مرحله دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا ابتدای این هفته برگزار شده و همه منتظرند مذاکرات کارشناسی در عمان آغاز شود. در این بین، همچنان نگاههای متفاوتی به مذاکرات وجود دارد که مواضع طرفداران آن را میتوان در رسانههای گوناگون مشاهده کرد. آنچه نگران کننده است، دوقطبیسازیهایی است که همواره اجازه فهم و درک حقیقت را از جامعه میگیرد و بحثهای کارشناسی را به تعصبات جناحی و سیاسی تقلیل میدهد.
متأسفانه، بخش عمدهای از مناقشات سالهای اخیر کشور حاصل همین نگاههای دوقطبی است که جز سیاه و سفید نمیبیند و راه سومی نمییابد. در این وضعیت، شما نیز باید تکلیفتان را مشخص کنید! اگر در این اردوگاه نیستی، پس به اردوگاه مقابل تعلق داری و همین نگاه تنگنظرانه کافی است تا به سادگی جامعه را در دو اردوگاه متضاد قرار دهد و تنش و درگیری را در فضای جامعه حاکم کند. همانطور که امروز نیز دو نگاه «خوشبینی افراطی» و «بدبینی افراطی» در فضای تحلیلی کشور حاکم شده و مبتنی بر همین عینکها در حال بررسی اخبار و تحولات نشست عمان و رم هستند.
منظرگاه درست توجه به پدیده مذاکرات، نگاهی است که در ورای این دوقطبی شکل گرفته و به ابعاد بیشتری از حقیقت توجه دارد. مبتنی بر این نگاه، مذاکره به مثابه ابزاری برای حل بخشی از مناقشات سیاست خارجه جمهوری اسلامی به کار گرفته میشود، اما حدود و ثغور آن در چارچوب دکترین اصلی نظام (عزت، حکمت، مصلحت) تعیین میشود؛ لذا زمین بازی را جمهوری اسلامی مشخص میکند و اگر رقیب حاضر به پذیرش آن باشد، باب مذاکره باز خواهد شد، اما اگر طرف مقابل رویکرد سلطه گرایانه خود را در پیش گیرد و مذاکره را به مثابه آن روی سکه جنگ و با هدف به زانو در آوردن جمهوری اسلامی تعریف کند، قابل تحقق نبوده و «هوشمندانه، عاقلانه و شرافتمندانه» نخواهد بود!
آنچه دیروز موجب نفی مذاکره و امروز عامل شکلگیری آن شده است، تفاوت مبنایی است که حاصل شده است. مذاکرات در اسفند و فروردین، تفاوت ساختاری یافته است، میز مذاکره اسفندماه با هدف تسلیم ایران در برابر استکبار جهانی چیده شده بود، اما با ایستادگی و هوشمندی رهبر حکیم انقلاب میز مذاکره امروز مبتنی بر عزت و حکمت و با هدف امتیاز گرفتن از رقیب طرحریزی شده است.
البته دستیابی به انتظارات جمهوری اسلامی هنوز در هالهای از ابهام و تردید است؛ چراکه آنچه در میز مذاکره معتبر است، منطق قدرت و تحمیل ارادههاست و در آن، جایی برای اخلاق و شرافت و تعهد وجود ندارد! اما حقیقت آن است که جمهوری اسلامی امروز در آنجایی ایستاده است که ارادهاش را در عرصههای گوناگون به پیش ببرد! (مهدی سعیدی)
▼ گزارش روز
تحقق «عزت»، «حکمت» و «مصلحت» در مذاکرات ایران و آمریکا
دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا واکنشهایی را به دنبال داشته که بعضاً ظرفیت به انحراف کشاندن مسیر مذاکرات را داشته است. سؤال این است: اکنون که آمریکا خود را منادی صلح معرفی کرده و مدعی است برای دست نیافتن ایران به سلاح هستهای درخواست مذاکره با ایران را مطرح کرده و ایران نیز با تأکید بر اصول اساسی خود و به دلیل بیاعتمادی به آمریکا به شکل غیرمستقیم، مذاکره را پذیرفته است؛ چه چیزی میتواند سه اصل «عزت»، «حکمت» و «مصلحت» را در روابط خارجی دچار چالش کند؟
به طور کلی دو مسئله عمده تاکنون مطرح شده که پرداختن جامعه به آن میتواند مذاکره را از مسیر اصولی خود خارج کند.
اول ـ مذاکره و رفع سایه جنگ و دوم ـ رونق اقتصادی با مذاکره.
رسانهها و پیاده نظامهای دشمن در فراگیر کردن این خط فکری منحرفکننده نیز بیکار ننشستهاند. تا آنجا که به گفته سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی: «حجم انتشار اخبار جعلی از مذاکرات در رم، بیشتر از مذاکرات مسقط بود.»
پیرو موضوع ارتباط سایه جنگ و مذاکرات، «نیویورک تایمز» مدعی شد: «اسرائیل درصدد حمله به ایران بوده است که ترامپ مانع شده است.» این در حالی است که وزیر خارجه صهیونیستها در پاسخ به پرسشی درباره گزارش نیویورکتایمز که نوشته بود دونالد ترامپ از اجرای برنامه اسرائیل برای حمله به ایران جلوگیری کرده است، گفت: «من عضو کابینه امنیتی هستم و در تمام جلسات داخلی حضور دارم و به یاد نمیآورم که تصمیمی در این مورد گرفته شده باشد.» همین مورد به خوبی نشان میدهد، دشمن روی پروژه ارتباط سایه جنگ و مذاکرات تلاش میکند.
جریان غربگرا برای اینکه مذاکره بین ایران و آمریکا را به هر قیمتی که شده، موجه جلوه دهند و عطش مذاکره با هر پیششرطی را در جامعه ایجاد کنند، به گزافهگویی افتادهاند. در جدیدترین اظهارات، مدعیان اصلاحات بر اساس توئیت یکی دو نفر که یکی از آنها عضو شورای اطلاعرسانی دولت هم هست! به شایعه سرمایهگذاری هزار میلیاردی آمریکا در ایران رو آوردهاند و برخی در شبکه های اجتماعی آن را انتشار انبوه میدهند. این اقدام رد پای فیکرها و استروترفرها را به خوبی نشان میدهد. شرطیسازی بازار در این شرایط میتواند یک حربه کلیدی برای دشمن باشد تا فضای افکار عمومی ایران را به دست گرفته و در صورت لزوم برای اهرم فشار در مذاکرات از آن استفاده کند.
با وجود این، مجموعه دولت، رئیسجمهور و وزیر امور خارجه تا کنون با تکیه بر اصول اساسی نظام به دنبال تحقق اصل عزت، حکمت و مصلحت بودهاند، نه اقتصاد را به مذاکره گره زدهاند و نه به گزافهگویی دشمن در موضوع سایه جنگ توجه داشتهاند؛ اما به هرحال باید نسبت به توطئههای دشمن مکار هوشیار بود.(محمد حکیمی)
▼ خبر ویژه
از واشنگتن تا پکن؛ تهران بازیگر اصلی نظم آینده!
«فرید زکریا» تحلیلگر سرشناس آمریکایی گفت: «جهان در آستانه نظم نوینی قرار دارد؛ نظمی که دیگر بر پایه سلطه انحصاری غرب و آمریکا بنا نشده، بلکه در مسیر توزیع متوازن قدرت میان بازیگران مستقل و منطقهای است. ایالات متحده، با وجود نفوذ تاریخی، دیگر قدرت بلامنازع نیست. اعتراف آشکار مقاماتی، همچون «مارکو روبیو» به چندقطبیشدن جهان، مهر تأییدی بر افول نظم آمریکامحور است.» وی ادامه داد: «در این میان، جمهوری اسلامی ایران با درک دقیق تحولات ژئوپلیتیکی و اتکا به قدرت مردمی و منطقهای، به یکی از بازیگران تعیینکننده در این نظم نو تبدیل شده است. مثلث جدید قدرت – واشنگتن، مسکو و پکن – گرچه مرکز ثقل نظم جهانی امروز است، اما بدون نقشآفرینی قدرتهایی چون ایران، ترکیه و هند ناقص و ناپایدار خواهد بود.» این در حالی است که افول اقتدار یکجانبه غرب، فرصت طلایی ملتها برای احیای استقلال، بازتعریف مناسبات و رهایی از وابستگی به نظامهای سلطهگر را فراهم کرده است.
▼ اخبار
تطهیر ترور؛ مأموریت جدید بیبیسی؟!
در پی انتشار یک فایل صوتی منتسب به «حسینعلی منتظری» از سوی «بیبیسی فارسی»، بار دیگر این رسانه به تحریف تاریخ و تطهیر گروهک تروریستی منافقین و دیگر گروههای ضدانقلاب رو آورد. این فایل صوتی که عمدتاً متکی بر اظهارات شخصی و فاقد اسناد معتبر است، ادعاهایی را مطرح میکند که اعتبار آنها زیر سؤال است. یکی از این ادعاها به نامهای از حضرت امام خمینی (ره) اشاره دارد که تاکنون هیچ سندی دال بر وجود آن منتشر نشده است. همچنین، ادعای اعدام ۳۰۰ زن توسط «صادق خلخالی» در سال ۱۳۶۷ نیز بیاساس و فاقد هرگونه مدرک است. تحلیلگران بر این باورند که هدف این رسانهها نه شفافسازی، بلکه تطهیر چهره تروریستها و ایجاد فضایی برای فشارهای سیاسی و حقوقی علیه نظام اسلامی است.
سابقه صهیونیستی، مسئولیت آمریکایی!
به گزارش«المانیتور»، «مراو سرن» که پیشتر در بنیاد محافظهکار «دفاع از دموکراسیها» فعالیت داشته، اکنون یکی از چهرههای کلیدی کاخ سفید در قبال پرونده ایران به شمار میآید. در حالی که شورای امنیت ملی آمریکا تلاش کرده است انتساب مستقیم سرن به وزارت جنگ رژیم صهیونیستی را انکار کند، سوابق منتشر شده در وبگاه بنیاد دفاع از دموکراسیها حاکی از آن است که او در مذاکرات مربوط به فلسطین با نمایندگان این رژیم مشارکت داشته است.سرن پیشتر نیز در سمتهای کلیدی در کنگره آمریکا، از جمله کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، فعالیت داشته و از حامیان سیاستهای ضدایرانی است. انتصاب این فرد، بار دیگر شائبه نفوذ لابی صهیونیستی بر تصمیمسازیهای کاخ سفید درباره ایران را تقویت کرده است.
تغییر مسیر سعودیها؛تعامل به جای تقابل!
به گزارش «فایننشال تایمز»: «چرخش آشکار عربستان سعودی در قبال برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران، حاصل یک بازنگری راهبردی در سیاستهای منطقهای ریاض است؛ بازنگریای که نشانهای از پذیرش جایگاه باثبات و تأثیرگذار ایران در معادلات منطقه دارد.» این رسانه در ادامه افزود: «در درجه نخست، اولویت یافتن برنامه اقتصادی «چشمانداز ۲۰۳۰» عربستان و نیاز به ثبات برای جذب سرمایه خارجی، سعودیها را به این جمعبندی رسانده که تنش با تهران نه تنها بیثمر، بلکه پرهزینه است. ریاض بهخوبی دریافته که در غیاب امنیت پایدار، تحقق جاهطلبیهای اقتصادیاش ممکن نیست. تجربه حمله به آرامکو نیز زنگ خطری بود که نشان داد امنیت عربستان، حتی با پشتوانه آمریکا، در برابر قدرت منطقهای ایران و متحدانش آسیبپذیر است. از سوی دیگر، کاهش اعتماد سعودیها به تعهدات واشنگتن و میانجیگری موفق چین برای احیای روابط با تهران، موجب شده است تا ریاض به سمت تعامل سازنده با جمهوری اسلامی و رهایی از اتکای یکجانبه به غرب حرکت کند.»
چرا حماس تسلیم نمیشود؟
«دیوید هرست»تحلیلگر مسائل خاورمیانه، مینویسد: «شرایط غزه باعث شده سرنوشت حماس با سرنوشت فلسطین گره بخورد. هیچ خانوادهای در غزه نیست که آسیب ندیده باشد و این رنج جمعی، اراده جمعی برای مقاومت را تقویت کرده است. آخرین پیشنهاد اسرائیل مبنی بر تسلیم کامل در ازای ۴۵ روز غذا و آب، با پاسخ قاطع حماس رد شد. این گروه خواستار آتشبس در برابر آزادی اسرا، بدون خلع سلاح، خروج کامل نیروهای اسرائیلی و پایان جنگ است. در حالی که مذاکرات به توافق نزدیک شده بود، نتانیاهو با کارشکنی و نقض توافقات قبلی، مسیر صلح را مسدود کرد. اکنون مقاومت نه یک انتخاب سیاسی، بلکه تنها راه بقا و پاسخ به اشغالگری و ظلم سیستماتیک است.»
شکست تاریخی اطلاعاتی تلآویو در ۷ اکتبر!
شکست اطلاعاتی رژیم صهیونیستی در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳، به یکی از بزرگترین بحرانهای امنیتی این رژیم تبدیل شده است. گزارشهای متعدد تحقیقاتی از جمله اسناد منتشرشده در رسانههایی، نظیر «هاآرتص»، نشان میدهند نهادهای اطلاعاتی از جمله شینبت، ارتش و شورای امنیت ملی رژیم صهیونیستی در پیشبینی و مقابله با عملیات حماس ناکام ماندند. بر اساس این گزارشها، هشدارهایی درباره تحرکات غیرعادی حماس در نوار غزه شب پیش از حمله نادیده گرفته شده بود. همچنین ضعف در هماهنگی نظامی، کاهش نیروهای ارتش در مرزها و آمادگی نداشتن فرماندهان میدانی از دلایل اصلی فروپاشی امنیتی عنوان شده است. حتی پس از گذشت بیش از یک سال، بسیاری از شهرکهای مرزی در نزدیکی غزه همچنان تخلیهشده باقی ماندهاند که نشانهای از استمرار بیاعتمادی ساکنان به توان امنیتی رژیم است.
▼ اخبار کوتاه
◄ «سردار علی فدوی» جانشین فرمانده کل سپاه، در مراسم سالروز تأسیس سپاه در بوشهر گفت: «دشمنان از توانمندیهای سپاه بیاطلاعند و شکستهای متعدد آنان گواه ناتوانیشان است.» وی با اشاره به موفقیتهای نیروی دریایی سپاه در خلیج فارس، تأکید کرد: «این نیرو با همان عزم دوران دفاع مقدس، پاسخ دشمن را داده است.» وی افزود: «اگر ملت ایران به تکالیف الهی خود عمل کند، پیروزی دشمن ممکن نیست، چرا که خداوند چنین وعدهای داده است.»
◄ «یعقوب رضازاده» دبیر کمیسیون امنیت ملی مجلس، ادعای مطرحشده درباره سرمایهگذاری مشترک آمریکا در صنعت هستهای ایران را رد کرد و گفت: «چنین موضوعی در مذاکرات مطرح نشده است.» او تأکید کرد: «ایران به فناوری صلحآمیز هستهای دست یافته و آماده است آن را به کشورهای دیگر صادر کند.» رضازاده با اشاره به گزارشهای مقامات دیپلماتیک، روند مذاکرات را مثبت ارزیابی کرد و افزود: «تیم آمریکایی در این دور از مذاکرات، برخلاف گذشته، اجازه ورود اهداف رژیم صهیونیستی به گفتوگوها را نداده است.»
◄ «ویلیام برنز» رئیس پیشین سازمان سیا، با استقبال از مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشنگتن با میانجیگری عمان گفت: «این مذاکرات آسان نخواهد بود!» او تأکید کرد: «ایران هرگز با غنیسازی صفر موافقت نمیکند و محدودیت پنج درصد در توافق ۲۰۱۵ قابلقبول بود.» برنز خروج دولت ترامپ از برجام را اشتباه خواند و گفت: «بازگشت به توافق نیازمند دیپلماسی سرسخت و صبر است.»
◄ «یحیی سریع» سخنگوی نیروهای مسلح یمن اعلام کرد: «پدافند هوایی این کشور یک پهپاد پیشرفته MQ-9 آمریکایی را در سواحل استان حجه سرنگون کرده است.» وی افزود: «این بیست و دومین پهپاد ساقطشده در چارچوب حمایت از غزه است. همچنین، ناوهای هواپیمابر آمریکایی «ترومن» و «وینسون» با موشکهای کروز و پهپادهای یمنی در دریای سرخ و مکران هدف قرار گرفتهاند.» سریع تأکید کرد: «یمن موقعیت نظامی خود را تقویت کرده و عملیاتها تا توقف جنگ علیه غزه ادامه خواهد داشت.»
◄ «ابراهیم رضایی» عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در بخشی از گزارش حضور در مجمع بینالمللی اتحادیه بینالمجالس جهانی نوشته است: «من امروز وقاحت را به چشم دیدم، نماینده آلمان در بخش پایانی جمعبندی کمیته صلح و امنیت بینالملل گفت که از قطعنامه پایانی حمایت نمیکند چون حماس را محکوم نکرده و اسرا (صهیونیستی) باید بدون قید و شرط آزاد شوند و اسرائیل حق دفاع از خود را دارد!»
◄ «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در نشستی در شورای روابط خارجی گفت: «گفتوگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا همزمان فرصتساز و پرمخاطرهاند.» او مدعی شد: «ایران به سلاح هستهای نزدیک شده و ذخایر کافی برای چند کلاهک دارد، با این حال سلاح هستهای در اختیار ندارد.» گروسی همچنین از پیچیدگی مذاکرات کنونی نسبت به دوران برجام سخن گفت و بر نقش غیرمستقیم چین و روسیه در روند فعلی تأکید کرد.