نشریه اخبار و تحلیل ها ۳۰ آذر ۱۴۰۴

 دانلودpdf

دانلودword

▼ حرف روز  

 ضرورت نقد و نگاه منصفانه به عملکرد دولت

بی‌تردید عملکرد دولت دکتر پزشکیان در روزهای اخیر، چه در اتخاذ برخی مواضع و چه در رفتارهای حاشیه‌ای برخی منسوبین وی، خالی از اشکال نبوده است. بخشی از این انتقادها به اظهاراتی بازمی‌گردد که می‌توانست دقیق‌تر و سنجیده‌تر بیان شود؛ اظهاراتی که در برخی مقاطع، به‌جای تأکید بر قدرت داخلی و توانمندی‌های نظامی کشور، نشانه‌هایی از موضع ضعف و تقلیل ظرفیت‌های ملی را منتقل می‌کرد. در کنار این مسئله، برخی اقدامات منسوب به اطرافیان رئیس‌جمهور نیز دور از انتظار بود؛ از جمله انتشار تصاویر حضور دختر و داماد رئیس‌جمهور در مراکز تجاری قرقیزستان در حاشیه سفر کاری اخیر، که موجی از انتقادات را در رسانه‌ها و محافل عمومی برانگیخت. طبعا در این سفر کاری؛ مسئله صرفِ همراهی چند نفر در یک پرواز یا اقامت در یک هتل نیست، بلکه معنا و بار نمادینی است که چنین حضوری در ذهن جامعه ایجاد می‌کند؛ موضوعی که در شرایط فشار معیشتی، انتظار می‌رفت با حساسیت بیشتری مدیریت شود.با این حال، فروکاستن عملکرد دولت به این حواشی و نادیده‌گرفتن پایگاه سیاسی و شرایط پیچیده‌ای که دولت چهاردهم در آن فعالیت خود را آغاز کرده، تحلیلی منصفانه به‌نظر نمی‌رسد. باید پذیرفت که حامیان اصلی پیروزی دولت پزشکیان، جریان اصلاحات بوده‌اند؛ جریانی که از همان ابتدای شکل‌گیری کابینه، محور اصلی مطالبات خود را بر اتخاذ رویکردهای ساختارشکنانه و پیگیری مذاکره فوری و یک‌سویه برای رفع تحریم‌ها ـ به‌ویژه در ماه‌های اخیر ـ قرار داده است. با این حال، برخلاف برخی انتظارات اولیه، دولت چهاردهم نه تنها در عمل دولتی ساختارشکن ظاهر نشده بلکه در موارد متعدد به‌طور صریح و قاطع در برابر فشارهای حامیان تندروی خود ایستادگی کرده است. این رویکرد به‌طور مشخص در دیدار اخیر برخی فعالان سیاسی اصلاح ‌طلب با رئیس‌جمهور خود را نشان داد. مسعود پزشکیان در نشست اخیر با نمایندگان احزاب و گروه‌های سیاسی، در پاسخ به پرسشی که عملاً ناظر به مطالبه مذاکره بی‌قیدوشرط بود، موضع دولت را صریح‌تر از گذشته بیان کرد و نشان داد حاضر نیست در این مسیر از خطوط قرمز عبور کند. رئیس‌جمهور در این نشست تأکید کرد که برای پیشبرد مذاکرات، به کسی باج نخواهد داد.این موضع‌گیری، تنها متوجه طرف‌های خارجی نبود، بلکه پیام روشنی نیز برای برخی منتقدان داخلی داشت که همچنان بر مذاکره به هر قیمت تأکید می‌کنند. پزشکیان با اشاره به تجربه گفت‌وگوهای پیشین و بدعهدی طرف مقابل گفت:«ما با امريكا مذاكره كرديم و آماده توافق بوديم، اما آنها توافق را با جنگ بر هم زدند. اكنون نيز براي ادامه مذاكره شرايطي تحقيرآميز مطرح مي‌كنند كه بنده حاضر به پذيرش آن نيستم؛ زير بار ذلت نمي‌رويم و ايراني ضعيف و تكه‌پاره را نمي‌پذيريم... بر اعتقادم ايستاده‌ام و ايران را با عزت و سربلندي مي‌خواهم و براي حفظ اين جايگاه به كسي باج نمي‌دهم.» در نهایت باید گفت طرح این مبحث به‌معنای نادیده‌گرفتن ضعف‌ها یا چشم‌بستن بر برخی خطاهای دولت نیست و نقد منصفانه همچنان یک ضرورت است. اما در شرایطی که کشور زیر فشار و تهدید قرار دارد و دشمن مترصد کوچک‌ترین نشانه اختلاف است، نحوه بیان نقد، بسیار اهمیت پیدا می‌کند. چه‌بسا نقدی، حتی با نیت خیر، نه‌تنها ضرورتی نداشته باشد، بلکه خود به عاملی هزینه‌زا تبدیل شود.(مجتبی پاشایی)

▼ گزارش روز 

خارج از چارچوب و ضد وفاق!

در جلسه نشست فعالان سیاسی و اجتماعی خراسان جنوبی با حضور رئیس‌جمهور، محمدرضا آقاابراهیمی، رئیس سابق جبهه اصلاحات استان، با لحنی تند و توهین‌آمیز، دولت شهید آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی را «ویرانگر و ضدایرانی» خواند و به نفوذ برخی عوامل دولت‌های گذشته در حوزه‌های اقتصادی انتقاد کرد. این اظهارات، که در فضای رسمی و در حضور مقام عالی کشور مطرح شد، با واکنش گسترده افکار عمومی و رسانه‌ها همراه شد.بازتاب این سخنان در شبکه‌های اجتماعی، موجی از انتقاد و اعتراض را در پی داشت. کاربران فضای مجازی با انتشار پست‌هایی، عباراتی همچون «آن مرد رفته» و «دولت ویرانگر و ضدایرانی» را مستقیماً ناظر به دولت شهید رئیسی دانسته و آن را توهینی به جایگاه رئیس‌جمهور شهید تعبیر کردند. رسانه‌های محلی و ملی نیز با پوشش این خبر، تأکید کردند که این نوع اظهارات، نه تنها در چارچوب نقد سیاسی نبوده بلکه برخورداری از اخلاق حرفه‌ای و احترام به جایگاه رسمی دولت را نیز نادیده گرفته است.

این اتفاق، برای نخستین‌بار نبوده و پیش‌تر، معصومه ابتکار، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و معاون رئیس‌جمهور در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی و حسن روحانی، پس از سانحه سقوط بالگرد رئیس‌جمهور، اظهاراتی جنجالی و سخیف مطرح کرده بود که با واکنش عمومی مواجه شد. معصومه ابتکار در آن ایام حادثه سقوط بالگرد رئیس‌جمهور و فقدان او را باعث «نجات» از «انسداد سیاسی» دانسته بود. او همچنین تلویحاً آه و ناله اغتشاشگران را باعث این اتفاق توصیف کرده بود به گونه‌ای که نوشته بود: «حادثه سقوط هلی کوپتر، ایران را از انسداد سیاسی بعد از فوت مهسا امینی که گرفتارش بودیم، نجات داد.»

واکنش‌ها به سخنان آقاابراهیمی، علاوه بر فضای مجازی، در سطح رسمی نیز نمود پیدا کرد. محمد مخبر، دستیار و مشاور رهبر معظم انقلاب، در پستی در شبکه اجتماعی به اهمیت پاسداشت حرمت رئیس‌جمهور شهید و خادمان ملت اشاره کرد و نوشت: «بی‌تفاوتی در برابر جسارت به رئیس‌جمهور شهید، که منش، اخلاق و عملکرد ایشان مورد تأیید مقام معظم رهبری بوده، با اصول وفاق، عدالت و اخلاق سازگار نیست و می‌تواند اعتماد عمومی را آسیب‌پذیر سازد.» وی تأکید کرد که صیانت از حرمت خادمان ملت، فراتر از دفاع از یک فرد یا دوره خاص است و پاسداری از شأن جمهوری اسلامی و سلامت فضای سیاسی کشور را شامل می‌شود.فارغ از توضیحات و عذرخواهی دیرهنگام محمدرضا آقاابراهیمی، تحلیلگران سیاسی تأکید کرده‌اند که ادبیات استفاده‌شده در جلسه رسمی، خارج از چارچوب نقد سازنده بوده و بیش از هر چیز نمایانگر رویکردی است که میراث عملکرد گذشته خود را نادیده گرفته و امروز در جایگاه مطالبه‌گر ظاهر شده است.

کارشناسان می‌گویند، تعبیر «دولت ویرانگر و ضدایرانی» نسبت به دولتی که با رأی ملت و تأیید نظام انتخاب شده و بارها مورد تمجید رهبر معظم انقلاب قرار گرفته، مصداق تحریف واقعیت و جسارت به شعور عمومی است. کارنامه شهید آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، از یک سو بر اساس گزارش‌های رسمی و مستندات منتشرشده، مورد تأیید و ستایش رهبر معظم انقلاب قرار گرفته و به عنوان نمونه‌ای از خدمتگزاری در سطح ملی شناخته می‌شود و از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران اقتصادی از جمله برخی تحلیل گران اصلاح طلب هم نمره قبولی می گیرد. (حسن نوروزی)

▼ خبر ویژه

موساد و خانواده طالبانی؛ شبکه نفوذ در عراق!

منابع عراقی نفوذ موساد در سلیمانیه و اقلیم کردستان عراق را فاش کردند و به نقش همسر یهودی قباد طالبانی، فرزند جلال طالبانی، اشاره کردند. بر اساس گزارش‌ها، «شری گراهام» که مسئول پرونده عراق در وزارت خارجه آمریکا بود، پیش از سقوط رژیم صدام حسین با قباد ارتباط گرفت و پس از ازدواج با او، تحت هدایت موساد به اربیل بازگشت.منابع آگاه می‌گویند: «شری با تأسیس چندین سازمان مردم‌نهاد حقوق بشر و بشردوستانه، روی استراتژی عادی‌سازی روابط عراق با اسرائیل کار کرد.» گفته می‌شود قباد با حمایت پنهان موساد و آیپک توانست معاون نخست‌وزیر اقلیم کردستان شود.این گزارش همچنین از اختلافات داخلی میان فرزندان جلال طالبانی خبر داد و افزود: «موساد با کمک خانواده بارزانی، به‌ویژه نچیروان بارزانی، قصد دارد بافل را برکنار و قباد را جایگزین او کند.»