اربعین سیدالشهداء (ع) سابقه تاریخی طولانی دارد، ولی در دهه‌های اخیر و به‌خصوص در یک دهه اخیر یک جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و به یک پدیده اثرگذار بر مناسبات اجتماعی جامعه مؤمنین تبدیل شده است و حتی بر مناسبات بیرون جامعه مؤمنین، یعنی جامعه مسلمانان و جامعه اهل کتاب و حتی فراتر اثر گذاشته است. البته این احتیاج به یک مطالعات دقیق‌تری هم دارد، ولی آن‌قدری که گزارش شده و کار‌هایی که نسبتاً علمی است انجام شده، نشان می‌دهد که بهطور جد این واقعه اثرگذار است... ما معتقد هستیم که وجود مقدس نبی‌اکرم (ص) دنبال ایجاد یک امت واحده مؤمن و امت ایمانی و اسلامی هستند. در یک نمونه قرآنی می‌بینیم که خدای متعال وقتی طرح می‌کند که حضرت ابراهیم خلیل (ع) امام هستند و نحوه رسیدن ایشان به مقام امامت را توضیح می‌دهند و می‌فرمایند که حضرت، اول نبی‌الله بودند و بعد خلیل‌الله شدند و بعد مقام امامت به ایشان داده شده است و یک امتحانات سنگینی از ایشان گرفته شده؛ امام چه مأموریتی در تاریخ دارد؟ این در چند جای قرآن بحث شده و در سوره مبارکه بقره هم آمده که در آنجا صحبت از امامت ایشان است و می‌فرماید: «وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً» (بقره/۱۲۵) ما یک خانه‌ای را، که ظاهراً خانه کعبه است، محل رجوع مردم و یک مکان امنی قرار می‌دهیم و بعد دستور دادیم «وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهیمَ مُصَلًّى» یک مقامی در آنجا به‌عنوان مقام ابراهیم است که آنجا را مقام نماز خودتان بگیرید و با این مقام یک ارتباطی داشته باشید و با این مقام عهدی برقرار کنید که آن سنگی است که حضرت روی آن سنگ می‌ایستادند و کعبه را بنا می‌کردند. این یک مقامی است که ما باید به آن توجه داشته باشیم و جایگاه حضرت ابراهیم (ع) را در این اقامه بیت و ساخته شدن بیت فراموش نکنیم. اقداماتی که حضرت (ص) برای ساخت این امت کردند دو رکن مهم دارد که وجود مقدس نبی‌اکرم (ص) در کنار همه کار‌هایی که کردند دو چیز را با خودشان آوردند؛ یکی کتاب الهی است و دوم هم اهل بیتی است که بناست مدار ساخت امت بشوند. چون محور امت‌سازی توحید است و باید امت موحدی باشند. این توحید معنایش این نیست که خدا را می‌پرستند یا اینکه دنیا را می‌پرستند، بلکه باید همه زندگی‌شان آهنگ خداپرستی پیدا کند؛ نه اینکه یک نمازی می‌خوانند و بقیه زندگی‌شان را در بازار‌های شیطانی زندگی کنند. آنها باید همه زندگی‌شان و تمام سازکار‌های حیات اجتماعی و فردی‌شان به سازکار پرستش و بندگی تبدیل بشود و این امت بر محور امام شکل می‌گیرد؛ یعنی ائمه‌ای هستند که این پرستش الهی را در عالم مدیریت می‌کنند و بر محور آنها بلاد و بلد‌هایی ساخته می‌شود. به تعبیری ائمه (ع) «اَرکَانُ البِلَاد» هستند و انسان‌هایی را می‌سازند که «عَنَاصِرَ الاَبرَار» هستند... بنابراین شکل‌گیری یک امت بر مدار توحید این‌طوری نیست که فقط یک رسولی بیاید و یک خبری می‌آورد و بعد براساس یک نقشه راه، مردم خودشان راه بروند، امت‌سازی اینگونه واقع نمی‌شود، بلکه یک امامی می‌آید که حامل یک حقیقت و کلمه نور و حکمت است و همه اسماء حسنای الهی در اوست و از طریق او بندگی تحقق پیدا می‌کند. قرآن هم کتابی است که به آنها داده می‌شود و نقشه راه آنهاست و این طرح بزرگی است که آنها با این طرح در عالم حرکت می‌کنند.