▼ حرف روز
بازنگری در حوزه حکمرانی معادن
یکی از جملات کلیدی که سیدمحمد اتابک، وزیر صمت، در مراسم نکوداشت روز ملی معدن بیان کرد، بسیار حائز اهمیت است: «معدن، ستون پنهان اقتصاد کشور است.» این جمله دقیق و بهجا باعث شد یادداشتی با نگاهی نو به معادن نوشته شود. یکی از موهبتهای الهی که نصیب کشور ما شده و موقعیتی منحصر بهفرد ایجاد کرده، قرار گرفتن ایران در کمربند معدنی و فلزی است. پس از نفت، یکی از منابع خدادادی کشور ما، ذخایر معدنی است که بزرگترین سرمایه کشور محسوب میشود و کمتر کشوری این میزان و تنوع منابع معدنی را در خود جای داده است.
این نعمت الهی تنها با یک برنامه بلندمدت و استراتژی دقیق در بخش معدن میتواند کشور را به درآمدهایی نزدیک به درآمدهای نفتی برساند. با توجه به اینکه امسال به تدبیر مقام معظم رهبری سال «سرمایهگذاری در تولید» نامگذاری شده و دو مؤلفه اصلی اقتصاد کشور در این نامگذاری نهفته است، معدن میتواند بهترین بستر برای تحقق این شعار باشد و ارزش افزودهای فراتر از آنچه تاکنون به دست آمده، برای کشور ایجاد کند.
علاوه بر این، در برنامه هفتم توسعه، رشد ۱۳ درصدی برای بخش معدن پیشبینی شده که تحقق آن نیازمند یک سری الزامات است. مهمترین اقدام، بازنگری در حکمرانی معادن است که باید شفاف و مشارکتمحور باشد تا بخش خصوصی برای ورود به این حوزه رغبت پیدا کند. یکی از گامهای مهم در این راستا، تفویض اختیار است. شورای عالی معادن با فعالسازی شوراهای استانی، بسیاری از اختیارات خود را به استانها تفویض کرده تا تصمیمگیری در همان سطح انجام شود.
شوراهای استانی با این تفویض اختیار میتوانند معادن غیرفعال را فعال کنند و ظرفیتهای جدید معدنی را با مشارکت بخش خصوصی اکتشاف و در نهایت به بهرهبرداری برسانند، زیرا تنها بخشی از این ظرفیتها شناسایی شده و بخش عمدهای هنوز ناشناخته باقی مانده است.
علاوه بر تغییر شیوههای حکمرانی در حوزه معدن، اقدامات دیگری مانند تأمین و نوسازی ماشینآلات، بستههای سرمایهگذاری، تسریع و تسهیل ورود بخش خصوصی، جذب سرمایهگذار داخلی و خارجی، حل ناترازیهای انرژی، رفع تعارض منافع در مجوزها، و جلوگیری از برداشتهای غیرقانونی برای بخش معدن ضروری است که باید با سرعت انجام شود.(علی قاسمی)
▼ گزارش
خوشبینی کورکورانه
این روزها مذاکرات غیرمستقیم تهران-واشنگتن به خطوط قرمز خود رسیده است؛ بهگونهای که استیو ویتکاف، مذاکرهکننده ارشد آمریکایی، با تأکید بر «غنیسازی صفر» بهعنوان پیششرط توافق، خط قرمز واشنگتن را پررنگتر کرد. در مقابل، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، با قاطعیت اعلام کرد که اگر آمریکا بر این موضع پافشاری کند، هیچ توافقی در کار نخواهد بود.در پی این صحبتها در داخل ایران، برخی رسانههای اصلاحطلب، مانند روزنامه اعتماد، معتقدند که کلید گشایش این بنبست در دستان دونالد ترامپ است. آنها پیشنهاد میکنند که وعدههای سرمایهگذاری اقتصادی از سوی آمریکا میتواند قفل مذاکرات را باز کند. به باور این گروه، اگر ایران در دوران برجام امتیازات اقتصادی ویژهای برای آمریکا در نظر میگرفت، خروج یکجانبه ترامپ از توافق دشوارتر میشد. اعتماد در گزارشی نوشته است که گشایشهای اقتصادی و فرصتهای تجاری میتواند تضمینی برای پایبندی طرفین به توافق باشد. اما آیا این خوشبینی واقعبینانه است؟
دولت ترامپ، که ادبیاتش بیش از مذاکره، رنگ و بوی تهدید و تحریم دارد، نشان داده که حتی به متحدان نزدیک خود مانند اروپا و کانادا امتیازی نمیدهد. سیاست تعرفهگذاری و فشار برای جذب سرمایه به داخل آمریکا، جایی برای خوشخیالی درباره سرمایهگذاریهای کلان در ایران باقی نمیگذارد. ادعاهایی چون «جذب ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی» یا «آزادی ۱۰۰ میلیارد دلار دارایی ایران» که چند سال پیش مطرح شدند، امروز بیش از پیش به رویایی دستنیافتنی شبیهاند. برخی منتقدان، این خوشبینیها را به اعتیادی تشبیه میکنند که دوز آن باید مدام افزایش یابد تا اثر کند.در این میان، فضای سیاسی داخلی ایران نیز از التهاب خالی نیست. برخی اصلاحطلبان رادیکال که به نظر میرسد از عملکرد دولت مسعود پزشکیان رضایت ندارند، ایدههای جنجالی چون «کابینه موازی» را مطرح میکنند. آنها معتقدند پزشکیان مدیون حمایت آنهاست و باید دولت را مطابق خواست آنها اداره کند. آذر منصوری، از چهرههای برجسته اصلاحطلب، ضمن تأکید بر ضرورت وفاق برای حل بحرانهای اقتصادی، هشدار داده که وفاق بدون دستاورد ملموس برای مردم بیمعناست. اما طرح کابینه موازی، که از سوی برخی تندروها مطرح شده، میتواند کشور را به ورطه بحرانهای سیاسی تازهای بکشاند؛ بحرانی که شاید به نفع بازیگران خارجی، بهویژه آمریکا، تمام شود.رییس جمهور اما نشان داده که منافع ملی را فدای منافع جریان های سیاسی نمی کند.دستگاه دیپلماسی هم با رعایت اصول اساسی عزت، حکم و مصلحت و با هوشمندی و تدبیر مذاکرات را تا حصول نتیجه به نفع کشور و ملت ایران دنبال می کند و در عین رعایت خطوط قرمز، ایده ها و راهکارهایی که به تامین منافع ملی ایران کمک کند، را بررسی می کند. (حسن نوروزی)
▼ حدیث دیگرا
وقتی شکوه در سادگی خلاصه میشود
«اسماعیل ولیاف»رئیس مدرسه عالی دفاع نخجوان، درباره سادگی زندگی امام خمینی (ره) میگوید: «واقعیتی تردیدناپذیر است که امام خمینی (ره) با آن شکوه و عظمت، در کمال سادگی زندگی کردند.» وی که از نزدیک اتاق محل سکونت امام را مشاهده کرده، افزود: «تصورات من قبل از ورود، فضایی باشکوه و مجلل بود، اما وقتی وارد شدم، زندگی ایشان کاملاً ساده و مشابه زندگی عادی مردم بود.»
ولیاف تاکید کرد: «زندگی امام حتی از زندگی من که معلم هستم سادهتر بود و تمام وجودش را صرف اعتلای مذهب و امت اسلامی کرد.» او افزود: «وقتی پشت در اتاق امام ایستادم و عکس ایشان را بوسیدم، در دلم گفتم اماما، تو هرگز فراموش نخواهی شد و همیشه زندهای.»
▼ اخبار
ایران، سومین کشور صاحب فناوری ECT
در مراسم رونمایی از نخستین خط تولید دستگاه الکتروپوریشن (ECT) در ایران، «علی اسدی» رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران اعلام کرد: «ایران با تکیه بر دانش بومی و استانداردهای جهانی، به سومین کشور تولیدکننده دستگاه ECT تبدیل شده است.» وی افزود: «این فناوری نوین، تحولی در درمان هدفمند سرطان ایجاد کرده و گامی مهم در مسیر اقتصاد دانشبنیان است.» اسدی با اشاره به نقش پارک علم و فناوری دانشگاه تهران گفت: «این پارک با میزبانی بیش از ۲۵۰ شرکت فناور، رکورددار حمایت از نوآوری در کشور است.» او همچنین با اشاره به ناحیه نوآوری تهران تصریح کرد: «با مساحتی بالغ بر ۸۰۰ هکتار، این ناحیه زیستبوم فناوری را فراتر از دیوارهای دانشگاه گسترش خواهد داد.» به گفته وی، هدف نهایی این اقدامات، «تبدیل تهران به شهری نوآور و خدمترسان به مردم» است.
ایران، هاب امنیت غذایی منطقه می شود
«غلامرضا نوریقزلجه» وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد: «با برنامهریزی دقیق، ایران تا سه سال آینده در تولید گوشت قرمز، برنج، شکر و موز به خودکفایی کامل خواهد رسید.» او افزود: «مخالفتی با واردات و صادرات نداریم، اما اولویت تأمین نیاز پایه کشور است.» وی به موفقیت طرح جهش تولید گندم در دیمزارها اشاره کرد و گفت: «با تجربه این طرح، وارد مسیر خودکفایی دام سبک و گوشت شدهایم.» نوریقزلجه تأکید کرد که کمتوجهی به دام سبک یکی از دلایل واردات ۲۰ درصدی گوشت کشور بوده است. وی افزود: «برنامههای خودکفایی به کشاورزان و دامداران روستایی کمک میکند تا بهرهوری خود را افزایش دهند و مانع خروج ارز شوند.» وزیر جهاد کشاورزی درباره شکر و موز گفت: «اصلاح بذر چغندرقند شروع شده و امیدواریم در ۳-۴ سال آینده خودکفا شویم.» همچنین «با حمایت بخش خصوصی، ظرفیت تولید موز در کشور افزایش خواهد یافت.» او هدف نهایی را تبدیل ایران به هاب تأمین امنیت غذایی منطقه عنوان کرد.
ترامپ از میز مذاکره خسته شد!
روزنامه «والاستریت ژورنال» به نقل از منابع آگاه گزارش داد: «دونالد ترامپ از مذاکرات صلح بین روسیه و اوکراین خسته شده و احتمال دارد بهطور کامل از این روند کنارهگیری کند». این روزنامه در ادامه گفت: «شدت گرفتن حملات نظامی روسیه موجب افزایش نارضایتی در کاخ سفید شده و ترامپ اکنون در حال بررسی گزینههایی برای اعمال تحریمهای جدید علیه مسکو است.»بر اساس این گزارش:« تحریمهای احتمالی شامل محدودیتهای بانکی نخواهد بود، اما هدف آنها، اعمال فشار بر ولادیمیر پوتین برای پذیرش یک آتشبس ۳۰ روزه در جبهههای درگیری عنوان شده است.»والاستریت ژورنال همچنین به نقل از سخنگوی کاخ سفید نوشت: «ترامپ همچنان تمایل خود برای دستیابی به توافق صلح را حفظ کرده و با هوشمندی، همه گزینهها را باز نگه داشته است».
مأموریت تبدیل تروریست به سیاستمدار!
«رابرت فورد» سفیر پیشین آمریکا در سوریه، در سخنانی گفت: «در سال ۲۰۲۳، یک سازمان انگلیسی از من دعوت کرد تا در روندی برای آمادهسازی « ابومحمد الجولانی» جهت نقشآفرینی سیاسی شرکت کنم.» وی افزود: «هدف این پروژه، تبدیل الجولانی از یک تروریست به بازیگری سیاسی بود.» فورد تأیید کرده که «این برنامه از سوی نهادی انگلیسی بهنام «اینترمیدیت» هدایت میشد و «جاناتان پاول» مشاور پیشین امنیت ملی انگلیس از او خواسته در این مسیر مشارکت کند.« ایندیپندنت عربی » نیز در این زمینه نوشت:« پاول نخستین مقام غربی بود که با الجولانی دیدار کرد و از او قول گرفت سوریه تحت رهبریاش تهدیدی برای اسرائیل نباشد.» وبسایت صهیونیستی«I24» نیز گزارش داد: «سرویسهای اطلاعاتی آمریکا و انگلیس از سالها پیش با الجولانی در تماس بودند و آمریکا ۱۰۰ میلیون دلار برای حفظ آرامش مناطق تحت کنترل او اختصاص داده بود.»
۱۰ هزار جسد زیر آوارهای غزه مدفون است
«مارگارت هریس» سخنگوی سازمان جهانی بهداشت، اعلام کرد: «بیش از ۱۰ هزار جسد در زیر آوارهای غزه مدفون شدهاند و هماکنون ۱۵ هزار نفر نیاز فوری به تخلیه پزشکی دارند.» وی با تأکید بر وخامت شرایط بیمارستانهای باقیمانده گفت: «کمبود شدید تجهیزات پزشکی و داروها به ویژه مسکنها، بحران درمانی را در نوار غزه به اوج خود رسانده است.» هریس افزود: «۴۲ درصد از داروهای ضروری به پایان رسیده و بیمارستانها توان پاسخگویی به نیازهای بیماران را ندارند.» سخنگوی سازمان جهانی بهداشت همچنین به تأثیر بمبارانها بر کودکان اشاره کرد و گفت: «کودکان مجروح که به بیمارستانها منتقل میشوند، با گرسنگی و کمبود تغذیه روبهرو هستند.» او با هشدار درباره کمیاب شدن مواد غذایی و تجهیزات بهداشتی افزود: «وضعیت بهداشتی و درمانی در نوار غزه بسیار بحرانی است و نیاز به کمک فوری و گسترده دارد.»
▼ اخبار کوتاه
◄ «مسعود پزشکیان» رئیسجمهور در دیدار با نخستوزیر پاکستان تأکید کرد: «ثبات، رفاه و آرامش مردم پاکستان را جزو مصالح عالی جمهوری اسلامی ایران میدانیم». وی با اشاره به پیوندهای تاریخی و تمدنی دو کشور، گفت روابط تهران و اسلامآباد بر پایه اشتراکات عمیق فرهنگی و تمدنی استوار است. پزشکیان افزود: «دو طرف بر گسترش همکاریهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و بینالمللی و اجرای توافقات پیشین تأکید کردند». وی همچنین با اشاره به لزوم امنیت در مرزهای مشترک، اظهار داشت: «هر دو کشور عزم جدی برای مقابله با تروریسم دارند».
◄یک مقام ارشد ایرانی در تیم مذاکرهکننده، ادعای مطرح شده مبنی بر اینکه در پیشنهاد عمان پیشنهاد توقف موقت ۶ ماهه غنیسازی مطرح شده است را تکذیب کرد.وی گفت:« غنی سازی تحت هیچ شرایطی متوقف نخواهد شد و طرح پیشنهادی عمان نیز حق غنیسازی ایران را شامل شده است.»
◄در گزارش مقدماتی سازمان مدیریت و برنامهریزی هرمزگان درباره حادثه بندر شهید رجایی آمده است: «برآورد کلی خسارت و اعتبارات مورد نیاز جبران آن، رقمی بالغ بر ۱۵۹ هزار و ۵۰ میلیارد ریال است.» این گزارش در ادامهمی نویسد:« این حادثه، منجر به جانباختن ۵۷ نفر و مصدومیت بیش از ۱۵۰۰ نفر شده و همچنین خسارات سنگینی به زیرساختها، کانتینرها، خودروها و تجهیزات بندری وارد کرده است.» گزارش تأکید میکند: «ضرورت اجرای فوری برنامههای بازسازی، ارتقاء ایمنی و استفاده از پدافند غیرعامل برای جلوگیری از تکرار چنین فجایعی، اجتنابناپذیر است.»
◄«ایلان ماسک» ثروتمندترین فرد جهان، اعلام کرد که قصد دارد تمام تمرکزش را دوباره به مدیریت شبکه اجتماعی X و شرکتهای تحت تملکش بازگرداند. او در پستی در حساب کاربری خود نوشت: «توجه ۲۴ ساعته من به کار بازخواهد گشت و دوباره در کارخانهها، سرورها و اتاقهای کنفرانس خواهم خوابید.» ماسک تأکید کرد که تمرکز اصلیاش بر تسلا و شرکت X/xAI خواهد بود. او با اشاره به اختلال اخیر شبکه X در آمریکا، فرانسه، ژاپن و انگلیس نوشت: «همانطور که مشکلات این هفته نشان داد، باید فرآیندهای عملیاتی را بهبود ببخشیم.»
◄«آنگلا مرکل» صدر اعظم اسبق آلمان، گفت:« سیاستهای سختگیرانه مهاجرتی میتواند اتحادیه اروپا را بهسوی فروپاشی سوق دهد.» او در واکنش به تصمیم اخیر دولت آلمان برای محدودسازی ورود پناهجویان گفت: «در غیر این صورت، احتمالا شاهد از بین رفتن اروپا خواهیم بود.» مرکل با انتقاد از کنترلهای مرزی در مرزهای آلمان با اتریش و لهستان افزود: «همیشه از راهحلهای اروپایی حمایت کردهام.» به گفته وی، سیاستهای جدید که آزادی تردد و تمامیت منطقه شنگن را تهدید میکند، باید در سطح اتحادیه مورد توافق قرار گیرد.
◄نشریه «نیوزویک» گفت:« محبوبیت جهانی چین از آمریکا پیشی گرفته است. طبق نتایج نظرسنجی شاخص ادراک دموکراسی ۲۰۲۵، از میان ۹۶ کشور بررسیشده، ۷۶ کشور دیدگاهی مثبتتر نسبت به چین دارند. این در حالی است که محبوبیت ایالات متحده در یک سال گذشته کاهش چشمگیری داشته و دیدگاههای مثبت خالص نسبت به آن از «+۲۰» به «-۵» رسیده است. در مقابل، چین در تمامی قارهها با نگاه مثبتتری مواجه شده است.»