آیا چین جایگاه آمریکا را خواهد گرفت؟

پس از موفقیت DeepSeek علاقه سرمایه‌گذاران خارجی به سرمیاه گذاری در شرکت‌های فناوری چینی افزایش یافته است. «بوش چو»، مدیر سرمایه‌گذاری در شرکت Abrdn، در این باره می‌گوید: «تنها شرکت‌های اینترنتی چینی هستند که در سطح جهانی می‌توانند با هفت غول فناوری آمریکا رقابت کنند.»

پایگاه بصیرت / گروه رصد

نشریه فایننشال تایمز در گزارشی تحلیلی به قلم «آرخان نیل آلیم» اعلام کرده است که سهام شرکت‌های فناوری چین پس از موفقیت شرکت DeepSeek در توسعه مدل هوش مصنوعی پیشرفته، با رشد قابل‌توجهی مواجه شده است. این افزایش ارزش، به‌ویژه در شاخص هانگ سنگ تک (Hang Seng Tech) که شامل ۳۰ شرکت بزرگ فناوری در هنگ‌کنگ است، مشهود بوده و در ماه گذشته بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته است.

طبق این گزارش، DeepSeek با توسعه‌ی یک مدل هوش مصنوعی (LLM) که ظاهراً با هزینه‌ای بسیار کمتر از همتایان آمریکایی خود ساخته شده، باعث تغییر نگرش جهانی نسبت به توانایی‌های فناوری چین شده است. این تحول سرمایه‌گذاران خارجی را مجدداً به بازار فناوری چین جذب کرده است و باعث شده شرکت‌های بزرگ چینی مانند علی‌بابا، بایدو و شیائومی رشد قابل‌توجهی را تجربه کنند.

بر اساس داده‌های فایننشال تایمز، شاخص هانگ سنگ تک از ۱۳ ژانویه ۲۰۲۵ تاکنون ۲۵ درصد رشد داشته است که به‌مراتب بالاتر از رشد ۴.۴ درصدی شاخص نزدک ۱۰۰ آمریکا و کاهش ۰.۵ درصدی "Magnificent Seven" (هفت غول فناوری آمریکا) در همین بازه زمانی است.

این تغییرات، بازتابی از افزایش علاقه سرمایه‌گذاران خارجی به شرکت‌های فناوری چینی پس از موفقیت DeepSeek است. بوش چو، مدیر سرمایه‌گذاری در شرکت Abrdn، در این باره می‌گوید:

تنها شرکت‌های اینترنتی چینی هستند که در سطح جهانی می‌توانند با هفت غول فناوری آمریکا رقابت کنند. این بهبود در احساسات بازار، باعث شده سرمایه‌ها به چین بازگردند و ما شاهد یک روند صعودی در بازار فناوری چین باشیم.

یکی از نمونه‌های بارز این رشد، افزایش ۶ درصدی ارزش سهام علی‌بابا در یک روز بوده است؛ این افزایش پس از انتشار گزارش‌هایی مبنی بر همکاری این شرکت با اپل برای اجرای قابلیت‌های هوش مصنوعی آیفون در چین رخ داد.

تغییر معادلات در بازارهای جهانی

نشریه فایننشال تایمز می‌نویسد که موفقیت DeepSeek نه‌تنها باعث رشد بازار فناوری چین شده، بلکه ضربه‌ی شدیدی به بازار فناوری آمریکا وارد کرده است.

پس از اعلام این خبر، ۲۷ ژانویه ۲۰۲۵، ارزش سهام شرکت‌های فناوری آمریکا سقوط کرد. در همین روز، شرکت انویدیا (Nvidia) رکورد بزرگ‌ترین کاهش ارزش بازار در یک روز را ثبت کرد و ۵۸۹ میلیارد دلار از ارزش خود را از دست داد.

در مقابل، شرکت‌های فناوری چین شاهد رشد چشمگیری بودند. برخی از مهم‌ترین شرکت‌هایی که از این تحول سود برده‌اند عبارت‌اند از:

_ علی‌بابا: ۴۳٪ رشد

_ شیائومی: ۳۴٪ رشد

_ بایدو: ۱۳٪ رشد

_ بی‌وای‌دی (BYD): ۴۰٪ رشد

همچنین پلتفرم‌های تجارت الکترونیک مانند JD.com و Meituan نیز به ترتیب ۲۴٪ و ۱۱٪ افزایش ارزش داشته‌اند. این رشد، علاوه بر تحولات هوش مصنوعی، تحت تأثیر افزایش مصرف در تعطیلات سال نو چینی و انتظارات از سیاست‌های حمایتی دولت چین بوده است.

نقطه عطف بازار چین

نشریه فایننشال تایمز اشاره می‌کند که این تحولات برای اقتصاد چین یک نقطه‌ی عطف مثبت محسوب می‌شود، زیرا بازارهای مالی این کشور طی ماه‌های اخیر تحت تأثیر رکود در بخش املاک، فشارهای تورمی و سیاست‌های تجاری ترامپ قرار داشته‌اند.

در حالی که بازار فناوری چین رشد چشمگیری داشته، شاخص گسترده‌تر CSI 300 (که نمایانگر وضعیت کلی بازار چین است) تنها ۴٪ رشد داشته است. این موضوع نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران، به‌ویژه در بخش فناوری، نگرش مثبتی نسبت به نوآوری‌های هوش مصنوعی چین پیدا کرده‌اند.

گزارش فایننشال تایمز حاکی از آن است که رشد بازار فناوری چین، سرمایه‌گذاران داخلی را نیز به خرید سهام شرکت‌های هنگ‌کنگی ترغیب کرده است.

در این زمینه شاخص کلی هنگ سنگ (Hang Seng) در یک ماه اخیر ۱۵٪ رشد داشته است.
همچنین برنامه‌ی "Stock Connect" که به سرمایه‌گذاران چینی اجازه می‌دهد سهام هنگ‌کنگ را خریداری کنند، شاهد افزایش ۶۷ درصدی در حجم معاملات روزانه بوده است.

این افزایش مشارکت داخلی، نشان‌دهنده‌ی اعتماد مجدد سرمایه‌گذاران چینی به بازار فناوری کشورشان است.

دلواپسی غرب!

یکی از نکات کلیدی که فایننشال تایمز به آن اشاره می‌کند، تغییر در دیدگاه سرمایه‌گذاران نسبت به توانایی چین در توسعه‌ی مدل‌های هوش مصنوعی است.

تا پیش از این، تصور غالب این بود که پیشرفت‌های بزرگ در هوش مصنوعی نیازمند سرمایه‌گذاری‌های هنگفت و قدرت محاسباتی عظیم است؛ اما DeepSeek نشان داد که می‌توان با رویکردهای نوآورانه و بدون نیاز به سخت‌افزارهای فوق‌پیشرفته، مدل‌های هوش مصنوعی پیشرفته‌ای ایجاد کرد.

به گفته‌ی تحلیلگران Citi در گزارش ۳ فوریه ۲۰۲۵: در حالی که DeepSeek به دلیل روش‌های خاص خود در غلبه بر محدودیت‌های سخت‌افزاری چین شناخته شده است، ما معتقدیم که سرمایه‌گذاری‌های چین در هوش مصنوعی و توسعه‌ی مدل‌های زبان بزرگ (LLM) از سوی شرکت‌های پیشرو این کشور، تاکنون کمتر از حد واقعی مورد توجه قرار گرفته است.

بوش چو از Abrdn نیز بر این نکته تأکید دارد: ایالات متحده در نوآوری‌های اولیه (zero-to-one) قوی است، اما چین در تبدیل فناوری‌ها به کاربردهای گسترده‌تر (one-to-100) برتری دارد."

آیا چین جایگاه آمریکا را خواهد گرفت؟

نشریه فایننشال تایمز نتیجه‌گیری می‌کند که موفقیت DeepSeek نشان‌دهنده‌ی تغییرات جدی در موازنه‌ی فناوری جهانی است.

_این تحول باعث شده که سهام شرکت‌های فناوری چین به شدت رشد کند و سرمایه‌گذاران به بازار این کشور بازگردند.

_هم‌زمان، شرکت‌های فناوری آمریکا، به‌ویژه انویدیا، زیان هنگفتی را تجربه کرده‌اند.
_سرمایه‌گذاران اکنون به توانایی چین در توسعه‌ی مدل‌های هوش مصنوعی کم‌هزینه و کارآمد ایمان بیشتری پیدا کرده‌اند.

با این حال، این سوال مطرح است که آیا چین می‌تواند این روند را حفظ کند و بر بازار فناوری جهانی تسلط یابد؟ فایننشال تایمز تأکید دارد که اگر چین بتواند این برتری در حوزه‌ی هوش مصنوعی را حفظ کند و مدل‌های خود را به‌طور گسترده در صنایع مختلف پیاده‌سازی کند، ممکن است شاهد یک تغییر اساسی در رقابت فناوری جهانی باشیم.

منبع: سایت بصیرت