ایستادگی برابر ظلم

با ظهور گروه‌های مسلح مانند «تحریرالشام» به رهبری «محمد الجولانی»، فشارها و تبعیض‌ها علیه علویان افزایش یافته است، در واکنش به این فشارها، شورای عالی اسلامی علوی ‌ها از مردم خواسته است که در برابر ظلم ایستادگی کنند و به تظاهرات مسالمت ‌آمیز بپردازند.

پایگاه بصیرت / سید حسین خاتمی خوانساری

علویان سوریه یکی از جریانات مذهبی مهم در این کشور هستند که تاریخ و فرهنگ غنی‌ای دارند. این گروه، با ریشه‌‌های تاریخی عمیق و باورهای خاص خود، در طول تاریخ با چالش‌‌ها و فشارهای سیاسی و اجتماعی زیادی روبرو بوده و همواره در تحولات این کشور تأثیرگذار بوده ‌اند. علویان، که به عنوان «نصیریه» نیز شناخته می ‌شوند، یکی از شاخه ‌های مذهب تشیع هستند که تاریخ آن به قرن سوم هجری و به «محمد بن نُصیر» بر می‌‌گردد. محمد بن نُصیر از نزدیکان امام هادی(ع) و بنابر برخی منابع از اصحاب امام حسن عسکری(ع) بوده است. علویان بیشتر در مناطق کوهستانی سوریه، به ویژه در استان لاذقیه، سکونت دارند. در طول تاریخ، این گروه با چالش ‌های زیادی مواجه شده و تحت فشارهای سیاسی و اجتماعی قرار داشته ‌اند.

باورهای علویان ترکیبی از عناصر اسلامی و فلسفه‌‌های دیگر است. آنها به وجود خداوند و پیامبری محمد(ص) و ۱۲ امام شیعه اعتقاد دارند. این گروه به تقدس شخصیت ‌های مانند امیرالمؤمنین علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) اعتقاد دارند و مراسم‌های مذهبی خاصی را برگزار می‌‌کنند. علویان از نظر اعتقادی، به نوعی تفکر عرفانی و باطنی نیز اعتقاد دارند که این امر باعث تمایز آنها از سایر گروه ‌های شیعه می‌شود.

در تاریخ معاصر سوریه، علویان نقش مهمی ایفا کرده ‌اند. با ظهور حزب بعث در دهه 1960، علویان به طور فزاینده‌ ای در ساختار قدرت سیاسی این کشور حضور پیدا کردند. حافظ اسد و بشار اسد، هر دو از این گروه بودند و این موضوع باعث شد تا علویان در سیاست‌‌های داخلی و خارجی سوریه تأثیر گذار باشند.

با شروع جنگ داخلی سوریه در سال 2011، علویان با چالش‌‌های زیادی روبرو شدند. این جنگ نه تنها منجر به بحران انسانی شد، بلکه تنش‌‌های مذهبی را نیز تشدید کرد. بسیاری از علویان به عنوان حامیان رژیم بشار اسد شناخته می‌‌شوند و این امر باعث افزایش تنش‌‌ها بین آنها و سایر گروه‌‌های مذهبی شده است. این تنش‌‌ها به ویژه در مناطق غربی سوریه، که به شدت تحت تأثیر جنگ قرار گرفته، مشهود است.

سازمان‌ های مختلفی در سوریه برای حمایت از علویان و دفاع از حقوق آنها شکل گرفته ‌اند. «شورای عالی اسلامی علوی‌‌ها» در سوریه به عنوان یک نهاد معتبر در این زمینه عمل می‌کند و همواره در تلاش است تا صدای علویان را در عرصه سیاسی و اجتماعی مطرح کند. این شورا همچنین به دنبال ایجاد همبستگی میان علویان و دیگر گروه‌‌های مذهبی در سوریه است تا از تنش‌های مذهبی جلوگیری کند.

تاریخ سیاسی علویان نشان‌ دهنده نقش‌‌های متعددی است که این گروه در تاریخ اسلام ایفا کرده ‌اند. برخی از آنها مانند «زید بن علی» و «حسن بن علی» در قیام‌ها و شورش‌ها علیه ظلم و فساد در حکومت‌های زمان خود شرکت کردند. این تاریخ پر از تلاش‌ها برای تحقق عدالت اجتماعی و سیاسی است که همواره در جستجوی یک جامعه عادلانه و آزاد بوده ‌اند.

علویان همواره به علم و دانش اهمیت داده و بسیاری از دانشمندان، فلاسفه و شاعران بزرگ از میان آنها برخاسته‌ اند. آنها در زمینه‌های مختلف علمی، ادبی و فلسفی تأثیرگذار بوده‌اند و این امر باعث شده تا فرهنگ و هنر علویان در تاریخ سوریه به صورت ویژه‌ای مورد توجه قرار گیرد.

در دوران معاصر، پس از شکست امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول، مناطق مسکونی علویان تحت قیمومیت فرانسه قرار گرفت. در سال1922، سرزمین‌ های علوی نشین سوریه به «دولت علویان» نامگذاری شد و از آن زمان، تحولات مهمی در ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه علویان به وجود آمد.

دولت علویان تا سال 1936 ادامه داشت و در این مدت، علویان به عنوان یک گروه مستقل و فعال در عرصه سیاسی نقش ایفا کردند. با این حال، این دولت به دلیل اعتراضات ملی‌ گرایان سوریه و احزاب مخالف، از سوی فرانسه منحل شد و سرزمین علویان به سوریه ملحق گردید.

با ورود حافظ اسد به قدرت در سال 1970، علویان بار دیگر در ساختار قدرت سیاسی سوریه نقش مهمی ایفا کردند. حافظ اسد، به عنوان یک علوی، توانست با استفاده از موقعیت خود، علویان را در سطوح بالای سیاسی و نظامی قرار دهد و این موضوع باعث تقویت موقعیت این گروه در جامعه سوریه شد.

در سال‌های اخیر، با ظهور گروه‌های مسلح مانند «تحریرالشام» به رهبری «محمد الجولانی»، فشارها و تبعیض‌ها علیه علویان افزایش یافته است. پس از تصرف سوریه توسط جولانی علویان تحت فشار شدیدی قرار گرفتند. گروه جولانی به ‌طور خاص به عبادتگاه‌های علویان تعرض کرده، خادمان آنجا را به قتل رساندند و رفتار سرکوبگرانه پیش گرفتند. این امر باعث شده تا علویان خواستار تجمعات مسالمت ‌آمیز شوند. در واکنش به این فشارها، شورای عالی اسلامی علوی ‌ها از مردم خواسته است که در برابر ظلم ایستادگی کنند و به تظاهرات مسالمت ‌آمیز بپردازند.

تظاهرات ‌های اخیر در لاذقیه و طرطوس نشان ‌دهنده نارضایتی علویان از وضعیت کنونی و فشارهای وارده از سوی حکومت جدید است. معترضان خواستار توقف حملات و حمایت از برادران خود در مناطق دیگر شده ‌اند.

در این میان، مردم در مناطق مختلفی از سوریه، از جمله السویدا، علیه حکومت جدید و سیاست ‌های آن تظاهرات کرده‌اند. معترضان به سیاست‌ های دولت موقت سوریه اعتراض دارند و خواستار تغییرات اساسی هستند. در این تظاهرات، حمایت از رهبران مذهبی نیز به وضوح دیده می‌شود.

با توجه به تحولات اخیر، آینده علویان در سوریه به شدت وابسته به وضعیت سیاسی و امنیتی کشور است. در حال حاضر، سه حالت برای آینده این گروه قابل تصور است. احتمال شکست و سرکوب علویان وجود دارد که در این صورت ممکن است آنها به دوران عزلت تاریخی خود برگردند. از سوی دیگر، پیروزی و همبستگی با دیگر گروه‌ ها نیز می‌تواند به تغییرات مثبت منجر شود. حالت سوم نیز خود مختاری علویان در غرب سوریه است که در صورت تحقق، ممکن است تنش ‌های جدیدی با حکومت مرکزی به وجود آورد.

به طور کلی، وضعیت علویان در سوریه به دلیل تنش‌های مذهبی، سیاسی و اجتماعی پیچیده است و تحولات آینده کشور می‌تواند تأثیرات عمیقی بر این گروه و جامعه سوریه داشته باشد. در این شرایط، همبستگی و مقاومت علویان در برابر چالش ‌ها می‌تواند به عنوان یک عامل تعیین ‌کننده در آینده سیاسی و اجتماعی سوریه مطرح شود.

تحولات جاری نشان‌ دهنده آن است که سوریه همچنان در یک وضعیت بحرانی به سر می‌برد و گروه‌ های مختلف مذهبی، از جمله علویان، در تلاش هستند تا جایی در این وضعیت پیچیده پیدا کنند. در این راستا، همبستگی میان گروه ‌های مذهبی و تلاش برای ایجاد یک جامعه متحد می‌تواند به ایجاد ثبات در کشور کمک کند. علویان، به عنوان بخشی از تاریخ و فرهنگ سوریه، باید با هوشیاری و تدبیر، در برابر چالش ‌های پیش رو قرار بگیرند تا از حقوق و منافع خود دفاع کنند و در عین حال، به برقراری صلح و ثبات در کشور کمک نمایند.

منبع: سایت بصیرت