار واحد مسکونی امضا کنیم تا بتوانیم کمیسیون ماده ۵ مجوز بگیریم و بخشی از آن را تا مرحله صدور پروانه برسانیم. بخشی از آن نیازی برای شروع پروانه ندارند و بر اساس طرح ملی مسکن آنها می‌توانند تا بخش سفت‌کاری پیش بروند و تحت نظارت مهندس ناظر کار را انجام بدهد که مربوط به بخش بالادستی است.زاکانی با بیان اینکه اصل سؤال مبنی بر اینکه چرا ساخت مسکن شروع نشده، به ما مربوط نیست بلکه به مجری این پروژه‌ها بر می‌گردد، تصریح کرد: قدرالسهم ما، قدرالسهم زمینه‌سازی برای نقطه شروع ماجراست. یک طرحی در هیئت دولت مطرح شد و در آنجا گفته شد که چگونه می‌توانیم کمک کنیم تا قیمت مسکن را مهار کنیم و زمینه تسهیل ساخت مسکن در تهران و سایر شهرها فراهم کنیم. آقای مخبر به ۵ وزیر دستور همکاری دادند و در یک جلسه اختصاصی مطرح شد و خروجی آن، ۲۳۳ هزار واحد مسکن شد.وی افزود: عملیات شروع آن را آغاز کردیم و الان بخشی از آنها در حال اجراست. اگر شهرداری تکلفی درمورد شروع این موضوع داشت، یک عدد و رقم چند صد همتی نیاز داشت. ما حق ورود به این کار را نداریم. شهرداری در حوزه وظیفه خودش، به بهترین نحو کار را پیش برده است.
شهردار تهران با بیان اینکه ۳۰ هزار واحد که وجود دارد بر روی زمینهای شهرداری در حال اجراست، بیان کرد: ما مجوزی برای شروع ساخت مسکن نداریم. بر اساس قاعده حکم نوسازی ما مشارکت می‌کنیم و زمینهای شهرداری برای مولدسازی را وارد این موضوع کردیم اما اساس ۳۰۰ هزار واحد عموماً برای نهادها و بخش‌های دولتی است.زاکانی گفت: برای مثال ۶۰ هکتاری برای سازمان زمین‌شهری است و هرکدام از پروژه‌ها برای بخش‌های مختلف است. ما می‌توانستیم بگوییم به ما چه ربطی دارد اما این کار را نکردیم و در این راستا شهرداری با همکاری وزارت راه و شهرسازی حباب قیمت مسکن را شکست. در نهایت می‌گویم که موضوع سؤال، به شهرداری ربطی ندارد.وی تصریح کرد: در ماده سوم این مصوبه تأکید شده است که شهرداری باید لایحهای به این منظور به شورای اسلامی شهر تهران ارائه کند؛ اما متأسفانه بعد از گذشت ۳ سال هنوز مشکل باقی‌مانده و ما شاهد تشکیل یک قرارگاه با تصمیمات عجیب هستیم و ای‌کاش شما به‌جای تشکیل این قرارگاه به مصوبه شورا و اظهارات خودتان و معاون شهرسازی عمل می‌کردید.نجفی بیان کرد: این موضوع را نیز برخی از اعضا از جمله آقای صادقی و آقای عباسی نیز تذکر دادند؛ اما متأسفانه این فرایند هنوز اصلاح نشده است.نجفی با بیان اینکه شما به‌حکم ۸۲ برنامه چهارم توسعه شهر تهران اشاره می‌کنید و معتقد هستید به آن عمل کردید، افزود: در این حکم اشاره شده است که «رفع موانع تولید و تسهیل فرایندهای تأمین مسکن مناسب برای گروه‌های کم‌درآمد با اولویت نوسازی در بافت فرسوده و ناکارآمد» و. باید پرسید که چند درصد از این ۲۰۰ هزار واحد مسکونی برای بافت فرسوده و ناکارآمد است؟
رئیس کمیته سلامت بیان کرد: ای‌کاش این همه پروژه که ادعا می‌کنید در قالب قرارگاه مسکن شروع به ساخت کردید حداقل یک پروژه از این پروژه‌ها در بافت فرسوده بود. پس برای شما بافت فرسوده شعاری بیش نیست که اگر دغدغه آن را داشتید این همه هزینه را حداقل در راستای نوسازی بافت فرسوده می‌کردید.نجفی تصریح کرد: شهروندان و همکاران اگر میخواهند عملکرد شهرداری تهران در حوزه مسکن را در بافت فرسوده و ناکارآمد مشاهده کنید، فقط کافی است به پروژههای نصرآباد، اسلام‌آباد، باغ آذری شهید تندگویان مراجعه و ببینید شهرداری بعد از گذشت ۳ سال باوجوداینکه اعتبار مناسب هم شورا اختصاص داده اما اقدام خاصی در این پروژه‌ها انجام نداده است.نجفی گفت: نکته قابل‌توجه اینکه سرانه‌های خدماتی ۷ گانه در این پروژه‌ها چه وضعیتی دارند؟ برخی از سطوح و کاربری‌های خدماتی به مسکونی تغییریافته که این موضوع علاوه بر ایجاد رانت، شهروندان را با چالشهایی مواجه می‌کند. وی ادامه داد: گرچه معتقدم عملکرد کمیسیون ماده ۵ در این دوره مدیریت شهری نیازمند رصد و ارزیابی توسط شورای‌عالی شهرسازی و معماری است و سقف جمعیتی در آستانه عبور از میزان تعیین شده در طرح جامع شهر تهران است.
نجفی با بیان اینکه شما پهنه‌های خدماتی را به پهنه‌های مسکونی تغییر می‌دهید و از عرصه‌های ذخیره تأمین سرانه‌های شهری استفاده می‌کنید که این کار باعث کاهش کیفیت زیست‌پذیری شهروندان خواهد شد، با طرح سوالی اظهار کرد: در خصوص بازچرخانی آب، تاب‌آوری، زیست‌پذیری شهر، هوشمندسازی، الکترونیکی و غیرحضوری نمودن خدمات، فرآیندها و فعالیت‌ها چه کرده‌اید؟وی با بیان اینکه طبق گزارشات که مورد تأیید نهادهای علمی هم است چند پروژه شما از جمله پروژه موسوم به شن چاله‌ها در منطقه ۱۸ و پروژه باغ آذری در منطقه ۱۶ در محدوده فرونشست واقع شده است با طرح این سؤال که شما تأیید کدام مرجع رسمی و علمی را برای ساخت‌وساز در این محدوده‌ها اخذ کرده‌اید؟ گفت: یکی از این تغییر کاربری‌ها صورت‌جلسه ۶۸۰ در اسفند ۱۴۰۲ مربوط به دانشگاه تربیت‌مدرس است. نجفی افزود: ملک جنوبی در پهنه فضای سبز بوده که حتی در دستورالعمل زمین‌شهری امکان تغییر کاربری ندارد. ملک غربی در حریم رودخانه کن بوده و در سند ملک غربی به‌صراحت عنوان شده است که این ملک جزو اراضی باغ گیاه‌شناسی بوده و جهت کشاورزی به دانشگاه تربیت‌مدرس واگذارشده است. آیا حرایم میراث‌فرهنگی، اتوبان تهران_کرج، باغ گیاه‌شناسی و خطوط انتقال برق و مترو رعایت شده است؟ آیا انجام مطالعات عارضه‌سنجی ترافیکی مطابق با مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری در دوره مسئولیت جنابعالی رعایت شده است؟
وی با بیان اینکه مردم تهران به سرانه‌های خدماتی مطلوب نیاز دارند، گفت: ما فضای عمومی در شهرکم داریم. کیفیت زندگی در تهران چه وضعیتی دارد؟ برخی از این پروژه‌ها که در اراضی شهرداری برای ارائه خدمات بود را به اراضی ساخت مسکن تبدیل کردید، بدون اینکه برای آنها سرانه مناسب و مطلوبی در نظر گرفته شود.وی افزود: بر اساس مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران این ۲۰۰ هزار واحد مسکونی به ۱۰۱۴ هکتار فضای خدماتی و سرانه نیاز دارد. دراین‌خصوص گزارش کامل، جامع و البته صادقانه ارائه فرمایید و عمده پروژههای شما در مناطق ۲۱ و ۲۲ است که این مناطق مشکل جدی سرانه آموزشی دارد و در شورا میز خیرین تشکیل شده که در این سه سال اقدامی در این راستا انجام نشده است.رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران با بیان اینکه ما در حال حاضر در منطقه ۲۲ شاهد مشکلات هستیم و تأمین آب برای این منطقه می‌تواند یکی از مشکلات جدی در آینده باشد، گفت: استفاده بیش از حد از سفرههای زیر زمینی آب سبب فرونشست در شهرهای پایین‌دست مثل رباطکریم، نسیم‌شهر و بهارستان خواهد شد و علت اینکه ما به مصوبات قرارگاه جهادی تأمین مسکن انتقاد داریم این است که زمینهای خارج از محدوده را به شهر اضافه می‌کند که در گزارشات اشاره شده که شما در تفاهم‌نامه‌ای این کار را میخواهید انجام دهید که البته امیدوارم شورای‌عالی شهرسازی و معماری برخورد کاملاً کارشناسانه داشته باشد.
وی تأکید کرد: مشکل بنده با برخی از روندهای غیرقانونی و غیرکارشناسی در دوره حضور شما به‌عنوان شهردار تهران است که در سال‌های آتی مشکلاتی را برای شهر و شهروندان به وجود خواهد آورد. ما به دنبال توسعه اصولی و علمی شهر در همه زمینه‌ها هستیم و نه صرفاً افزایش تراکم آن هم به‌صورت غیرفنی و غیرمنطقی. وی گفت: شهروندان سال‌ها بعد متوجه اقدامات شما خواهند شد و خواهند دید که چه آسیبی به شهر با افزایش جمعیت و کاهش سرانه‌های خدماتی وارد می‌شود. آیا با بهره‌برداری از این پروژه‌ها مشکل مسکن شهر تهران حل خواهد شد؟ باید تاریخ و مردم شهر تهران قضاوت کند.در پی اظهارات نجفی عضو شورای شهر و تذکر رئیس شورا به ایشان که در خصوص سوالی که مطرح کردند، صحبت کنند، زاکانی با بیان اینکه عضو شورا بیانیه سیاسی خواند و هیچ یک از موارد در سوال ایشان وجود نداشت، گفت: آنچه که من اعلام کردم پاسخ به سوال خانم نجفی بود. آنچه خانم نجفی گفت موضوعات دیگری است و مقصود چیز دیگری است.شهردار تهران یادآور شد: بنده گفتم که این موضوع مسئولیت ما نیست و ما کمک کردیم. همان‌طور که حدود ۱۹ هزار معتاد متجاهر را ساماندهی کردیم و این قابل‌سنجش است. شهرداری در زمان ورود ما با مشکل فضا برای معتادان متجاهر روبه‌رو بود درحالی‌که امروز حدود هشت هزار ظرفیت وجود دارد.وی افزود: بر اطلاعاتی که به دست شما رسیده باید اشراف بیشتری داشته باشید چون اظهارنظر شما دقیق نیست. در منطقه ۲۱ مجوز دادیم و شهرک الگو با تأمین سرانه‌هاست. واحدهای مسکونی آتش‌نشانان با سرانه‌ها ساخته می‌شود. باید اطلاعات دقیق دریافت می‌کردید. ضمن اینکه اتفاقاً منطقه ۲۱ فرونشست ندارد و فرونشست مربوط به منطقه ۱۷، ۱۸ و ۱۹ است.
زاکانی با بیان اینکه تفاهم‌نامه های مسکن ادامه داشت و ۲۸۵ هزار واحد آن وارد عملیات شد، گفت: این عملیات به معنای تسهیلگری ماست. این یک پروانه هشت هزار واحد است، اما باید واحدگیری ها را باید در سطح شهر دید.شهردار تهران در خصوص کلنگ‌زنی بدون مجوز هم گفت: این موضوع مصوبه بالاسری دارد. شهرداری‌ها و شوراها مکلف‌اند ناظر بر طرح الگوی ملی بر و کف بدهند و تفاهمی که بین وزیر کشور و وزیر راه وجود دارد بر این موضوع اشاره دارد.به گزارش شهر با تأکید نجفی بر اینکه بر موضوعات اشراف کامل دارد، شهردار پایتخت گفت: اگر اطلاع دارید و مباحث نادرست است که بدتر است. من می‌خواستم خیرخواهی کنم. بنده فکر می‌کردم از روی ندانستن این موضوع را مطرح کردید اما اینکه می‌دانستید و گفتید، بدتر است. ما مجوز بر و کف می‌دهیم و تا پایان سفت‌کاری مجموعه می‌تواند کار خود را پیش ببرد.
وی با بیان اینکه چهارهزار و ۵۰۰ واحد مسکونی برای آتش‌نشانان افتخار مدیریت شهری است، یادآور شد: برای سایرین نیز اقداماتی انجام دادیم و می‌دهیم. با تعاونی‌های بی دروپیکر ۱۰ سال و ۱۲ سال مردم را بیچاره نکردیم. یکی از کارهای خوب ما در کمیسیون ماده پنج اقدامات برای ده ونک، مراد آباد، اسلام‌آباد، نفرآباد و دیگر بخش‌هاست.زاکانی همچنین تصریح کرد: چرا بخش خالی لیوان را اظهار می‌کنید با بخش پر لیوان که به نفع مردم است را عنوان نمی‌کنید. چرا ابهامات را بیان می‌کنید اما از آنچه روی زمین اتفاق می‌افتد، یک کلمه ذکر نمی‌کنید. بنده در اسلام‌آباد با مردم صحبت کردم. ما در اسلام‌آباد زمینی داریم که با مشارکت بنیاد مستضعفان بارگذاری خواهد شد و فاجعه ۴۰ساله تهران با این اقدام جمع شود. چطور این کار را نمی‌بینید و فرض یک اطلاع نادرست، مواردی را اعلام می‌کنید؟ مردم در آن بخش چند دسته هستند. برخی می‌گویند به میزان ملکی که دارند به ما ملک بدهید که امکان‌پذیر نیست.شهردار تهران با بیان اینکه بر اساس سبقه و سابقه و بر همان میزان امکانات به مردم ارائه خواهد شد، گفت: شما چطور به مصوبات خود دقت ندارید؟وی همچنین تصریح کرد: درگذشته ۳۱ هزار پروانه در سال ۹۱ صادر شده و تا سال ۱۴۰۰ میزان صدور به پنج هزار و ۴۰۰ مورد رسیده و یک فاجعه رخ‌داده است. برای ۹۳۰ هزار قطعه اگر قرار باشد پنج هزار پروانه صادر کنیم ۱۴۶ سال زمان می‌برد که شهر بازسازی شود و این به معنای این است که تهران روی سر مردم خراب شود. ما این خط را برای اولین‌بار شکستیم و بالا رفته‌ایم.در سه سال گذشته به دلیل ایجاد تسهیلات صدور پروانه روند افزایشی داشته است
شهردار تهران با بیان اینکه یک سقوط حتمی به سمت موفقیت بزرگ و افتخار برای شهرداری رفته و نباید مورد سؤال قرار بگیرد، یادآور شد: سال ۹۸ تعداد ۱۰ هزار، سال ۹۹ تعداد هفت هزار و سال ۱۴۰۰ تعداد پنج هزار و ۹۸۴ پروانه صادر شده و این آمار در سه سال گذشته روند افزایش داشته که به ایجاد تسهیلات برمی‌گردد.
شهردار تهران برای پاسخگویی به سوال دو تن از اعضای شورا در صحن شورای شهر تهران حضور یافت. 
