تردید‌های ترامپ در اوکراین

اخیراً صحبت‌های ضد و نقیضی از کاخ سفید مبنی بر ارسال موشک‌های «تاماهاک» به اوکراین به گوش می‌رسد. از یک‌سو، ترامپ می‌گوید که تا حدی تصمیم خود را برای ارسال تسلیحات جدید گرفته است، و از سوی دیگر، برخی منابع می‌گویند که آمریکا ذخایر و توان تولید کافی برای ارسال این موشک‌های دوربرد که می‌توانند تا عمق خاک روسیه نفوذ کنند را ندارد، زیرا منابع تاماهاک از پیش به نیروی دریایی ایالات متحده اختصاص داده شده است.

اما به هر روی می‌توان دید که ترامپ پس از عدم موفقیت در پایان دادن به این جنگ از طریق تحریم و مذاکره، به دنبال راه‌حلی عملی‌تر برای جلوگیری از پیشروی ارتش فدراسیون روسیه است؛ چه تاماهاک باشد و چه موشک‌هایی با بُرد کوتاه‌تر.

این اخبار همراه با تغییر لحن ترامپ در هفته‌های اخیر بوده است. او گفته است که اوکراین می‌تواند تمام زمین‌های اشغال‌شده خود را پس بگیرد و ارتش روسیه را «ببر کاغذی» خوانده است. اما جدا از مسئله تأمین تاماهاک، آمریکا در مسیر ارسال این موشک‌ها با مشکلات پیچیده‌تری روبه‌روست. نخست آن‌که استفاده و استقرار این موشک‌ها در اوکراین، ناچاراً نیازمند حضور مستشاران نظامی آمریکایی در میدان جنگ است؛ موضوعی که می‌تواند از یک‌سو به شکل جدی‌تری پای آمریکا را به این جنگ باز کند و از سوی دیگر، تمام تلاش‌های دو طرف برای کنترل تسلیحات و محدودسازی مخاصمه در جنگ اوکراین را عملاً بر باد دهد.

بر اساس اظهار نظر خود پوتین، این تصمیم می‌تواند جنگ را به مرحله‌ای کاملاً متفاوت سوق دهد، زیرا منابع نزدیک به اوکراین گفته‌اند که در صورت ورود تسلیحات جدید، این خود اوکراینی‌ها هستند که تصمیم می‌گیرند کجا و چگونه از آن استفاده کنند. بخشی از تعلل آمریکا نیز به همین دلیل است، زیرا کاخ سفید می‌خواهد تا حد ممکن از گسترش جدی جنگ جلوگیری کند و با اوکراین در زمینه اهداف تا حدودی به توافق برسد.

اما اوکراین این موشک‌های دوربرد را برای چه می‌خواهد؟ سه هدف مهم تا امروز برای این موشک‌ها در خاک روسیه در نظر گرفته شده است: نخست، منابع ذخیره، توزیع و تولید انرژی که می‌توانند به لطف تسلیحات جدید، اهدافی کاملاً در دسترس در سراسر خاک روسیه محسوب شوند. هدف دوم، کارخانه تسلیحاتی «یِلابوگا» در تاتارستان است؛ مجموعه‌ای که روسیه طی ماه‌های اخیر آن را گسترش داده و وظیفه تأمین و تولید پهپاد‌های شاهد-۱۳۵ را بر عهده دارد. روسیه طی ماه‌های اخیر با توسعه کارخانه یلابوگا، تولید پهپاد‌های شاهد را افزایش داده است. در سپتامبر ۲۰۲۵، میانگین حملات شبانه روسیه حدود ۱۸۷ پهپاد بود، در حالی که این رقم در ژانویه همان سال تنها ۸۳ پهپاد بود. حتی در برخی شب‌ها، روسیه بیش از ۵۰۰ پهپاد را هم‌زمان به پرواز درآورد. آسیب به این مجموعه می‌تواند برای اوکراین در صحنه نبرد بسیار سودمند باشد.

پایگاه هوایی «انگلز-۲» در منطقه ساراتوف نیز می‌تواند هدف مهم دیگری باشد؛ جایی که بمب‌افکن‌های روسی، موشک‌های کروز را علیه اوکراین شلیک می‌کنند.

تلاش‌های پوتین برای هشدار دادن به ترامپ درباره تحویل تسلیحات نشان می‌دهد که آنها از آسیب‌های احتمالی به‌خوبی آگاه‌اند و می‌دانند تسلیحات جدید می‌تواند عملاً در جنگ تغییر ایجاد کند. تلاش‌های اوکراین را نیز می‌توان ناشی از ناکامی این کشور در استفاده از موشک‌های کروز ۳۰۰۰ کیلومتری خود موسوم به FP-۵ «فلامینگو» دانست. هرچند این موشک‌ها به‌صورت انبوه تولید شده‌اند، اما هنوز در صحنه نبرد به کار نرفته‌اند.

در کنار این مسئله می‌توان اشاره کرد که برای زلنسکی، مهم‌تر از هر چیز، جلب حمایت ترامپ و کاخ سفید در جنگ است و او تلاش دارد بیش از پیش پای آنها را به جنگ دیگری باز کند.