ضرورت نقد و نگاه منصفانه به عملکرد دولت

بی‌تردید عملکرد دولت دکتر پزشکیان در روزهای اخیر، چه در اتخاذ برخی مواضع و چه در رفتارهای حاشیه‌ای برخی منسوبین وی، خالی از اشکال نبوده است. بخشی از این انتقادها به اظهاراتی بازمی‌گردد که می‌توانست دقیق‌تر و سنجیده‌تر بیان شود؛ اظهاراتی که در برخی مقاطع، به‌جای تأکید بر قدرت داخلی و توانمندی‌های نظامی کشور، نشانه‌هایی از موضع ضعف و تقلیل ظرفیت‌های ملی را منتقل می‌کرد. در کنار این مسئله، برخی اقدامات منسوب به اطرافیان رئیس‌جمهور نیز دور از انتظار بود؛ از جمله انتشار تصاویر حضور دختر و داماد رئیس‌جمهور در مراکز تجاری قرقیزستان در حاشیه سفر کاری اخیر، که موجی از انتقادات را در رسانه‌ها و محافل عمومی برانگیخت. طبعا در این سفر کاری؛ مسئله صرفِ همراهی چند نفر در یک پرواز یا اقامت در یک هتل نیست، بلکه معنا و بار نمادینی است که چنین حضوری در ذهن جامعه ایجاد می‌کند؛ موضوعی که در شرایط فشار معیشتی، انتظار می‌رفت با حساسیت بیشتری مدیریت شود.

با این حال، فروکاستن عملکرد دولت به این حواشی و نادیده‌گرفتن پایگاه سیاسی و شرایط پیچیده‌ای که دولت چهاردهم در آن فعالیت خود را آغاز کرده، تحلیلی منصفانه به‌نظر نمی‌رسد. باید پذیرفت که حامیان اصلی پیروزی دولت پزشکیان، جریان اصلاحات بوده‌اند؛ جریانی که از همان ابتدای شکل‌گیری کابینه، محور اصلی مطالبات خود را بر اتخاذ رویکردهای ساختارشکنانه و پیگیری مذاکره فوری و یک‌سویه برای رفع تحریم‌ها ـ به‌ویژه در ماه‌های اخیر ـ قرار داده است. با این حال، برخلاف برخی انتظارات اولیه، دولت چهاردهم نه تنها در عمل دولتی ساختارشکن ظاهر نشده بلکه در موارد متعدد به‌طور صریح و قاطع در برابر فشارهای حامیان تندروی خود ایستادگی کرده است. 

این رویکرد به‌طور مشخص در دیدار اخیر برخی فعالان سیاسی اصلاح ‌طلب با رئیس‌جمهور خود را نشان داد. مسعود پزشکیان در نشست اخیر با نمایندگان احزاب و گروه‌های سیاسی، در پاسخ به پرسشی که عملاً ناظر به مطالبه مذاکره بی‌قیدوشرط بود، موضع دولت را صریح‌تر از گذشته بیان کرد و نشان داد حاضر نیست در این مسیر از خطوط قرمز عبور کند. رئیس‌جمهور در این نشست تأکید کرد که برای پیشبرد مذاکرات، به کسی باج نخواهد داد.

این موضع‌گیری، تنها متوجه طرف‌های خارجی نبود، بلکه پیام روشنی نیز برای برخی منتقدان داخلی داشت که همچنان بر مذاکره به هر قیمت تأکید می‌کنند. پزشکیان با اشاره به تجربه گفت‌وگوهای پیشین و بدعهدی طرف مقابل گفت:
«ما با امريكا مذاكره كرديم و آماده توافق بوديم، اما آنها توافق را با جنگ بر هم زدند. اكنون نيز براي ادامه مذاكره شرايطي تحقيرآميز مطرح مي‌كنند كه بنده حاضر به پذيرش آن نيستم؛ زير بار ذلت نمي‌رويم و ايراني ضعيف و تكه‌پاره را نمي‌پذيريم... بر اعتقادم ايستاده‌ام و ايران را با عزت و سربلندي مي‌خواهم و براي حفظ اين جايگاه به كسي باج نمي‌دهم.» 

در نهایت باید گفت طرح این مبحث به‌معنای نادیده‌گرفتن ضعف‌ها یا چشم‌بستن بر برخی خطاهای دولت نیست و نقد منصفانه همچنان یک ضرورت است. اما در شرایطی که کشور زیر فشار و تهدید قرار دارد و دشمن مترصد کوچک‌ترین نشانه اختلاف است، نحوه بیان نقد، بسیار اهمیت پیدا می‌کند. چه‌بسا نقدی، حتی با نیت خیر، نه‌تنها ضرورتی نداشته باشد، بلکه خود به عاملی هزینه‌زا تبدیل شود.