اتحادیه اروپا: به برجام متعهد هستیم/ حل پرونده هسته‌ای ایران نیازمند راه‌حل دیپلماتیک است

انور العونی در نشست با خبرنگاران گفت: سیاست ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا در قبال ایران در جمع‌بندی‌های شورای اروپا در دسامبر ۲۰۲۲ مشخص شده و این سیاست با جمع‌بندی‌های شورای اروپا در اکتبر، مارس و آوریل ۲۰۲۴ تکمیل شده است.

وی ضمن تکرار ادعاها درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت: «یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک پایدار برای گسترش نگران‌کننده برنامه هسته‌ای ایران بیش از هر زمان دیگری ضروری است. هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، مورد توافق کل جامعه بین‌المللی است و اتحادیه اروپا به شدت از آن حمایت می‌کند.»

این مقام اروپایی ادامه داد: «ما کاملاً به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متکی هستیم، چراکه این نهاد تنها نهاد بین‌المللی مسئول نظارت مستقل بر برنامه هسته‌ای ایران تحت آن قطعنامه است.»

او در پاسخ به این سؤال که آیا اتحادیه اروپا همچنان نقشی در هماهنگی مذاکرات هسته‌ای در آینده نزدیک خواهد داشت یا این موضوع را به ایالات متحده، دولت ترامپ و ایران واگذار خواهد کرد، گفت: «نقش اتحادیه اروپا ثابت بوده و تغییری نکرده است. همان‌طور که در پاسخ قبلی‌ام گفتم، نقش اتحادیه اروپا در قبال برجام همچنان معتبر و همانند همیشه باقی می‌ماند.»

پیش‌تر کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز برجام را یک توافق کلیدی توصیف کرده و گفته بود که راه‌حلی پایدار جز رویکرد دیپلماتیک و چندجانبه برای حل‌وفصل پرونده هسته‌ای ایران وجود ندارد.

وی سه‌شنبه گذشته در نشست سالانه شورای امنیت سازمان ملل متحد گفت: «ما از چندجانبه‌گرایی نه صرفاً زمانی که به نفع ماست، بلکه به این دلیل حمایت می‌کنیم که همواره در راستای منافع جمعی است.»

او بدون اشاره به اینکه کدام طرف مقصر اصلی وضعیت کنونی اجرای برجام است، ادعا کرد: «گسترش مداوم برنامه هسته‌ای ایران کاملاً با تعهدات خود این کشور که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تأیید شده، در تضاد است.» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درعین‌حال گفت: «رویکرد چندجانبه، مانند برجام، عنصر کلیدی است و هیچ جایگزین پایداری برای یک راه‌حل دیپلماتیک وجود ندارد.»

برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران همواره تحت فشارهای سیاسی و اتهامات بی‌اساس غرب قرار داشته است. پیش از برجام، کشورهای غربی با امنیتی‌سازی این موضوع، تلاش کردند با ابزار تحریم و تهدید نظامی علیه ایران اقدام کنند، اما بسته شدن پرونده «ابعاد احتمالی نظامی» (PMD) در سال ۱۳۹۴، این بهانه را از میان برداشت.

ایران پس از امضای برجام به تمامی تعهدات خود پایبند ماند، اما آمریکا در سال ۱۳۹۷ به‌طور یکجانبه از توافق خارج شد و اروپا نیز نتوانست تعهدات خود را اجرا کند. در نتیجه، ایران در چارچوب حقوق برجامی خود، گام‌هایی در کاهش تعهدات برداشت. مذاکرات احیای برجام نیز به دلیل تعلل و زیاده‌خواهی‌های غرب به نتیجه نرسید.

با این وجود، ایران همچنان به تعامل دیپلماتیک و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داده و تأکید کرده است که در صورت بازگشت طرف‌های مقابل به تعهدات خود، آماده احیای توافق است. مذاکرات اخیر با تروئیکای اروپایی در ژنو نیز نشان‌دهنده تمایل تهران به حل‌وفصل موضوع از طریق دیپلماسی، مشروط به ارائه ضمانت‌های واقعی برای رفع تحریم‌هاست.

ایران بارها تأکید کرده است که مسیر دیپلماسی تنها در صورتی نتیجه‌بخش خواهد بود که طرف‌های غربی اراده واقعی برای عمل به تعهدات خود داشته باشند و از فشارهای یکجانبه دست بردارند. مقامات جمهوری اسلامی تصریح دارند که برای دستیابی به توافقی پایدار و قابل‌اعتماد که تحریم‌ها را به‌صورت تضمین‌شده لغو کند و مانع از سوءاستفاده در آینده شود، آمادگی دارند.