* شما مدت زیادی نیست که به عنوان سفیر استرالیا به ایران آمده اید و قبل از ایران، سفیر استرالیا در افغانستان بودید. در این مدت کوتاه،ایران را چگونه دیدید و به نظر شما چه تفاوتی بین ایران و افغانستان وجود دارد؟
** بله حق با شماست. مدت خیلی زیادی نیست که من در تهران هستم. سه ماه است که من در تهران هستم و اوقات جالبی را در تهران سپری کرده ام؛ مخصوصا انتخابات ریاستجمهوری که آن را رصد میکردم برایم جالب بود. احتمالا زمان باقی مانده هم با توجه به مسائل مختلف بینالمللی که در پیشرو دارم دوره جالبی خواهد بود. مردم ایران مردم خوش برخوردی هستند و به دنبال این هستم که بیش تر و بیشتر ایران را ببینم و بشناسم. میتوانم بگویم که اولین و مهمترین تفاوت در ایران و افغانستان بحث امنیتی است و در افغانستان، موضوع عدم امنیت باعث میشود شما خیلی نتوانید راحت رفت و آمد کنید.
* احساس من این است که در این سه ماهی که شما در ایران حضور داشتید فعال بودهاید و سعی کرده اید ارتباط بیشتری با حوزههای مختلف برقرار کنید. آیا این فعالیتها به خاطر این است که تازه به ایران آمدهاید یا قرار است این ارتباطات و تعاملاتی که با حوزههای مختلف برقرار کردهاید ادامه داشته باشد؟
** جواب دادن به این سوال شما خیلی راحت نیست. یک دلیلش این که بله من تازه به ایران آمده ام و دلیل دیگر آن این است که مطمئن باشیم پیغام ما به گوش همه ایرانیان میرسد و پیغام ما در مورد قاچاق انسان و خطرهایی که در این مقوله وجود دارد است که در این مصاحبه در مورد آن صحبت میکنیم.
* یکی از دلایلی هم که من در این جا حضور دارم تا با شما گفتوگو کنم اطلاعرسانی درباره قاچاق انسان به مقصد استرالیا و مشکلات مهاجران غیرقانونی است. اما قبل از آن میخواهم نظرتان را در مورد انتخابات ریاستجمهوری ایران بدانم و اینکه این انتخابات چه تاثیری در روابط ایران و استرالیا میتواند داشته باشد.
** باید بگویم که ما همواره روابط دوستانهای با هم داشتیم. روابط ایران واسترالیا همواره روابطی بر پایه تجارت دو سویه و روابط مردمی نهادینه شده بوده و البته مسائل سیاسی که دو کشور همواره اتفاق نظر راجع به آنها داشتهاند. ما همواره از گفتوگوهای مفید و دو جانبه حمایت میکنیم و توقعی نداریم که با یک انتخابات، روابط ما دچار تغییر و تحولات خیلی شدیدی شود. من به عنوان یک دیپلمات، هیجان و شور زیادی در مردم و کاندیداها در زمان انتخابات ریاست جمهوری ایران میدیدم که این موضوع برایم جالب بود.
دولت استرالیا به آقای دکتر روحانی به خاطر انتخاب شدن ایشان به عنوان رئیسجمهور تبریک عرض میکند. این مساله را ما در نظر داریم که ایشان گفتند قصد دارد مسائل هستهای ایران را با جامعه بینالملل از طریق مذاکرات و از طریق دیپلماسی حل کنند و ما هم از این موضوع حمایت میکنیم و امیدواریم در این کار موفق باشند. ما چشم انتظار مذاکرات ایران با گروه 1+5 هستیم که امیدواریم مذاکرات سازندهای باشد.
* پیروزی اخیر حزب محافظهکار استرالیا بر حزب کارگر را چگونه ارزیابی میکنید و این انتخاب چه پیامهایی در حوزه داخلی استرالیا و در حوزه بینالمللی داشت؟
** شاید خیلی خوب نباشد که یک سفیر راجع به مسائل سیاسی کشور خودش نظر خاصی بدهد اما اگر نگاهی به روزنامههای استرالیا بیندازیم متوجه میشویم که نظریات مختلفی در این مورد وجود دارد. دولت استرالیا به صورت متناوب تغییر میکند و در حال حاضر هم حزبی که دو دوره روی کار بوده کنار رفته و حزب جدید انتخاب شده است. شاید در این تغییر، بیشتر مسایل اقتصادی مطرح بوده و سیاست خارجی استرالیا تغییر عمدهای نخواهد کرد چون عناصر اصلی سیاست خارجی از طرف هر دو حزب حمایت و طرفداری میشود.
* نکتهای که درباره انتخابات اخیر استرالیا برای من جالب بود موضع سرسخت حزب محافظه کار در رابطه با مهاجرت به این کشور نسبت به حزب کارگر بود. با توجه به سختگیریهایی که اخیرا در استرالیا نسبت به مهاجران و پناهجویان صورت گرفته به نظر میرسد که حزب محافظه کار نگاه سختتری نسبت به این موضوع دارد...
** فکر میکنم هر دو حزب، قواعد و سیاستهای سختگیرانهای دارند تا جلوی ورود غیرقانونی به استرالیا را بگیرند. دولت استرالیا در ماه جولای تغییراتی در سیاستهای مهاجرتی ایجاد کرد که اگر بخواهید دربارهاش میتوانیم حرف بزنیم اما دو حزب میخواهند هر چه در توان دارند انجام دهند تا جلوی مهاجرت غیرقانونی به استرالیا و جلوی مردمی را که جان خود را به خطر میاندازند و زندگی خود را در دستان تبهکاران قرار میدهند را بگیرند.
* درباره محتوای این قوانین سختگیرانه، در ادامه صحبت میکنیم تا بدانیم تغییرات قوانین مهاجرتی استرالیا شامل چه مواردی بوده ولی قبل از آن میخواهم توضیح بدهید که آیا این سختگیریها خواست مردم استرالیا بوده و اگر اینطور است، چرا دیدگاه مردم استرالیا به عنوان کشوری که همواره به عنوان کشوری مهاجرپذیر در تاریخ مطرح بوده تا این حد نسبت به مهاجرت تغییر کرده است؟
** نظرسنجیهایی که در استرالیا صورت گرفته نشان میدهد که مردم طرفدار این هستند که از مرزهای کشور محافظت شود و حساسیت شدیدی در این مورد دارند و میخواهند مطمئن شوند که مهاجرت در بسترهای خودش صورت میگیرد نه از مسیرهای غیرقانونی. من فکر میکنم مردم استرالیا نسبت به پناه جویانی که خود را با قایق و لنج به کشور میرسانند خیلی نگرانند و اقداماتی که از سوی احزاب سیاسی استرالیا در کشور پیگیری میشود در واقع انعکاسی از همین نگرانیهاست.
پس جواب این سوال شما بله است و در واقع این نگرانیهای مردم است که باعث شده این قوانین به وجود بیاید. میدانید که کشور ما یک جزیره است که با کشورهای دیگر خیلی فاصله دارد. مردم ما دوست دارند که مرزهایشان کنترل شود و تحت حفاظت باشد و اگر موضوعی بخواهد این حفاظت را به هم بریزد و از کنترل خارج کند مردم بسیار نگران میشوند و نسبت به آن واکنش نشان میدهند.
* آیا این نگرانی مردم استرالیا صرفا نمود مباحث امنیتی و حفاظتی است یا نه، نمود داخلی هم دارد؟ مثلا نگرانی از این لحاظ که فرصتهای شغلی از طرف مهاجران به خطر بیفتد و این گونه مسائل؟
** نه چنین چیزی نیست و واضح است که این نگرانیهای مردم راجع به مرزها و امنیت است. اگر نگرانی راجع به شغل و فرصتهای شغلی وجود داشت استرالیا اصولا برنامه مهاجرتی در نظر نمیگرفت در حالی که ما یک برنامه بزرگ برای پذیرش مهاجران داریم و ما به این قضیه واقفیم که مهاجران باعث رشد کشورمان میشوند.
* آنچه باعث شده من اینجا حضور داشته باشم نگرانی مشترکی است که بین من و سفیر استرالیا در ایران وجود دارد؛ از این جهت که من هم دوست ندارم که هموطنان من به صورت غیرقانونی به استرالیا مهاجرت کنند و طبیعتا اطلاعرسانی بیشتر به آنها میتواند مانع از مهاجرت غیرقانونی به کشوری شود که البته معمولا مهاجرپذیر بوده است. در مورد قوانین جدید برخورد با پناهجویان غیرقانونی به استرالیا بیشتر صحبت کنید.
** در تاریخ 19 جولای دولت ما اعلام کرد که از آن تاریخ به بعد هرکسی با لنج سعی کند بدون داشتن ویزا خود را به استرالیا برساند و توسط نیروی دریایی ما دستگیر شود به کشورهای منطقه فرستاده میشود تا به درخواست پناهندگی آن رسیدگی شود و در استرالیا نگهداری نمیشود، بلکه به کشور پاپوآگینهنو و احتمالا به کشور نائورو فرستاده میشود. اگر به کشور پاپوآگینهنو فرستاده شود و در آنجا ادعای پناهندگی کند توسط مقامات آن کشور یعنی دولت پاپوآگینهنو و طبق قوانین آن کشور به پناهندگی او رسیدگی میشود و استرالیا به کشور پاپوآگینهنو حمایت لجستیک میدهد.
در پاپوآگینهنو اگر پناهجویان به درخواستشان رسیدگی شد و پناهنده شناخته شوند در پاپوآگینهنو اسکان داده میشوند اما هرگز در استرالیا اسکان داده نمیشوند. اگر هم که پناهنده شناخته نشوند یا در پاپوآگینهنو در بازداشت خواهند ماند یا اینکه به کشور خود بازخواهند گشت. کاری که دولت در این تغییرات سیاستهای مهاجرتی میخواهد انجام دهد این است که به مردم کشورهای دیگر بگوید اگر به صورت غیرقانونی با لنج و بدون داشتن ویزا از طریق قاچاقچیان انسان بخواهند خود را به استرالیا برسانند ما این تضمین را میدهیم که آنها هرگز به استرالیا نخواهند رسید. امیدواریم که این تغییرات جدید در سیاستهای مهاجرتی، مانعی ایجاد کند تا مردم، زندگی و پول خود را به خطر نیندازند و جان خود را در دستان قاچاقچیان انسان نگذارند. ما میدانیم که قاچاقچیان انسان به پناهجویان دروغ میگویند، میگویند شما به استرالیا خواهید رسید و زندگی راحتی در آنجا خواهید داشت.
اما این دروغها به خاطر آن است که آنها به تنها چیزی که فکر میکنند پول است و اصولا توجه ندارند که چه بلایی ممکن است سرپناهجویان بیاید. پس تکرار میکنم که هدف ما از تغییرات سیاستهای مهاجرتی این بوده که مردم را قانع کنیم که به هیچ وجه با لنج و بدون داشتن ویزا به استرالیا نخواهند رسید.
* در مورد قاچاقچیان انسان بارها صحبت شده است. این قاچاقچیان معمولا در اندونزی یا کشورهای اطراف وجود دارند. تا به حال دولت استرالیا بررسی کرده که اینها چه افرادی و با چه ملیتهایی هستند و آیا تا به حال با کشور اندونزی و ایران مذاکراتی در مورد قاچاقچیان صورت گرفته که از آنجا هم برخورد لازم را با قاچاقچیان انجام دهند؟
** بله البته دولت استرالیا با قاچاقچیان انسان در چند جبهه مقابله میکند. البته که اولین جبهه مقابله با قاچاقچیان انسان، از طریق نیروهای امنیتی و پلیس است که ممکن است از داخل خود استرالیا شروع شود تا افرادی را که میتوانند به قاچاقچیان انسان کمک کنند یا به آنها کمک کرده اند دستگیر شوند. با نیروهای پلیس در کشورهای همسایه هم برای براندازی شبکههای قاچاق انسان همکاری داریم. با کشورهایی هم که مهاجر فرست هستند همکاری داریم. دولت استرالیا مذاکرات خوبی با کشور ایران در این زمینه داشته و امیدواریم که بتوانیم مذاکرات بیشتری داشته باشیم تا جلوی قاچاق انسان را بگیریم.
همچنین از طریق دیپلماتیک هم در منطقه پیگیریهای لازم انجام شده؛ به عنوان نمونه در تاریخ 20 آگوست امسال رئیسجمهور اندونزی در جاکارتا کنفرانسی را با شرکت کشورهای همسایه و کشورهای حتی دورتر برای بررسی این موضوع ترتیب داده بود. همه این مسائل نشان میدهند که مبارزه با قاچاق انسان به نفع همه کشورهاست؛ چه کشورهای مهاجر فرست و چه کشورهای معبر که مردم از آن طریق خود را به استرالیا میرسانند و چه کشورهای مقصد.
* طی مدت کوتاهی که قوانین پذیرش پناهجویان توسط استرالیا تغییر کرده، آیا این تغییرات، تاثیری در کاهش مهاجرتهای غیرقانونی داشته است؟ البته قبول دارم که هنوز مدت زمان کوتاهی از تغییر قوانین گذشته و شاید زمان مناسبی برای بررسی تاثیرات بازدارنده آن نباشد، اما آیا در همین مدت کوتاه هم تاثیری مشاهده شده است؟
** ما همین الان هم میتوانیم ببینیم که تعداد مهاجران به طرز قابل توجهی تا یک سوم کاهش پیدا کرده یعنی تعداد مهاجرتها یک سوم تعداد قبل است. همچنین به صورت روایت گونه از این طرف و آن طرف میشنویم که خیلی از ایرانیان از اندونزی دارند برمیگردند و دیگر برنامهای برای غیرقانونی رفتن به استرالیا ندارند به ویژه که این پیغام را دریافت کرده اند که پا در این مسیر گذاشتن بدون داشتن هیچ شانسی برای رسیدن به استرالیا خیلی خطرناک است.
* آخرین آماری که از مهاجرت غیرقانونی به استرالیا داشتیم نشان میداد که ایران بیشترین تعداد مهاجرت غیرقانونی را به استرالیا داشته است. چه کشورهایی از این لحاظ در ردههای اول بودند؟
** امسال بزرگترین گروه پناهجویان غیرقانونی به استرالیا ایرانی بودند. آخرین آماری که داریم این است که در سال 2013 تا سوم سپتامبر، 7430 ایرانی تلاش کردند با قایق به صورت غیرقانونی خود را به استرالیا برسانند و این از مجموع 18916 نفری است که خواستند از این طریق به استرالیا برسند. پس میبینیم که تعداد مهاجران ایرانی غیرقانونی به استرالیا، حتی بیشتر از یک سوم کل مهاجران است. گروه بعد جمعیتشان حدود 2000 نفر است که شامل افغانیها هستند و پس از آن از کشورهای دیگر از جمله پاکستان و سریلانکا. پس تا اینجا در سال جاری، ایران بزرگترین کشور فرستنده مهاجران بوده است.
* براساس مقایسه آمار قبلی که مربوط به 31 جولای بود با آمار جدید میتوانیم نتیجه بگیریم که در مدت زمان کوتاه از 31 جولای تا 3 سپتامبر، حدود 1000 پناهجوی ایرانی غیرقانونی دیگر هم به آمار قبلی اضافه شده است...
** احتمالا همین طور است.
* موضوع بعدی در مورد نگهداری از پناه جویان غیرقانونی است تا وضعیت آنها تعیین تکلیف شود. این پناهجویان کجا اسکان داده میشوند و شرایط نگهداری از آنها به چه صورتی است؟
** تمام افرادی که بعد از 19 جولای به استرالیا میرسند ابتدا به جزیره کریسمس فرستاده میشوند. جزیره کریسمس در واقع قلمرو خاک استرالیا است اما با استرالیا خیلی فاصله دارد و بین استرالیا و اندونزی است. سپس همه آنها به کشور پاپوآگینه نو یا کشور نائورو فرستاده میشوند. در حال حاضر 680 نفر در پاپوآگینه نو در جزیره منس یا مانوس هستند. من رقم دقیق ملیتهای مختلف را به تفکیک در بین این 680 نفر ندارم اما میدانم که بیشتر آنها ایرانی هستند.
مردمی که قبل از 19 جولای به استرالیا رسیدند و در واقع به صورت غیرقانونی به استرالیا آمدند در بازداشتگاههای مهاجران در استرالیا نگهداری میشوند. در مورد شرایط نگهداری هم که پرسیدید باید بگویم که شرایط آنجا کاملا انسانی است. البته ما میدانیم که هیچکس دوست ندارد در بازداشت باشد و قطعا درک میکنیم افرادی که در بازداشتگاههای مهاجرین هستند اصلا احساس خوبی ندارند و اصلا خوشحال نیستند چراکه قاچاقچیان انسان به آنها دروغ گفته بودند و به آنها گفته بودند که به استرالیا خواهید رسید و زندگی خوبی خواهید داشت اما در عوض سر از کمپهای اردوگاههای بازداشت در پاپوآگینه نو و جزیره نائورو درآوردند.
اما باید بگویم که برخورد با آنها به صورت انسانی است. حمایتهای حیاتی از آنها انجام میگیرد و خدمات پزشکی و روانشناختی و تفریحی در آنجا دارند و میتوانند از خدمات ارتباطی برای ارتباط با خانوادههایشان استفاده کنند اما مسلما این بازداشتگاههای مهاجرین جایی نیست که مردم بخواهند آن را به عنوان یک مقصد برای تعطیلاتشان انتخاب کنند.
* تکلیف افرادی که قبل از 19 جولای در بازداشتگاهها بودند چه میشود؟ آیا آنها به ایران بازگردانده میشوند یا شرایط دیگری برایشان رقم میخورد؟
** قبل از آن تاریخ 3500 نفر ایرانی در بازداشتگاههای مهاجرین و 800 نفر در بازداشت اجتماعی بودند به این معنا که به آنها حق کار داده نمیشود و باید به صورت متناوب به پلیس گزارش میدادند. اگر آن افراد درخواست پناهندگی بدهند درخواست آنها رسیدگی میشود و اگر این درخواست معتبر باشد، احتمالا اجازه پیدا میکنند در استرالیا بمانند در غیر این صورت به ایران برگردانده میشوند یا در بازداشتگاهها میمانند.
ما دوست نداریم کسی در بازداشتگاه بماند پس بهتر است که به این نتیجه برسند که اشتباه کردهاند و اشتباه خود را بپذیرند و تلاش کنند به ایران برگردند. باز هم تاکید میکنم این اتفاق برای افرادی میافتد که قبل از تاریخ 19 جولای به استرالیا رسیدند و بعد آن هیچگاه این اتفاق نمیافتد.
* در صحبتهایتان گفتید که استرالیا همواره از مهاجرینی که به صورت قانونی به این کشور میآیند استقبال میکند. به هر حال استرالیا یک کشور مهاجرپذیر است و در طول تاریخ به این موضوع شهرت داشته است. ایرانیانی که به صورت قانونی به استرالیا مهاجرت کرده اند در مورد وضعیت پناهندگی آنها چه اتفاقی میافتد و آیا با دید مثبت به آنها نگاه میشود و درخواستشان مورد بررسی قرار میگیرد یا خیر؟
** غیر از استرالیاییهای بومی که هزاران هزار سال در استرالیا بودند، ملت استرالیا ملت مهاجران است. این کشور از مهاجران ساخته شده است. ما مهاجران را از سرتاسر دنیا میگیریم و در بین این مهاجران پناهندگان را هم میگیریم و برنامه مفصل و بزرگی برای گرفتن پناهندگان داریم بطوریکه امسال برنامه ما گرفتن 20000 پناهنده است. اما استرالیا میخواهد برای گرفتن پناهندگان یا مهاجران حق انتخاب داشته باشد. استرالیا تمایل دارد پناهندگان و مهاجران را از طریق مجاری قانونی از جمله کمیته عالی سازمان ملل در مورد آوارگان و پناهندگان جذب کند و نه از طریق شبکههای قاچاق انسان. در مورد مهاجران هم برنامههای بزرگی داریم. حدود 70 سال است که ما از کشورهای مختلف مهاجر میپذیریم و مهاجران را براساس مهارتهایشان و کمکی که میتوانند به کشورمان کنند میتوانیم انتخاب کنیم. بنابراین مسیرهای قانونی وجود دارد که خودتان را به استرالیا برسانید.
مثلا سفارت ما در ایران بخش بزرگی برای مهاجرت دارد که پارسال حدود 2000 ویزای مهاجرت برای ایرانیان صادر کرد. پس مسیرهای قانونی و درستی برای رسیدن به استرالیا وجود دارد برای افرادی که بیایند و در این کشور زندگی کنند.البته که تقاضای هر شخصی که اقدام کند پذیرفته نمیشود اما تاکید میکنم که از مسیرهای قانونی باید این مسیر طی بشود و از طریق همین مسیرهای قانونی بوده که ایرانیان خود را به استرالیا میرسانند. طبق آخرین برآوردها جامعه ایرانیانی که در استرالیا زندگی میکنند 30000 نفر است که در همه جای استرالیا ساکن هستند که یک جامعه بسیار مورد اطمینان و سختکوش هستند.
بنابراین اگر کسی قصد داشته باشد به استرالیا بیاید مسیرهای قانونی وجود دارد. اما در پاسخ به بخش دیگری از سوالتان باید بگویم هیچ تغییری در وضعیت این پناهندگان ایرانی که از طریق قانونی به استرالیا رسیدند وجود ندارد. آنها میتوانند جواز شهروندی استرالیا را بگیرند و در انتخابات اخیر استرالیا هم که همین چند روز پیش برگزار شد خیلی از ایرانیهایی که سیتیزن شیپ استرالیا را داشتند هم رای دادند.
* یک سوال در حوزه اقتصادی دارم. آیا آماری از توریستهایی که از ایران به استرالیا میروند یا از استرالیا به ایران میآیند در اختیار دارید؟ هرچند که بعد مسافت باعث میشود تبادل گردشگران بین دو کشور با مشکلاتی همراه باشد اما آیا چشمانداز مثبتی برای توسعه گردشگری بین ایران و استرالیا متصور هستید؟
** رقم و عدد دقیقی متاسفانه ندارم اما این را میتوانم بگویم که سفارت ما یعنی سفارت استرالیا در تهران در طول 2 سال گذشته 10000 یا 9000 ویزای دیدار یا در واقع ویزای گردشگری برای ایرانیان صادر کرده که برای مقاصد مختلف همچون برای گردشگری یا برای دیدن خانواده باشد. خیلی از ایرانیان در استرالیا دانشجو هستند که ممکن است خواهر و برادر یا پدر و مادرشان بخواهند آنها را ببینند که ما برای آنها ویزای ویزیت صادر کردیم که این آمار و ارقام صرفا مربوط به سفارت ماست. اما از جاهای دیگری هم ایرانیان برای استرالیا ویزا گرفته اند مثلا از دبی، لسآنجلس و لندن.
گردشگران استرالیایی هم هستند که ایران را انتخاب میکنند که من البته عدد دقیقی ندارم. اما هستند مردمانی که از استرالیا و با تور برای دیدن جاهای تاریخی و آشنایی با فرهنگ ایران به ایران میآیند. چشماندازهایی برای توسعه روابط گردشگری دو کشور وجود دارد و میشود تلاش کرد که این عدد و رقمها بیشتر شود.
* سوال آخر؛ در این سه ماهی که در ایران بودید جذابترین یا شاید متمایزترین موضوعاتی که در ایران دیدید، حال چه در مورد کشور ایران و چه در مورد مردم ایران چه بوده است؟
** جالبترین چیزی که من دیدم انتخابات ریاستجمهوری بود. دیدن مبارزات انتخاباتی کاندیداهای ریاستجمهوری و دیدن طرفداران آنها در خیابان و عکسالعمل مردم نسبت به روند و نتایج انتخابات برایم جالب بود و فکر میکنم این موضوع از همه موضوعات برایم جذابتر باشد.