در ماه‌های گذشته، رژیم صهیونیستی در چندین جبهه به عملیات‌های تروریستی و خرابکارانه‌ای علیه کشورمان و دیگر اعضای جبهه مقاومت دست زده است. از جمله این اقدامات می‌توان به ترور «شهید اسماعیل هنیه» در جریان سفرش به تهران و ترور فرماندهان «یگان رضوان» در بیروت و ماجرای انفجار پیجو‌ها اشاره کرد. این نوع عملیات‌های اطلاعاتی ـ نظامی پیچیده در ادبیات نظامی جهان «حمله جراحی» یا «Surgical Strike» و زیرگونه‌ای از «عملیات‌های ویژه» یا «Special Operations» به شمار میآیند. این نام‌گذاری به دلیل نیازمندی‌های بسیار دقیق در طراحی و اجرای این نوع عملیات‌هاست؛ دقتی که تنها به دلیل بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و دسترسی به اطلاعات جامع و دقیق از هدف ممکن می‌شود. عملیات‌های جراحی یا به‌گونه واضح‌تر عملیات‌های ویژه نقطه‌زنی، نوعی عملیات نظامی ـ اطلاعاتی هستند که با هدف وارد کردن ضربه یا انهدام اهداف خاص و پیشگیری از خسارت‌های جانبی یا کنترل نشده طراحی می‌شوند. این نوع عملیات‌ها که عمدتاً در چارچوب جنگ‌های ترکیبی یا «Hybrid Warfare» انجام می‌گیرند، در سال‌های اخیر مورد توجه قدرت‌های جهانی، به ویژه ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار گرفته‌اند.
بازدارندگی مضاعف
باتوجه به تهدیدات روزافزون علیه منابع و منافع انقلاب اسلامی و جبهه مقاومت، نیاز به تقویت توان دفاعی و راهبردی کشور در برابر این تهدیدات بیشتر از هر زمان دیگری احساس می‌شود. رهبر معظم انقلاب (حفظه‌الله) نیز بار‌ها بر لزوم افزایش قدرت بازدارندگی کشور و مقابله با تهدیدات دشمنان تأکید کرده‌اند. در این راستا، توجه به طراحی و اجرای عملیات‌های نقطه‌زنی به‌منزله یکی از مهم‌ترین رویکرد‌های راهبردی در افزایش توان بازدارندگی و تأمین امنیت ملی، ضروری است. «امنیت ملی» به یکی از اصول بنیادین برای بقای هر کشور تبدیل شده است. در چنین وضعیتی، روش‌های سنتی دفاعی و نظامی که غالباً گسترده و پرهزینه هستند، دیگر نمی‌توانند به‌تن‌هایی پاسخگوی نیاز‌های امنیتی و دفاعی کشور‌ها باشند. عملیات‌های نقطه‌زنی که با دقت و سرعت بالا و هدف‌گیری دقیق اجرا می‌شوند، می‌توانند نقشی کلیدی در افزایش توان بازدارندگی ایفا کنند. این عملیات‌ها با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و اطلاعات دقیق، امکان هدف‌گیری مؤثر اهداف استراتژیک را فراهم می‌کنند و با حداقل تلفات و خسارت‌های جانبی، به اهداف خود دست می‌یابند.
تجربه شکار سران القاعده
در سال‌های گذشته، عملیات‌های مشابهی به وقوع پیوسته که یکی از نمونه‌های برجسته آن ترور شخصیت‌های مشهوری، همچون «اسامه بن لادن» در پاکستان و «ایمن الظواهری» در کابل است. پس از قتل بن لادن، ایمن الظواهری به‌عنوان رهبر القاعده برای سال‌ها قدرت را در دست داشت و در نهایت پس از شناسایی از سوی عوامل اطلاعاتی سازمان سیا، با شلیک موشک «هل‌فایر شش تیغه» در بالکن مخفیگاه محل سکونتش ترور شد. این نوع موشک به دلیل تیغه‌های برنده نصب‌شده بر روی آن، بدون نیاز به وقوع انفجار کنترل‌نشده، هدف را از بین می‌برد. به همین دلیل، دانشکده‌های جنگ اروپایی و آمریکایی، عملیات شناسایی و ترور ایمن الظواهری را نمونه‌ای برجسته از یک عملیات اطلاعاتی پیچیده و موفق تلقی می‌کنند. این عملیات، با تکیه بر جمع‌آوری گسترده اطلاعات از منابع گوناگون، تحلیل دقیق داده‌ها و استفاده از فناوری‌های نوین، به ویژه سلاحی که به‌طور ویژه برای این نوع عملیات‌ها طراحی شده است، به هدف نهایی خود، یعنی حذف رهبر القاعده دست یافت. همکاری نزدیک میان سازمان‌های اطلاعاتی مختلف و حفاظت از منابع اطلاعاتی نیز از دیگر عوامل کلیدی موفقیت این عملیات بود. این عملیات و دیگر نمونه‌های مشابه نشان می‌دهد، در دنیای پیچیده امروز، موفقیت در عملیات‌های اطلاعاتی نیازمند تلفیق دانش، فناوری و همکاری اطلاعاتی میان بازیگران فعال در عرصه اطلاعات و امنیت است. در این قبیل عملیات‌ها، نیرو‌های ویژه با استفاده از فناوری‌های پیشرفتهای، مانند پهپاد‌ها و موشک‌های هوشمند، به اهداف خود دست می‌یابند. این نوع عملیات‌ها افزون بر جنبه‌های نظامی، ابعاد سیاسی و بین‌المللی ویژه‌ای نیز دارند و می‌توانند بر روابط بین‌المللی و تعادل قدرت بین قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی تأثیرگذار باشند. همانگونه که مشخص است، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های عملیات‌های نقطه‌زنی، دقت بالای آنهاست. با بهره‌گیری از فناوری‌های نوینی، همچون هوش مصنوعی، موشک‌های کروز، پهپاد‌های هوشمند و انتحاری، این عملیات‌ها با دقت بالا و زمان‌بندی دقیق اجرا می‌شوند و امکان حمله بدون نیاز به نیرو‌های انسانی گسترده را فراهم می‌کنند. این دقت بالا نه‌تن‌ها به کاهش تلفات انسانی و خسارت‌های جانبی منجر می‌شود، بلکه از بروز انتقادات حقوق بشری علیه کشور مجری عملیات نیز جلوگیری می‌کند.
کاهش هزینه‌ها؛ مزیتی کلیدی
یکی دیگر از مزایای عملیات‌های نقطه‌زنی، کاهش هزینه‌های عملیاتی است. در حالی که بسیاری از کشور‌ها با محدودیت‌های بودجه‌ای مواجه هستند، انجام عملیات‌های گسترده نظامی با تأثیرات محدود عملیاتی چالش‌آفرین است. برای نمونه، روسیه با وجود قرار داشتن در صدر قدرت‌های نظامی جهان، در جنگ اوکراین با بحران اقتصادی روبه‌رو شده است. این وضعیت نشان می‌دهد، عملیات‌های نقطه‌زنی با کاهش تعداد نیرو‌ها و تجهیزات درگیر، هزینه‌های عملیاتی را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهند و امکان واکنش سریع‌تر به تهدیدات را فراهم می‌کنند. یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته این نوع عملیات‌ها، قابلیت انکار بالای آنهاست. در بسیاری از موارد، انجام عملیات‌های گسترده به دلیل پیامد‌های سیاسی و دیپلماتیک، هزینه‌های سنگینی برای کشور‌ها به‌همراه دارد؛ اما عملیات‌های نقطه‌زنی به دلیل مقیاس کوچک‌تر و دقت بالاتر، این امکان را فراهم می‌کنند که کشور مجری عملیات، در صورت لزوم، مسئولیت آن را نپذیرد. این ویژگی می‌تواند از تشدید تنش‌ها و بروز درگیری‌های گسترده در صحنه بین‌المللی جلوگیری کند. تحولات این روز‌ها در عرصه جهانی و منطقه‌ای نشان‌دهنده ضرورت حرکت به‌سمت اتخاذ رویکرد‌های نوین در سیاست‌های دفاعی و امنیتی کشور است. با توجه به تغییرات سریع در محیط بین‌المللی و ظهور تهدیدات نوین در سطوح داخلی و منطقه‌ای، دیگر رویکرد‌های سنتی در طراحی و اجرای عملیات‌های نظامی پاسخگوی نیاز‌های دفاعی کشور‌ها نیستند. حرکت به‌سوی عملیات‌های نقطه‌زنی با توجه به افزایش تهدیدات نامتقارن نظیر تروریسم، حملات سایبری و جنگ‌های نیابتی، یکی از ضروریات امنیتی کشورهاست.
توسعه توان آفندی برای بازدارندگی
رهبر فرزانه انقلاب (حفظه‌الله) در بیانات خود در جمع اعضای جامعه اطلاعاتی کشور بر این نکته تأکید داشتند که «ما در میانه یک میدان بزرگ جنگ قرار داریم.» ایشان همچنین فرمودند: «برای غلبه بر دشمن، علاوهبر دفاع باید برنامه تهاجم نیز داشت.» با توجه به این رهنمود، توسعه توانمندی‌های آفندی در راستای افزایش بازدارندگی باید به منزله یکی از ضروری‌ترین اقدامات برای حفظ امنیت و تمامیت ارضی کشورمان در نظر گرفته شود. افزایش توان بازدارندگی از طریق توسعه هوشمند توان نظامی، اطلاعاتی و امنیتی کشور ممکن می‌شود و عملیات‌های نقطه‌زنی می‌توانند با نشان دادن قدرت و دقت نظامی ـ اطلاعاتی، دشمنان را از اقدامات تهاجمی و خرابکارانه علیه منافع ملی کشورمان منصرف کنند. رهبر معظم انقلاب همچنین با تأکید بر ضرورت توانافزایی سازمان‌های اطلاعاتی برنامهریزی بلندمدت با پیشبینی رویداد‌های آینده، و تحلیل و بررسی دقیق اطلاعات را یکی از راههای مقابله مجموعه اطلاعاتی کشور با طراحی جبهه مقابل برشمردند. همانگونه که مشخص است، افزایش دقت و کارایی عملیاتی از مهم‌ترین مزایای توسعه توان نظامی ـ اطلاعاتی کشور است. استفاده از فناوری‌های نوین و توسعه سامانه‌های شناسایی و اطلاعاتی پیشرفته می‌تواند به شناسایی دقیق اهداف و انجام حملات مؤثرتر علیه دشمنان کشورمان کمک کند. همچنین، این توسعه می‌تواند به تقویت همکاری‌های بین‌المللی و افزایش نقش کشورمان در ائتلاف‌های نظامی و امنیتی جهانی منجر شود.
سرمایه‌گذاری در فناوری‌های بومی
با توجه به پیشرفتهای جهانی در زمینه فناوری‌های نوین نظامی، کشورمان باید به‌طور جدی سرمایه‌گذاری در حوزه توسعه فناوری‌های نوین و بومی را در نظر گیرد. این فناوری‌ها، نه تنها به افزایش دقت و کارایی عملیات‌های آفندی کمک می‌کنند، بلکه امکان تبدیل کشورمان به یک قدرت نظامی پیشرو و دارای دست برتر اطلاعاتی ـ عملیاتی را نیز فراهم می‌آورند. با توجه به افزایش پیچیدگی تهدیدات و رقابت‌های بین‌المللی، پیشبینی می‌شود در آینده شاهد بهره‌برداری گسترده قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از این نوع عملیات ها باشیم. از این رو، توسعه توان نظامی، اطلاعاتی و امنیتی کشور با بهره‌گیری از رویکرد‌های نوینی، مانند توانافزایی ساختار نظامی و امنیتی برای اجرای عملیات‌های ویژه نقطه‌زنی به افزایش توان بازدارندگی و تقویت امنیت ملی منجر خواهد شد.