وضعیت موازنه قوای منطقه در زمان اعلام آتش‌بس چگونه است؟

بعد از انتشار اخباری مبنی بر آتش‌بس در منطقه، مسئله مهمی که بر سر زبان‌ها قرار دارد؛ این است که نتیجه فعلی یک سال جنگ چه شد؟ دست بر‌تر با کیست و موازنه قوای منطقه به چه صورت است؟

در ابتدا باید گفت، اساساً جنگ مسئله‌ای هزینه‌ساز است و همه طرف‌های جنگ، متحمل هزینه می‌شوند. مثل جنگ جهانی دوم و شرایط انگلستان که زمانی قدرت برتر نظامی بود؛ اما هزینه‌های جنگ باعث شد هیچ جایی در بریتانیا امن نباشد. در طول جنگ یک سال اخیر، جبهه مقاومت هزینه‌های بزرگی داد که مهم‌ترین آن شهادت سید حسن نصرالله بود. شهادت یحیی سنوار و اسماعیل هنیه نیز جزو هزینه‌های بزرگ جبهه مقاومت است. اما اینکه موازنه قوای منطقه به چه صورت است، مسئله دیگریست.

۱ـ هفت اکتبر و شکست جبران‌ناپذیر اسرائیل

شاید گمان کنیم همه‌چیز از عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر آغاز شد. اما باید توجه داشت که جنایات اسرائیلی‌ها در غزه، پیش‌ازاین عملیات نیز افزایش‌یافته بود. به‌طوری که حتی گزارش دیده‌بان حقوق بشر، از افزایش کشته‌های فلسطینی قبل از ۷ اکتبر حکایت داشت. قبل از این عملیات، دولت نتانیاهو ماه‌ها شاهد اعتراض خیابانی صهیونیست‌ها بود. مسئله این است که دیر یا زود نتانیاهو به سراغ نابودی حماس گام برمی‌داشت. بنابراین، نیرو‌های مردمی حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در یک عملیات موفق پیش‌دستانه، به اشغالگران حمله کردند و این شکست بزرگ اطلاعاتی-امنیتی برای اسرائیل رقم خورد. این عملیات در حالی انجام شد که دورتادور نوار غزه یک دیوار فوق پیشرفته امنیتی برای رصد کامل حماس وجود داشت.

2ـ نرسیدن نتانیاهو به هدف جنگ

بعد از شروع جنگ غزه، نتانیاهو هدف خود از ادامه آن را نابودی کامل حماس معرفی کرد. در آن زمان، حتی کارشناسان صهیونیست نیز تاکید داشتند که این هدف محقق نمی‌شود. حتی اگر اسرائیل همه نیرو‌های حماس را قتل‌عام کند؛ بازهم حماس نابود نمی‌شود. زیرا حماس یک تفکر است که به نسل بعد منتقل می‌گردد. در حالی حاضر، مردم غزه باوجود قتل‌عام بیش از ۴۳ هزار نفر، بازهم ایستادگی کرده‌اند.

۳ـ ورود حزب‌الله به جنگ از ۸ اکتبر

همان‌گونه که گفته شد، حزب‌الله هزینه‌های بزرگی در این جنگ پرداخت. انفجار پیجر‌ها و ترور سیدحسن، بزرگ‌ترین آنها بود. اما باید به این نکته هم توجه داشت که حزب‌الله در جنگ فقط هزینه نداد. حزب‌الله از فردای ۷ اکتبر وارد جنگ شد و به‌طور میانگین، روزانه علیه اشغالگران عملیات انجام داد. به‌طوری که در برخی مواقع تعداد عملیات‌های حزب‌الله علیه صهیونیست‌ها، به حدود ۳۰ عملیات در یک روز رسید.

۴ـ اعتراف نتانیاهو به دست بر‌تر جبهه مقاومت

بعد از ترور شهید نصرالله، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی تصریح کرد که این اقدام را برای بازیابی موازنه قوا انجام داده است. به‌عبارتی‌دیگر، نتانیاهو اعتراف کرده است که تا پیش از ترور شهید نصرالله، دست برتر قدرت در منطقه، با نیرو‌های مقاومت به‌ویژه حزب‌الله بود و اسرائیل امید داشت که با ترور شهید نصرالله، این موضوع را تغییر دهد.

۵ـ شکست در تغییر موازنه قوا

بعد از ترور سیدحسن، اسرائیل گمان می‌کرد کار حزب‌الله تمام می‌شود. اما نیرو‌های حزب‌الله از همان شب شهادت، حملات خود را گسترش دادند. حزب‌الله در سلسله عملیات‌های خیبر با رمز لبیک یا نصرالله، بار‌ها مواضع صهیونیست‌ها را هدف قرارداد. به‌طوری که برای اولین بار، موشک‌های حزب‌الله به تل‌آویو و حیفا می‌رسید. پهپاد‌های حزب‌الله به‌راحتی در سرزمین‌های اشغالی نفوذ می‌کنند و نیروی هوایی فوق پیشرفته اسرائیل ساعت‌ها در آسمان گشت‌زنی می‌کنند تا شاید بتوانند یک پهپاد را رهگیری نمایند.

۶ـ شکست در ورود زمینی به لبنان

ارتش تروریستی اسرائیل بار‌ها تاکید کرده بود که وارد لبنان خواهد شد. شهید نصرالله در زمان حضورشان تاکید کردند که اگر تانک‌های اسرائیل به جنوب لبنان برسند، هیچ تانکی برایشان باقی نخواهد ماند. بعد از شهادت سیدحسن، اسرائیل گمان می‌کرد که فرصت برای ورود به لبنان و اشغال بخشی از خاک آن همچون جولان سوریه، مناسب است. اما همان‌گونه که سید حسن وعده داده بود، نیرو‌های حزب‌الله باوجود فقدان فرماندهان ارشد و رهبر خود، تانک‌های اسرائیل که از سمت جنوب برای اشغال لبنان حرکت می‌کردند، هدف قرار داد. حزب‌الله در عملیات‌های کمین، تعداد قابل‌توجهی از نیرو‌های اسرائیل را هلاک کرد.

۷ـ جنگ برای وجود

علاوه بر اعتراف نتانیاهو مبنی بر دست برتر جبهه مقاومت، از دیگر اظهارات مهم او، این بود که اسرائیل برای ماهیت و وجود خود می‌جنگد. به‌عبارتی‌دیگر، جنگ یک سال اخیر توانست برای اولین بار ماهیت وجودی رژیم صهیونیستی را تهدید کند و این تهدید به‌طوری قابل‌مشاهده بود که نتانیاهو علت جنگیدن را، حفظ این رژیم عنوان کرد.

۸ـ حمله به تیپ گولانی

در پاسخ به انفجار پیجرها، حزب‌الله به در یک عملیات پهپادی، به پایگاه تیپ گولانی ارتش اسرائیل حمله کرد. این حمله موفق منجر به کشته و زخمی شدن نیرو‌های حاضر در آن مقر شد.

۹ـ آواره شدن اشغالگران از شمال اسرائیل

آوارگی صهیونیست‌ها یکی از بزرگ‌ترین ضربات به اسرائیل و شخص نتانیاهو بود. همان‌گونه که گفته شد، حزب‌الله از ۸ اکتبر ۲۰۲۳، به‌طور میانگین، مواضع صهیونیست‌ها را روزانه هدف قرار می‌داد. این اقدام باعث شد که اشغالگران صهیونیست از شمال سرزمین‌های اشغالی آواره شوند و دیگر نتوانند به آنجا برگردند. این آوارگی هزینه و فشار بزرگی بر نتانیاهو بود. به‌طوری که اعتراضات گسترده‌ای شکل گرفت و او مدام وعده می‌داد که این آوارگان را به خانه‌های خود بازمی‌گرداند. وعده‌ای که هیچ‌گاه محقق نشد.

۱۰ـ تبدیل حیفا به کریات شمونا

حیفا را می‌توان پایتخت اقتصادی اسرائیل دانست. بیشترین حجم صادرات و واردات به سرزمین‌های اشغالی، از بندر حیفا است. حزب‌الله همان‌گونه که شمال اسرائیل را هدف قرار داد و منطقه‌ای به نام کریات شمونا را به‌جایی خالی از سکنه تبدیل کرد؛ وعده داد که حیفا را نیز این‌چنین خواهد کرد. از آن زمان تاکنون، شهر حیفا شاهد اصابت متعدد پهپاد و موشک از سوی حزب‌الله بود. در سالروز ۷ اکتبر در سال ۲۰۲۴، گمان می‌شد که ارتش اسرائیل عملیات بزرگی علیه مقاومت انجام دهد. اما آنچه شاهدش بودیم، عملیات موشکی حزب‌الله در حیفا بود.

۱۱ـ دریا برای اسرائیل امن نیست

نیرو‌های مردمی یمن در یک سال گذشته، کاری کردند که نه‌تن‌ها کشتی‌های اسرائیل، بلکه کشتی‌های کشور‌های مختلف که در راستای منافع اسرائیل در دریای سرخ حرکت می‌کنند، امنیت نداشته باشند. کسانی که از جنگ دریایی باخبرند به‌خوبی می‌دانند ایجاد ناامنی در دریایی که ناوگروه‌های پیشرفته آمریکا حضور دارند، کار ساده‌ای نیست. یمن حتی کشتی‌های انگلستان و آمریکا را ناامن کرد. موضوعی که از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون به این صورت مشاهده نشده بود.

۱۲ـ شکست آهنین

اسرائیل مدعی بود سرزمین‌های اشغالی را به منطقه‌ای نفوذناپذیر تبدیل کرده است. یکی از محور‌های اصلی این نفوذناپذیری، توان پدافندی آن بود. عملیات‌های وعده صادق ۱ و ۲ ایران به‌خوبی ثابت کرد که پدافند اسرائیل، توان رهگیری موشک‌های ایران را ندارد و جمهوری اسلامی می‌تواند به هر نقطه‌ای در سرزمین‌های اشغالی دسترسی داشته باشد.

۱۳ـ شکست دکترین مؤسس اسرائیل

یکی از اصول دکترین مؤسس رژیم صهیونیستی این بود که در تهدیدات نظامی و امنیتی، زمین درگیری خارج از سرزمین‌های اشغالی باشد و ارتش اسرائیل همواره با حملات پیش‌دستانه، بتواند حملات احتمالی را خنثی کند. موضوعی که در جنگ اعراب و اسرائیل تا حد قابل‌توجهی موفق بود. اما از ۷ اکتبر، زمین درگیری‌ها نه‌تن‌ها مرز‌های سرزمین‌های اشغالی بلکه حیفا و تل‌آویو تعریف شد.

۱۴ـ اخراج وزیر جنگ اسرائیل

در روز‌های اخیر، نتانیاهو وزیر جنگ کابینه خود، یوآو گالانت را اخراج کرد. اخراج وزیر جنگ در اوج تنش نظامی، تصمیم ساده‌ای نیست و نشان از اختلاف عمیق کابینه جنگ نتانیاهو داشت که نمی‌توانست وزیر خود را حتی تا زمان آتش‌بس تحمل کند.

بر اساس مرور مختصر از برخی وقایع مهم در یک سال اخیر، باید گفت اکنون که بحث آتش‌بس در میان است، به نظر نمی‌رسد که موازنه قوای منطقه باوجود هزینه‌های فراوان، به سمت اسرائیل باشد. صهیونیست‌ها نیز هزینه‌های جبران‌ناپذیری که ماهیت وجودی‌شان را تهدید می‌کند، متحمل شدند.

البته باید توجه داشت که صهیونیست‌ها در طول تاریخ بار‌ها آتش‌بس و قطعنامه‌ها را نقض کرده‌اند و اگر در مورد اخیر نیز وضعیت آتش‌بس از سوی صهیونیست‌ها نقض شود، جبهه مقاومت بی‌درنگ توانایی بازگرداندن سایه تهدید وجودی بر سر تل‌آویو را دارد.