وقتی اولین نسخه آن کتابم به حضرت آقا تقدیم گردید، ایشان خوشحال و متبسم شدند و به مزاح فرمودند «لااقل آقای افروز یک کاری انجام دادند». من خیلی از مظلومیت حضرت آقا ناراحت شدم.
پایگاه بصیرت،دکتر غلامعلی افروز*/ رهبر معظم انقلاب به رغم مشغله‌های سیاسی و اجتماعی فراوان، رهبری فرهنگی جامعه را نیز بسیار زیبا انجام می‌دهند. اندیشمندان و کارگزاران عرصه فرهنگی بایستی با عنایت به منویات، چشم‌انداز و نگاه خاص مقام معظم رهبری از فرهنگ درک عمیقی داشته باشند و متحد و متفق در تحقق آن آرمان‌ها بکوشند.
برای مثال زمانی که رهبر معظم انقلاب یک سال را با عنوان سال پیامبر اعظم(ص) نام‌گذاری می‌کنند باید ارزیابی کنیم که افراد مختلف، نهادهای فرهنگی و دستگاه‌های اجرایی در این سال چه کردند؛ چگونه اندیشه و رسالت عظیم و جهان شمول پیامبر اعظم(ص) را در خانواده، نهادها، ادارات، روابط اجتماعی و در حوزه‌های مختلف وارد کرده و چقدر در این مسیر تلاش کردند.
در واقع کلام رهبر معظم انقلاب مظلوم واقع شد؛ عده‌ای فقط پوستر چاپ کرده و تبریک گفتند و برچسب نام سال را به در و دیوار و پشت ماشین‌ها چسباندند اما کار ماندگاری انجام نشد این کارهای ظاهری و سطحی به جایی نمی‌رسد.
من خودم با این که کسالت داشتم کتابچه‌ای با عنوان رابطه زن و شوهر از منظر پیامبر اعظم (ص) تالیف کردم این کتاب به چند زبان ترجمه و توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ شد. وقتی اولین نسخه آن به حضرت آقا تقدیم گردید، ایشان خوشحال و متبسم شدند و به مزاح فرمودند «لااقل آقای افروز یک کاری انجام دادند». من خیلی از مظلومیت حضرت آقا ناراحت شدم.
وقتی مقام معظم رهبری نام دفاع مقدس، جهاد و اقتصاد مقاومتی را انتخاب می‌کنند به این معناست که باید برای این مفاهیم کار فرهنگی شود زیرا تمام بیانات ایشان پشتوانه این نگاه فرهنگی است.
در مسئله مذاکرات سیاسی حضرت آقا نگران نفوذ فرهنگی هستند زیرا از طریق فرهنگ می‌توان نفوذ سیاسی هم ایجاد کرد. برای اینکه بتوانیم همه اقشار را در این عرصه فعال کنیم آگاهی و هوشیاری فراوانی لازم است که زمینه‌های آن موجود می‌باشد اما کافی نیست.
مسیر نفوذ فرهنگی دشمن به طور اعم خانواده و به طور خاص کودکان و نوجوانان است؛ هدف بعدی دشمن زنان جامعه هستند دشمن بر کودکان پیش دبستانی که جوانان فردا هستند سرمایه‌گذاری کرده است. با تولید نرم‌افزارهایی مانند «رامبو» و یا تولید سینماهای اکشنی مانند «میدال اکسپرس»، با تولید برنامه‌هایی که غیر مستقیم ارزشهای فرهنگی اسلامی را نشانه گرفته‌اند مانند سی‌دی‌های «دلتا فورس» که سالها برای کودکان پخش کردند، آن کودکان آمریکایی امروز تبدیل شدند به سربازانی که آدم می‌کشند، با داعش همکاری می‌کنند یا در افغانستان بی‌رحمانه کشتار می‌کنند؛ زیرا نگرش اینها تغییر کرده است. بنابراین دشمن ابتدا نگرش و باور افراد را تغییر می‌دهد. باورها بستر رفتارها هستند اگر باورهای ضعیف شوند رفتارها هم ضعیف خواهند شد. وقتی باورها منفی شوند رفتارها نیز غیر متعادل می‌شوند. دشمن روی باور افراد کار می‌کند و این تغییر باور یک شبه اتفاق نمی‌افتد مانند بذری که کاشته می‌شود و آرام آرام رشد می‌کند لذا باید در بذرهای فرهنگی دقت شود. دیدن بذرپاشی فرهنگی چشم بصیرت می‌خواهد و به سادگی قابل تشخیص نیست. امروز نفوذ دشمن در بذرهای فرهنگی است و این بذرها دیر یا زود رشد کرده و تبدیل به درخت می‌شوند؛ اگر درخت شوند آن زمان دیگر اصلاح کردن شاخه‌های آن کار سختی است اما اگر بذرها مطلوب را خودمان شناسایی کرده و بکاریم، پایه‌های فرهنگ لرزان نخواهد شد.
امروز این کار را در اندیشکده خانواده مرکز الگوی اسلامی پیشرفت شروع کرده‌ایم و سعی شده الگوی ایرانی اسلامی خانواده را طراحی کنیم که در این کار نسبتاً موفق بوده‌ایم. مبانی خانواده را طراحی شده و در حال بررسی اصول و روشها هستیم که اگر بتوانیم در حفظ مبانی خانواده استوار باشیم می‌توانیم مانع از پاشیده شدن بذرهای آفت‌زده فرهنگی شویم. این بذرهای آفت‌زده همان سی‌دی‌هایی است که بچه‌های پیش دبستانی را مخاطب قرار داده و نه تنها به آن توجهی نداریم بلکه فکر می‌کنیم سرگرمی بچه‌هاست. اگر فعالان عرصه فرهنگ سی‌دی‌های دلتا فورس را که بیست سال قبل ساخته شده بازبینی کنند نمونه بسیار واضحی از هزاران نمونه دیگر است که به زبان فارسی ترجمه شده و برای بازی در دسترس بچه‌ها قرار گرفته است. برای مثال بچه با اسلحه به عمامه یک آخوند و یا چادر یک خانم شلیک می‌کند تا بیفتد؛ بچه‌ای که پدرش نماز می‌خواند و مادرش چادر سر می‌کند در کودکی با این بازی‌ها سرگرم می‌شود وقتی این کودک بزرگ شود هیچ نگرش مثبتی به چادر نخواهد داشت. مثال دیگر همین برنامه‌های ماهواره‌ای است که نشان می‌دهند حجاب چطور مانع رشد یک فرد در جامعه است.
آنچه که امروز اهمیت بسیار زیادی دارد این است که مخاطب این تبلیغات گسترده دشمن کودکان و نوجوانان هستند. بعضی از روشنفکران می‌گویند ما ماهوراه داریم و فقط خبرها را نگاه می‌کنیم که زبان انگلیسی‌مان خوب بشود. به افراد متدین بازاری، دانشگاهی و دیگر قشرها که این استدلال را دارند می‌گویم «صهیونیست‌ها و افرادی که صحنه‌گردان این شبکه‌های ماهواره‌ای هستند هم می‌دانند که بعضی از ما فقط اخبار نگاه می‌کنیم لذا در اخبار هم کار خود را انجام می‌دهند». اندیشمندان باید کار جدی به خصوص در عرصه خانواده که کمترین کار صورت گرفته انجام دهند . در نامه‌ای به آقای رئیس جمهور نوشتم «ما به یک جای مقتدری مانند وزارت خانواده نیاز داریم. برنامه‌های مجلس و دولت باید مبتنی بر خانواده باشد چرا که سنگر انتقال ارزشها و فرهنگها خانواده است و اگر خانواده متزلزل و ازدواج‌ها ناپایدار شود و فراوانی طلاق بالا برود دچار تزلزل فرهنگی خواهیم شد چرا که ریشه‌های فرهنگ در خانواده است».
پیشنهاد این است که ستادی تشکیل شود و دائما رصد کند در جایی که خانواده متزلزل شده و ارزشهای فرهنگی به سخره گرفته می‌شود جلوی کار را گرفته و برنامه‌ها خانواده محور شوند. اگر برنامه‌های فرهنگی خانواده محور نشوند جواب مطلوب و قابل قبولی نخواهند داد بنابراین کارهای زیادی باید انجام شود.
* رییس دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران
