حضرت امام خمینی رحمه الله علیه، از اقدام دانشجویان مسلمان پیرو خط امام که دست به این کار زدند؛ نه تنها حمایت صریح و قاطع نمودند، بلکه از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، به عنوان «انقلاب دوم» و بزرگتر از انقلاب اول یاد کردند.
با این حال هر از چندی، افرادی با انگیزههای متفاوت در این عمل که دارای آثار، نتایج و پیامدهای قابل توجه بود، به لحاظ درستی تردید ایجاد میکنند.
به تازگی یکی از کسانی که خود از پیشگامان حرکتهای انقلابی همراه حضرت امام خمینی قدس الله نفسه الزکیه بود، در خصوص این رویداد تاریخی اظهار نظر کرده و گفته است: «از نظر من، تصرف سفارت آمریکا به عنوان لانه جاسوسی اشتباه بزرگی بود، به نظر میرسد بسیاری از گرفتاریها از همان نقطه آغاز شد. مگر در سایر سفارتخانهها در دنیا قسمتی برای امور اطلاعاتی و جاسوسی وجود ندارد؟ آن جا را اشغال کردند و آمریکا هم در یک عمل متقابل سفارتخانه ما را گرفت و پولهای ما را بلوکه کرد. از آن زمان مجموعهای از مشکلات و واکنشها ادامه پیدا کرد که به نظر من ناشی از همان تصمیمات اولیه بود.»
پرسش اصلی آن است که آیا واقعا تسخیر لانه جاسوسی آمریکا یک اشتباه بزرگ مشکل ساز بود، یا یک کار درست انقلابی به هنگام ارزیابی میشود؟
هر چند این اقدام دانشجویان از جهات مختلف قابل بررسی است، لکن به اختصار براساس گزارههای مندرج در استدلال یاد شده برای اثبات اشتباه بودن تسخیر سفارت آمریکا، به نکاتی کوتاه اشاره میشود:
١- استدلال شده که مگر دیگر سفارتخانهها، کار اطلاعاتی و جاسوسی نمیکنند؟ گوینده این سخن میخواهد بگوید اگر به خاطر کار اطلاعاتی و جاسوسی این عمل انجام شده، اشتباه بزرگی بوده، چرا که این کار را همه سفارتخانههای همه کشورها انجام میدهند.
اما نکته مهم در اینجا، بسنده کردن گوینده آن سخنان به کار آمریکاییها، صرفا به جمعآوری اطلاعات و اقدام به جاسوسی متعارف است. لکن اسناد فراوان به دست آمده از لانه جاسوسی که تماما هم انتشار یافته، از توطئهها و مجموعهای از اقدامات آمریکاییها در ایران، برای مقابله با انقلاب اسلامی و نظام نوپای جمهوری اسلامی حکایت میکند. سفارتخانه آمریکا در تهران، وقتی تبدیل میشود به کانون طراحی برای کودتا، ترور، بمبگذاری، ایجاد ناآرامی و تجهیز گروهگهای قومی در کردستان، سیستان و بلوچستان، خوزستان و دیگر مناطق قومیتی برای راهاندازی حرکتهای تجزیهطلبانه، این محل دیگر سفارتخانه برای کارهای دیپلماتیک نیست؛ بنابراین اقدام دانشجویان، یک اقدام مقابله به هنگام با توطئهها و خرابکاریهایی بود که اگر انجام نمیشد، چه بسا انقلاب اسلامی و کشور و ملت ایران در همان سالهای اول یا شکست میخوردند و یا با مشکلات بسیار فراوان جبرانناپذیری مواجه میشدند. با توجه به اسناد به دست آمده از لانه جاسوسی، با تسخیر این مرکز توطئه، بسیاری از نقشههای آمریکاییها افشا و خنثی شد و افشای این نقشهها، ملت ایران را برای حفظ انقلاب اسلامی و پاسداری از دستاوردهای انقلاب، هوشیارتر نمود. با صراحت میتوان گفت تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، یکی از عوامل تضمینکننده بقا و تداوم انقلاب اسلامی است. حضرت امام خمینی با چنین نگاهی، هم از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا حمایت کردند و هم از این اقدام با عنوان انقلاب دوم یاد نمودند. انقلاب دومی که بقای انقلاب اول را تضمین نمود و ریشههای استکبار و استعمار و آمریکا را در ایران سوزاند.
٢- در سخنان مورد اشاره، از تسخیر سفارت آمریکا، به عنوان سرآغاز دشمنیهای آمریکا و ایجاد مشکلات برای کشور و مردم یاد شده است. بسیار تعجببرانگیز است که فردی با چنین سابقهای، سابقه دشمنی آمریکاییها با کشور و ملت ایران را فراموش کرده باشد. اساسا یکی از دلایل اصلی نهضت امام که به انقلاب اسلامی منتهی شد، دشمنیهای آمریکا با کشور و ملت ایران بود. دشمنیهایی که از طریق یک نظام سیاسی فاسد، دیکتاتور، وابسته و دستنشانده انجام میگرفت. آیا داستان کودتای ٢٨ مرداد را فراموش کردهایم. آیا اشغال ایران در دو جنگ جهانی را از یاد بردهایم. آیا از قرادادهای تحمیلی از سوی غربیها و لایحه کاپیتولاسیون بیخبریم؛ و آیا از مفاد کنفرانس گوادلوپ فرانسه در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی اطلاع نداریم؟
در کنفرانس گوادلوپ فرانسه، سران چهار کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان، در خصوص انقلاب اسلامی به این جمعبندی رسیدند که، چون جلوی پیروزی انقلاب در ایران را نمیتوان گرفت، باید نظام سیاسی نوپای بعد از انقلاب در ایران را، با بحرانسازی از پای درآورد و ساقط نمود و مجدد بر ایران مسلط شد.
آری سفارتخانه آمریکا در تهران مجری تصمیمات سران چهار کشور یاد شده در کنفرانس گوادلوپ فرانسه بود. تصمیمهایی که اگر اجرا میشد، امروز خبری از استقلال و عزت ملی و حاکمیت ملی نبود؛ بنابراین تسخیر لانه جاسوسی نه تنها اشتباه نبود، بلکه یک اقدام انقلابی لازم برای حفظ مردمیترین انقلاب عصر حاضر بود. انقلابی که ملت ایران را در مسیر پیشرفت، شکوفایی و ساخت تمدن اسلامی به حرکت در آورده است. امروز ملت ایران در پرتو چنین انقلابی، به یک ملت الهامبخش تبدیل شده است. امروز گفتمان انقلاب اسلامی، به یک گفتمان جهانی تبدیل شده است. برای فهم این موضوع، تامل و شناخت در مقاومت در منطقه، چرایی این حجم جنایت در غزه، همراه شدن جهانیان با آرمان فلسطین و ایده نابودی رژیم صهیونیستی کفایت میکند. این مهم بخشی از دستاوردهای انقلاب اسلامی است.