دومینوی کریمه به شرق اوکراین رسید

روح‌الله صالحی 

دولت جدید اوکراین هنوز از تب شدید الحاق کریمه به روسیه رهایی نیافته که مناطق شرقی این کشور نیز ساز جدایی از دولت مرکزی را کوک کرده‌اند. اعتراضات گسترده طرفداران روسیه در شهرهای خارکیف و دونتسک شوک جدیدی را به مقامات کی‌یف وارد آورده است.

این اعتراضات سبب شد تا مجلس محلی دونتسک استقلال این منطقه را از اوکراین اعلام کند و حتی زمان برگزاری همه پرسی این منطقه برای الحاق به روسیه را مشخص کرده است.

به گزارش جوان، پس از الحاق کریمه در جنوب اوکراین به روسیه و تشدید اختلافات غرب با روسیه بر سر اوکراین انتظار می‌رفت که تب این بحران تاحدودی فروکش کند اما چند هفته از این الحاق نگذشته که مناطق شرقی اوکراین نیز هوس جدایی از اوکراین را در سر می‌پرورانند. خارکیف و دونتسک در شرق اوکراین که همجوار با روسیه هستند با برگزاری تظاهرات اعتراض‌آمیز علیه دولت جدید کی‌یف، خواستار الحاق این مناطق به روسیه شدند.

آنها از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه خواستند تا صلح بانان روسی را به این مناطق اعزام کند تا آنچه را در کریمه انجام داد در این مناطق نیز تکرار کند. پیشتر پوتین اعلام کرده بود که درخواست کمک مناطق شرقی از روسیه را بررسی خواهد کرد. به گزارش ایرنا به نقل از ایتارتاس، نمایندگان مجلس دونتسک روز دوشنبه به اتفاق آرا به تاسیس جمهوری مردمی مستقل دونتسک رأی دادند. نمایندگان مجلس دونتسک در بیانیه‌ای از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه خواستار اعزام نیروی نظامی به این منطقه شدند.

این بیانیه افزود: این جمهوری مطابق با قوانین بین‌المللی با دیگر کشورهای جهان روابط برقرار خواهد کرد. نمایندگان مجلس دونتسک همچنین مصوبه‌ای برای برگزاری همه‌پرسی برای الحاق به روسیه در 11 ماه می‌آینده تصویب کردند. در همین رابطه رئیس پارلمان کریمه و یک مقام بلندپایه حزب حاکم در روسیه نیز اعلام کردند مسکو از خواست و اراده مردم منطقه دونتسک حمایت می‌کند. به گزارش رسانه‌های خبری روسیه، ده‌ها نفر از طرفداران روسیه روزهای یک‌شنبه و دوشنبه ساختمان استانداری دونتسک و سازمان امنیت این منطقه را تحت کنترل درآوردند.

علاوه بر دونتسک در برخی دیگر از شهرهای شرق اوکراین تظاهرات طرفداران روسیه برگزار شد. در لوگانسک آنها وارد ساختمان اداره امنیت شده و خواستار آزادی همفکران خود شدند که در تظاهرات‌قبلی بازداشت شده‌اند. در خارکیف میان دو گروه طرفداران روسیه و ملی‌گرایان اوکراینی درگیری رخ داده است. طرفداران روسیه ملی‌گرایان را وادار کردند که به صورت زانوزده میدان شهر را ترک کنند.

انگشت اتهام کی‌یف به سوی پوتین

در پی اشغال برخی از ساختمان‌های دولتی در شرق اوکراین از سوی هواداران روسیه، مقامات اوکراین ولادیمیر پوتین را به سازماندهی اقدام معترضان متهم کردند. به گزارش ایسنا‌به نقل از رویترز، پس از اشغال مراکز امنیتی و دولتی دونتسک و خارکیف به دست طرفداران روس، آرسن آقاکوف، وزیر کشور اوکراین اظهار داشت: «پلیس این کشور در هر دو شهر بدون توسل به خشونت مجدداً نظم را برقرار خواهد کرد». وی ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور مخلوع اوکراین را که پایگاه سیاسی وی در شهر دونتسک بوده، متهم به دسیسه‌چینی با ولادیمیر پوتین برای دامن زدن به تنش‌ها کرد.

آقاکوف در بیانیه‌ای در صفحه فیس‌بوک خود گفت: «پوتین و یانوکوویچ دستور موج اخیر بی‌نظمی جدایی‌طلبان در شرق اوکراین را داده و برای آن پول پرداخت کرده‌اند. افرادی که در این تجمعات حضور داشتند تعدادشان زیاد نبوده اما بسیار خشونت‌طلب بوده‌اند». همچنین رئیس‌جمهور اوکراین در پی برگزاری تظاهرات در تعدادی از شهرهای شرقی این کشور دیروز فرمان نشست ویژه صادر کرد. الکساندر تورچینف، رئیس‌جمهور انتصابی این کشور با لغو سفر به لیتوانی، رسیدگی به این موضوع را در اولویت قرار داد.

استقلال دونتسک برگ برنده دیگر مسکو

خارکیف در مرز روسیه با شهرهای دونتسک و لوگانسک، شهرهای بزرگ شرقی اوکراین را تشکیل می‌دهند که بر اثر تظاهرات جدایی طلبانه ملتهب شده است و اکنون که روسیه از سوی غرب تحریم شده است، مسکو دیگر چیزی برای از دست دادن ندارد و حتی امکان دارد در صورتی که قرار باشد همه پرسی در این مناطق شکل بگیرد با الحاق این مناطق به روسیه نیز موافقت کند. زیرا تنش غرب و روسیه بر سر اوکراین اکنون به جنگ سردی دیگر تبدیل شده است که هر یک سعی دارند تا منافع بیشتری را در این کشور به دست آورند.

اکنون اعلام استقلال در دونتسک و شاید خارکیف برگ برنده دیگری برای روسیه است تا نفوذ خود در اوکراین را افزایش دهد. باتوجه به اینکه غرب نیز تمایلی برای مداخله نظامی در مقابل روسیه ندارد، مسکو بهتر می‌تواند این هدف را عملی کند. هدف روسیه در حمایت از اعتراضات اتباع روس زبان در شرق اوکراین تحت فشار قرار دادن کی یف برای تسلیم شدن در برابر مطالبات مسکو و کاهش ارتباطات با مناطق شرقی است تا بدین وسیله بتواند با کاهش نفوذ کی‌یف در شرق اوکراین، زمینه را برای الحاق این مناطق به روسیه فراهم کند.

در غیر ‌این صورت دولت کی یف باید با تنش‌های فزاینده در شرق اوکراین مواجه شود و در پاره‌ای موارد حتی تهدیدهای کرملین را برای مداخله نظامی در اوکراین به منظور محافظت از جمعیت روس تبار بپذیرد. زیرا روسیه در ماجرای کریمه ثابت کرد که برای حفظ منافع خود در اوکراین از انجام هیچ اقدام عملی علیه کی یف ابایی ندارد.

یاتسنیوک: مسکو در فکر حمله است

نخست‌وزیر اوکراین روز دوشنبه در واکنش به آشوب‌های روزهای اخیر در شهرهای شرقی این کشور گفت: «این آشوب‌ها نقشه روسیه برای تجزیه اوکراین و حمله به آن است». به گزارش مهر به نقل از آسوشیتدپرس، آرسنی یاتسنیوک، نخست وزیر اوکراین گفت:«حملات معترضان به ساختمان‌های دولتی در سه شهر عمده شرق اوکراین بخشی از برنامه بی‌ثبات کردن اوکراین و وارد کردن نیروهای نظامی روس به خاک این کشور است.»

نخست وزیر موقت اوکراین با ذکر این‌نکته که نیروهای روس در شعاع ۳۰ کیلومتری مرز اوکراین مستقر شده‌اند، گفت: «یک طرح ضد اوکراینی به اجرا درآمده که طی آن قرار است نیروهای خارجی از مرز گذشته و مناطقی از کشور را تصرف کنند». یاتسنیوک با بیان اینکه مسکو قصد تکه تکه کردن اوکراین را دارد گفت که دولتش اجازه اجرای این طرح را نخواهد داد.

راسموسن: برای مهار روسیه باید هزینه‌های دفاعی ناتو افزایش یابد

دبیر کل ناتو عنوان کرد که انگلیس و متحدانش در ناتو باید با هزینه بیشتر در بخش دفاعی به «تجاوز غیرقانونی» روسیه علیه اوکراین واکنش نشان دهند. به گزارش ایسنا، آندرس فوگ راسموسن، دبیر کل ناتو در مقاله‌ای که روز دوشنبه در نشریه تلگراف به چاپ رسید، نوشت که اعضای ناتو باید نیروهای مسلح خود را مدرن کنند زیرا روسیه به دنبال تقسیم اروپا است. وی در این خصوص نوشت: «همه اعضای ناتو باید منابع لازم را در تقویت توانایی‌های درست سرمایه‌گذاری کند. هرچند این اقدامات در شرایط اقتصادی کنونی دشوار است اما شرایط دفاعی آنها را می‌طلبد».