نشریه اخبار و تحلیل ها ۲۶ آذر ۱۴۰۴

دانلودpdf

دانلودword

▼ حرف روز

شایق الی‌الله یا تارک؟

در این دنیای پرزرق‌وبرق امروزی که انسان‌ها مدام دچار آن هستند و علقه‌های مختلف مادی و معنوی برای بهره‌مندی حداکثری از این دنیا وجود دارد، چگونه است که برخی انسان‌ها پا بر نفسانیات خود گذاشته و شوق لقاءالله را انتخاب می‌کنند؟ این پرسش اساسی از این منظر اهمیت دارد که این انسان‌ها ملتی را تشکیل داده‌اند که در تلاطم سخت‌ترین طوفان‌ها و بحران‌ها هم استوار و مردانه ایستاده‌اند و شقی‌ترین انسان‌ها و دشمنانشان را ناامید و مأیوس ساخته‌اند.

موضوعی که حکیم فرزانه انقلاب اسلامی در روز گذشته و در دیدار با دست‌اندرکاران کنگره شهدای استان البرز به آن اشاره کرده و آن را طرح کرده‌اند و پاسخ آن را نیز این‌گونه بیان کرده‌اند: «ما وقتی که بررسی می‌کنیم شهدای جنگ تحمیلی را، شهدای این جنگ اخیر را، عمده شهدای این جنگ‌ها را وقتی نگاه می‌کنیم، [می‌بینیم] انگیزه‌هایی در این‌ها وجود داشته که آن انگیزه‌ها این‌ها را به میدان خطر کشانده و احیاناً جان آن‌ها را گرفته؛ دیگران زیادی هم بودند که همین انگیزه‌ها را داشتند، بحمدالله با عافیت و سلامت برگشتند؛ این انگیزه‌ها چیست؟ اگر این کار بزرگ را، این حرکت عظیم را، صرفاً به یک احساسات تقلیل بدهیم، ظلم کرده‌ایم؛ بگوییم سخنرانی کردند، احساسات این بچّه‌ها تحریک شد و راه افتادند رفتند؛ این واقعاً ظلم به این حادثه است، ظلم به این اشخاص است؛ این [جور] نیست. چیزهای دیگری وجود دارد. یکی [از این انگیزه‌ها] «شوق به لقاءالله» است. ما در بین این جوان‌ها می‌شناسیم، می‌یابیم کسانی را که به معنای واقعی کلمه شایقِ الی‌الله بودند. این مسئله شوق، شوق الی‌الله را در جوان‌ها باید به وجود آورد. این مسئله «احساس تکلیف دینی» که این یک تکلیف است و به او گفته شده و باید انجام بدهد؛ مثل نماز؛ باید این اتّفاق بیفتد، انجام بگیرد. مسئله «حسّ مقابله با دشمن»؛ این احساس مهمّی است. وقتی که جوان به درک و شعور جوانی خودش می‌رسد ــ در آن حد که از نوجوانی و از بچّگی خارج می‌شود ــ احساس می‌کند که یک تکلیفی در قبال کشور دارد که باید آن را انجام بدهد و کسانی هستند مترصّدند که خانه او را، کشور او را، و داشته‌های فرهنگی و مدنی و میراث‌های ماندگار او را از او بستانند؛ در مقابل این‌ها می‌خواهد بایستد؛ این یک حسّی است در انسان؛ و از این قبیل. شاید ده انگیزه مهم را انسان پشت سر هم بتواند برای این حرکت این جوان‌ها بشمرد. جوان‌های امروز ما، به نظر من، جوان‌های بسیار خوبی هستند. برنامه ما باید این باشد که این ارزش‌هایی که این شهادت‌ها را آفرید، بتوانیم تبیین کنیم و به نسل بعدی منتقل کنیم.»(رامین نصیری)

▼ گزارش روز 

ابتکار کرملین در میدان تحریم

در سال‌های اخیر، رقابت اقتصادی و سیاسی میان روسیه و اتحادیه اروپا در زمینه انرژی و پول‌های بلوکه‌شده رنگ‌وبوی جدیدی به خود گرفته است. پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین، اتحادیه اروپا تحریم‌های مالی گسترده‌ای علیه مسکو وضع کرد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، مسدودسازی دسترسی روسیه به بخش عمده‌ای از ذخایر ارزی و دارایی‌های بانک مرکزی این کشور بوده است. در جدیدترین تصمیمات، اروپا حدود ۲۱۰ میلیارد یورو از دارایی‌های روسیه را به‌طور نامحدود بلوکه کرده است؛ اقدامی که به این اتحادیه امکان می‌دهد از این منابع برای تقویت توان مالی اوکراین و حمایت از برنامه‌های بازسازی این کشور استفاده کند. علاوه بر این، بخشی از سود حاصل از دارایی‌های مسدودشده در سال ۲۰۲۵، بیش از ۱.۶ میلیارد یورو به کیف منتقل شده که نقش مؤثری در تقویت مالی دولت اوکراین داشته است.

در واکنش به این تحریم‌ها و محدودیت‌ها، روسیه ترکیبی از اقدامات حقوقی و راهبردی را در دستور کار قرار داده است. بانک مرکزی روسیه علیه مؤسسه بلژیکی «اوروکلیر» شکایتی ثبت کرده و جبران خسارت بزرگی را درخواست کرده است. همچنین یکی دیگر از مهم‌ترین جنبه‌های سیاست روسیه در پاسخ به تحریم‌های غرب، چرخش به سمت شرق و تقویت روابط با کشورهای آسیایی، به‌ویژه چین و هند است. این رویکرد که به «چرخش سیاست انرژی به شرق» معروف است، با هدف کاهش وابستگی به بازارهای غربی طراحی شده و در سال‌های اخیر به یکی از محورهای اصلی سیاست خارجی و اقتصادی روسیه تبدیل شده است؛ به‌طوری که همکاری‌های انرژی با آسیا به رشد چشمگیری دست یافته و بخش قابل توجهی از صادرات نفت و گاز روسیه به این سمت متمایل شده است.

در همین حال، نیاز اروپا به منابع انرژی روسیه همچنان پابرجاست. با اینکه بسیاری از اروپایی‌ها تلاش کرده‌اند وابستگی خود را به انرژی روسیه کاهش دهند، اما واقعیت این است که بخش قابل توجهی از نفت و گاز مصرفی اروپا همچنان از منابع روسیه تأمین می‌شود. حتی با وجود تحریم‌ها و موانع سیاسی، اروپا در تأمین انرژی با چالش‌هایی جدی مواجه است و نمی‌تواند به‌سرعت جایگزین کامل برای این منابع پیدا کند. در عین حال، روسیه با کنترل منابع نفت و گاز و داشتن مسیرهای صادراتی گسترده، از این وضعیت بهره برده و می‌تواند اروپا را در حوزه انرژی تحت فشار قرار دهد.

علاوه بر این، مسکو به دنبال توسعه زیرساخت‌های انرژی با شرکای شرقی است؛ از پروژه‌های گازی با چین گرفته تا همکاری با کشورهای منطقه غرب آسیا برای ایجاد مسیرهای جدید صادرات سوخت که از جمله طرح‌های نوین روسیه در راستای کاهش اثر تحریم‌های غرب هستند. این تلاش‌ها نشان‌دهنده آن است که روسیه نه‌تنها می‌خواهد فشار تحریم‌ها را بکاهد، بلکه قصد دارد جایگاه خود در بازار جهانی انرژی را بازتعریف و تقویت کند. گفتنی است که در شرایط فعلی، بخش قابل توجهی از رشد صادرات انرژی روسیه به سمت شرق و بازارهای نوظهور معطوف شده است که می‌تواند به کاهش اثرات مسدودسازی دارایی‌ها کمک کند و تنوع‌بخشی به درآمدهای ارزی این کشور را افزایش دهد.(مهدی نیک بین)

▼ خبر ویژه

 دیپلماسی سایه‌ای که منطقه را می‌چرخاند!

گزارش میدل ایست مانیتور کشورمان را به‌عنوان یک قدرت نامرئی و کارآمد در منطقه معرفی می‌کند که از طریق آنچه «دیپلماسی سایه» نامیده می‌شود، معادلات منطقه‌ای را شکل می‌دهد. این رسانه نوشت: «قدرت واقعی ایران نه در تقابل‌های آشکار نظامی، بلکه در شبکه‌ای نامرئی از کنش سیاسی، امنیتی و نیابتی نهفته است که به تهران امکان می‌دهد بدون حضور مستقیم در میدان یا پای میز مذاکره، معادلات منطقه‌ای را به نفع خود تغییر دهد.» ویلیام برنز، رئیس پیشین سیا، نیز گفت: «رهبری ایران به فعالیت در زیر آستانه جنگ آشکار اطمینان پیدا کرده است.»دیپلماسی سایه ایران در شبکه نیروهای نیابتی منطقه‌ای به‌وضوح نمایان می‌شود؛ به گفته ری تکیه، کارشناس شورای روابط خارجی آمریکا: «ایران از این حملات حمایت می‌کند، اما اثر انگشت خود را پای آن‌ها نمی‌گذارد. این راهبردی مبهم و بسیار مؤثر است.»این گزارش می‌افزاید: «ایران با بهره‌برداری از فرصت ها، اعمال نفوذ از طریق روایت‌ها و استفاده از ابهام، بدون حضور مستقیم، نقش تعیین‌کننده‌ای در منطقه ایفا می‌کند و نامرئی‌بودن همچنان مزیت پایدار تهران است.»