مروری بر کارنامه یک ساله ائتلاف دروغین علیه داعش/روح الله صالحی

پایگاه بصیرت؛ گروه بین الملل: یک سال از آغاز حملات ائتلاف بین‌­المللی تحت رهبری آمریکا علیه تروریست های داعش می ­گذرد و این ائتلاف نه تنها موفقیتی در مقابل داعش کسب نکرده، بلکه در جهت کمک رسانی و تقویت تکفیری­ ها قدم برداشته و تردیدها نسبت به اهداف و نیات واقعی ائتلاف را افزایش داده است.

آمریکایی ها در ابتدای حمله داعش در عراق و اشغال بخش هایی از این کشور، تنها تماشاگر صحنه میدانی بودند و زمانی که دولت بغداد به حمایت های خارجی نیاز داشت، کشورهای غربی، به ویژه آمریکا، به بهانه­‌های گوناگون کمک به دولت عراق را عقب انداختند و برای فرار از زیر بار مسئولیت مبارزه با داعش، دولت «نوری مالکی» را مسئول پیشروی تروریست ها معرفی کردند، ولی زمانی که داعش نوک پیکان خود را به سمت اقلیم کردستان عراق نشانه گرفت و به اربیل، مرکز این اقلیم، حمله کرد، آمریکا و متحدانش راهبرد خود را تغییر داده و به بهانه مقابله با داعش ائتلافی نمایشی به راه انداختند. اکنون با گذشت یک سال از عمر این ائتلاف، در صحنه تحولات میدانی نه تنها موفقیت هایی به دست نیامده است، بلکه در این مدت تکفیری های داعش در برخی مناطق عراق و سوریه به پیشروی­هایی دست یافته­ اند.

به رغم ادعای مقامات پنتاگون مبنی بر انجام 6500 حمله هوایی ائتلاف علیه داعش و صرف هزینه 4 میلیارد دلاری و ادعای کشته شدن بیش از 8000 هزار داعشی، هنوز هیچ علائمی از تأثیر ائتلاف در شکست و یا تضعیف این گروه تروریستی به چشم نمی­ خورد. این در حالی است که بر اساس گزارش­ها نزدیک به 500 تن از غیر نظامیان عراقی در حملات هوایی ائتلاف آمریکا علیه مواضع داعش، کشته شده اند و این نشان می دهد حملات بیش از آن که علیه داعش باشد، مردم عراق را مورد هدف قرار داده است.

به همین جهت است که تکفیری ها به رغم شکست در شهر تکریت عراق در چند جبهه حضور دارند و نشان داده اند که تضعیف نشده اند. تصرف «الرمادی» در عراق، تحت کنترل درآوردن «تدمر» در سوریه و همچنین اشغال شهر «حسکه»، آخرین گذرگاه مرزی بین عراق و سوریه تایید کننده این واقعیت است.

در واقع حملات ائتلاف نه تنها نتوانسته داعش را در عراق و سوریه متوقف کند بلکه در یکسال گذشته دامنه حملات این گروه به کشورهای دیگر از جمله اروپا نیز کشیده شده است. حمله داعش به دفتر مجله «شارلی ابدو» در فرانسه و عملیات انتحاری در کویت و عربستان دلیلی بر ناکارآمدی ائتلاف در مقابله با این غول چند سر است. از آنجاکه مقامات غربی بارها اعلام کرده­ اند برای نابودی داعش بین سه تا 10 سال زمان لازم است، تحلیلگران اطلاعاتی آمریکایی در کوتاه‌مدت افق روشنی را برای پس زدن یا شکست داعش پیش‌بینی نمی‌کنند.

همه این مولفه ها، یعنی نابودی زیرساخت ها در سوریه و عراق در کنار حمایت های مالی و تسلیحاتی از تروریست ها، نشان می دهد نابودی داعش هدف این ائتلاف بین المللی نبوده و تنها برای فریب افکار عمومی است.  در همین زمینه انتشار تصاویری از ارسال کمک­ های تسلیحاتی هواپیماهای امریکایی به تروریست های داعشی، نیّات واقعی آمریکا در نبرد با داعش را بیش از پیش نمایان ساخت و شک و تردیدها در رابطه با جعلی بودن جنگ ضد تروریسم را به یقین تبدیل کرد. 

 تییری میسان، خبرنگار فرانسوی معتقد است: «ائتلاف بین‌المللی هرگز با افراط گرایان مبارزه نکرده، بلکه با پرتاب اسلحه و مهمات از هواپیما نه یک بار و به اشتباه، بلکه چهل بار به آنان کمک کرده است».

واگرایی در ائتلاف

ناکارآمدی اتئلاف در مقابله با داعش از زمان تاسیس مشهود بود. این ائتلاف در ابتدای تشکیل از حمایت 60 کشور برخوردار بود و به مرور زمان و با شروع حملات هوایی تعداد آن ها به مراتب کمتر شد و کشورهای محدودی در حملات هوایی مشارکت کردند.

یکی از دلایل ناکامی ائتلاف ضد داعش، این است که اساسا برخی اعضای این ائتلاف از جمله عربستان و قطر، که پدر خوانده داعشی های محسوب می شوند، اعتقادی به نابودی داعش ندارند، زیرا این کشورها از ایدئولوژی ضد شیعه داعش رضایت دارند و وجود داعش را برای تضعیف محور مقاومت در منطقه مناسب می دانند. این دولت های عربی برای پیشبرد اهداف خود در سوریه و عراق و حتی برای مقابله با نفوذ ایران به وجود داعش نیاز دارند و به همین منظور تمایلی برای از بین بردن این گروه خودساخته نداشته و با کمک های مالی و تسلیحاتی، تروریست های داعشی را تقویت می کنند. همچنین اتباع برخی اعضای اروپایی ائتلاف مثل فرانسه و انگلیس، عضو داعش هستند و این دولت ها نمی دانند چگونه با پدیده داعش و پیوستن اتباع کشورهشان به داعش برخورد کنند.

از هم گسیختگی و ناهماهنگی اعضای ائتلاف

داعش اکنون به تهدیدی اساسی برای جامعه بین الملل تبدیل شده، ولی رویکردهای مبارزه با آن از هم گسیخته و ناهماهنگ است و کشورهایی که ادعای ائتلاف علیه داعش را دارند، هیچ یک به شکل جدی خود را محور مقابله با داعش قرار نداده اند و موضوع را با پاس کاری بین همدیگر، بیشتر تبلیغاتی کرده تا بهره سیاسی از آن ببرند.  این مسئله سبب شده داعش همچنان به گسترش دامنه قلمرو خود در منطقه ادامه دهد. یکی از اصول استوار و ثابت در هر جنگ، فرماندهی واحد و هماهنگی نیروها است که اهداف مورد نظرش را در سایه استراتژی‌ طراحی شده دنبال می‌کند، ولی نحوه مقابله با داعش نشان می ‌دهد که اقدامات انجام گرفته از سوی ائتلاف در عراق و سوریه چنین بن مایه‌ای ندارد.     

تبلیغات رسانه­ای غرب علیه داعش نیز مثمر ثمر نبوده و این گروه تروریستی همچنان به جذب نیرو از سایر کشورها به خصوص غرب ادامه می­دهد و با جذب نیروهای جدید، جای خالی نیروهای کشته شده خود را پُر می­کند.

بازی دوگانه آمریکا در مبارزه با داعش

از زمان تشکیل ائتلاف، آمریکا به جای این که بر مقابله با داعش متمرکز شود، بیشتر به دنبال مقابله با سیاست های ایران در عراق و سوریه بود و برای همین منظور اقداماتی را برای به شکست کشاندن نبرد ارتش عراق و سوریه با تروریست ها انجام داد. طرح تشکیل «گارد ملی عراق» در مقابل ارتش ملی و تشکیل ارتش 100 هزار نفری از سنی های عراق در همین جهت انجام شده است. ورود بیش از 3000 نیروی نظامی آمریکا به عراق نه تنها به پیروزی در جبهه ضد تروریستی منجر نشد، بلکه با ایجاد انشقاق در بین سنی ها و نیروهای حشدالشعبی (بسیج مردمی شیعه) در روند پیشروی عراقی ها در مقابل داعش وقفه ایجاد کرد و کار آزادسازی شهرهایی مثل موصل و الرمادی را به تاخیر انداخت.

از یک طرف، آمریکا سعی در تضعیف داعش در عراق دارد ولی در سوریه از وجود داعش برای سرنگونی دولت بشار اسد حمایت می­کند. شرق سوریه مامن و پناهگاه تروریستهای داعش است و تروریستها از این منطقه به نیروهای خود در عراق کمک رسانی می کنند و به راحتی در مرزهای دو کشور تردد می کنند و این بیانگر این است که بدون نابودی داعش در سوریه تامین امنیت عراق نیز سرابی بیش نخواهد بود.

داعش بهانه حضور در منطقه

بنا بر آنچه گذشت باید گفت، شواهد و قرائن نشان می دهد آمریکا به دنبال نابودی داعش نیست، بلکه در تلاش است داعش را تضعیف کرده و برای پیشبرد اهداف خود در عراق و سوریه از آن استفاده کند، زیرا وجود داعش زمینه ای برای حضور دائمی آمریکا در منطقه است و هر چه اوضاع خاورمیانه نا امن تر باشد بسترهای مناسب برای دستیابی به اهداف نیز بیشتر فراهم می شود. آمریکا با به راه انداختن جنگ نیابتی توسط تروریست ها می خواهد موازنه منطقه ای را به نفع خود و به ضرر محور مقاومت تغییر دهد و برای این منظور حضور در منطقه لازم است و مقابله با داعش بهترین فرصت است تا آمریکا برنامه های عملی نشده خود در دوران اشغال عراق، یعنی تجزیه کشورهای منطقه در راستای طرح «خاورمیانه بزرگ» را اجرا کند. از این رو، داعش برای آمریکا هدف حمله نیست، بلکه بهانه ای برای نابودی زیرساخت های اقتصادی عراق و سوریه است و حملات آمریکا به مردم عراق، به بهانه حمله به تروریست ها در یک سال گذشته نیز حاکی از این امر است. اگر ائتلاف در حمله به داعش جدّی بود، به جای نابودی زیرساخت های اقتصادی، کاروان و ستون های تروریست ها را بمباران می کرد، آن هم در مناطق بیابانی که به راحتی و با دقت می توان حملات را انجام داد، ولی در عمل چنین اتفاقی را شاهد نبوده ایم.

فرجام سخن

آمریکا و متحدانش باید این نکته را مدنظر قرار دهند که داعش تنها تهدیدی برای خاورمیانه نیست، بلکه همه کشورهای جهان در معرض خطرات تروریستی قرار دارند. داعش از طریق عملیات تروریستی در آمریکا و اروپا می‌تواند یک تهدید جدی برای این کشورها باشد و با تبلیغات رسانه ای خود می تواند افراط گرایی در سطح جهانی را افزایش دهد. همه این نگرانی‌ها باید داعش را در مرکز توجه کشورهای غربی قرار دهد و لازم است مبارزه با داعش در اولویت قرار گیرد. بر فرض هم که مبارزه با داعش در عراق برای آمریکا ارجحیت داشته باشد، ولی این رویکرد تا زمانی که داعش در سوریه پس زده نشود راه به جایی نخواهد برد./