صفحه نخست >>  عمومی >> آخرین اخبار
تاریخ انتشار : ۱۲ آذر ۱۳۹۱ - ۰۸:۲۸  ، 
کد خبر : ۲۵۱۴۱۲
گفت‌وگو با حجت‌الاسلام مصباحی مقدم در رابطه با اقتصاد مقاومتی

برای حفظ اقتصاد نیازمند اتاق جنگ هستیم

مقدمه: امروزه جمهوری اسلامی در حوزه های اقتصادی خود با مسائل یا مفاهیمی مواجه است که تاکنون به هیچ عنوان چه در عرصه نظر و چه در عرصه عمل و تجارب بشری مشابه و مابه ازای واقعی نداشته است. بنابراین خود انقلاب اسلامی مکلف به نوآوری و ابتکار و نظریه پردازی و الگوسازی در عرصه های جدید اقتصادی است. هر کشوری که علم استکبارستیزی را برپا کند نیازمند چنین الگوهایی است. یکی از مفاهیم، اقتصاد مقاومتی است. برای تحقق الگوی اقتصاد مقاومتی در جامعه، نیازمند شناخت دقیق این نوع اقتصاد و بسترها و زمینه های آن هستیم. باید این مسئله را در نظر داشته باشیم که الگوی اقتصاد مقاومتی راهبردی برای مقابله با تحریم ها و تهدیدهای اقتصادی است. اقتصاد مقاومتی، مجموعه اقدامات و تمهیداتی است که در عرصه کشور برای مقابله با فشارهای اقتصادی، سیاسی و تبلیغاتی در سطح بین المللی انجام می گیرد. این نوع اقتصاد را می توان تبلور جامعه در مقابل تحریم ها و فشارهای خارجی و شکوفایی اقتصاد ملی تعریف کرد. طرح اقتصاد مقاومتی به عنوان مهم ترین تمجید تبدیل تهدیدها به تحول اقتصادی تلقی می شود. در تاریخ اقتصادی ایران ثبت است که رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله امام خامنه ای (مدظله العالی) از سال ها پیش اقتصاد مقاومتی را مطرح کرده و بر ضرورت بازبینی در نظام های کنونی تأیید کرده بودند. همچنین خودداری از خام فروشی نفت و حرکت به سمت اقتصاد غیرنفتی، استفاده حداکثری از کالاهای داخلی و نهراسیدن از تحریم های اقتصادی نیز از دیگر نکاتی است که سال ها پیش از آغاز تحریم نفتی از سوی مقام معظم رهبری مورد تأکید قرار گرفته بود. این تأکیدات مقام معظم رهبری به این موضوع ما را برآن داشت تا پیرامون بحث اقتصاد مقاومتی که به عنوان یکی از مباحث روز مطرح است، به سراغ حجت الاسلام والمسلمین «مصباحی مقدم» نماینده چند دوره مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیسیون برنامه و بودجه فعلی مجلس برویم و با وی به گفت وگو بپردازیم که ماحصل آن در ادامه می آید.

* با توجه به شرایط پیچیده ای که ایران به لحاظ اقتصادی در آن قرار دارد،برای اولین سوال و آغاز بحث، از اقتصاد مقاومتی چه تعریفی مدنظرتان است؟
** اقتصاد مقاومتی، اقتصاد در شرایط جنگ است. آن هم شرایط جنگی که به ناحق بر یک ملتی تحمیل شده است. ملتی که سعی می کند با داشته های خودش نیازهایش را تأمین کند. نقاط آسیب پذیری را شناسایی و آنها را استحکام بخشد. در تلاش است، اجازه ندهد آن اهدافی را که دشمن بدان تعبیر جنگ دارد، محقق شوند.
به گونه ای به دنبال آن است نگذارد دشمن به آنچه می خواهد برسد. این تعریف اجمالی اقتصاد مقاومتی است، اما همان طور که می دانید امروز سردمداران فاسد غرب درصددند که نظام اسلامی ما را با مشکلات اساسی مواجه کنند و بهترین راهی که برگزیده اند تحت فشار قرار دادن ملت ایران از زاویه اقتصادی است.
آنها همواره تلاش می کردند ملت ما را از نظام جمهوری اسلامی جدا کنند و اهداف شان که سرنگونی نظام است، تحقق یابد. مطمئناً یکی از نقاط بارز آسیب پذیری ما هم همین اتکای بودجه به نفت است که دشمن از آن سوء استفاده می کند. البته ناگفته نماند که کاهش اتکا به نفت همواره جزو سیاست های کلان برنامه های پنج ساله ما بوده و در زمره رهنمودهای اساسی مقام معظم رهبری و تصمیم گیرندگان کشور نیز قرار دارد.
ولی همواره درآمد نفت، شیرین بوده و مانع اعمال و اجرای سیاست درست و اصولی اقتصاد شده است و دشمن امروز از همین نقطه ما را مورد تهاجم قرار داده و به گونه ای ما را از فروش نفت محروم ساخته است. خوشبختانه تا حدود بسیاری آنها را به زانو درآورده ایم ولی به هر حال تهدید جدی است. ما باید کاری کنیم که اتکای مان به نفت از بین برود تا این نقطه آسیب برطرف شود. یکی دیگر از نقاط آسیب پذیری، مناسبات اقتصادی ما با سایر کشورها است.
امروز ایران با 157 کشور مبادلات تجاری دارد. و این نشان دهنده بزرگی اقتصاد و گستردگی روابط اقتصادی ماست. حتی سال 90 ما حدود 200 میلیون دلار از آمریکا واردات داشتیم؛ واردات مواد و منابعی که از کشورهای دیگر قابل تأمین نبود. این وقایع نشان می دهد که قطع مناسبات اقتصادی ما با سایر کشورها یک بلوف سیاسی بیش نیست.
با تمام این اوصاف، ما باید کاری کنیم روابط اقتصادی ما با کشورهای دیگر تحکیم یابد و با هر راهکاری که اقتضا می کند دشمن را در این هدف ناکام سازیم. چون اگر دشمن بتواند به اهداف خود دست یابد اقتصاد ما را به صورت یک اقتصاد بسته درخواهد آورد. این امکان برای ما وجود دارد که صادرات برق را به کشورهای دیگر داشته باشیم.
اکنون جمهوری نخجوان، عراق، سوریه، لبنان متقاضی برق ما هستند. امروز ما می توانیم به کشورهای پاکستان، هندوستان و ترکیه گاز صادر کنیم. یکی از راه های دیگری که می توان در مقابل تهاجم های اقتصادی مقاومت کرد، تهاتر مبادلات با کشورهای مورد تجارت مان است. یکی دیگر از راه هایی که می تواند اقتصاد ما را به صورت اقتصاد مقاومتی درآورد تولید کالاهایی است که امروز وارد می کنیم و احیاناً در داخل می توانیم به مرحله تولید برسانیم؛ همانند سویا، جو، دام و طیور. بدین وسیله وابستگی مان به خارجی ها کاهش می یابد.
علاوه بر آن برخی از واردات همچون کالاهای لوکس، اتومبیل های گران قیمت، مبلمان، لوازم آرایشی، عروسک، آدامس و سیگار هیچ ضرورتی ندارد. در این صورت، بهتر می توانیم ارز مورد نیازمان را تخصیص بدهیم. تا اینکه ارزهای تخصیصی واردات بیهوده که اولویت ندارد را دربرگیرد.
همچنین اقتصاد مقاومتی اقتضا می کند ملت ایران یکپارچه همانند دوران دفاع مقدس به حمایت از نظام برخیزند. در الگوی مصرف شان، مصرف کالای ایرانی را اولویت بدهند. البته تولیدکنندگان ما نیز باید کیفیت تولیدات خودشان را بالا ببرند و ظرفیت تولیدشان را افزایش دهند. این ها همه عواملی هستند که می تواند اقتصاد مقاومتی را در کشور ما تأمین کند.
* با توجه به شعار سال که «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» است و همچنین فشارهای غرب علیه ایران در قالب تحریم ها، چگونه می توانیم اقتصاد مقاومتی را محقق کنیم؟
** بدون شک مسئله حمایت از تولید ملی پیش نیاز اقتصاد مقاومتی است. ما می بایست کاری کنیم که هزینه های تولید ملی مان کاهش یابد و در نگرش افزایش کیفیت آن باشیم. سعی کنیم همه خدماتی که دولت می دهد، سهل و آسان در اختیار تولیدکنندگان مان قرار گیرد. از آن سو، مردم ما هم الگوی مصرف خودشان را اصلاح کنند.
از صرف هزینه های بیهوده بپرهیزند. سعی کنند کالاهایی را که در داخل تولید می شود مصرف کنند. همه دست به دست هم دهیم وابستگی های ملت به ارز را کاهش دهیم.
* وظیفه سیاست گذاران و نمایندگان مجلس در برابر تسهیل قوانین به منظور تحقق اقتصاد مقاومتی چیست؟
** اکنون قوانین لازم را برای انجام این مسئله داریم و نیاز به قانون گذاری و در واقع، انباشت قانون نداریم. اگر نیازی به قانون جدید و ... باشد مجلس وظیفه دارد به میدان بیاید. پروسه اقتصاد مقاومتی به طور عمده، بار آن بر روی دوش دولت است. ولیکن همواره مجلس باید کمک کند و صرفاً به قانون گذاری بسنده ننماید.
اگر در برهه هایی دشواری به واسطه قانون برای تولیدکنندگان و تصمیم گیرندگان دولتی به وجود آمد آن دشواری ها و موانع را از بین ببرد. همچنین باید سعی کنیم به تلویح قانون بپردازیم. چراکه ممکن است قانونی دست و پاگیر شود که باید آن قانون از سر راه برداشته و از بین برده شود. مجلس دوشادوش دولت کمک می کند.
حتی تعدادی از نمایندگان مجلس آمادگی دارند مشورت های لازم را برای اقدامات اجرایی به دولت بدهند. در قسمت هایی که اطلاعات دارند، چه مشکلاتی وجود دارد، به دولت اطلاع رسانی کنند.
* نقطه نظرات قوه مجریه برای مقابله با جنگ اقتصادی دشمن چه می تواند باشد؟
** پیشنهادی وجود دارد مبنی بر اینکه دولت یک ستادی برای مدیریت اقتصاد مقاومتی تشکیل دهد. چون شرایط ما دست کمی از جنگ اقتصادی ندارد. به همین دلیل نیازمند اتاق جنگ برای این تصمیمات هستیم. چیزی شبیه به قرارگاه های عملیاتی سپاه و ارتش در دوران دفاع مقدس که همه اطلاعات در یک جا جمع آوری می شد.
شورای فرماندهان تشکیل می شد و با تصمیم گیری فرماندهان عملیات های نظامی صورت می گرفت. اکنون هم ما با یک نوع عملیات جنگی اقتصادی روبه رو هستیم که نیازمند تشکیل چنین ستادی از سوی دولت هستیم. این ستاد می تواند تشکلی از مجلس و قوه قضائیه باشد و به کمک دولت برود، اما تصمیم و اجرا توسط دولت انجام شود، چراکه مسئولیت اجرا به عهده دولت است.
* وظیفه تولیدکنندگان و بخش خصوصی در جنگ اقتصادی دشمن چیست؟
** استفاده از همه ظرفیت های شان. البته آنها آمادگی دارند. مشکلاتی که وجود دارد به برخی موانع اداری برمی گردد که بر سر راه آنها است. بعضی مساعدت ها و کمک های مالی است که باید صورت گیرد مانند سرمایه در گردشی که کارخانه ها و شرکت ها برای افزایش فعالیت های شان به آن نیاز دارند.
برای اینکه در حد ظرفیت قابل توصیف و موردنظر تولید کنند. بنابراین این آمادگی در میان آنها وجود دارد. (به شرطی که) موانع از بین برود و منابع مالی در اختیارشان قرار بگیرد.
* مردم در مقابل این هجمه ها و جنگ تمام عیار اقتصادی دشمن، چه نقشی را می توانند ایفا کنند؟
** یکی اینکه هوشیار باشند. واقعاً در این شرایط و اوضاع، مردم باید بیدار باشند. همان طور که در دوران دفاع مقدس عده ای در جبهه ها فعال بودند و عده ای در پشت جبهه ها کمک رسانی می کردند. اکنون هم در شرایط جنگ اقتصادی باید عده ای در پیشانی این حرکت و مبارزه باشند و عده ای هم در پشت جبهه.
یکی از کمک های بزرگی که مردم می توانند انجام دهند، ایجاد آرامش روانی است تا نقشه های دشمنان خنثی شود. این جنگ اقتصادی همراه با جنگ روانی است. نباید تحت تأثیر تصمیماتی که دشمنان می گیرند قرار بگیرند و در میدانی که آنها ترسیم می کنند به نقش آفرینی بپردازند. خرید دلار و سکه در چنین شرایط و تبدیل سرمایه ها در این شرایط، بازی در جبهه دشمن است. پس مردم باید آرامش شان را حفظ کنند. ما کمبود کالا نداریم.
کالاهای مورد نیاز جامعه وجود دارد. انبارهای بخش خصوصی که تحت نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دارد، مملو از کالاهای اساسی و مورد نیاز ما است. ذخایر مطمئن کالایی]داریم و[ کالاهای اساسی ما تأمین است. ما اصلاً جای نگرانی نداریم. اصلاً شرایط ما با شرایط دوران جنگ نظامی که پشت سرگذاشتیم به صورت جدی متفاوت است.
آن وقت وابستگی های ما به خارج خیلی بیشتر بود، ولی الان وابستگی های ما به خارج بسیار کاهش پیدا کرده است.آن وقت ما با کمبود کالا روبه رو بودیم و ناگزیر بودیم سهمیه بندی کنیم و کوپن به مردم بدهیم، امروز اصلاً با کمبود کالا روبه رو نیستیم و نیاز به کوپنی کردن نیازهای مردم نداریم. آنچه که است دامن زدن به قیمت ها از راه ایجاد جنگ روانی و همین طور از راه خریدهای بدون مبنا و شتاب زده است. پس مردم کمک کنند. در یک چنین مسائلی همراهی کنند.
* رسانه ها به عنوان یک عنصر و رکن مهم در تحقق اقتصاد مقاومتی از چه کارکردهایی باید پیروی کنند؟
** رسانه ها می توانند در خدمت اقتصاد مقاومتی قرار بگیرند یا خدایی ناکرده می توانند نقشی را ایفا کنند که آن نقش دامن زدن به پیاده شدن نقشه های دشمن باشد. اگر یک جایی خبررسانی ها و اطلاع رسانی ها به گونه ای باشد که نگرانی را در جامعه ما تشدید بکند در خدمت بیگانگان قرار گرفته اند.
اگر سعی کنند وقایع را به خوبی برای مردم رسانه ها توضیح بدهند، توجیه کنند و نشان بدهند در چه شرایطی هستیم و آنها را به همکاری و کمک به دولت تشویق کنند، قطعاً خدمت بزرگی به این موضوع خواهند کرد، چراکه در این اوضاع امر اطلاع رسانی برای آگاهی مردم خیلی مهم است.

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات