احزاب سیاسى ایران (بخش دویست و شانزدهم)

معرفی کلی حزب موتلفه

حزب مؤتلفه اسلامی در میان احزاب اصولگرا قدیمی‌ترین حزب به شمار می‌رود. اما آنچه آن را شاخص‌تر می‌سازد، محوریت این حزب در میان دیگر احزاب اصولگرا است. عضویت اعضای موثر جامعه اسلامی مهندسین و جامعه اسلامی ورزشکاران (دکتر غفوری فرد، دکتر بهاروند و...)، جامعه اسلامی فرهنگیان(دکتر عباسپور)، جامعه زینب(رهبر، یزدی)، انجمن‌های اسلامی اصناف و بازار (مرحوم سعید امانی و کریمی اصفهانی)، آبادگران جوان (واعظی آشتیانی)، جامعه وعاظ (شجونی) و... در شورای مرکزی این حزب و برگزاری جلسات متعدد برخی گروه‌های اصولگرا در دفتر این حزب و نقش موثر برخی اعضای این حزب در تأسیس دیگر تشکل‌های اصولگرایان اثبات‌کننده محوریت این حزب در میان بسیاری از گروه‌ها و احزاب اصولگرا است.(1) و این سخن آیت‌الله علم‌الهدی امام جمعه مشهد در تاریخ (‌30/8/1386) که «حزب مؤتلفه اسلامی لنگر و وزنه‌ای برای تمامی جریان‌های اصولگرا است.» (2) موید این موضوع است.
محمدنبی حبیبی دبیرکل این حزب نیز مؤتلفه را، «حلقه وصل اصولگرایان»(3) می‌داند.
حزب مؤتلفه اسلامی، از فعال‏ترین احزاب سیاسی در تاریخ معاصر، به‌ویژه از سال 1375 به بعد بوده است. مؤتلفه، تا سال 1382 جمعیت مؤتلفه اسلامی نامیده می‌شد. طیف وسیعی از بهترین تعریف‏ها تا سخت‏ترین اتهام‏ها در خصوص این حزب وجود دارد. از یک سو، به‏عنوان بهترین و استانداردترین حزب پرسابقه ایران که به فرمان امام خمینی‌(ره) تأسیس شد و همواره به آن عزیز وفادار ماند یاد می‏شود و از سوی دیگر، به عنوان یک حزب وابسته به جناح راست، منتسب به بازار و مدافع سرمایه‌داری معرفی می‏شود. به راستی واقعیت چیست؟
شدّت و عمق تعاریف و اتهامات، اولین نکته‏ای را که اثبات می‏کند اثرگذار بودن این حزب در صحنه سیاسی کشور است. این اثرات، چه مثبت و چه منفی، موافقان و مخالفانی را در پی دارد که این گونه علاقه یا بی‌مهری خود را اعلام می‏کنند. از این رو، شناخت این حزب برای داشتن تصویری کامل از اوضاع سیاسی کشور، بسی لازم است.
مؤتلفه‌ با دقت‌ خاصی‌ که‌ در گزینش‌ اعضا به‌ عمل‌ می‌آورد و نیز روش‌ کلی‌ آن‌ که‌ مبتنی‌ بر برادریابی‌ است،‌ عموماً از نیروهای‌ سالمی‌ بهره‌ می‌گیرد که‌ در قیاس‌ با برخی‌ گروه‌های‌ سیاسی‌ دیگر، امتیاز خوبی‌ به‌ شمار می‌آید. 
مؤتلفه به لحاظ دیدگاه‌ها و مواضع سیاسی خود، تحت تأثیر مقام معظم رهبری، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، جامعه روحانیت مبارز و تصمیمات جمعی اصولگرایان است و تلاش دارد تکروی نکند.
بنیانگذاران مؤتلفه
هیئت‌های مؤتلفه اسلامی در اوایل سال 1342 در منزل امام خمینی‌(ره) و بنا به تأیید شخص ایشان توسط افراد زیر تأسیس شد: «شهید حاج‌صادق امانی، شهید محمدصادق اسلامی، شهید حاج‌مهدی عراقی، حبیب‏الله عسگراولادی، حاج مهدی شفیق، حاج‌سید‌محمود میرفندرسکی، حاج هاشم امانی، حاج علاءالدین میرمحمد صادقی، عزت‏الله خلیلی، [شهید] سیداسدالله لاجوردی، حاج مهدی بهادران، حاج‌ابوالفضل توکلی بینا.»(4)
هیئت‌های مؤتلفه اسلامی همچنین دارای یک شورای روحانیت بود که در آن شهید مطهری، شهید دکتر بهشتی و حجت‏الاسلام محی‏الدین انواری با همکاری کامل شهید دکتر باهنر و حجت‏الاسلام هاشمی رفسنجانی نظارت بر آموزش و اعمال و رفتار و خط و مشی آن را برعهده داشتند. این افراد با پیشنهاد مؤتلفه اسلامی و تأیید امام امت انتخاب شده بودند.(5)
اعضای هیئت مؤسس دوره جدید مؤتلفه اسلامی که از سال 1367 فعالیت خود را آغاز کرد عبارتند از: 1- سعید امانی، 2- اسدالله بادامچیان، 3- ابوالفضل توکلی‌، 4- مصطفی حائری‏زاده، 5- ابوالفضل حاجی حیدری‌، 6- سیداصغر رخ‏صفت، 7- محمدجواد رفیقدوست، 8- مهدی سعید محمدی، 9- حبیب‏الله شفیق، 10- حبیب‏الله عسگراولادی، 11- احمد کریمی اصفهانی، 12- جواد مقصودی(6)
شهدای مؤتلفه
مؤتلفه، شهدای بزرگی را تقدیم انقلاب اسلامی کرده است که به اسامی برخی از آنها که بیشتر جنبه الگویی دارند اشاره می‏شود.(جدول زیر)
دبیرکل و برخی مسئولان مؤتلفه
دبیرکل مؤتلفه، تا سال 1383 آقای حبیب‌الله عسگراولادی بود و از مرداد ماه سال 1383، بر عهده آقای محمد‌نبی حبیبی قرار گرفت که تاکنون ادامه دارد. دبیر کل مؤتلفه اسلامی، هر هفته درباره امور مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مواضع حزب را برای مطبوعات اعلام می‌‌کند.
برخی از مسئولان شناخته شده حزب مؤتلفه اسلامی عبارتند از:
محمد‌نبی حبیبی: دبیرکل 
اسدالله بادامچیان: قائم مقام 
محمد‌تقی زمانیان: معاون آموزش
سید‌مهدی جولایی: مسئول شاخه جوانان و سازمان دانشجویی 
مصطفی حائری‌زاده‌یزدی: رئیس هیئت نظارت 
محمد کاظم انبارلویی: رئیس مرکز سیاسی حزب 
محمد‌علی امانی: رئیس هیئت اجرایی حزب
محمد خرسند: رئیس دفتر حزب در قم
فرید شهاب: نایب‌رئیس سازمان دانشجویان حزب مؤتلفه اسلامی 
سیده‌فاطمه فخر(حبیبی): مسئول سازمان بانوان مؤتلفه 
راضیه نظیفی: مسئـول خـواهـران استـان تهران
نرگس قدیری: مسئول خواهران هفته‌نامه« شما»
علیرضا اسلامی: رئیس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی حزب
علاوه بر این، در تیر ماه سال 1387 مؤتلفه به مناسبت سفر هیئتی از این حزب به چین برخی از مسئولان خود را معرفی کرد، که عبارتند از:
1- حمیدرضا ترقی معاون امور بین‌الملل حزب. 
2- مهدی صولی قائم مقام معاونت آموزش حزب و مسئول امور بین‌الملل سازمان ملی جوانان 
3- مهدی مرآتی عضو شورای جوانان و مسئول پیشین جوانان حزب 
4- مصطفی علی‌نیا معاون مالی و اداری حزب
5- امیرنظیفی مدیر سازماندهی اعضای حزب 
6- محمود لیائی عضو شورای مرکز سیاسی و مدیر کل وزارت صنایع 
7- علی علیرضا‌نژاد معاون مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی حزب 
8- سید‌حامد حسینی قائم مقام معاونت تبلیغات و روابط عمومی(8) 
ارکان حزب مؤتلفه اسلامی 
1- هیئت مؤسس و نظارت 
2- مجمع عمومی مرکب از اعضا می‌باشد و هر سه سال یک‌بار تشکیل می‌شود. 
3- شورای مرکزی با رأی مجمع عمومی 30 نفر عضو اصلی و 5 نفر علی‌البدل انتخاب می‌شوند. 
4- دبیرکل، که از دوره هشتم تا‌کنون جناب آقای محمد‌نبی حبیبی دبیرکل حزب می‌باشند. 
5- حوزه دبیرکل شامل مرکز امور سیاسی و مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی است. 
6- دبیر اجرایی در دوره هشتم جناب آقای محمد‌علی امانی دبیر اجرایی حزب می‌باشند. 
7- حوزه دبیر اجرایی شامل پنج معاونت است: 
- معاونت سازماندهی اعضا
- معاونت تبلیغات و روابط عمومی
- معاونت آموزش اعضا
- معاونت هماهنگی امور طرفداران و تشکل‌ها
- معاونت اداری مالی 
8- دفاتر استانی و شهرستان‌ها در حال حاضر حزب مؤتلفه اسلامی در 30 مرکز استان و 180 شهرستان دارای دفتر می‌باشد. 
9- حوزه اعضای حزب مؤتلفه اسلامی در حوزه‌هایی که به تفکیک آقایان و بانوان می‌باشد به نسبت تاریخ عضویت حوزه‌بندی شده‌اند. 
10- عضو، کسانی که مرامنامه و اساسنامه حزب را پذیرا بوده و به صورت رسمی در جلسات حوزه‌ها و دیگر فعالیت‌های حزب شرکت نمایند‌،‌ عضو حزب می‌باشند.
- دوره هشتم حزب مؤتلفه اسلامی از تاریخ(‌22/2/‌1385‌)تا(‌22/2/‌۱۳۸8) است. (9)
نشریه ارگان حزب
نشریه هفتگی شما (شهدای مؤتلفه اسلامی) ارگان حزب است که از اواخر سال 1375 تا به حال منتشر شده است. مدیر مسئولی این نشریه در ابتدا بر عهده آقای اسدالله بادامچیان بود که در سال 1383 به آقای حمیدرضا ترقی محول شد. از تیرماه 1384 مدیر مسئولی نشریه بر عهده مجتبی همدانی قرار گرفته است.(10) 
پی‌نوشت‌ها در دفتر نشریه موجود است.