روابط بسیار صمیمی و اختلاف سنگین سیاسی داریم

محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق‌بشر قوه‌قضاییه روز گذشته در گفت‌وگو با ایسنا علاوه‌بر ارایه توضیح درباره مسایلی نظیر نحوه کمک به متهمان حوادث پس از انتخابات سال ٨٨ و پرونده امید کوکبی، به سوالاتی درباره مسایل داخلی کشور نیز پاسخ داد و از روابط خود با سیدمحمد خاتمی خبر داد.

جواد لاریجانی در این گفت‌وگو در پاسخ به سوال ایسنا مبنی‌بر اینکه آیا مساله ممنوعیت انتشار اخبار و تصاویر رییس دولت اصلاحات، جایی در بررسی‌های ستاد حقوق‌بشر دارد یا خیر، گفت: «به دلیل اینکه این امر تصمیم حکومتی است و در شورای‌عالی امنیت‌ملی که قوای سه‌گانه حضور دارند، اتخاذ شده و مبنای قانونی خود را دارد، به‌مصلحت نمی‌دانم که در این مورد اظهارنظر بیشتری داشته باشم. شخصا روابط بسیار صمیمی‌ای با آقای خاتمی داشته و دارم.

دوست قدیمی با هم هستیم ولی در مشی سیاسی اختلاف‌نظر بسیار سنگینی با وی دارم.» این سخنان جواد لاریجانی در شرایطی منتشر شد که یک‌روز قبل از آن علی لاریجانی در نشست خبری خود، محدودیت‌های اعمال‌شده برای خاتمی را دارای سیر قانونی و البته قابل حل‌وفصل دانسته بود. جواد لاریجانی در ادامه این گفت‌وگو تصریح کرد: «اکنون در کشور گاهی عدم‌تسامح عجیبی در رفتارهای معمولی داریم مثلا یا صددرصد موافقیم یا می‌خواهیم دل‌وروده همدیگر را بیرون بریزیم. اصلا نمی‌توانیم همدیگر را تحمل کنیم و با همدیگر تعامل داشته باشیم. درواقع استبدادزدگی در رفتار فردی و اجتماعی ما وجود دارد.»

حمایت از منشور حقوق شهروندی روحانی

دبیر ستاد حقوق‌بشر قوه‌قضاییه همچنین درباره منشور حقوق شهروندی‌ای که توسط دولت در دست تهیه و تدوین است نیز گفت: «به‌نظرم این منشور نیاز به مصوبه‌ای از سوی مجلس دارد. اگر این لایحه بار قضایی داشته باشد باید به‌عنوان یک لایحه قضایی باشد، در غیر این صورت باید از سوی دولت ارسال شود. به نظرم یکی از ابتکارات خوب آقای روحانی، طرح ایده و تدوین منشور حقوق شهروندی است و ما از آن پشتیبانی می‌کنیم.»

احمد شهید باید دهانش را در چارچوب قانون ببندد

محمدجواد لاریجانی همچنین درباره انتقادات خود از احمد شهید و گزارش‌های حقوق‌بشری او از ایران نیز گفت: «ما نه‌تنها با مکانیسم گزارشگری مخالف نیستیم، بلکه آن را قبول داریم، ولی تعیین گزارشگر ویژه کشوری باید قابل‌توجیه باشد. اولین اشکال ما نسبت به تعیین گزارشگر ویژه کشوری این است که تعیین گزارشگر موجه نیست و کشورهای غربی دست‌به‌یکی کرده‌اند تا علیه کشور ما فشار سیاسی وارد کنند و از حقوق‌بشر برای مقاصد سیاسی استفاده ابزاری کنند. اشکال دیگرمان نسبت به گزارش احمد شهید این است که گزارشگرها به طور کلی و گزارشگر ویژه یک چارچوب کاری مصوب دارند که باید در آن چارچوب کار کنند. به عنوان مثال گزارشگر نباید وارد تبلیغات علیه کشور موضوعش شود ولی مرکب حکم احمد شهید هنوز خشک نشده بود که از یک تلویزیون به تلویزیون دیگر می‌رفت و علیه ما مصاحبه می‌کرد و تبدیل به یک هنرپیشه رسانه‌ای شده بود. ما در دنیا هم جاذبه و هم دافعه داریم و خیلی این مسایل برای ما مهم نبود، ولی کسی که مسوولیت گزارشگری ما را می‌گیرد باید برای مدتی دهانش را در چارچوب قانون ببندد.»

 ١٣٠٠ اتهام حقوق‌بشری

لاریجانی در ادامه انتقادات خود از احمد شهید افزود: «یکی دیگر از اشکالات وارده به گزارش احمد شهید این است که در چارچوب سازمان ملل قواعدی برای غربال گزارش‌ها وجود دارد. گزارشگر نباید صرفا ادعا جمع کند، بلکه باید روش غربالگری داشته باشد و بگوید که روش کارم این است. حال آنکه ممکن است ما این روش را دوست نداشته باشیم، ولی باید در چارچوب بین‌المللی باشد. یک‌بار شمارش کردم و دریافتم که احمد شهید بالغ بر ١٣٠٠ اتهام را متوجه ما کرده بود. حال ما باید چه می‌کردیم؛ تک‌تک جواب می‌دادیم؟ در این صورت ١٥سال طول می‌کشید تا این اتهامات جواب داده شود. به او گفتیم پنج مورد را انتخاب کرده و به ما بگو تا بدانیم تکلیفمان چیست.»

ملاقات مسئولان قضایی با گزارشگر ویژه

لاریجانی در ادامه انتقادات خود از احمد شهید با تاکید بر اینکه «دعوای ما با احمد شهید، شخصی نیست»، اضافه کرد: «مسوولان ما در سطوح مختلف اعم از قضایی و دیپلماتیک و... با احمد شهید ملاقات داشته‌اند. وی می‌گوید که می‌خواهد به ایران بیاید، ما با آمدنش به ایران مشکلی نداریم. هر سوالی هم که داشته باشد، پاسخ می‌دهیم. سوال من این است که شما ایران می‌آیید چه کار می‌کنید؟ می‌گوید من اتهامات کشور شما را بررسی می‌کنم. ١٣٠٠ اتهام! به او می‌گوییم که برای هر اتهام چقدر زمان نیاز دارید؟ مثلا سه ساعت که اگر در ١٣٠٠ ضرب شود، چند روز می‌خواهی ایران باشی. مشخص است که این موضوع نمایش است. ما می‌گوییم دو موضوع انتخاب کن که شما چه کار می‌خواهید انجام دهید؛ زیرا طبق منطق سازمان‌ملل گزارشگر که جایی می‌رود می‌گوید که من این کارها را می‌خواهم انجام دهم که ما با آن مشکلی نداریم. همکاری ما با احمد شهید بیش از حد لیاقتش است.»

مذاکره با آمریکا تابو  نیست

لاریجانی درباره پیش‌بینی خود از نتیجه مذاکرات هسته‌ای با بیان اینکه دیپلمات‌های ورزیده‌ای داریم که این کار را پیش می‌برند و من سال‌ها با آنها کار کرده‌ام، گفت: «اکنون زمان خوبی برای پیش‌بینی نتیجه مذاکرات نیست؛ زیرا ممکن است من سلیقه دیگری در نحوه پیشبرد این مذاکرات داشته باشم و سلیقه در این زمینه خیلی مهم نیست. اکنون به صلاح نمی‌دانم که راجع به نتیجه مذاکرات اظهارنظری کنم چرا که ممکن است طرف مقابل سوءاستفاده کند.» او در ادامه افزود: «طرفدار مذاکره هستم و مذاکره با آمریکا تابو نیست، ولی مذاکره برای ما وسیله است. من آمریکا را کشور جالبی برای بسط روابط نمی‌دانم، آنها سیاست‌هایشان را نسبت به ما و منطقه خاورمیانه بد تعریف کرده‌اند که قطعا سرشان به سنگ می‌خورد.»

دوست داریم امید کوکبی عفو شود

لاریجانی در پاسخ به سوالی درباره پرونده امید کوکبی، دانشجوی نخبه‌ای که در بدو ورود به ایران بازداشت شد، گفت: «امید کوکبی، دانشجوی یکی از دانشگاه‌های آمریکا بود که به ایران برگشت. نیروهای امنیتی ما به او مظنون شدند و او را به اتهام جاسوسی دستگیر کردند. به این ترتیب پرونده‌ای تشکیل و وی محکوم شد. البته ما در این زمینه با مسوولان امنیتی و قضایی صحبت‌های مختلفی داشته و داریم. طبیعتا تبلیغات بین‌المللی روی این موضوع تاثیر گذاشته است. مثلا جایزه ساخاروف به وی دادند در صورتی که جایزه ساخاروف برای کسانی است که در امر حقوق‌بشر کار می‌کنند نه متهمان به جاسوسی! ناگفته نماند که ساخاروف دانشمند بزرگ روسی و پدر بمب هیدروژنی بود و دادن این جایزه به کسی که در کشور ما یک دانشجو بوده و اتهامی پیدا کرده از باب علاقه نبوده بلکه برای اینکه او را به یک سوژه تبلیغاتی علیه ما تبدیل کنند، بوده است.

ما نمی‌توانیم با این سوژه‌ها کار کنیم، ما باید مسیر قانونی‌مان را با تسامح پیش ببریم. سیستم قوانین ما تسامحات خوبی نسبت به دانشجو و اهل علم دارد. ستاد حقوق‌بشر هم کارش این است که ببیند این تسامح چقدر خوب اعمال شده است. طبیعتا این موضوع را پیگیری می‌کنیم. ما دوست داریم که این فرد عفو شود ولی فراموش نکنیم که وی محاکمه و محکوم شده است. به هر حال هر انسانی خطا می‌کند، این ربطی به آمدن دانشمندان ایرانی به کشور خود ندارد.»