5ـ برخورداری اسلام
از نظامهای مختلف
جبهه خودی باید به وجود نظام سیاسى و دیگر نظامها در اسلام اعتقاد داشته باشد. جریانی كه معتقد است اسلام، نظام سیاسى یا اقتصادى ندارد، قطعاً از نظر سیاسى غیرخـودى اسـت.(۱)
مؤتلفه اعتقاد راسخی به وجود نظامهای مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در اسلام دارد. در مرامنامه جدید مؤتلفه آمده است:
«در نظام اسلامی تمام قوانین مطابق قرآن كریم و سنت پیامبر اكرم(ص) و ائمه اطهار(علیهمالسلام) میباشد و قوانین برخلاف اسلام از درجه اعتبار ساقط است.»(۲)
تأکید بر اینکه همه قوانین باید مطابق اسلام باشد نشان از وجود این زمینه اعتقادی دارد که اینان اسلام را دارای نظامات مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی میدانند. همچنین نشان میدهد مؤتلفه بر خلاف برخی نظرات که اجرای احکام دین را منوط به زمان حضور معصوم(علیهالسلام) میکند، معتقد است در زمان حاضر که دوران غیبت معصوم(علیهالسلام) است نیز باید احکام اسلام را اجرا کرد. گفتنی است «ذکر»، نشریه داخلی مؤتلفه در معرفی کتاب آموزشی احکام تشکیلاتی مینویسد:
«احكام اسلام چنان سعهای دارند كه میتوانند نسبت به هر پدیده مستحدثهای حكمی از احكام پنجگانه را ارائه نمایند.»(۳)
اینکه اسلام میتواند حکم هر مسئله تازهای را مشخص کند نمایشگر این نکته است که مؤتلفه به وجود نظامات مختلف در اسلام باور دارد. از نظر فرهنگی هم، در مرامنامه جدید مؤتلفه میخوانیم:
«وسایل ارتباط جمعی از قبیل تلویزیون و مطبوعات باید در خدمت انتشار فرهنگ اسلامی بوده و وسیلهای برای تبادل صحیح افكار و اندیشهها باشد.»(۴)
دیدگاه بالا بیانگر این نکته است که اسلام نظام فرهنگی دارد و باید ساختار فرهنگی ما بر آن مبنا شکل گیرد.
دیگر اینکه دکتر یحیی آلاسحاق از بزرگان سابق مؤتلفه، دیدگاه اقتصادی این حزب را در سه مفهوم جمعبندی کرده است:
«معنویت، هویت اسلامی و روابط خدایی مبنای تعالی اقتصاد ایرانی»(۵)
جمعبندی بالا نشان میدهد مؤتلفه به نظام اقتصادی در اسلام باور دارد.
از سوی دیگر، به گزارش خبرگزاری قرآنی ایکنا، حمیدرضا ترقی، در 30 آبان 1384 از حوزههای علمیه خواست تا نقش خود را در برنامهریزیهای توسعه کشور پررنگتر سازند:
«چنانچه حوزههای علمیه خود را مكلف بدانند كه در فرایند توسعه مبتنی بر دین و قرآن شركت داشته باشند باید با برنامهریزی و سیاستگذاری در این عرصه، نقش خود را پررنگتر سازند.... توسعه را میتوان دستیابی به آرمان و اهداف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، نظامی در یك كشور براساس چشمانداز مورد قبول مردم آن كشور تلقی كرد.»(۶)
دقت در سخنان فوق نشانگر این معناست که این عضو برجسته مؤتلفه نهتنها به وجود نظامات مختلف در اسلام باور دارد، بلکه معتقد است حوزههای علمیه باید با حضور جدیتر در این عرصه، به شکلگیری جامعه مطلوب قرآنی کمک کنند. از سوی دیگر، چنین درخواستی نشان میدهد برخلاف برخی نظرات که معتقدند احکام اسلام فقط بیان برخی کلیات است، او اعتقاد دارد اسلام عزیز حتی درخصوص بسیاری از جزئیات نیز مطلب را روشن کرده است منتها باید از متخصصان دین که در حوزههای علمیه هستند برای فهم آنها کمک گرفت.
گفتنی است برخی احزاب معتقد به احکام اسلام هستند؛ اما نقش زمان و مکان را به قدری پررنگ میکنند که گاه اصل اسلام فراموش میشود. مؤتلفه چنین نمیاندیشد و یک نشانه آن، همین دعوتی است که آقای ترقی از حوزههای علمیه برای حضور پررنگتر در مباحث توسعه دارد. زیرا این حوزههای علمیه هستند که معرف اسلام اصیل هستند. مؤتلفه البته به نقش زمان و مکان اعتقاد دارد اما آن را در محدوده اجتهاد پویا و منطبق با زمان قابل قبول میداند. در مرامنامه جدید مؤتلفه میخوانیم:
«حزب با اعتقاد به دین مبین اسلام و حاكمیت قوانین الهی و استنباط احكام از چهار منبع قرآن، سنت، اجماع و عقل از طرق اجتهاد پویا و منطبق با زمان و حاكمیت ولایت فقیه در نظام حكومتی اسلام تأسیس میشود.»(۷)
برخی احزاب سیاسی ممکن است به وجود نظامات مختلف در اسلام باور داشته باشند؛ اما آنها را برای جامعه امروز مفید ندانند. سخن بالا نشان میدهد مؤتلفه چنین نمیاندیشد و اجرای این نظامات را مفید میداند. درباره برخی از این نظامها، به ویژه نظام حقوق زن در اسلام اختلاف نظر بیشتری وجود دارد، اما سیده فاطمه فخر، مسئول زنان مؤتلفه حتی در این زمینه هم معتقد است احکام اسلام بهتر است:
«احكام و قوانین اسلام در جهت بسترسازی هرچه بیشتر برای رشد و تكامل روحی، انسانی و معنوی و تأمین مصالح مادی و حیاتی زن میباشد.»(۸)
حاصل آنکه مؤتلفه به لحاظ شاخص اعتقاد به وجود حکومت و نظام سیاسی در اسلام و سایر نظامها (اقتصادی و...) در آن، مشکل ندارد.
6ـ نظام ولایی
نظام ولایی به معنای حاکمیت الله و سرپرستی منصوبان خدا بر جامعه است. این نظام در عصر غیبت، همان حکومت اسلامی مطلوب امام خمینی(ره) است که جمهوری اسلامی نام دارد و آن نظامی است که به لحاظ محتوا اسلامی باشد، یعنی مبتنی بر عدالت، مستند به قانون الهی و الهام گرفته از حكومت معصومین(علیهمالسلام)؛ و به لحاظ شكلی، متكی بر آرای مردم و مبتنی بر آخرین دستاوردهای تجربه بشری باشد كه در حال حاضر جمهوری است. ویژگیهای اصلی جمهوری اسلامی عبارتند از:
-الف ـ حكومت قوانین الهی
- ب ـ حكومت حاكم مشروع و آگاه از قوانین الهی
- ج ـ حكومت عدل (همه اركان اصلی حكومت باید عادل باشند.)
- د ـ مردمی بودن حكومت(عدم تحمیل بر مردم، كارآمد بودن حكومت و....)(۹)
در تفاوت این نظام با نظامهای سکولار باید گفت فرق اصلی، در اتکای نظام ولایی به قوانین الهی و حاکمیت حاکم مشروع از نظر دینی است. نماد بارز نظام ولایی در عصر ما نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است. مؤتلفه، نهتنها اصل نظام را میپذیرد بلكه چندان بدان اعتقاد دارد كه خود را در محدوده توان تشكیلاتی خویش، بازوی نظام جمهوری اسلامی میداند. در مرامنامه اولیه مؤتلفه آمده است:
«مؤتلفه اسلامی خود را از انصار مقام ولایتفقیه و پیرو روحانیت اصیل و مبارز اسلام و بازوی نظام جمهوری اسلامی(در محدوده توان تشكیلاتی خویش) میداند.»(۱۰)
اصولاً از دیدگاه مؤتلفه، «نظام جمهوری اسلامی یك نظام بدیع و بیسابقهای است كه... محتوایش اسلام و شكلش جمهوری است، یعنی محتوی وحی و شكل آن دستاورد تجربه بشری است... در این نظام بدیع، اسلامیت و جمهوریت از هم قابل تفكیك و جدا شدن نیست.»(۱۱)
محمدنبی حبیبی 22/5/1387 با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی هیچگاه از تضارب فکری ضرر ندیده است، گفت:
«اگر جمهوری اسلامی را با بنیههای ایدئولوژیک آن بشناسیم و از قوت و جامعیت ایدئولوژی آن آگاه شویم، دیگر نگران نمیشویم که در بعد تضارب حضور پیدا کنیم.»(۱۲)
در مباحث پیشین گذشت که مؤتلفه به حکومت قوانین الهی، انتصاب الهی(با واسطه معصومین علیهمالسلام)، ولایتمطلقه فقیه عادل و ضرورت اجرای عدالت در نظام اسلامی بر پایه اجرای احکام الهی اعتقاد دارد. تنها خصلتهای باقیمانده از نظام اسلامی، عنصر مردمی بودن و شایستهسالاری است. آقای فرزاد اکبری، عضو شورای مرکزی مؤتلفه، درباره مردمی بودن نظام اسلامی (ولایی) مینویسد:
«در نظام اسلامی مهمترین اصل، خدمت صادقانه به مردم و برنامهریزی برای رشد و ارتقای علمی، فرهنگی، امنیتی و حذف چالشهای اجتماعی كه میتواند حیثیت و اقتدار ملی را خدشهدار كند میباشد.»(۱۳)
بنابراین بر اساس آنچه گفته شد میتوان جامعه ولایی مطلوب مؤتلفه را چنین ترسیم کرد:
الف-ـ اسلامیت و جمهوریت تفکیکناپذیرند؛
ب-ـ ولایتفقیه و روحانیت اصیل و مبارز اسلام، هدایت جامعه را بر عهده دارند؛
ج-ـ مهمترین اصل، خدمت صادقانه به مردم است.
پینوشتها در دفتر نشریه موجود است.