▼ حرف روز
بهبود کفایت سرمایه در شبکه بانکی
یکی از موضوعات اقتصادی در چند روز اخیر که بهعنوان خبری مهم در رسانهها و نزد صاحبنظران اقتصادی بازتاب فراوانی داشت، اعلام رئیسکل بانک مرکزی درباره شاخص کفایت سرمایه شبکه بانکی در سال ۱۴۰۳ بود. دکتر فرزین اعلام کرد بر اساس آمارها، شاخص کفایت سرمایه بانکها مثبت شده و به ۱.۷۵ درصد رسیده است. هرچند وضعیت مطلوب در این شاخص ۸ درصد است و کفایت سرمایه شبکه بانکی فاصله زیادی با این نرخ دارد، اما در مقایسه با چهار سال پیش، بهترین وضعیت را داشته و بهوضوح بهبود پیدا کرده است.طبق آمار، تعداد بانکها با شاخص کفایت سرمایه مثبت از ۱۵ بانک در سال ۱۳۹۹ به ۲۲ بانک در سال ۱۴۰۳ افزایش پیدا کرده است. از سوی دیگر، میتوان گفت تعداد بانکها با کفایت سرمایه منفی از ۱۴ بانک به ۷ بانک کاهش یافته است. همچنین، تعداد بانکهایی با کفایت سرمایه بالای ۸ درصد نیز از ۸ بانک در سال ۱۳۹۹ به ۱۳ بانک در سال ۱۴۰۳ رسیده است.گفتنی است برای بهبود وضعیت کفایت سرمایه در نظام بانکی ایران، مجموعهای از اقدامات باید صورت پذیرد. افزایش سرمایه بانکها از محل آورده سهامداران یا واگذاری داراییهای مازاد، کاهش و مدیریت ریسک تسهیلات اعطایی، بازسازی و اصلاح ساختار بانکهای ضعیف و همچنین شفافسازی صورتهای مالی از جمله راهکارهای ضروری در این زمینه هستند. این اقدامات میتوانند به پایداری نظام بانکی و افزایش اعتماد عمومی به بانکها منجر شوند.
شاخص کفایت سرمایه تنها یک عدد نیست، بلکه نشانهای از سلامت، شفافیت و پایداری یک بانک است. اگر بانکها از سرمایه کافی برخوردار باشند، میتوانند نهتنها در شرایط عادی، بلکه در دوران بحران نیز به فعالیت خود ادامه دهند و نقش مثبت خود را در اقتصاد کشور ایفا کنند.
ناگفته نماند بخش زیادی از فعالیتهای بانکها مربوط به اعطای تسهیلات به افراد و بنگاههاست. این تسهیلات ممکن است در برخی موارد بهصورت مطالبات معوق و مشکوکالوصول به بانک وامدهنده بازنگردد و بانک متحمل زیان شود. در چنین شرایطی، اگر بانک سرمایه کافی نداشته باشد، نمیتواند این زیانها را جذب کند و ممکن است ورشکسته شود یا از پس تعهدات خود به سپردهگذاران برنیاید. در چنین وضعیتی، کفایت سرمایه نهتنها برای خود بانک، بلکه برای کل نظام بانکی و حتی اقتصاد کشور اهمیت حیاتی دارد.
حال که روند این شاخص رو به بهبود است، با اعتبارسنجی دقیق، دریافت وثایق قابل اعتنا در تسهیلات پرداختی، همراه با کاهش تسهیلات تکلیفی از سوی دولت، میتوان جایگاه بانکها را به سطح استانداردهای جهانی رساند.(علی قاسمی)
▼ گزارش روز
چرا ایران مذاکرات را ادامه میدهد؟
در آستانه دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم هستهای، تردیدها درباره طرف مقابل در افکار عمومی افزایش یافته است. اظهارات ضدونقیض مقامات آمریکایی، از وعدههای اولیه ویتکاف و ترامپ برای پذیرش حق غنیسازی ایران تا چرخش ناگهانی بهسمت درخواست برچیدن کامل تأسیسات هستهای، جامعه را از دست یابی به توافق ناامید کرده است. این رفتارهای متناقض که با تحریمهای جدید همراه شده، مذاکرات را به یک بازی سیاسی-رسانهای تبدیل کرده که بیشتر به نفع واشنگتن است تا تهران. مردم ایران، که زمانی مذاکرات را با امید دنبال میکردند، حالا با تردید به آن مینگرند. برخی نظرسنجیها نشان میدهد ۶۸ درصد ایرانیها نسبت به دور اول مذاکرات، کمتر به گفتوگوهای مسقط اهمیت میدهند. وضعیتی که این پرسش کلیدی را مطرح میسازد: وقتی آمریکا نه به وعدههایش پایبند است و نه ابتکارات خلاقانه ایران را جدی میگیرد، چرا باید به مذاکره ادامه داد؟ تحریمها پیش از مذاکرات بود، حالا هم هست؛ تهدیدات علیه برنامه هستهای ایران قبل بود، حالا هم ادامه دارد. پس چه چیزی تغییر کرده؟ پاسخ، شاید در رویکرد ایران نهفته باشد. تهران، مذاکرات را تنها یکی از ابزارهای دیپلماتیک خود میداند، نه همهچیز. برخلاف دولتهای پیشین که اقتصاد و سیاست را به مذاکرات گره زده بودند، دولت و دستگاه دیپلماسی با جدیت اعلام کرده که حتی لحظهای کار کشور را برای گفتوگو متوقف نمیکند. این پیام روشنی است که ایران نه از سر ضعف، بلکه از موضع قدرت مذاکره میکند. تأسیسات هستهای ایران با ظرفیت کامل فعالاند و پیشنهادهای نوآورانه تهران روی میز است. اما آمریکا، بهجای استقبال از این فرصت، با زیادهخواهی و بیارادگی، مذاکرات را به بنبست میکشاند. این بازی آمریکایی هزینهای برای ایران ندارد. تهران نشان داده که میتواند بدون توافق هم پیش برود. اما برای واشنگتن، که زیر فشار افکار عمومی جهانی و نیاز به یک دستاورد دیپلماتیک قرار دارد، تداوم این وضعیت زیانبار خواهد بود. از طرفی هم ایران اقتدار خود را پیش از این و پس از ماجرای برجام بهخوبی نشان داده است، بهگونهای که آمریکا زمانی خواستار مذاکره مستقیم در همه زمینهها بود، اما سرانجام ناچار به پذیرش شرایط ایران و مذاکرات غیرمستقیم آن هم صرفا درباره مساله هسته ای شد. اکنون، وظیفه دیپلماتهای ایرانی سنگینتر است. آنها باید با صدایی رساتر، بیارادگی آمریکا و زیادهخواهیهایش را که در پوشش دیپلماسی، دکترین نظامی را دنبال میکند، به گوش جهان برسانند. افکار عمومی دنیا باید بداند که ایران آماده توافقی عادلانه است، اما آمریکا با رویکرد غیرسازنده، این فرصت را هدر میدهد. از اینرو، مذاکرات مسقط میتواند نقطه عطفی باشد؛ بهشرطی که آمریکا از بازیهای سیاسی دست بکشد و بهجای تهدید، اراده واقعی برای توافق نشان دهد. در غیر این صورت، ایران راه خود را میرود و این واشنگتن است که بازنده خواهد بود. (حسن نوروزی)
▼ خبر ویژه
جنگ خیر و شر؟!
در کنفرانسی به میزبانی روزنامه صهیونیستی «جروزالمپست»، «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، با تکرار ادعاهای ضدایرانی، مدعی شد دولت ترامپ مصمم به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای و شکست گروه مقاومت حماس است.
ویتکاف با نادیده گرفتن دههها اشغالگری و کشتار فلسطینیان، گروههای مقاومت مانند حماس، حزبالله و انصارالله را به «پنهان شدن پشت غیرنظامیان» متهم کرد و جنگ اخیر را «نبرد میان خیر و شر» نامید!در ادامه، «برایان ماست» عضو جمهوریخواه کنگره آمریکا نیز ادعا کرد هیچ توافقی با ایران بدون توقف کامل غنیسازی ممکن نیست. او گفت ترامپ دیپلماسی را به بمباران ترجیح میدهد.این در حالی است که این ادعاها، بخشی از راهبرد مستمر آمریکا و رژیم صهیونیستی برای مشروعسازی سرکوب مقاومت و تشدید فشار علیه ایران است. بهرهبرداری از تریبونهای صهیونیستی برای القای روایت «شر مطلق» نهتنها نشاندهنده واهمه از گسترش محور مقاومت است، بلکه تلاش برای سرپوش گذاشتن بر شکستهای میدانی و بحران مشروعیت رژیم صهیونیستی در منطقه محسوب میشود.
▼ اخبار
سپاه؛ پیشتاز بهکارگیری هوش مصنوعی
«سردار محمدرضا حسنی آهنگر» رئیس دانشگاه جامع امام حسین(ع)، از بهرهگیری از هوش مصنوعی و «هوش ازدحامی» برای هدایت و کنترل ریزپرندهها و پهپادها خبر داد. به گفته وی، این فناوریها در حوزههای نظامی، مدیریت بحران و آتشنشانی نیز کاربرد دارند.وی افزود:« آزمایشگاههای این دانشگاه برای اجرای سند هوش مصنوعی سپاه تجهیز شدهاند و الگوریتمهایی برای پردازش صوت و تصویر بهکار گرفته میشوند. قرار است طی سال جاری دستاوردهای جدیدی در این حوزه رونمایی شود.» حسنی آهنگر همچنین تأکید کرد تولیدات دانشگاه لزوماً مختص سپاه نیست و سایر نهادها از جمله ستادکل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و سازمان مدیریت بحران نیز از آنها بهرهمند میشوند.
بحرین و مصر در صف بهبود روابط با تهران
«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ، از آغاز روند برقراری روابط دیپلماتیک با بحرین و مصر خبر داد. وی در گفتوگویی تلویزیونی، سیاست همسایگی دولت شهید رئیسی را موفق ارزیابی کرد و گفت: «پس از احیای روابط با عربستان، زمینه برای تعامل با سایر کشورهای منطقه از جمله منامه و قاهره فراهم شد.»عراقچی با اشاره به نقش شهید حسین امیرعبداللهیان در سیاست خارجی، تأکید کرد که دیپلماسی منطقهای در دوره وی منسجم و فعال بوده است. او افزود:« تماسها با مصر افزایش یافته و دیدارهای مکرری میان مقامات دو کشور انجام شده، اما برای احیای رسمی روابط، هنوز نیاز به اعتمادسازی بیشتر است.» عراقچی روند فعلی را مثبت و رو به جلو توصیف کرد.
زنگ خطر بزرگ برای بانکهای خصوصی
۵ بانک خصوصی در ۹ ماه منتهی به آذر ۱۴۰۳ بیش از ۶۲۴ هزار میلیارد تومان زیان شناسایی کردند که زنگ خطری جدی برای نظام بانکی کشور است. کارشناسان معتقدند مشکل اصلی انحراف بانکها از وظایف اصلیشان و روی آوردن به بنگاهداری غیرسودآور است که بهرهوری را کاهش داده و تورم و رانت را تقویت کرده است. «فرشاد پرویزیان» اقتصاددان، نظام تأیید صلاحیت مدیران بانکی را ساختاری بسته و ناکارآمد میداند که باعث تکرار مدیران ناکارآمد شده است. وی همچنین به نبود نظارت مؤثر و عدم اجرای استانداردهای بینالمللی بانکی، مانند «بازل»، اشاره کرد. به گفته او، نظام اعتبارسنجی واقعی در کشور وجود ندارد و بانکها بدون ارزیابی دقیق به افراد نامناسب وام میدهند.
پایان جنگ یا پایان حمایت
روزنامه «واشنگتنپست» گزارش داد که دولت آمریکا به بنیامین نتانیاهو هشدار داده در صورت ادامه جنگ در غزه، حمایت سیاسی و نظامی واشنگتن از رژیم صهیونیستی متوقف خواهد شد. این هشدار با فشارهای فزاینده کاخ سفید همراه بوده و منابع نزدیک به ترامپ تأکید کردهاند: «اگر جنگ را متوقف نکنی، رهایت میکنیم.»نتانیاهو با وجود اکثریت در «کنست»، به گفته منابع آمریکایی، فاقد عزم لازم برای پایان جنگ است. او مدعی شده در پی کنترل کامل بر نوار غزه است و در عین حال از سرگیری کمکهای انسانی را «مسئلهای فنی» دانسته است. همزمان، مقامهای رژیم صهیونیستی برای نخستینبار به بحران گرسنگی گسترده در غزه اذعان کردهاند.در حالیکه نهادهای بینالمللی بارها درباره وقوع قحطی هشدار دادهاند، وزارت بهداشت غزه اعلام کرده تاکنون بیش از ۵۳ هزار فلسطینی شهید شدهاند که بیشترشان زنان و کودکان هستند.
خباثت جدید روباه پیر
دولت انگلیس با طرح ادعاهایی جدید علیه جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد قصد دارد اختیارات قانونی خود برای مقابله با آنچه «تهدیدات فزاینده از سوی ایران» خوانده، گسترش دهد. «یووت کوپر» وزیر کشور انگلیس در مجلس عوام مدعی شد که سه تبعه ایرانی به اتهام «همکاری با سرویس اطلاعاتی خارجی» بازداشت شدهاند و تحقیقات ادامه دارد.وی گفت ساختار حاکمیتی ایران تحت قانون جدید «ثبت فعالیتهای نفوذ خارجی» قرار خواهد گرفت و همچنین برنامههایی برای ممنوعسازی نهادهای مرتبط با دولتهای متخاصم در دستور کار است. لندن همچنین از احضار سفیر ایران در پی این تحولات خبر داد.در مقابل، وزارت خارجه کشورمان، اقدام لندن را فضاسازی سیاسی و بخشی از فشارهای دیپلماتیک در آستانه مذاکرات با آمریکا دانست و تأکید کرد بازداشتها بدون مستندات حقوقی صورت گرفته است.
▼ اخبار کوتاه
◄ وزیر آموزش و پرورش از آغاز فرآیند آموزش هوش مصنوعی به ۲ میلیون دانشآموز و ۱۰۰ هزار معلم خبر داد. «علیرضا کاظمی» اعلام کرد نقشه راه هوش مصنوعی در آموزش و پرورش طراحی و فازبندی شده و فاز نخست آن با هدف آشنایی با ادبیات و کاربردهای این فناوری پیشرفته در حال اجراست. او با تأکید بر اهمیت ورود زودهنگام دانشآموزان به این حوزه، هوش مصنوعی را بستری برای شکوفایی استعدادها و تحقق منویات رهبر معظم انقلاب دانست و خواستار مشارکت متخصصان برای ارتقای آموزش و تربیت نسل آینده در این مسیر شد.
◄معاون حملونقل و ترافیک شهرداری تهران از ورود ۱۵۰۰ اتوبوس جدید و نوسازی ۱۱ هزار تاکسی، از جمله تاکسیهای برقی، خبر داد.« محسن هرمزی» با اشاره به فرسودگی ناوگان و زیرساختهای حملونقل، این اقدام را گامی مهم در کاهش آلودگی هوا و بهبود خدمات دانست. وی همچنین از توسعه خطوط مترو، احداث پارکینگهای جدید و بهبود معابر شهری به عنوان اقدامات مؤثر برای کاهش ترافیک و ارتقای کیفیت حملونقل عمومی یاد کرد.
◄«دونالد ترامپ»رئیسجمهور آمریکا، سفر اخیر خود به عربستان، قطر و امارات را «فوقالعاده» خواند و اعلام کرد که با قراردادهایی به ارزش بیش از ۵.۱ تریلیون دلار بازگشته است. او گفت: «این اصلاً بد نیست. ما پول بیشتری از آنها داریم، اما بهدرستی استفاده نکردهایم.» ترامپ همچنین روابط واشنگتن با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را عالی توصیف کرد و افزود: «این سفر موفقیت اقتصادی بزرگی برای ما بود و آمریکا از این همکاریها سود زیادی خواهد برد.»
◄سخنگوی نیروهای مسلح یمن اعلام کرد: در پاسخ به تداوم تجاوزات رژیم صهیونیستی و محاصره مردم غزه، محاصره دریایی بندر اشغالی حیفا آغاز شده است. وی هشدار داد که از این پس، حیفا در بانک اهداف یمن قرار دارد و شرکتهای کشتیرانی باید به این هشدار توجه کنند. ارتش یمن تأکید کرد اقدامات مشابه تا پایان محاصره غزه ادامه خواهد داشت و از حمایت کامل از مردم فلسطین عقبنشینی نخواهد کرد.
◄شبکه «راشاتودی» جزئیاتی جالب از مکالمه تلفنی دو ساعته ترامپ و پوتین منتشر کرد. این دو با خطابهای صمیمی «دونالد» و «ولادیمیر» صحبت کرده و هیچکدام مایل به قطع تماس نبودند! ترامپ گفت: «از حرف زدن با تو خوشحال میشم.» او افزود مذاکرات آتشبس بین روسیه و اوکراین فوراً آغاز میشود و واتیکان برای میزبانی این گفتوگوها اعلام آمادگی کرده است.
◄رئیسجمهور فرانسه با انتقاد از ادامه عملیات نظامی رژیم صهیونیستی در غزه، خواستار پایان خشونتها شد. امانوئل ماکرون در گفتوگو با «الجزیره»، رنج مردم غزه را «غیرقابل تحمل» خواند و بر لزوم تحقق راهحل دو دولتی تأکید کرد. او پیشتر نیز سیاست نتانیاهو را «شرمآور» دانسته و خواستار اعمال تحریمهای بیشتر اروپاییها علیه رژیم صهیونیستی شده بود.