در تقویم تاریخی انقلاب اسلامی، به ویژه در دوران هشت سال دفاع مقدس، دشمن موانع بسیاری ایجاد کرده بود که عبور از آنها بسیار سخت بود؛ اما مقاومت رزمندگان موجب شد ادبیات جدیدی در تاریخ بماند و امروزه و در مناسبتها، به ویژه برای روایتگران راهیان نور کاربرد خاصی داشته باشد. یکی از آن اصطلاحات مهم و رایج «کانال» و «عبور از کانال» است که مردان رشید گردان کمیل در عملیات «والفجر مقدماتی» در تاریخ بر جای گذاشتهاند و شاید بسیاری از جوانان با آن آشنایی ندارند. به گفته فرماندهان و رزمندگان، در عملیات والفجر مقدماتی دشمن بعثی سه کانال تعبیه کرده بود.
کانال اول: از شرهانی تا چزابه امتداد داشت که طول آن حدود یکصد کیلومتر و عرض آن پنج تا شش متر با عمق سه تا چهار متری بود. این کانال با سه ردیف سیم خاردارهای حلقوی، مینهای والمری (جهنده و ضد نفر) که از خطرناکترین انواع مینها به شمار میآمد، با نبشیهای نوک تیز مسلح شده بود و کسی جرئت ورود به این کانال را نداشت. افزون بر آن، بشکههای آتشزا درون زمین در اطراف کانال جاسازی شده بود. این بشکههای آتشزا یا همان فوگاز، که رزمندگان برای اولین بار در این منطقه با آن روبهرو شده بودند، از ماده منفجره فوگاز پر شده بود و از راه دور یا با تلههای انفجاری منفجر میشد و آتش عجیبی تولید میکرد و تا شعاع ۲۰ متری زبانه میکشید. خاک کف کانال از جنس رس بود و بر اثر بارندگی در زمستان به گل و لجن تبدیل شده بود، لذا در کانال اول حدود نیم متر آب و لجن، گیاهان خودرو و سیمهای خاردار وجود داشت و به این ترتیب، عبور از این کانال بدون استفاده از پل بسیار سخت و مستلزم وقت بسیاری بود.
رزمندگان پس از عبور از کانال اول با سه ردیف سیم خاردارهای حلقوی و میدان مین با عرض ۱۰ متر مواجه بودند. در اینجا تخریبچیها مسیر را باز کردند و به کانال دوم رسیدند. هنگام عبور از معبر میدان مین در بین کانال اول و دوم ناگهان منور زده شد، و بعد تیربارهای دشمن شروع به شلیک کردند. در این بین، تعدادی از رزمندگان توانستند در میان آتش سنگین دشمن خود را به کانال دوم برسانند و داخل کانال شوند. آنها زیر آتش سنگین دشمن پل دیگری روی کانال دوم انداختند و از کانال دوم هم عبور کردند و خودشان را به کانال سوم رساندند. پشت کانال سوم خاکریزهایی قرار داشت که نیروهای کماندوی زبده دشمن در آنجا بودند و نیروهای رزمنده را هدف گلوله قرار میدادند؛ عبور از کانال سوم و کماندوهای دشمن پایان کار مرحله اول بود و پشت آن جاده آسفالت بود که مربوط به مرحله دوم عملیات بود.