همکاری راهبردی؛ آینده مشترک ایران و عراق

به نظر می‌رسد حرکت دیپلماتیک لاریجانی به عراق پایه‌های مستحکمی را برای تثبیت نقش تهران و بغداد در عرصه امنیت و ثبات منطقه بنا کند. توافقنامه امنیت مرزی، تقویت همکاری‌های ضدتروریسم و توسعه مناسبات فرهنگی و اقتصادی، می‌تواند زمینه‌ساز تحولاتی راهبردی در معادلات منطقه‌ای باشد. ادامه این روند در دیدارهای آتی لاریجانی به لبنان و دیگر کشورها، قدرت منطقه‌ای ایران را افزون ساخته و مسیرهای تازه‌ای را برای کاهش بحران‌ها و ارتقای همبستگی منطقه‌ای هموار خواهد کرد.

پایگاه بصیرت / علیرضا سلیمانی نژاد

سفر رسمی علی لاریجانی به عراق به عنوان نخستین مقصد منطقه‌ای خود در سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی، حامل پیام‌هایی است که در ابعاد سیاسی، امنیتی، فرهنگی و اعتقادی قابل تحلیل است. این انتخاب همزمان با ایام پیاده‌روی عظیم اربعین و حضور گسترده میلیون‌ها زائر ایرانی و عراقی، نمایانگر عمق و اهمیت روابط تهران و بغداد در سطوح مختلف است.

در مرکز این سفر، امضای تفاهم‌نامه امنیت مرزی میان دو کشور قرار دارد که با حضور مقامات ارشد ایران و عراق صورت گرفت. «قاسم الاعرجی»مشاور امنیت ملی عراق، بر عزم جدی دولت بغداد در جلوگیری از هرگونه نقض امنیتی با هدف تجاوز به کشورهای همسایه تاکید کرد. علی لاریجانی نیز ضمن ستایش سیاست خارجی متعادل و ثبات عراق، اجرای این توافق را در تضمین امنیت مشترک منطقه‌ای کلیدی دانست. این همکاری در شرایطی اهمیت ویژه می‌یابد که حضور نیروهای آمریکایی و تحرکات گروه‌های تروریستی، تهدیدی جدی علیه امنیت دو کشور به شمار می‌رود.

این تفاهم‌نامه نمادی از اراده مشترک ایران و عراق برای تقویت همگرایی سیاسی و امنیتی در مقابل فشارهای خارجی و اقدامات مخرب منطقه‌ای است. پارلمان عراق پس از ترور سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، با تصویب مصوبه‌ای برای اخراج نیروهای آمریکایی گامی موثر در حفظ استقلال و امنیت خود برداشت که نشانه‌ای از تغییر معادلات سیاسی در بغداد محسوب می‌شود.

سفر لاریجانی علاوه بر مولفه‌های امنیتی، به ابعاد فرهنگی و اعتقادی نیز توجه دارد. هماهنگی در زمینه خدمت‌رسانی به زائران اربعین و تعاملات گسترده بین دو دولت در حوزه حمل‌ونقل، امنیت و خدمات رسانی، نمایانگر تداوم پیوندهای عمیق ملت‌های ایران و عراق است که ریشه در تاریخ و باورهای مشترک دارد.

از منظر ژئوپولیتیکی، این سفر بخشی از راهبرد کلان ایران برای شکل دادن به بلوک همگرایی منطقه‌ای است که ضمن مقابله با تهدیدات مشترک، از جمله فشارهای غرب، تلاش برای تجزیه‌طلبی و بحران‌های سوریه، بر تقویت جبهه مقاومت تأکید دارد. تهران باور دارد ثبات پایدار منطقه در گرو همکاری‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی کشورهای مستقل غرب آسیا است و هر گونه تلاش برای برهم زدن این همکاری‌ها به زیان منطقه و به نفع بازیگران خارجی تمام خواهد شد.