در حالی که موضوع صدور حکم دیوان عالی آمریکا علیه ایران مبنی بر برداشت از دو میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران بحث و جنجال‌های زیادی را برانگیخته است، مقایسه رقم پول آزاد شده از سوی آمریکا در چارچوب برجام با آنچه که اکنون به این صورت از ایران گرفته می‌شود، نشان از رویکرد دوگانه آمریکا در قضیه برجام و ارتباط با ایران دارد.
چهارشنبه هفته گذشته دیوان عالی آمریکا حکم پرداخت حدود 2 میلیارد دلار از محل دارایی‌های مسدود شده ایران به خانواده‌های کشته شدگان بمب‌گذاری سال 1983 را تأیید کرد. دادگاه فدرال آمریکا در سال 2007 در حکمی خواستار پرداخت مبلغ 2/65 میلیارد دلار به خانواده‌های کشته شدگان انفجار سال 1983 بیروت و چند انفجار دیگر شده بود.
حکم مذکور در سال 2014 تأیید و قرار شد به بهانه پرداخت غرامت، نزدیک به 2 میلیارد دلار از محل مبالغ بلوکه‌شده بانک مرکزی ایران برداشت شود. این مبلغ در حال حاضر در حسابی در سیتی بانک نیویورک نگهداری می‌شود. بانک مرکزی، سپس با استناد به قراردادی بین ایران و آمریکا در سال 1955 که به موجب آن واشنگتن از برداشت از این حساب منع شده، درخواست تجدید نظر در حکم صادر شده را کرد. با این حال، حکم مذکور، روز چهارشنبه تأیید شد.
این تصمیم آمریکایی‌ها در حالی گرفته شده که رئیس جمهوری هفته گذشته در جمع مردم سمنان گفته بود «امروز زنجیرهای تحریم را گسسته‌ایم و رابطه خوبی بین بانک‌های ایرانی و جهان برقرار است و گشایش‌ها یکی پس از دیگری انجام می‌شود.» روحانی همچنین خاطرنشان کرده بود: «امروز تنها سه ماه از برجام گذشته اما برخی فکر می‌کنند 30 سال از زمان تصویب برجام سپری شده است و در همین مدت کوتاه نیز شاهد گشایش‌های فراوانی بودیم.»
گفتنی است رئیس دولت یازدهم روز چهارشنبه در هیئت دولت نیز بیان داشته بود؛ «فضای برجام را باید قدر بدانیم و شكرگزار نعمت‌های الهی باشیم و از آن بیشترین استفاده را بكنیم. اما متاسفانه عده‌ای كفران نعمت می‌كنند.»
اظهارات رئیس‌جمهور درباره گشایش‌های پسابرجامی و نعمت الهی بودن برجام در حالی مطرح می‌شود که دیوان عالی آمریکا حکم پرداخت حدود 2 میلیارد دلار از محل دارایی‌های مسدود شده ایران به خانواده‌های کشته شدگان بمب‌گذاری سال 1983 را تأیید کرد.
ایران رای دیوان عالی آمریكا را به رسمیت نمی‌شناسد
به گزارش ایرنا، محمد جواد ظریف روز پنجشنبه در پایان نشست ویژه مجمع عمومی سازمان ملل در رابطه با تغییرات اقلیمی پیرامون رای دیوان عالی آمریكا نیز تصریح کرد: ما همان طور كه گفتیم رای این دادگاه را به رسمیت نمی‌شناسیم و دولت آمریكا بخوبی از این موضوع اطلاع دارد. وی افزود: آمریكا این را هم به خوبی می‌داند كه هر اقدامی در رابطه با اموال ایران انجام بدهد در آینده این كشور را در مقام پاسخ گویی قرار خواهد داد و باید این اموال را به ایران برگرداند.
حكم دیوان عالی آمریكا گواه تداوم نفوذ محافل صهیونیستی در دولت آمریكا است
لازم به ذکر است که حسین جابری انصاری سخنگوی وزارت خارجه كه به همراه وزیر خارجه ایران در نیویورك بسر می‌برد، روز پنجشنبه با صدور بیانیه‌ای حكم صادره از سوی دیوان عالی آمریكا علیه ایران را بشدت محكوم كرد و آن را مغایر با اصول و مبانی اولیه حقوق بین‌الملل دانست.
وی در این بیانیه گفته است كه صدور چنین حكمی از سوی دیوان عالی كشور آمریكا به منزله به سخره گرفتن عدالت و قانون است و هیچ‌گونه حقی را برای اتباع كشور ایجاد نخواهد كرد.
جابری انصاری با تصریح این كه چنین حكمی دستبرد به اموال جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود، اضافه كرده است كه طبعا مسئولیت جبران خسارات و پرداخت غرامت‌های تحمیل شده این حكم بر ایران بر عهده دولت آمریكا خواهد بود.
سخنگوی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران افزوده است كه علاوه بر همه این‌ها این حكم نشان‌دهنده تداوم تاثیرپذیری دولت آمریكا از محافل صهیونیستی و استمرار اقدامات خصمانه این دولت علیه ایران بوده و تنها به افزایش بی‌اعتمادی شدید دولت و مردم ایران نسبت به سیاست‌های خصمانه آمریكا منجر خواهد شد.
همچنین حمید قنبری، مدیر اداره بررسی‌های حقوقی بانک مرکزی نیز در واکنش به حکم ۲ میلیارد دلاری دیوان عالی آمریکا علیه ایران گفت: «آمریکا با این حکم، یکی از مهمترین اصول حقوق بین الملل را نادیده گرفت و همچنین نمی‌توان آن را در راستای روح حاکم بر برجام دانست».
اما نگاهی به رقم حکم صادر شده علیه ایران و مقایسه آن با مبلغی که گفته می‌شود تاکنون براساس توافق هسته‌ای (برجام) در اختیار ایران قرار گرفته، نشان می‌دهد که این اقدام، عملاً با هدف بی‌اثر کردن برجام و از بین بردن منافع ایران از این محل صورت گرفته در صورت اجرا، می‌توان گفت که در دستیابی به این هدف موفق نیز بوده است.
در این زمینه باید اشاره کرد که تاکنون، رقم‌های مختلف و بعضاً متناقضی درباره مجموع دارایی‌های بلوکه شده ایران در آمریکا و آنچه که تاکنون آزاد شده، ذکر شده است. اما اگر مبنا را صحبت خود آمریکایی‌ها بگذاریم، جان کری، وزیر خارجه آمریکا، اخیراً در نشست لابی یهودی «جی استریت» در واشنگتن گفت مبلغ دارایی‌های مسدود شده ایران 55 میلیارد دلار بود که از زمان اجرای برجام در ماه ژانویه، تاکنون ایران تنها 3 میلیارد دلار از این مبلغ را دریافت کرده است.
در مقابل، اگر مواضع طرف ایرانی را ملاک قرار دهیم، باز هم به نتیجه مشابهی می‌رسیم؛ زیرا همین چند روز پیش، ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی ایران، در جریان حضور خود در آمریکا و در مصاحبه‌ای با شبکه خبری «بلومبرگ» گفت برجام، تاکنون «تقریباً هیچ» دستاورد اقتصادی برای ایران نداشته است.
به این ترتیب، به ساده‌ترین بیان ممکن، می‌توان گفت که آمریکا در ازای آزاد کردن مبلغی از دارایی‌های ایران که در بهترین برآورد، تاکنون 3 میلیارد دلار ذکر شده، حکم به برداشت از 2 میلیارد دلار آن را داده و در واقع، تلاش دارد عملاً امکان هرگونه کسب منفعت اقتصادی از سوی ایران را از میان ببرد.
به عبارت دیگر، نه تنها آن گونه که حمید قنبری گفته، این اقدام در راستای روح حاکم بر برجام نیست، بلکه فراتر از آن، اقدامی است که اساساً با هدف بی‌اثر کردن برجام انجام گرفته و به معنای پایبند نبودن آمریکا به عمل به مواردی است که در چارچوب توافق هسته‌ای وعده آن را داده و به آن متعهد شده است.
http://kayhan.ir/fa/news/73026
ش.د9500731