تاریخ انتشار : ۱۰ دی ۱۳۹۱ - ۱۱:۲۳  ، 
کد خبر : ۲۴۹۲۴۱

سپاه و مهدویّت با رویکرد به اندیشه امام خمینی(ره)

حسین شیدائیان / پژوهشگر چکیده: نقش نیروهای سپاه در تحقق چشم‌انداز جامعه مهدوی، با تقویت ایمان و معرفت دینی و سیاسی و تبلور ارزش‌های معنوی و نیز تأمین اقتدار و امنیت، دفع ظلم و ستم و گسترش عدالت و استمرار فرهنگ پاسداری شکل می‌گیرد. این مقاله با بهره‌گیری از گنجینه گرانسنگ اندیشه‌ ناب و پویای امام خمینی، نقش پاسداران و کارکردهای سازمانی سپاه در فرایند ظهور و استقرار و تثبیت حکومت جهانی مهدوی را به اجمال بیان می‌کند تا راهگشای منتظران در زمینه‌سازی ظهور بزرگ پرچمدار عدالت و احیاگر اسلام ناب محمدی(ص) گردد. کلید واژه‌ها: مهدویت ـ ظهور ـ انتظار ـ امام خمینی ـ سپاه. مقدمه: امیدواری و تحقق آرزو از نهاد انسان سرچشمه می‌گیرد و انتظار و عدالت‌خواهی نشانۀ کمال‌طلبی اوست. از این رو «ظهور» جریان تکامل بشریت در بشر تاریخ است و کاروان خستگی‌ناپذیر انسانیت به آینده روشن دل بسته و فرجام نیک خویش را در افق فردا می‌جوید. بحث منجی انسان مهم‌ترین موضوع در تمام قرون و ادیان است، در متون و نصوص دینی ما هم بر غلبه مکتب رهایی‌بخش و انسان‌ساز اسلام بر دیگر ادیان و وراثت صالحان و حکومت مستضعفان و پایان ظلم و شرک سخن رفته است. از این رو موضوع مهدویت از بنیادی‌ترین اعتقادات مسلمانان و شیعیان است. از سوی دیگر موضوع جهانی شدن و جهانی‌سازی فرایندی است که پیشینه آن به اسطوره‌ها و مدینه فاضله و آرمان‌شهرهای هزاران سال پیش بازمی‌گردد، البته این عنوان در تعالیم دینی و انسان‌ساز معنوی پیامبران الهی، خصوصاً قرآن کریم و آموزه‌های مکتب حیاتبخش اسلام از جایگاه والایی برخوردار است. گشودن پروندۀ این موضوع از سوی تئوریسین‌های غربی تحت عناوین «دهکده جهانی»، «نظم نوین جهانی»، «برخورد تمدن‌ها»، «غلبه تمدن غرب و اروپایی»، «پایان تاریخ» و تعریف و تحلیل‌ آن‌ها با بهره‌گیری از پشتوانه فن‌آوری و تکنولوژی روز و پیشرفته در راستای مهار گسترش فرهنگ جهان‌شمول انقلاب اسلامی ایران و تحمیل ایده‌های ناصواب و سلطه‌طلبانه غرب به روش همانندسازی اعتقادی برای فریب باورهای دینی و تغییر فرهنگ مردم نسبت به آینده جهان است. بنابراین شایسته است برای مقابله با شبیخون گسترده فرهنگ غرب در زمینه «مهدویت» و «ظهور» اندیشه‌های ناب امام واکاری و بازخوانی شود، زیرا اندیشه امام(ره) جامع‌ترین، کارآمدترین، برجسته‌ترین روش و راهبردی است که می‌توان گفتمان «ظهور» و‌ «مهدویت» را بر این مبنا برای نسل نو مطرح ساخت. البته از سده‌های گذشته تاکنون موضوع مهدویت از جنبه‌های تفسیری، روایی، عرفانی، فلسفی، تاریخی، ادبی و کلامی بررسی و تحلیل شده است.1 اما رویکرد امام با محوریت قرآن و آموزه‌های اسلام ناب بر مبنای شکل‌گیری انقلاب و تثبیت نظام جمهوری اسلامی یک رویکرد جامع‌گرایانه، واقع‌بینانه و مشهود است. از نگاه امام، انقلاب اسلامی رود خروشانی است که از سرچشمۀ فیض الهی و منبع عنایات ولایت جوشیده و سرانجام با گذر از نشیب و فراز زمان به اقیانوس بیکران مهدویت می‌پیوندد و مأموریت و هدف اصلی سپاه پاسداری از قافله نور تا رسیدن به سرمنزل مقصود است.

1. فیض‌رسانی و مقدمه ظهور (انقلاب اسلامی)
قبل از نهضت اسلامی ایران برخی اندیشمندان براساس برداشت‌هایی که از روایات می‌شد، تئوری و نظریه‌هایی را برای آخرالزمان و مقدمات ظهور مطرح ساختند. در اندیشه امام، بحث آخرالزمان و توجه به منجی و مقدمات ظهور بر محور راهبردهای انقلاب اسلامی، یک نگاه جامع و کاربردی است که عملاً تحقق برخی از روایات معتبر را به دنبال دارد. ایشان انقلاب اسلامی را نزول و تجلی فیض خاص الهی از مجرای اراده، عنایت و نظر حمایتی حضرت حجت(ع) می‌داند که تحول روحی و معنوی در ملت پدید آورد و نظام سلطه ستمشاهی را در هم پیچید.2 بنابراین انقلاب اسلامی از حتمی‌ترین علائم ظهور به شمار می‌آید، زیرا روزنه‌ای برای نجات بشریت از سلطه سیاسی فرهنگی استعمار فرانو و آغاز عصر دوران بلوغ و رشد اعتقادی، فرهنگی و سیاسی جوامع اسلامی برای پذیرش جامعه مهدوی و تجدید حیات اسلام ناب در تمام ابعاد و زوایای آن است و در نتیجه مجدداً دوران کوتاه‌مدت و طلایی صدر اسلام جلوه می‌کند و آرمان‌های متعالی و انسان‌ساز تبلور می‌یابد.
2. زمینه‌ها و فرایند (نظام اسلامی)
نظام اسلامی ره‌آورد استمرار پویایی و ماندگاری انقلاب اسلامی است که بر بنیان‌ها و شاخصه‌هایی استوار گردیده و از نظر سیاست. نظام بین‌الملل با سایر نظام‌های سیاسی جهان متفاوت است و برجسته‌ترین شاخصه‌ها در اندیشه امام مشاهده می‌شود، ایشان رمز عنایات خاصه الهی به نظام و کشور اسلامی ایران را گام برداشتن در مسیر اهداف حکومتی و سیاسی پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) تفسیر می‌کند و این نظام را، تنها حکومتی می‌داند که بستر و زمینه‌ساز فرایند ظهور مهدی(عج) در جهان امروز است. از این رو ایشان همواره ضرورت حفظ نظام و اهمیت آن را یادآوری می‌کند و کارگزاران نظام اسلامی را خدمتگزاران حضرت(ع) معرفی می‌نماید که باید با استمداد به عنایاتش با قدرت و تدبیر در سالم‌سازی فضای جامعه و پیشرفت و سازندگی کشور در تمام ابعاد آن کوشش نمایند و سرانجام این امانت الهی را سالم و مقتدر به طور شایسته به صاحب اصلی آن تحویل نمایند.3
نیروهای مسلح و سپاه بخشی از کارگزاران نظام هستند که مورد عنایت حضرت قرار دارند و مأموریت اصلی آنان حفظ نظام اسلامی از پیدایش آفت‌های درونی و دستبرد شیطان‌های بیرونی در راستای شتاب بخشیدن به فرایند ظهور است.4
3. سپاهیان مهدی(عج)
«سربازان حقیقی، متعهد و فداکار» «دوستان» و «یاوران» حضرت مهدی(عج) نشان‌های پر افتخاری است که امام به سپاه و دیگر نیروهای مسلح و رزمندگان اسلام اعطا نموده است و بر این باور است که سپاه نیروهای مسلح نظام اسلامی خدمتگزاران امام عصر(عج) به شمار می‌آیند و توهین به آنان جسارت به لشکریان مهدی(عج) تلقی می‌گردد.
از نگاه امام فرماندهی اصلی دفاع مقدس را حضرت(ع) عهده‌دار بود و حتی حمایت‌ها عنایت‌های او در عملیات‌های جبهه برای برخی فرماندهان و رزمندگان ظاهر شده است. و ماهیت دفاع مقدس، دفاع از کشور صاحب‌الزمان(عج‌) بوده بدین لحاظ امام در برخی پیام‌ها به مناسبت ظفرمندی رزمندگان اسلام به تأثیر عنایت‌های حضرت در شکست و هزیمت دشمنان، پیروزی‌های دلاورمردان و نیز وجود چنین رزمندگانی را به ولی‌عصر(عج) تبریک می‌گوید.5 البته در این میان امام به نقش و شأن و جایگاه حساس سپاه و خدمت‌رسانی آن تأکید فراوان دارد و پاسدارن را مورد علاقه امام زمان(عج) و نگهبان نظام و انقلابِ مرتبط با ایشان می‌داند.6
4. ویژگی پاسداران در مکتب انتظار
امام خمینی(ره) خصلت‌هایی را برای پاسداران انقلاب ترسیم می‌کند که فراگیری، آراستگی و دستیابی به این فضایل، سپاه را شایسته مدافع و نگهبان انقلاب و نظام اسلامی و مورد علاقه امام مهدی(عج) و منتظران واقعی حضرت ولی‌عصر(عج) قرار می‌دهد.
1- 4. اخلاقی: مراقبه و محاسبۀ حالات و تطورات نفسانی، مهار وسوسه‌های درونی و بیرونی حفظ روحیه لطیف اسلامی، توجه به جنبه‌های معنوی مأموریت‌ها، رعایت موازین دینی و اخلاقی و ارزش‌های متعالی اسلام، بی‌توجهی به جاذبه‌های مادی و تشویقات دنیایی، اخلاص و انگیزۀ الهی در خدمتگزاری، شوق به لقاءالله و شهادت‌طلبی.
2- 4. اعتقادی: توکل به نیروی لایزال الهی و امدادهای غیبی، عالم را محضر حق دانستن، معرفت‌شناسی دینی، شناخت منزلت و نقش امام در نظام هستی و هدایت بشریت، او را ناظر اعمال دانستن، اعتقاد به احدی الحسنیین در نبرد با دشمن توجه و استمداد از حضرت برای حفظ انقلاب.
3- 4. سیاسی: ولایتمداری و عدم گرایش به جریان‌های سیاسی، بصیرت و بینش عمیق سیاسی، جریان‌شناسی معاصر، شناخت استراتژی دشمنان، رصد کردن تحرکات نظامی سیاسی دشمن در جهان اسلام و منطقه خاورمیانه.
4- 4. دفاعی: تأمین امنیت کشور در قلمرو مأموریت‌ها، فراگیری آموزشی‌های لازم در راستای آمادگی نظامی و ارتقاء کیفیت سیستم دفاعی، تقویت، تجهیز و گسترش بسیج در ایران و جهان اسلام.
5- 4. اجتماعی: خدمت‌رسانی به مردم، حفظ عزت و محبوبیت اجتماعی با عملکرد شایسته و مفید، با خدمتگزاری صادقانه و متعهدانه خود را در مظان استجابت ادعیه زاکیه حضرت قرار دهد.
6- 4. سازمانی: وحدت درون سازمانی، نظم و انضباط ظاهری و معنوی، خود را سرباز امام زمان(عج) دانستن و جلب رضایت حضرت در انجام صحیح و کامل مأموریت‌ها و مسئولیت‌ها؛ زیرا امام معتقد است که چگونگی و انگیزه کارکردهای سپاهیان و دیگر کارگزاران نظام اسلامی در شادی یا ناراحتی حضرت(س) تأثیرگذار است.7
5. راهبردهای سپاه در فرایند ظهور
معجزۀ قرن و پدیدۀ خاص الهی به مردم مسلمان و کشور ایران، پیش درآمدی بر تحقق وعدۀ الهی است که آیات قرآن کریم به آن اشاره دارد.8 از این رو برای سپاه پاسداران توفیقی است که خداوند جامۀ سبز لیاقت پاسداری از دستاورد انقلاب و نظام جمهوری اسلامی را در این دهۀ پر نشیب و فراز بر اندام توانمند و مقتدر آنان پوشانده است تا در زمرۀ شایسته‌ترین‌ها برای زمینه‌سازی تحقق وعده قریب‌الوقوع الهی باشند و همواره با خود زمزمه کنند که: «وَ تَجْعَلْنی مِمَّنْ تَنْتَصِر بِه لِدینِکَ وَ لا تَسْتَبْدِل بی غَیْری؛ مرا از کسانی که به وسیله او دینت را یاری می‌کنی قرار ده، و دیگری را جایگزین من نکن».9
اکنون که استکبار جهانی و استعمار فرانو از راه حیله و نیرنگ؛ جهان اسلام و خاورمیانه را با اهرم حضور نظامی عرصه تاخت و تاز سیاسی و فرهنگی قرار داده و به تقویت و افزایش حضور نظامی می‌اندیشد و هیولای جنگ و ناامنی در منطقه و کشورهای اسلامی سایه افکنده و سیاست‌های مرموزانه دشمنان با بهره‌گیری از عوامل داخلی هَدْم بنیان‌های دینی و اعتقادی مسلمانان را هدف قرار داده است، ضروری است که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با تقویت جایگاه ساختاری و سازمانی و استحکام شأن انقلابی خود در نظام اسلامی، بر مبنای اندیشۀ متعالی و جهان مشمول امام چشم‌انداز و راهبردهای خود را در جهت گسترش آرمان‌های انقلاب و ارزش‌های اسلامی با هدف مبارزه با دشمنان و زمینه‌سازی ظهور ترسیم و اجرا نماید. و امام به توقع و انتظار اسلام از سپاه اشاره دارد که اسلام چشمش را به این جوانان پاسدار دوخته و از آنان انتظار دارد که توطئه‌های گوناگون دشمن را خنثی و مکتب حیاتبخش و انسان‌سازش را یاری نمایند.10
در این فرصت با کنکاش در اندیشه امام به برجسته‌سازی راهبردهای ترسیمی و نقش کارساز سپاه در راستای فرایند زمینه‌سازی ظهور و تحقق جامعه مهدوی تفسیر می‌شود؛ می‌پردازیم:
1- 5. اخلاق عملی:
تعبیر حکومت «عباد صالح» از «دولت یار» در قرآن کریم11 و نیز جمله معروف «منتظران مصلح، خود باید صالح باشند»، دلدادگان محبوب را به صفای باطن و طهارت روح، رشد اخلاق و معنویت و کیفیت اعمال توجه می‌دهد تا نامشان با وصف عباد صالح در دفتر مصلح نقش بندد. و اولین گام در اصلاح؛ تهذیب نفس، خودسازی، کسب فضایل اخلاقی و دفع رذایل شیطانی است که مهمترین برنامه سیر و سلوک راهیان کوی دوست به شمار می‌آید.
فداکاری، شهادت‌طلبی، ایثار، صبر بر ناملایمات و استقامت در برابر تهاجمات، اراده قوی و بلند همتی و... همه ره‌آورد وارستگی، پارسایی و عدم تعلق به مادیات و تشویقات دنیایی است. البته بیشتر پاسداران از گنجینه معنوی و ارزشی انقلاب و دفاع مقدس توشه‌ای به همراه دارند. از این همین رو امام تأکید دارند که یکی از برنامه‌های خودسازی پاسداران بازآفرینی معنویت و احیای ارزش‌ها با بهره‌گیری از ذخیره دینی و معنوی انقلاب و دفاع مقدس باشد.12
2- 5. فرهنگی، عقیدتی:
توجه به تقویت ایمان و معنویت و بصیرت دینی و استمرار حیات ایمانی و اسلامی به عنوان رمز پیروزی و جلب عنایات الهی و نیز ترویج فرهنگ عدالت‌طلبی و ظلم‌ستیزی و حمایت از مظلومان، برجسته ساختن عنصر تکلیف‌نگری دینی در جهت حفظ انقلاب و اسلام و گسترش و نهادینه ساختن فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر13 در راستای سالم‌سازی سازمان سپاه و جامعه اولین سنگ زیر بنای عمارت مستحکم عقیدتی سپاه است.
الف. تعمیق معرفت دینی: گذر از امور تشریفاتی مانند چراغانی، جشن و مسابقات14 در روز میلاد امام عصر(عج) و عمق‌بخشی به معرفت دینی و کلامی در مسیر امام‌شناسی و نقش امام در نظام هستی بر کارکردهای شخصی و سازمانی سپاه تأثیر فراوان دارد و عملاً نهاد مقدس سپاه را به سوی فرایند ظهور سوق می‌دهد. خودداری از نقل خواب و داستان‌های غیر معتبر و مطالب غیر مستند و پرهیز از عوام‌زدگی نکته مهمی است که باید مورد نظر متولیان عقیدتی و فرهنگی سپاه قرار گیرد. اگر در پاسخگویی به شهادت و یا القاء مطالب مهدویت مطالب با بیان محکم و اصول متقن انجام نشود عامل سست شدن ایمان و باورهای دینی پاسداران و بسیجیان خواهد شد. گرچه در دو دهه اخیر مراکز تحقیقاتی و مجلات و فصلنامه‌هایی با موضوع مهدویت پا به عرصه فرهنگ و مطبوعات گذاشته‌اند، باید دید سهم مراکز تحقیقاتی، آموزشی و تربیتی سپاه در این عرصه با عنایت به دیدگاه امام نسبت به جایگاه سپاه در نظام و انقلاب مورد حمایت حضرت ولی‌عصر(عج) در تدوین کتاب و مقالات متین، اثباتی، ملموس و کاربردی با محتوای غنی و علمی در ترویج فرهنگ مهدویت در خانواده سپاه و بسیج چقدر است؟
ب. تبیین صحیح فرهنگ انتظار: یکی از راه‌های حفظ ارزش‌ها و تقویت بنیۀ معرفتی پاسداران، تبیین صحیح و دقیق فرهنگ انتظار بر مبنای آموزه‌های دینی و قرآنی و اندیشه‌های ناب امام خمینی است. متأسفانه برخی معنی انتظار را سکوت، بی‌تحرکی و بی‌تفاوتی در عرصه سیاست اجتماع و یا یک امر مفهومی و ذهنی می‌پندارند و دیدگاهشان نسبت به فرایند ظهور مشابه تفکر یهود بنی‌اسرائیل در زمان پیامبری حضرت موسی است.15
و یا چنین گمان می‌کنند که باید با وضع موجود جهان، زندگی عادی و سکوت را پیشه خود ساخت تا حضرت ظهور نماید و جهان را اصلاح کند و تمام وسایل پیشرفت و تعالی را با انهدام ظالمان فراهم آورد، در حالی که تئوری و فرایند انقلاب اسلامی با جوشش میلیونی مردم حاضر در صحنه مبارزه دقیقاً در جهت ابطال این نظریه است، بر همین اساس امام استمرار فرایند ظلم‌ستیزی، عدالت‌طلبی، آرمان‌خواهی انقلاب را تفسیر صحیح فرهنگ انتظار می‌داند: «آقا! اینطور نیست که حالا ما منتظر ظهور امام زمان سلام‌الله علیه هستیم، پس دیگر بنشینیم در خانه‌هایمان، تسبیح را دست بگیریم و بگوییم عَجِّل علی فرجه، عَجّل با کار شما باید تعجیل بشود، شما باید زمینه را فراهم کنید برای آمدن او!»16 امید به آینده، تحرک، نشاط، شادابی تلاش در جهت پیشرفت توسعه و تعالی، رهایی از یکنواختی و روزمرگی در پرتو درخشش فرهنگ صحیح انتظار برای دستیابی به جامعه مهدوی حاصل می‌آید.
ج. نقد اندیشه‌های ناصواب: مأموریت‌ مهم عقیدتی و فرهنگی سپاه در جهت تتمیم و تکمیل تبیین فرهنگ انتظار و پیشگیری از بحران معرفتی، بررسی و نقد آراء و افکار غلط و انحرافی رایج برخی فرقه‌ها و نحله‌های سیاسی فکری است که بازتاب تلاش‌های فرهنگی و اجتماعی اندیشه این‌گونه فرقه‌ها گمراهی و فریب معتقدان به مهدویت است. بخشی از این فرقه‌های سیاسی فرهنگی با تبلیغ فرهنگ تکلیف‌گریزی سیاسی اجتماعی و سرگرم شدن به امور عبادی فردی، سکوت در برابر بی‌عدالتی و سازش با ستمگران، پرهیز از سیاست اسلامی، مخالفت با تشکیل حکومت دینی قبل از ظهور یا ترویج فساد و فحشا؛17 فعالیت‌های فکری فرهنگی و تبلیغی غلط و انحرافی خود را در دو دهه اخیر شدت بخشیده‌اند.
بخش دیگر از تبلیغات انحرافی در موضوع مهدویت، تلاش حساب شده غربی‌ها در طرح موضوع آخرالزمان و مخدوش جلوه دادن موضوع و فرهنگ مهدویت در جهت تزلزل اعتقادات دینی مسلمانان جهان است. غرب با تکیه بر توانمندی اقتصادی و ابزارهای تکنولوژی صنعتی و قدرت نظامی و نیز برتری رسانه‌ای با شعارهای نظم نوین جهانی، مبارزه با تروریسم، صدور دمکراسی، بحث جهانی‌سازی را مطرح ساخته و در پی اجرای سیاست‌های سلطه‌طلبانه خود است. بنابراین مسئولیت متولیان فرهنگی و عقیدتی تبیین تفاوت‌های بحث جهانی‌سازی غرب و جهانی شدن و مهدویت دینی است، زیرا جهانی‌سازی غرب بر محور دنیاطلبی، مادیات، خودمحوری سلطه‌طلبی، و استحاله فرهنگ‌های ملی و دینی است. اما آرمان‌شهر مهدویت بر پایه‌های عدالت، عقلانیت، معنویت، آزادی، کرامت انسانی و دین‌محوری استوار است.
3- 5. سیاسی:
جریان‌شناسی فعالیت‌های فرقه‌های انحرافی مهدویت و انتظار از ضروریات و اولویت‌های آموزشی سیاسی و برنامه‌‌های هادیان سیاسی سپاه است؛ زیرا در طول تاریخ سیاسی شیعه، در کنار درخت تناور و پر شاخ‌ و برگ فرهنگ اصیل مهدویت، هر از چند گاهی علف هرزه‌های فرقه‌ها و نحله‌های انحرافی مدعیان دروغین مهدویت و شیادان ارتباط با حضرت که با آبیاری دشمنان اسلام جان می‌گیرند برای مریدپروری خودنمایی می‌کنند. بررسی و تحلیل تاریخچه تشکیل سیر فعالیت‌های تخریبی فرقه‌های انحرافی مهدویت مانند بابیت و بهائیت در سده‌های اخیر، انگیزه‌ شکل‌گیری انجمن حجتیه و فعالیت‌های کارشکنانه و مخالفت با انقلاب و امام در تاریخ معاصر، شناخت سیاست‌ و حمایت‌های بیگانگان برای تقویت این‌گونه جریان‌ها برای پاسداران و بسیجیان ضروری است. امام خمینی همواره به ملت ایران برای هوشیاری در برابر توطئه‌های بیگانگان در براندازی نرم و خاموش نظام اسلامی به روش حذف ارزش‌های دینی هشدار می‌دهد. و از بعضی فرقه‌های ضاله و منحرف نام می‌برد.18
رصد کردن تحرکات سیاسی فرهنگی جریانات انحرافی مهدویت و انتظار که با دست‌های پنهان دشمنان تبلیغ و ترویج می‌شوند و نیز توجیه صحیح و کامل نیروهای سپاه و بسیج مانع هرگونه مانور سیاسی تبلیغی این جریانات در جامعه و نظام اسلامی می‌شود. موضوع دشمن‌شناسی و تحرکات سیاسی نظامی آمریکا و ناتو در خاورمیانه و جهان اسلام و شناخت شرایط و تحولات و تغییر معادلات سیاسی نظامی جهان، فریب‌کاری‌های سیاسی در پوشش شعار صلح، دمکراسی و مبارزه با تروریسم، تولید سلاح‌های وحشتناک میکروبی و بیولوژیکی برای پاسداران از اهمیت زیادی برخوردار است. به تعبیر امام وضعیت حاکمیت سیاسی در نظام بین‌الملل دقیقاً حکومت شیطان بر زمین است.19 و شایسته است که منتظران نور و هدایت و یاوران مسلح منجی بشریت به سیاست‌ها، اهداف و راهبردهای شیاطین عصر تمدن اشراف کامل داشته‌ باشند. تا در شرایط مقتضی و مناسب راه‌کارهای خنثی‌سازی توطئه‌های گوناگون آنان را به اجرا گذارند.
4- 5. دفاعی امنیتی:
فراگیر شدن ایده‌های ناب انقلاب اسلامی در مخالفت با دیکتاتورها و بسط فرهنگ عدالت‌طلبی و آزادی‌خواهی و تقویت روزافزون شأن و جایگاه نظام اسلامی در میان ملل اسلامی و غیر مسلمان در این سی سال اخیر باعث شده تا جمهوری اسلامی همواره آماج حملات و توطئه‌های گوناگون باشد. به تجربه ثابت شده که آشوب‌ها و درگیری‌های داخلی و یا حملات نظامی بیگانگان با آمادگی دفاعی سپاه و بسیج در اولین فرصت سرکوب و خنثی شده است. اما پس از دفاع مقدس در پیام‌های خود به سپاه و بسیج هشدار داده‌اند که پیش‌کسوتان جهاد و شهادت باید همواره آماده باشند. و از رفتارهای مکارانه و شیطنت‌آمیز استکبار فریب نخورند و به اجرای اصول و فرمول دفاع همه‌جانبه بیندیشند و با گسترش و تقویت نظامی دفاعی سازمان سپاه و بسیج برای شکستن امواج فتنه‌های داخلی و خارجی آمادگی لازم رزمی را حفظ کنند.20
البته روشن است که بهترین راه‌کار بازدارندگی دشمنان از تهاجم نظامی و مراقبت از پیدایش آسیب‌های داخلی و پیشگیری از نفوذ ویروس‌های مخرب در بنیان مستحکم انقلاب، توسعه و تقویت نظامی و فرهنگی رده‌های مختلف سپاه و گسترش گردان‌های عاشورا و الزهرا(س) در سراسر ایران است. در روایات هم یکی از ویژگی‌های منتظران واقعی را آمادگی نظامی و تسلیحاتی برای یاوری حضرت نامبرده‌اند.21 امام صادق(ع) نیز دربارۀ ظهور حضرت می‌فرماید: قیام حضرت یعنی شمشیر و مرگ در سایه شمشیر.22 آری وصف حال جان برکفان و مشتاقان قیام موعود این است که: «کسی آن آستان بوسد که جان در آستین دارد»23
5- 5. اقتدار سازمانی:
تأثیرگذاری اقتدار سازمانی در جامعه از نظر محبوبیت و قداست و توانمندی سیاسی نظامی آن در معادلات سیاسی و منطقه‌ای بر کسی پوشیده نیست. به همین دلیل امام بر بازسازی معنوی، تقویت ایمان، ارتقاء کیفیت آموزش‌های اخلاقی و عقیدتی سیاسی، جذب نیروهای مومن به انقلاب و وفادار به نظام، انتصاب افراد سالم و پاکدامن در رده‌های مدیریتی و فرماندهی و بهره‌گیری از تجربه‌ها و اندوخته‌های معنوی نظامی دفاع مقدس در تربیت نیروهای جوان و بهره‌وری از استعدادها و خودکفایی تسلیحاتی در دوران بازسازی تأکید داشتند.24 سفارش مهم ایشان به نهادهای نظام این است که با گام‌های بلند و محکم درصدد تکامل نظام اسلامی باشند و این امانت الهی را با صلابت و اقتدار به صاحب اصلی آن تحویل نمایند.25
6- 5. امور بین‌الملل:
صدور انقلاب اسلامی و فراگیر شدن ارزش‌های اسلامی برای رهایی ملت‌های مسلمان و مستضعف از ظلم و ستم یکی از راهبردهای امام در فرایند ظهور است. زیرا امام خطوط کلی اسلام و آرمان‌های متعالی انقلاب اسلامی را فراتر از مرزهای جغرافیایی سیاسی ایران و منطقه خاورمیانه ترسیم می‌کند و معتقد است که انقلاب می‌تواند جرقه‌ای عظیم در جهان ایجاد نماید، ایشان تحرکات سیاسی نظامی استکبار را آخرین تلاش در جهت افول قدرتشان توصیف می‌کند و نزدیکی وعده الهی را متذکر می‌شود. و تقویت ایده و نظریه صدور فرهنگ انقلاب اسلامی در راستای بیداری مسلمانان و ترویج و تقویت روحیه استکبارستیزی را مطرح می‌سازد و از سوی دیگر خواستار گسترش و توسعه نهادهای انقلابی نظام اسلامی در جهان اسلام برای مهیا شدن ظهور ولی‌عصر(عج) می‌شود.26 اکنون با نگاهی عمیق به رهنمودهای امام به سپاه و بسیج به اجمال مهم‌ترین و اثربخش مأموریت‌های برون‌مرزی سپاه در فرایند ظهور را یادآور می‌شویم.
الف. ترویج فرهنگ عاشورا: انقلاب اسلامی حاصل شور و گرمی قیام عاشورا و پاسداران تربیت‌یافتگان مکتب حسینی هستند و امام از سپاه انتظار دارد تا با استمرار روحیه معنوی و انقلابی ارزش‌های دینی خود را به جهان ارائه نمایند. از این رو بهره‌گیری از فرهنگ انقلاب‌ساز و تحرک‌آفرین عاشورا را در تبلیغ انقلاب برای قیام و مبارزه مسلمانان در برابر ظلم را پیشنهاد می‌دهد تا با الگودهی از انقلاب اسلامی جنبش‌های آزادیبخش تقویت گردد.27
ب. تشکیل هسته‌های مقاومت: امام با توجه به تجربه دفاع مقدس و حضور مخلصانه بسیجیان در نبرد با دشمن، اسلام را فاتح جهان فردا معرفی کرد و برای مقابله با صهیونیسم بین‌الملل، تشکیل هسته‌های حزب‌الله را در سراسر جهان مطرح ساخت28 و سپس گسترش سازمان بسیج مردمی را در جهان خواستار شد و فرمود: «باید هسته‌های مقاومت را در تمامی جهان به وجود آورد.»29 مقاومت دلیرانه حزب‌الله لبنان در برابر تجاوزات صهیونیست در نبرد 33 روزه تابستان سال 85 بیانگر درایت امام از مطرح ساختن این موضوع است که با گسترش آن در سایر نقاط جهان اسلام می‌توان طومار حیات سیاسی نظامی استکبار را برای همیشه درهم پیچید.
ج. تشکیل نیروی مشترک دفاعی: اندیشه‌های امام در موضوعات مهم و راهبردی یک اندیشه فراملیتی و جامع بر مبنای آموزه‌های جهان‌شمول اسلامی است. یکی از راهبردهای ناب امام در جهت وحدت اسلامی و همگرایی جهان اسلام با حفظ قلمرو و اصول داخلی حکومت‌ها؛ پایه‌گذاری دولت‌های مستقل اسلامی به دور از گرایش به قدرت‌های سیاسی و اقتصادی جهان امروز است، سپس در وصیت‌نامه سیاسی الهی خویش زمینه‌سازی یک دولت بزرگ اسلامی با جمهوری‌های مستقل را مطرح ساخت30 که دورنمای ظهور را در اذهان ترسیم می‌کند، اما قبل از طرح این‌گونه موضوعات مهم سیاسی در تحولات نظام بین‌الملل، با نگاه ژرف‌بینانه خود که تحرکات نظامی استکبار جهانی را پیش‌بینی می‌کرد طرح نیروی مشترک دفاعی در جهان اسلام را در دو قالب کاربردی مطرح کرد. اول: تشکیل ارتش صد میلیونی ذخیره و ده‌ها میلیونی زیر پرچم با مشارکت توده‌های میلیونی مسلمانان.
دوم: ارتش ذخیره ده‌ها میلیونی و بیش از ده میلیون زیر پرچم از نیروهای مسلح جهان اسلام.31 هر چند سالهاست که راه‌کارهای عملیاتی ساختن این راهبرد به تأخیر افتاده است، اما با توجه به استیصال اسرائیل در حمله به لبنان و سرخوردگی نیروهای آمریکایی در عراق و افغانستان سیاستگذاران عالی نیروهای مسلح و سپاه می‌توانند زمینه همگرایی نیروهای مسلح جهان اسلام را تحت عناوین پیمان‌های نظامی دفاعی یا مانور مشترک مهیا نمایند تا به مرور زمان طرح دوم شکل گیرد و با هماهنگی دیگر مراجع و مراکز ذیربط با تقویت بیداری اسلامی و آمادگی مردم مسلمان حاضر در صحنه طرح اول جامۀ عمل بپوشد. در این صورت هیچ قدرتی چشم طمع به ذخایر، معادن و منابع کشورهای اسلامی نخواهد دوخت و اقتدار و ثبات سیاسی و آرامش در منطقه و جهان اسلام عملاً شکل می‌گیرد و می‌تواند در قیام حضرت مهدی(عج) برای رویارویی با پیمان نظامی ناتو و آمریکا، بازوی توانمند مسلح حضرت در گسترش عدالت باشد.
6. سپاه و چشم‌انداز جامعه مهدوی
براساس آیات و روایات و اندیشه‌های امام خمینی(ره) در جامعه مهدوی با تکامل عقلانیت و نبوغ فکری و گسترش عدل؛ احیای ارزش‌ها و اجرای حدود و احکام الهی چهرۀ جمیل اسلام تمام رخ نمایان می‌شود. اما حضرت پس از قیام شریفش برای تحقق و تبلور کامل این امور در گسترۀ جهان ناگزیر با بحران‌ها و چالش‌های گسترده سیاسی و نظامی روبرو خواهد بود؛ زیرا همانگونه که مستکبران و مخالفان امام و اسلام دو برابر انقلاب اسلامی قد علم کردند مسلماً درخشش خورشید عالمتاب را برنمی‌‌تابند.
امام می‌فرماید: «آن روزی که ان‌شاءالله تعالی مصلح کل ظهور نماید، گمان نکنید که یک معجزه شود یکروزه عالم اصلاح شود؛ بلکه با کوشش‌‌ها و فداکاری‌ها، ستمگران سرکوب و منزوی می‌شوند.»32 پس همچنانکه سپاه تاکنون در جایگاه بازوی توانمند و مسلح ولی فقیه برای حفظ انقلاب و دستاوردهای آن در حل بحران‌ها و آشوب‌ها و دفع متجاوزان و خنثی‌سازی توطئه‌ها در عرصه‌های آتش و خون حضور داشته، در دوران ظهور و تثبیت حکومت جهانی و مهدوی پاسداری از دستاوردهای گرانقدر آن همین رسالت و مأموریت‌ها را گسترۀ عالم با ابعاد وسیع‌تر با توان و سازماندهی مناسب و مقتضی شرایط زمان و مکان ادامه خواهد داد؛ امام خمینی علاوه بر استکبار جهانی، صهیونیست بین‌الملل و زورگویان عالم؛ مخالفان ولایت فقیه، روشنفکران ضد دین، عالمان دنیاطلب و متهتک و آخوندهای درباری را در زمرۀ مخالفان قیام و حکومت عدالت‌گستر مهدی موعود(ع) معرفی می‌کند.33
بنابراین سپاه در دوران مهدویت نیز مأموریت مهم و خطیری برای مبارزه با دشمنان بر عهده خواهد داشت و اکنون شایسته است که دکترین و استراتژی سپاه در تمام ابعاد و جوانب نظامی، سیاسی و فرهنگی با توجه به زمینه‌سازی فرایند ظهور در جهت اهداف متعالی و بلندمدت نظام مهدویت تدوین و ترسیم گردد. و تحول ساختاری خود را با تدبیرهای فرماندهی ولی‌عصر(ع) دو چشم‌انداز جامعه مهدوی تطبیق دهد. البته تجربه سیاستگذاری‌ها تحت اشراف فرماندهی امام خمینی(ره) در سال‌های بحران و دفاع مقدس و رهبری‌های مقام معظم رهبری راهگشای خوبی در ترسیم چشم‌انداز دفاعی نظامی در دوران مهدویت است تا آسیب‌ها و تهدیدهای نظامی مهدوی و راهبردها و راه‌کارهای دفاع و حفاظت از آن نظام مقدس و الهی شناسایی و از اکنون در دستور کار قرار گیرد. و آموزش‌ها و سازماندهی و ساختاربندی‌ و در یک کلمه تحول و منشور پاسداری و آمادگی دفاعی با نگاه به افق فردا تهیه و اجرا گردد.
سخن پایانی
در نهضت جهانی مهدوی، سیر مبارزه و تقابل حق و باطل که از دوران انبیاء الهی آغاز شده به نقطه اوج و سرنوشت‌ساز خود می‌رسد. به همین دلیل یکی از مباحث مهم در تحلیل انتظار و مهدویت که منتظران به آن امید بسته‌اند. قیام امام مهدی(ع) برای نبرد نهایی حق و باطل است. انقلاب اسلامی ایران که با دعا، عنایت و حمایت ولی‌عصر(عج) بر مبنای اهداف عالی انبیا مقدمه فرو ریختن کاخ‌های ستمگران، بالنده و بارور گردیده در مسیر دستیابی به آرمان و اهداف انبیاء و ائمه معصومین به پیش می‌رود. بنابراین سیر تکاملی انقلاب با فرایند ظهور و حاکمیت جهانی اسلام پیوند دارد. و طرح‌ها، راهبردها، سیاست‌های کلی نظام اسلامی که در اندیشۀ امام خمینی تبلور یافته است همه در راستای تحقق حکومت جهانی مهدوی هدف‌گذاری شده است و از نگاه روشن امام انقلاب و نظام اسلامی طلیعه عصر مهدویت است.
بدین لحاظ تفسیر و تحلیل‌های ذهنی یا پیش‌داوری‌های فرضی دربارۀ نظام مهدویت بدون توجه به فرایند شکل‌گیری و تثبیت انقلاب و چشم‌انداز نظام اسلامی، کژراهه و پردازش‌های ذهنی به دور از واقعیت است. پس برای در امان ماندن از انحرافات و لغزشگاه‌ها و پرهیز از بدعت‌ها و خرافات و نیز رهایی از دام فریبکاران و شیادان باید به حبل متین اندیشه و سیره امام که الهام گرفته از سیرۀ معصومین و تفسیر عینی و تحقق روایات معصومین است تمسک جست. چون در اندیشه امام بحث مهدویت با انقلاب و نظام اسلامی پیوند خورده و یک امر عینی، وجودی، مشهود و محسوس است نه یک موضوع ذهنی مربوط به آیندۀ دور و فردایی نامشخص از این رو مسئولیت و مأموریت سپاه در پاسداری از این ودیعه الهی حساس‌‌تر و سنگین‌تر است.
پس شایسته است که ابتدا با پیشگامی در ترویج فرهنگ تحرک آخرین و حیاتبخش مهدویت بر پایه اندیشه‌های امام در راستای مأموریت‌های سیاسی فرهنگی، از رسوخ و جولان دیدگاه‌های انحرافی یا تک بعدی و یا القائات ناصواب و بعضاً الهام گرفته از اندیشمندان غیر دینی پیشگیری نماید. سپس با تقویت اطاق فکر مستقل یا تقویت مراکز راهبردی براساس اصول آرمان‌های جهان‌شمول مهدویت و جهانی شدن اسلام ضمن استحکام فرهنگی و نظامی ساختار سازمانی خود و ارتباط بیشتر نهضت‌های آزادیبخش و نیروهای مسلح جهان اسلام با رعایت ظرافت‌های دیپلماسی صدور انقلاب و ابلاغ پیام امام و افشای نقشه‌های مرموز جهانخواران طرح‌های جامع، کامل، کاربردی و انعطاف‌پذیر در شرایط مختلف را آمادۀ اجرا داشته باشند تا راه ظهور مصلح کل مهیا سازند و جهان را به صلح و عدالت آراسته نمایند و سفارش امام خمینی به سپاه دریارۀ استقامت در مسیر پر نشیب و فراز تحولات انقلاب و تثبیت برای رسیدن به نظام مهدویت در حسن ختام این مقاله این است:
«من امیدوارم که شمایی که در این نهضت با آن جوش و با آن خروش و با آن فداکاری شرکت کردید، در این بین راه یک کسی نباشید که نارفاقتی بکنید و بین راه رها کنید، این قافله راه افتاده است و دارد طرف خدا می‌رود، همه با هم باشید.»34
«امیدوارم که این خدمت را که خدمت به اسلام است و خدمت به امام زمان ـ سلا‌م‌الله علیه ـ است به آخر برسانید و برسانیم و همه با هم این منزل را طی بکنیم».35
ان‌شاءالله

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات