تاریخ انتشار : ۱۷ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۹:۵۸  ، 
کد خبر : ۲۷۶۱۲۴

صورتبندي «گفتمان نوين اسلامي» و «گفتمان جاهليت» / حسن خدادي

گفتمان اسلامي براي همه‌ي انسانها و براي انسانيت راهگشا است. اين گفتمان، در اختيار جوانانِ امروز است؛ اين گفتمان نو و پُرکشش و پُرجاذبه را انقلاب اسلامي به رهبري امام بزرگوار ما به‌وجود آورد، آن را در اختيار اين ملّت قرار داد

پايگاه بصيرت؛ گروه سياسي/ در آستانه‌ي روز پاسدار و سوم خرداد سالروز عمليات بيت‌المقدس و فتح خرمشهر، با حضور رهبر انقلاب ، مراسم دانش‌آموختگي دانشجويان افسري و تربيت پاسداري دانشگاه امام حسين عليه‌السلام برگذار شد.رهبر انقلاب در اين مراسم در سخناني با اشاره به «گفتمان نوين اسلامي» و «گفتمان جاهليت» به‌عنوان دو گفتمان اصلي دنياي امروز، نزديکي و آشتي اين دو گفتمان را غيرممکن دانست. گفتماني که براي همه‌ي انسانها و براي انسانيت راهگشا است. اين گفتمان نو و پُرکشش و پُرجاذبه را انقلاب اسلامي به رهبري امام بزرگوار به ‌وجود آورد، آن را در اختيار اين ملّت قرار داد از آن پاسداري کردند تا امروز؛ و فداکاري ملّت ايران که يکي از مهم‌ترين مظاهر آن، دفاع مقدّس بود، توانست امروز اين پرچم را بلند کند.در اين يادداشت به صورت بندي گفتمان جاهليت از منظر رهبر انقلاب اشاره مي کنيم.

 

صبغه ي تاريخي  و جغرافيايي جاهليت

رهبر انقلاب جاهليت را صرفا مولود زمان قديم يا جديد نمي داند بلکه جاهليت مدرن را ادامه ي جاهليت قديمي مي داند که صرف پيشرفت تکاملي زمان فقط چهره اش عوض شده در حالي که اصول يکساني دارد تعريف مي کند.از لحاظ جغرافيايي نيز جاهليت مخصوص شبه جزيره عرب نيست.ايران قبل از ورود اسلام،امپراتوري هاي بزرگ، همه در ��هل خود غوطه ور بودند.

 

جاهليت چيست؟

در خطبه ۹۵که در فضيلت پيامبر (ص) مي باشد حضرت اشاره اي به ويژگي هاي دوران جاهليت مي کنند"خداوند پيامبر را وقتي فرستاد كه مردم در وادي گمراهي حيران بودند، و در فتنه كوركورانه مي‏رفتند، هواهاي نفساني عقل و خرد را از آنان ربوده، كبر و خود پسندي آنان را دچار لغزش كرده، و جاهليت تاريك سبكسر و بي‏اعتبارشان نموده بود. در كارها نا آرام و سرگردان، و ملتي گرفتار ناداني بودند. رسول حق صلّي اللّه عليه و آله خيرخواهي را نسبت به آنها به نهايت رساند، به راه حق حركت كرد، و آنان را به حكمت و موعظه حسنه دعوت فرمود"

رهبر انقلاب با تاثير از روايات و آيات قرآن جاهليت را غلبه نيروي غضب انساني بر محيط زندگي مي دانند و مي فرمايند"جاهليت يعني جوامع انساني، تحت تأثير تمايلات شهوي و غضبي عمدتاً فرمانروايان خود به شکلي دربيايد که فضائل در آن گم بشود و رذائل حاکم بشود."( ۱۳۹۴/۰۲/۲۶بيانات در ديدار مسئولان نظام و سفراي کشورهاي اسلامي)

در اصطلاح قرآن و حديث و عرف اسلامي، دوران مقابل با دوران بعثت را دوران جاهليت مي‌نامند. در قرآن کريم هم اين تعبير و اين اصطلاح به‌کار رفته است.مانند آيه 26 سوره ي فتح که خداوند، اسلام را مقابل جاهليت مي داند" إِذ جَعَلَ الَّذينَ كَفَروا في قُلوبِهِمُ الحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الجاهِلِيَّةِ فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكينَتَهُ عَليٰ رَسولِهِ وَعَلَي المُؤمِنينَ وَأَلزَمَهُم كَلِمَةَ التَّقويٰ وَكانوا أَحَقَّ بِها وَأَهلَها ۚ وَكانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمًا

(به خاطر بياوريد) هنگامي را که کافران در دلهاي خود خشم و نخوت جاهليت داشتند؛ و (در مقابل،) خداوند آرامش و سکينه خود را بر فرستاده خويش و مؤمنان نازل فرمود و آنها را به حقيقت تقوا ملزم ساخت، و آنان از هر کس شايسته‌تر و اهل آن بودند؛ و خداوند به همه چيز دانا است.

 

خصوصيتِ زندگي دوران جاهليت

با اين مفروض که قبل از اسلام را دوران جاهليت ناميديم و آن را تعريف کرديم اين سوال پيش مي آيد که اين دوران چه ويژگي هايي دارد.رهبر انقلاب اين ويژگي ها را شامل موارد ذيل مي داند"خصوصيت جاهليت، نظام ظالمانه بود. ستمگري، عرف رايج بود. اين‌طور نبود که گاهي يک نفر ظلم کند. بناي نظام جامعه بر ظلم و تبعيض و زورگويي قوي به ضعيف بود، زورگويي مرد به زن بود، زورگويي ثروتمند به بي‌پول بود، زورگويي ارباب به برده بود. باز همان اربابها به نوبه‌ي خودشان زورگوييهاي سلاطين و صاحبان قدرت را قبول مي‌کردند. زوراندر زور بود. يکسره، زندگي مردم ظلم و تبعيض و زورگويي بود. اين، خصوصيتِ زندگي جاهلي است"(.۱۳۷۳/۱۰/۱۰بيانات در ديدار کارگزاران نظام)

 

فلسفه بعثت

همانطور که مي دانيم بعثت در مقابل دوران جاهليت قرار دارد.بعثت باعث رفع بي‌عدالتي و نابساماني بشريت شد.جاهليتي که در زمان ظهور اسلام، زندگي مردم را زير فشار قرار داده بود، جاهليت فراگيري بود.انضباط هاي ناشي از قدرت مطلقه هم در آن کشورها وجود داشت؛ اما آنچه نبود، نور انسانيت و فضيلت بود. مردم تشنه عدالت و مروت بودند.در اين زمان بعثت پيامبر اسلام در مقابل تمام تاريکي هاي دوران جاهليت ايستاد و خود را نشان داد.رهبر انقلاب مي فرمايد" پيغمبر توانست در مقابل آن واقعيت تلخ بايستد و آن را دگرگون کند. پيغمبر توانست در ديوارهاي بي‌عدالتي و نابساماني بشري، شکافهاي عميق به وجود آورد؛ بعضي از آنها را فرو ريزد و بعضي از آنها را آماده‌ي فرو ريختن کند. پيغمبر سخت‌ترين و دشوارترين واقعيتها را در مقابل خود داشت. وقتي زشتي و نابساماني و فساد، مجهز به قدرت و شمشير و اراده و سياست هم بشود، خطر عظيمي براي بشريت است"(.۱۳۸۱/۰۷/۱۳بيانات در ديدار کارگزاران نظام)

 

خصوصيات زندگي در دوران اسلامي

نقطه ي مقابل گفتمان جاهليت،گفتمان اسلامي منبعث از اسلام وجود دارد که اخلاق را سرلوحه کار خود دارد. عدالت اساس اسلام مي شود حتي اگر در نزد کافر باشد.وقتي بعضي مسلمانان مورد آزارواذيت مشرکان قرار مي گيرند پيامبر دستور به هجرت مي دهد.هجرت به سوي شخص نامسلمان ولي در عين حال عادل در حبشه.رهبر انقلاب شاخص هاي گفتمان اسلامي را اين گونه مطرح مي فرمايد"گفتمان اسلامي، طرف‌دار عدالت است، طرف‌دار آزادي بشر است، طرف‌دار از بين رفتن زمينه‌هاي استکبار و استعمار است، طرف‌دار نابودي نظام سلطه در همه‌ي جهان است؛ يعني در دنيا دو جناح سلطه‌گر و سلطه‌پذير وجود نداشته باشد؛ اين گفتمان نظام اسلامي است."(۱۳۹۴/۰۲/۳۰بيانات در دانشگاه افسري و تربيت پاسداري امام حسين عليه‌السلام)

 

استقرار عدل، وجه تمايز دوران جاهليت از دوران بعثت

يک نکته‌ي ديگر در دعوت اسلامي، عبارت است از استقرار عدل در بين انسانها. خصوصيت جاهليت، نظام ظالمانه بوداستقرار عدل را آورد. «انّ اللَّه يأمر بالعدل و الاحسان»(۱). اين يکي از خصوصيات جامعه‌ي اسلامي است"(.۱۳۷۳/۱۰/۱۰بيانات در ديدار کارگزاران نظام)

 

آشتي ناپذيري دو گفتمان جاهليت و گفتمان اسلامي

با تعريف و ذکر ويژگي هاي اين دو گفتمان که برشمرديم سوالي پيش مي آيد که آيا اين دو گفتمان قابل آشتي دادن به هم هستند؟آيا اين دو گفتمان مي توانند دست در دست هم دهند؟ ما با استفاده از الگوي رفتاري پيامبر(ص) در مقابله با جاهليت اوليه در مبارزه امروز  مي توانيم به جواب درست دست پيدا کنيم.جواب اين سوال در کلام رهبري نهفته مي باشد"اين دو گفتمان با هم آشتي نميکنند، اين دو گفتمان به هم نزديک نميشوند؛ نميتوانند آشتي کنند. يک گفتمان گفتمان ظلم و ستيزه‌گري با مظلومان و ملّتها است؛ يک گفتمان گفتمان حمايت از مظلومان و مقابله‌ي با ظالمان است؛ اينها چطور ميتوانند دست به هم بدهند؟"(.۱۳۹۴/۰۲/۳۰بيانات در دانشگاه افسري و تربيت پاسداري امام حسين عليه‌السلام)

اين همان نکته اي است که برخي از آن غفلت مي کنند و تلاش دارند که انقلاب اسلامي را در هاضمه نظام بين المللي سلطه گر کنوني هضم کنند و خيال مي کنند که مي توان به راه امام راحل و مسلک او پايبند ماند و در دل دنياي غرب آن گونه که غرب کنوني مي خواهد و مطابق ميل سردمداران استکبار ذوب شد. اين تصور باطل باعث مي شود که از نظام اسلامي شير بي يال و دم و اشکمي بخواهند که مورد رضايت سردمداران غرب واقع شود. حال آن که چنين چيزي شدني نيست. البته اين بدان معني نيست که نظام اسلامي ضعفي  دارد و از همراهي با نکات مثبت خودداري مي کند، بلکه به اين معني است که کنار آمدن با ظالمان و ستمگران در قاموس و مباني ظلم ستيزان راهي ندارد.

 

تجهيز به علم ؛ وجه تمايز جاهليت اولي و مدرن

قدرت‌هاي استکباري ،جاهليت مدرن هستند که ماهيت واقعي خود را زير تابلوي دروغين حقوق بشر و مقابله با خشونت پنهان کرده‌اند .امروزه جاهليت نمي تواند با همان روش هاي قديمي ادامه حيات بدهد پس براي بقاي خود دست به تغييراتي در روش هاي خود زده است.در جاهليت اولي کسي حق سخن گفتن عليه طبقه حاکم را نداشت ولي در جاهليت مدرن با روش هاي موذيانه اين فکر را القا مي کنند که آزادي بيان وجود دارد.جاهليت مدرن با کسب علم و دانش توانست هنوز ادامه حيات بدهد رهبر انقلاب در تبيين اين موضوع مي فرمايد"فرق اين جاهليت با جاهليت صدر اين است که امروز جاهليت، مسلّح و مجهّز است به سلاح علم، به سلاح دانش؛ يعني علم که مايه‌ي رستگاري انسان بايد باشد، وسيله‌اي شده است براي تيره‌روزي انسان، براي بدبختي جوامع بشري. آن کساني که امروز به دنيا دارند زور ميگويند، با تکيه‌ي به فراورده‌هاي دانش خود است که دارند زور ميگويند؛ اين سلاحي که دارند ساخته‌شده و فراورده‌ي دانش است، ابزارهاي اطّلاعاتي که دارند، ابزارهاي امنيتي که دارند، ابزارهاي عظيم تبليغاتي که دارند، اينها فراورده‌هاي علم است؛ همه‌ي آنها در خدمت همان شهوت و غضب است. اين وضع امروز دنيا است. جامعه‌ي اسلامي با يک چنين واقعيتي مواجه است و اين را دنياي اسلام بايد احساس کند، بايد درک کند"(.۱۳۹۴/۰۲/۲۶بيانات در ديدار مسئولان نظام و سفراي کشورهاي اسلامي)

 

جاهليت در عرصه ي سياسي

جاهليت مدرن جاهليتي خشن، بي‌رحم، قسي‌القلب و مجهّز به انواع و اقسام ابزارها است.از تمامي امکانات و ابزارهاي موجود استفاده مي کند.يکي از عرصه هاي جولان اين گفتمان عرصه ي سياسي است.با روش هاي گوناگون سعي در اختلاف افکني بين کشورهاست.شعارهاي زيباي سياسي فريبي بيش نيستند.در صدر اسلام مشرکين گوش دادن به آيات قرآن را ممنوع کرده بودند وقتي پيامبر قرآن مي خواند آنها جاروجنجال مي کردند تا کسي قرآن را گوش ندهد در عصر مدرن نيز با تبليغات گسترده مانع شنيده شدن صداي ديگران مي شوند.رهبر انقلاب مي فرمايد"کشورهاي منطقه مراقب باشند؛ سياست دشمنان اين منطقه و دشمنان اين مجموعه‌ي اسلامي، ترساندن اين کشورها از همديگر است، دشمنِ موهوم درست کنند و دشمن اصلي را که استکبار است، کمپاني‌هاي متجاوز و متعدّي و وابستگان آنها هستند، صهيونيست است در حاشيه نگه دارند. دشمن موهوم درست کنند؛ ايران در مقابل عرب، فلان قوميت در مقابل فلان قوميت ديگر، شيعه در مقابل سنّي؛ اينها سياستهاي دشمنان است؛ بايد با اين مقابله کرد. مقابله‌ي با يک چنين سياستهايي مقابله‌ي با جاهليت است. جاهليت مدرنِ امروز، جاهليتي خشن، بي‌رحم، قسي‌القلب و مجهّز به انواع و اقسام ابزارها است؛ هوشيارانه بايد با اين مقابله کرد و ملّت ايران اين مقابله را کرده است، باز هم خواهد کرد"(.۱۳۹۴/۰۲/۲۶بيانات در ديدار مسئولان نظام و سفراي کشورهاي اسلامي)

 

پرچمدار گفتمان اسلامي

الگو و کشوري که در صف مقدم مبارزه با گفتمان جاهليت مدرن وجود دارد ايران بعد از انقلاب است.ايران اسلامي براي اين ارزش ها هزينه هاي فراواني را متحمل شد.از ترور تا جنگ و تحريم. ايران اسلامي پيام آور يک سبک زندگي و يک شيوه نوين در حيات فردي و سياسي و اجتماعي است. شيوه اي از زندگي که با جاهليت حاکم بر دنياي مردن کنوني ناسازگار است و براي ملت ها، آزادي و سعادت و عدالت و پيشرفت و سربلندي را مي خواهد.رهبر انقلاب مي فرمايد" امروز دنباله‌ي حرکت انقلاب عظيم اسلامي، پرچم دست شما است. کدام پرچم؟ پرچم «گفتمان نوين اسلامي» که براي سعادت بشريت کارگشا و رهنما است. گفتمان اسلامي براي همه‌ي انسانها و براي انسانيت راهگشا است. اين گفتمان، در اختيار جوانانِ امروز است؛ اين گفتمان نو و پُرکشش و پُرجاذبه را انقلاب اسلامي به رهبري امام بزرگوار ما به‌وجود آورد، آن را در اختيار اين ملّت قرار داد"(۱۳۹۴/۰۲/۳۰بيانات در دانشگاه افسري و تربيت پاسداري امام حسين عليه‌السلام)

در مقابل گفتمان ايران اسلامي، گفتمان استکباري، سرکوبگر، خشن، ضد بشري و انحصار طلب به  سردمداري  آمريکا قرار دارد." پشت سر همه‌ي نقشه‌هاي استکباري ،قدرتهاي بزرگ و در رأس آنها آمريکا هستند که به اسم حفظ منافع خودشان وارد ميدانها مي شوند و هر کاري که دلشان ميخواهد - همان شهوت و غضب - انجام ميدهند؛ يعني انسانهاي بي‌گناه را ميکُشند، از گروه‌هاي نابِکار حمايت ميکنند."

با تمام تفاسير گفته شده تنها را نجات از منظر رهبري تمسک به اسلام ناب مي باشد و کشوري که با تمام هزينه هايي که پرداخت کرده کماکان الگو در اين زمينه هست جمهوري اسلامي ايران مي باشد.

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات