صفحه نخست >>  عمومی >> آخرین اخبار
تاریخ انتشار : ۲۹ مرداد ۱۳۸۸ - ۰۹:۱۲  ، 
کد خبر : ۱۰۲۹۵۲
در گفتگو با مسئولان و کارشناسان روابط عمومی در نیروهای مسلح بررسی شد

فرصتها و الزامات روابط عمومی در نیروهای مسلح

به کوشش: یونس فتحی مقدمه: جمعه گذشته مصادف با 72 اردیبهشت ماه« روز جهانی ارتباطات و روز ملی روابط عمومی» بود .بی شک با توجه به پیچیدگی ارتباطات انسانی در دنیای امروز،ضرورت وجود مدیریت روابط عمومی از هر زمان دیگری محسوس تر است . از سوی دیگر،امروز روابط عمومی با گذر از حالت عام ،در اشکال تخصصی خود ظهور وبروز پیدا کرده است . به همین منظور با توجه به جایگاه ویژه روابط عمومی در نیروهای مسلح ، بویژه در سپاه بر آن شدیم تا با استفاده از نظرات کارشناسان ومتولیان امر، این موضوع را به بحث و گفتگو بنشینیم . سئوالات متعدد ومتفاوتی همچون نقش روابط عمومی در سازمان ، فرصتها و تهدیدات روابط عمومی ،چرایی عدم شکل گیری مجمع هماهنگی روابط عمومی در نیروهای مختلف، محدودیتها و موانع و هم چنین پیشنهادات و راهکارها،را در این بحث وگفتگومطرح ساختیم . گفتنی است با توجه به اینکه بنا داریم در سال جدید در هر فصل میزگرد ویا هم اندیشی در خصوص موضوعات مربوط به سپاه ونیروهای مسلح انجام دهیم،موضوع روابط عمومی در نیروهای مسلح موضوع اولین مطلب از این سنخ می باشد.

ضرورت وجودی
مهدی باقریان دبیرکل انجمن متخصصان روابط عمومی ایران در خصوص نقش روابط عمومی در پیشبرد اهداف یک سازمان می گوید:
«روابط عمومی ضمن معرفی یک سازمان، به شکل گیری آن نیز کمک می کند و بر نحوه عملکردآن تاثیر می گذارد. در واقع، کارگزاران روابط عمومی عهده دار ایجاد و حفظ یک رابطه به دقت طرح ریزی شده با عموم برای جلب رضایت و پشتیبانی آن ها هستند.لذا هر سازمانی-چه نظامی و چه غیر نظامی- رفتارش باید منطبق با خواست عامه مردم باشد و اگر چنین اتفاقی رخ دهد باعث ایجاد انگیزه هایی می شود که به قول «ادوارد برنیز»، مخاطب را به سوی یک رفتار خاص سوق می دهد. در واقع این رفتار خاص همان چیزی است که سازمان های مختلف به ویژه قوای مسلح به آن نیازمندند.»
وی همچنین در رابطه با لزوم روابط عمومی می گوید:«در دنیای جدید، هزینه های نظامی تحت تاثیر مخاطرات ناشی از زیاده خواهی های زورگویان بین المللی برای تصاحب ثروت و منابع انسانی و طبیعی سایر ملل رو به افزایش است از این رو درک نقش قوای مسلح از سوی مردم بسیار با اهمیت است لذا نیروهای نظامی بیش از هر سازمان دیگری به فعالیت های روابط عمومی مداوم و پیگیر احتیاج دارند.»
سردار رمضان شریف رئیس اداره روابط عمومی سپاه نیز با تاکید برنقش مردم در ارتباطات سازمانهای نظامی و پیشبرد اهداف آنها می گوید:«لزوم ارتباط تنگاتنگ نیروهای نظامی با مردم از یک سو و ارتباط روابط عمومی ها با مردم از سوی دیگر نقش روابط عمومی ها را در پیشبرد اهداف سازمان های نظامی آشکار می کند. روابط عمومی ها هر چه بیشتر بتوانند منویات سازمان را به طور شفاف برای مردم و افکار عمومی مطرح سازند موجب جلب اعتماد مردم نسبت به نیروی نظامی خواهند شد و در مواقع ضروری این اعتماد کارساز خواهد بود.»
سردار سید مسعودجزایری معاون فرهنگی و تبلیغات دفاعی ستادکل نیروهای مسلح و رئیس سابق اداره روابط عمومی سپاه با نگاهی دقیق تر در ارتباط با لزوم روابط عمومی کارآمد در نیروهای مسلح می گوید:«کارکرد اطلاع رسانی و برقراری تعاملات دو سویه میان سازمان نظامی و سایرین بسیار مهم و اساسی است افزایش و ارتقاء منزلت اجتماعی نیروهای مسلح ، اقتدار نیروهای مسلح ، اطمینان ملت به پشتوانه ای محکم ، خوف دشمن به اقتدار ملی و نیروهای مسلح پای در رکاب ، از جمله مواردی است که یک روابط عمومی خوب در ایجاد آن می تواند نقش مهمی داشته باشد.» البته وی همچنین معتقد است:« یک روابط عمومی با نشاط آن گاه تحقق پیدا می کند که مسلط بر محیط داخلی خود و جامعه مخاطب و با آسودگی خاطر در پی اجرای طرح ها ، برنامه ها ، سناریوها و فعالیت های کوتاه مدت ، میان مدت و دراز مدت خود باشد.باور محیط داخلی یعنی همان سازمان نظامی نسبت به روابط عمومی در این معادله نقش اساسی دارد.»
فرصت طلایی
اما آنچه مهم است اینکه هر سازمان و نهادی دارای فرصت هایی ذاتی در زمینه روابط عمومی می باشد که در همین خصوص سردار شریف می افزاید :« تقریباً می توان گفت که فرصت طلایی مردمی بودن به شکل ویژه ای تنها در اختیار سپاه است و هیچ سازمان نظامی در سطح دنیا این همه مقبولیت در نزد مردم ندارد .بنابر این روابط عمومی ها باید از این فرصت طلایی بهترین استفاده را بنمایند.»
مهدی باقریان که تجربه برگزاری چند کنفرانس بین المللی را درزمینه روابط عمومی دارد در خصوص چگونگی وجایگاه روابط عمومی در نیروهای مسلح در سایر کشورها می گوید: «پیشرفت برنامه های روابط عمومی سازمان های نظامی در هیچ کشوری عاری از اشکال نیست.اما کم و بیش ارتشهای حرفه ای جهان بانگاه ویژه ای به این امر توجه دارند. بطور مثال یک سرلشکر تفنگداران آمریکایی در سال 1925 راجع به همین موضوع چنین اظهار داشت: «موفقیت های آینده تفنگداران آمریکایی بستگی به دو عامل خواهد داشت: اول لیاقت و شایستگی افراد این سپاه در انجام وظایف و مسوولیت های خود؛ دوم گزارش سریع و موثر شایستگی این سپاه در انجام وظایف و مسوولیت های خود به مقامات دولتی و عامه مردم». کاری که روابط عمومی پنتاگون با سازماندهی «خبرنگاران همراه» در جنگ علیه عراق انجام داد.»
فاصله با ایده‌آل‌ها
سوال دیگری که در این گفتگو مطرح شد اینکه با توجه به اقدامات انجام شده، روابط عمومی در نیروهای مسلح کشور بویژه در سپاه چه میزان با یک روابط عمومی ایده ال فاصله دارد؟
سردار شریف در پاسخ می گوید: «در پاسخ به این سوال، باید اذعان کرد که نه تنها روابط عمومی سپاه بلکه روابط عمومی سایر سازمان ها نیز در ایران با روابط عمومی ایده آل در سطح دنیا و کشورهای پیشرفته فاصله زیادی دارند و این فاصله هم به این بر می گردد که کلاً رشته روابط عمومی در کشور ما رشته جدیدی است . تلاش هایی که اخیراً صورت گرفته است نوید این را می دهد که در آینده فاصله روابط عمومی های داخلی با روابط عمومی ایده آل کمتر شود.»
اما در همین رابطه سردار جزایری عقیده دارد : «مجموعه روابط عمومی ها طی سالهای دوران جنگ تحمیلی و حتی قبل و بعد از آن و تا امروز خوب کار کرده اند و نمره قبولی می گیرند . البته ممکن است سطح توقع از روابط عمومی ها بیش از آن چیزی باشد که هست . اگر بخواهیم این موضوع محقق بشود باید همگان کمک کنند . فرماندهان ، مسئولان و مدیران یک سازمان در ارتقاء نقش و کارکردهای روابط عمومی ها جایگاه ویژه ای دارند واین را باید توجه داشته باشیم که هر قدر به روابط عمومی و جایگاه و اهمیت داده شود ، منافعش عاید سازمان مربوطه می شود.»
اما مهدی باقریان با عنوان کسی که از بیرون به روابط عمومی در نیروهای مسلح توجه دارد در این خصوص بیان می کند: «در سال های اخیر، سازمان های انتظامی برای ترسیم روابط خود با مردم و جلب پشتیبانی افکار عمومی و افزایش اعتماد آن ها، موفقیت های خوبی کسب کردند، اما نبض این فرآیند در سازمان های نظامی کند می زند.»
محدودیتها و موانع
اما اینکه در مسیر موفقیت و مطلوبیت روابط عمومی در نیروهای مسلح چه موانع ومحدودیت هایی وجود دارد، سردار جزایری چنین می گوید: «نیروهای مسلح بخودی خود دارای برخی محدودیت ها هستند و لذا روابط عمومی در یک نیروی مسلح با آگاهی از محدودیت ها و و ملاحظات خاص عمل می کند . بجز این مساله باید همه تلاش کنیم فهم ، درک و باور نسبت به مفید بودن ، لازم بودن و ضرورت ارتقاء مستمر روابط عمومی در هر یک از سازمان های نیروهای مسلح ، بیشتر بشود . همچنین این نیاز احساس می شود که بایستی گفتمان مدیران در خصوص روابط عمومی در عمل بروز و ظهور پیدا کند . وی همچنین با توجه به بعد امنیتی کارکرد نیروهای مسلح می گوید:«ملاحظات یک سازمان نظامی از لحاظ ابعاد امنیت ملی ، ویژگیهای خاص خود را دارد که روابط عمومی بایستی به آنها آگاه باشد .»
سردار شریف نیز در این خصوص می افزاید: «بزرگترین و اصلی ترین مانع برای پیشرفت روابط عمومی ها در سپاه عدم اطلاع و یا بهتر بگویم عدم اعتقاد به کارکرد موثر روابط عمومی ها در سازمان هاست در واقع نقش روابط عمومی ها در سپاه به خوبی شناخته نشده است. علیرغم این که ساختار روابط عمومی در سازمان سپاه از بدو تاسیس تاکنون وجود داشته است اما عدم آشنایی با کارکرد روابط عمومی از سوی مسئولان و فرماندهان باعث گردیده تا روابط عمومی به مثابه ساختاری تبلیغاتی شناخته شده و انتظاراتی تبلیغاتی از روابط عمومی ها وجود داشته باشد. در صورتی که در دنیای کنونی تفاوت عمده ای بین کارکرد«روابط عمومی» و«تبلیغات» وجود دارد.»
برای آنکه این موضوع را صرفاً از دیدگاه نیروهای سیاستگذار بررسی نکرده باشیم به سراغ یکی از مدیران روابط عمومی در رده های صفی - ستادی می رویم، رضا رضوانی مسئول روابط عمومی لشکر 31 عاشورا در این خصوص اظهار می دارد: ساختار فعلی روابط عمومی ها به جهت حاکمیت نگاه سنتی به مسائل ارتباطی و روابط عمومی نیازمند تغییر در رویکردها و سیاستگذاری هاست البته این بیماری مختص سپاه نیست بلکه سپاه چند قدم هم از خیلی از سازمانها جلوتر است. اما کارآمد شدن روابط عمومی دارای ویژگیهای خاص است.روابط عمومی ها باید کمال گرا و در حد یک مشاور عالی در رده های صفی سپاه محسوب شوند ،چرا که روابط عمومی نکته اصطکاک مردم با مسئولان و مدیران مهندسی افکار عمومی به شمار می روند و به جهت همین نقش آفرینی در شکل دهی افکار جامعه بعنوان یکی از سلاحهای کاری روابط عمومی ، این بخش از حساسیت ویژه ای برخوردار است .
برنامه های حال و آینده
سردار شریف در پاسخ به این سوال با تکیه بر نقش ویژه روابط عمومی بعنوان مهندسی ارتباط ، تعامل و تفاهم دو سویه با تکیه بر نظر سنجی و اطلاع رسانی می گوید:« روابط عمومی سپاه مدتی است با ارزیابی کارکردهای گذشته و توجه به ماموریت ها و انتظارات فرا رو، تغییرات و جهت گیری های نوینی را در قلمرو برنامه ها و فعالیت های خود در نظر گرفته است.»
از سردار جزایری با توجه به جایگاه مسئولیتی اودر ستاد کل نیروهای مسلح سوال می کنیم که با توجه وجوه مشترک نیرهای مسلح چرا تاکنون در خصوص یک تشکل بین سازمانی ویژه روابط عمومی نیروهای مسلح اقدام نشده است و وی درپاسخ بیان می کند:« هر یک از سازمانهای نظامی کارکردهای خاص خود را دارند ولی اینکه روابط عمومی های نیروهای مسلح با یکدیگر ارتباط و تعامل داشته باشند و یا در یک ستاد عالی با یکدیگر رایزنی و هماهنگی داشته باشند، امر پسندیده ای است . نیروهای مسلح ما از این بابت مشکل خاصی ندارند .»
پیشنهادات و راهکارها
اما آنچه که مهم است اینکه با توجه به پتانسیل های بالای مورد اشاره در خصوص روابط عمومی ،براستی چاره چیست و راهکار کدام است ؟ در همین خصوص سردار شریف می گوید :« اولاً مسئولان ذیربط باید نسبت به مقوله روابط عمومی شناخت مطابق با واقع پیدا کنند و به آن اهمیت و بهاء لازم داده شود.علاوه بر این روابط عمومی مطلوب نیازمند سه مولفه اساسی است: اول نیروی انسانی آموزش دیده، دوم ابزار و امکانات به روز و مناسب و سوم بهاء لازم به ساختار روابط عمومی. یعنی باید به کارکرد روابط عمومی اعتقاد کامل داشت.در حال حاضر برخی فرماندهان و مسئولان اعتقادی به کارکرد روابط عمومی ندارند یا اگر دارند سطح انتظارشان چیز دیگری است. ما ناگزیریم که برای بهره مندی از یک روابط عمومی فعال بینشمان را در این زمینه اصلاح کنیم.»
همچنین رضا رضوانی مسئول روابط عمومی لشکر 31 عاشورا به عنوان یک مدیر اجرایی می گوید:«ضرورت دارد ساختار و چارت سازمانی و شرح وظایف نوین و به روز در سپاه تعریف شود و حرکت به سمت استقرار روابط عمومی الکترونیک آغاز گردد. همچنین روابط عمومی های سپاه نیازمند مرکزی جهت تبادل افکار و نظریات و بیان تجربیات هستند و بسترسازی رسانه ای برای طرح عمومی و مخاطبین مثل برنامه سازی در صدا و سیما از ضروریات امر است که دراین خصوص شناسایی نیروهای کارآمد سپاهی در این موثر و مفید می باشد .»
اما مهدی باقریان نیز دریک نگاه کلی به الزامات روابط عمومی می گوید:« تدوین سیاست و استراتژی روابط عمومی کارآمد در رابطه با رسانه هاضروری است. باید سیاست شفاف تری اتخاذ شود که اطلاعات به طور ناقص و با تاخیر در اختیار مردم قرار نگیرد.توجه به روابط عمومی داخلی، انتخاب سخنگو، استفاده از ادبیات تاثیرگذار و سریع، استفاده از فناوری های نوین و گنجاندن «روابط عمومی» در برنامه های درسی قوای مسلح از جمله اموری است که می توان با استفاده از آن به تقویت و ارتقای جایگاه روابط عمومی در نیروهای نظامی کمک کرد و این امر، تنها با استقرار یک اداره حرفه ای و کاربردی روابط عمومی محقق می شود و لاغیر.»
نتیجه
با توجه به آنچه گفته شد به نظر می رسد روابط عمومی در نیروهای مسلح بویژه در سپاه از ظرفیت ها و قابلیتهای بالایی برخوردار است که توجه و یا عدم توجه همه جانبه به آن می تواند در جای خود مفید یا مخرب واقع شود .

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات