انقلاب اسلامی و اسلامی شدن دانشگاه‌ها/مصطفی قربانی

پایگاه بصیرت،دانشجویان و دانشگاه‌ها در هر کشوری از اهمیت خاصی برخوردارند، زیرا دانشگاه محل تربیت نسل جوان کشور است؛ نسلی که آینده هر کشور منوط به وجود آنها می‌باشد. به عبارت دیگر، در اهمیت دانشگاه باید گفت که بخش مهمی از نگرش‌ها، ایستارها و جهت‌گیری‌های این نسل نسبت به جامعه و کشور، نظام سیاسی و... در دانشگاه شکل می‌گیرد، به‌گونه‌ای که دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی را از جمله مراجع مهم در جامعه‌پذیری افراد می‌دانند. یعنی دانشگاه جایی است که در آن افراد تربیت می‌شوند و درون‌مایه‌های شخصیتی آنها تکمیل می‌شود و از این جهت، بخش مهمی از اینکه نسل جوان نسبت به کشور چه نگرش و دیدگاهی داشته باشد و اینکه به چه میزان نسبت به آینده کشور احساس تعهد کند و حاضر به تلاش و فداکاری در این مسیر باشد، در دانشگاه شکل می‌گیرد. سپس در درجه نخست باید مبانی هستی‌شناسی و انسان‌شناسی حاکم بر دانشگاه و دانشگاهیان مطابق با چارچوب‌های ارزشی و هنجاری جامعه باشد. در واقع، اگر قرار است که دانشگاه و دانشگاهیان بخشی از موتور محرکه اصلی در کشور باشند، باید برآیند تحولات و کنش و واکنش‌ها و حاصل کار آنها به‌گونه‌ای باشد که نیروی کارآمدی در حل معضلات جامعه و کشور باشند و این محقق نمی‌شود، مگر زمانی که در مواد خام دانشگاه تحول ایجاد شود که این بیشتر در حوزه علوم انسانی معنا می‌یابد.

تحصیل حدود دو میلیون نفر از مجموع دانشجویان سراسر کشور در رشته‌های علوم انسانى و از سوی دیگر ابتنای علوم انسانی موجود بر تصویری ناقص از انسان، آن هم تصویر انسان غربی، به‌خوبی ضرورت تحول این علوم و اسلامی‌سازی آنها را گوشزد می‌کند. در واقع، علوم انسانی موجود که عمدتاً حاصل تحولات بعد از دوره رنسانس در اروپا هستند و در واقع، دستاورد بشر غربی است، بر مبنای جهان‌بینی مادی و غیرالهی استوار است و از این جهت نمی‌تواند در مسیر تحول و پیشرفت جامعه یاریگر کاملی برای نظام اسلامی باشد. هر چند پس از پیروزی انقلاب اسلامی تحولات زیادی در دانشگاه‌های کشور در عرصه‌های علمی، اعتقادی و پیشرفت و خودباوری صورت گرفته است؛ اما تا رسیدن به دانشگاه اسلامی واقعی هنوز کارهای بسیاری لازم است که تحول در علوم انسانی مهم‌ترین آن می‌باشد. این مهم اگر چه به تعبیر مقام معظم رهبری به معنای بی‌نیازی از فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی غربی‌ها نیست، اما به‌خوبی بیانگر این است که علوم انسانی موجود نمی‌تواند راهنمای دقیقی برای دستیابی به اهداف نظام اسلامی باشد. بنابراین در قدم نخست باید تحول در مبانی هستی‌شناسی و انسان‌شناسی در حوزه علوم انسانی در دانشگاه‌ها شکل بگیرد تا دانشگاه‌های مان تراز انقلاب شوند.