توسعه اقتصاد دریامحور از دل کویر؛ ایفای نقش بنادر پس‌کرانه

 اقتصاد دریا محور در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین سیاست‌های کلان توسعه‌ای کشور تبدیل شده است، نگاه تازه‌ای که بر اساس سیاست‌های کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و تأکید دولت چهاردهم شکل‌گرفته، تلاش می‌کند سهم ایران از اقتصاد جهانی را از مسیر بهره‌برداری هوشمندانه از ظرفیت‌های دریا افزایش دهد.

این سیاست تنها محدود به استان‌های ساحلی نیست، بلکه با ایجاد شبکه‌ای از زیرساخت‌ها و صنایع پشتیبان، تمام استان‌های کشور را درگیر می‌کند؛ در این میان، استان یزد با موقعیت جغرافیایی ویژه، زیرساخت‌های صنعتی پیشرفته و تجربه تاریخی در بازرگانی و مهاجرت اقتصادی، ظرفیت ویژه‌ای برای ایفای نقش در این راهبرد ملی دارد.

لزوم نگاه ملی به اقتصاد دریا محور

علی عبدالعلی‌زاده، نماینده رئیس‌جمهور در هماهنگی اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریا محور، در جریان سفر خود به یزد تأکید کرد که اقتصاد دریا محور تنها یک پروژه اقتصادی نیست، بلکه راهبردی ملی برای تغییر جایگاه ایران در زنجیره ارزش جهانی است.

وی گفت: توسعه سواحل مکران و بنادر جنوبی کشور زمانی معنا پیدا می‌کند که بتواند کل اقتصاد کشور را تحت‌تأثیر قرار دهد و استان‌های مرکزی مانند یزد نیز از این فرصت منتفع شوند.

وی ضمن تأکید بر لزوم توسعه زنجیره حمل‌ونقل، صنایع تبدیلی و لجستیک، خواستار سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این حوزه‌ها شد.

یزد؛ کویری پیشرو در پیوند با دریا

محمدرضا بابایی، استاندار یزد، در نشست «نقش‌آفرینی استان یزد در توسعه سواحل مکران» با اشاره به همت تاریخی مردم یزد در توسعه اقتصادی کشور گفت: یزدی‌ها همواره فراتر از مرزهای استان خود فکر کرده‌اند، مهاجرت‌های اقتصادی یزدی‌ها به نقاط مختلف ایران و حتی کشورهای دیگر، موتور محرک توسعه بسیاری از مناطق بوده است.

استاندار یزد ضمن تأکید بر اینکه ظرفیت‌های تولیدی استان در صورت اتصال به شبکه حمل‌ونقل دریایی و بنادر جنوبی می‌تواند به جهش صادرات غیرنفتی کشور کمک کند، گفت: برنامه هفتم توسعه بر افزایش سالیانه یک‌درصدی فعالیت‌های اقتصادی جوار دریا تأکید دارد و یزد می‌تواند یکی از استان‌های پیشرو در تحقق این هدف باشد.

بندر خشک پیشگامان؛ حلقه اتصال کویر و دریا

یکی از پروژه‌های کلیدی که می‌تواند نقش یزد را در اقتصاد دریا محور تقویت کند، بندر خشک پیشگامان است، این مجموعه لجستیکی که با مشارکت‌بخش خصوصی شکل‌گرفته، امکان حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای کالا را به شکل متمرکز فراهم می‌کند. به گفته کارشناسان، بهره‌برداری کامل از این بندر خشک می‌تواند زمان و هزینه حمل کالا از یزد به بنادر جنوبی و واردات کالاها از بنادر جنوبی به داخل کشور را را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد و زمینه توسعه صادرات محصولات صنعتی و کشاورزی استان یزد و تسهیل امور تجاری کشور را فراهم آورد.

محمدرضا بابایی، استاندار یزد  گفت: مجموعه بندر خشک پیشگامان با حضور ارزشمند بخش خصوصی در زمینی ۷۰۰ هکتاری ایجاد شده است و برخورداری این مجموعه از انبارها، سوله‌ها، سردخانه‌های بزرگ با ظرفیتی بالغ بر ۱۷ هزارتن و استقرار گمرک در کنار اینها فرصت خوبی را برای ایجاد یک بندر پس‌کرانه و تسریع امر واردات و صادرات ایجاد کرده است.

وی در ادامه گفت: موقعیت راهبُردی یزد و اتصال شبکه ریلی به این بندر خشک فرصت خوبی ایجاد کرده است تا کالاهای وارداتی در این محل رسوب کنند تا مراحل ترخیص آنها توسط گمرک انجام شود.

بابایی تاکید کرد: عزم دولت چهاردهم بر توسعه سهم جمهوری اسلامی ایران از اقتصاد دریا محور است و ما در استان یزد نیز با تمام قوا تلاش می‌کنیم نقش خود را در این مسئله به‌خوبی ایفا کنیم.

شکوفایی ظرفیت‌های صنعتی و دانش‌بنیان یزد با توسعه اقتصاد دریا محور

یزد در صنعت یکی از استان‌های پیشرو کشور است، وجود صنایع کاشی و سرامیک، فولاد، نساجی و معادن غنی، این استان را به یکی از قطب‌های تولید کشور تبدیل کرده است، کارشناسان معتقدند اگر این صنایع با زنجیره تأمین و صادرات دریایی گره بخورند، می‌توانند ارزآوری قابل‌توجهی برای کشور داشته باشند.

در کنار صنعت، شرکت‌های دانش‌بنیان یزد نیز می‌توانند نقش کلیدی در توسعه فناوری‌های مرتبط با لجستیک، کشاورزی هوشمند و صنایع دریا محور ایفا کنند. ایجاد مراکز نوآوری مشترک بین یزد و مناطق ساحلی می‌تواند به خلق راه‌حل‌های بومی برای چالش‌های این حوزه کمک کند.

ضعف زیرساخت‌های ریلی و تأمین مالی؛ مانع اصلی توسعه اقتصاد دریا محور

باوجود این ظرفیت‌ها، چالش‌هایی نیز بر سر راه توسعه اقتصاد دریا محور وجود دارد؛ از جمله این چالش‌ها می‌توان به ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقل ریلی، نیاز به سرمایه‌گذاری در بنادر خشک و پایانه‌های صادراتی و لزوم هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف اشاره کرد.

همچنین بخش خصوصی انتظار دارد دولت با ارائه مشوق‌های مالیاتی و تضمین‌های حمایتی، ریسک سرمایه‌گذاری در این حوزه را کاهش دهد.

ضرورت هم افزایی همه ذی نفعان برای توسعه اقتصاد دریا محور

اقتصاد دریا محور فرصتی راهبُردی برای ایران است و استان یزد می‌تواند به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی این تحول عمل کند. کشاورزی نوین، تولیدات دامی و صنعتی، و روحیه کارآفرینی مردم یزد در کنار پروژه‌هایی مانند بندر خشک پیشگامان، این استان را به نقطه‌ای کلیدی در شبکه اقتصاد ملی تبدیل کرده است.

تحقق این چشم‌انداز نیازمند همکاری مستمر دولت، بخش خصوصی، دانشگاه‌ها و مردم است تا یزد بتواند از دل کویر، پلی به دریا بزند و سهم خود را در توسعه ملی ایفا کند.